Juliana wilde jacht voor haar jubileui
GESPREK VAN DE DAG
Beatrix schermt het 'merk'
Oranje af tegen misbruik
'Ook papegaai wil respect'
Doos zonder deksel
MAANDAG 23 JUNI 2003
DAGELIJKS LEVEN
BEdON EE.N/ VÊi2HO^C>/AjG AXefZN $EcrZETrirZG-^E-j IS
VAN "Z-<)N VP-OUNA/ CEs<wEU?dW EN ME-TeEN M6T HAAtZ OETRfHJWP
STJM,HJORZO'N ÖÜEX7E- SBCJ^ETrVlE'gse K4*4)07-(E. AIÜOlTMÊÖ?."
MENSELIJK
Driehonderd MISDIE
NAARS trokken zater
dag in Weert in vol te
nue vanaf de tuin van
de kanunnik naar de
Sint-Martinuskerk voor
een mis. „What do we
think about Jezus? He
is allright!" galmde het
daar uit de geluids
boxen aan de voet van
de kerk. De 300 Lim
burgse jongens namen
deel aan de eerste Lim
burgse misdienaars
dag, een feest met
zang, gebed en sport.
Bisschop De Jong tooide de dag naar het voorbeeld van de succesvolle EO Land
dagen voor de gereformeerden. Dus ook in Weert blije gezichten en swingende
meezingers, zoals er eerder deze maand ook al een RK landdag was in de
Utrechtse Jaarbeurs. Limburg telt in totaal een kleine vierduizend misdienaars
verdeeld over de 342 parochies van het bisdom. Foto: GPD
Een indringer heeft zaterdag het feestje
verstoord dat in het koninklijk kasteel
van Windsor werd gehouden voor de
21ste verjaardag van PRINS WILLIAM.
De ongewapende mankwam het podium
op terwijl prins William een toespraak
hield, waarin hij zijn vader, prins Char
les, en de koningin bedankte voor het
feest. Volgens de Britse krant News of
the World kon de indringer de microfoon
grijpen voordat bewakers en agenten
hem wegtrokken en in hechtenis namen.
Na een nacht in de cel liet de politie
hem gisteren op borgtocht vrij. De 36-ja-
rige Londenaar droeg een valse baard en
was verkleed als Osama bin Laden, de
leider van de terroristische organisatie
al-Qaeda. Hij zou een stand-up-comedi-
an zijn die al eerder openbare evene
menten heeft verstoord.Het verjaardags
feest droeg een Afrikaans thema en alle
gasten waren verkleed. Zelfs koningin
Elizabeth kwam in een Afrikaanse uit
dossing, meldde de BBC. Ook een aaiba
re leeuw, Tarzan en een banaan behoor
den tot de gasten.Foto:EPA
Bedrijven die de euforie over de
zwangerschap van prinses Maxima
misbruiken kunnen rekenen op
een claim van het koninklijk huis.
Vorig jaar is onder regie van Ko
ningin Beatrix een stichting opge
richt, waar de rechten van het ko
ninklijk huis zijn ondergebracht.
Strenger dan voorheen wordt er
vanuit paleis Noordeinde gelet op
misbruik van koninklijke logo's en
monogrammen, domeinnamen op
het internet en portretten van de
familie. Op die manier kan er mak
kelijker worden opgetreden.
De aankondiging van de zwanger
schap van Maxima was vorige
week woensdag nauwelijks enkele
minuten oud of de eerste reclame
bureaus hadden al opdracht gege
ven tot het plaatsen van speciale
advertenties, in het jargon 'inha-
kers' genoemd. Die haken in op de
actualiteit. Daar waren reclame
boodschappen bij voor bijvoor
beeld luiers. In economisch slech
te tijden is een hype om de aan
staande prinselijke baby natuurlijk
welkom. Wat dat betreft was het
wellicht geen toeval dat het nieuws
over de zwangerschap uitlekte via
Business Nieuws Radio.
Sinds jaar en dag houdt de Rijks
voorlichtingsdienst (RVD) in de ga
ten of afbeeldingen van leden van
het koninklijk huis niet worden
misbruikt, in reclamecampagnes
bijvoorbeeld. Kroonprins Willem-
Alexander mocht in het verleden dan
wel de bijnaam 'Prins Pils' hebben, dat
betekende nog niet dat Heineken of
Oranjeboom zijn naam of foto moch
ten gebruiken om 'prinsheerlijk bier'
aan te prijzen. Net zomin als tabaksfa
brikanten een foto van de rokende
prinsessen Maxima en Laurentien zou
den mogen plaatsen onder de noemer
'onze sigaretten zijn koninklijk goedge
keurd'. Wie het beeldrecht van de
Oranje-Nassaus schendt, kan rekenen
op een claim en eventueel een gang
naar de rechter.
Het hof vond echter dat de mogelijkhe
den om overtreders van het auteurs-en
merkenrecht aan te pakken niet vol
doende waren. Zo kan de RVD bijvoor
beeld niet optreden wanneer er leden
van de koninklijke familie in het ge
ding zijn, zoals de kinderen van de
prinsessen Irene en Christina, die niet
tegelijkertijd ook lid zijn van het be
perktere Koninklijk Huis. Dat pro
bleem wordt nu ondervangen door de
stichting 'Sigilis Regiis Praesidio' (ter
bescherming van het zegel van de
vorst). Bij de op het paleis Noordeinde
gehuisveste waakhond zijn de 'intellec
tuele eigendomsrechten' van de fami
lie ondergebracht. Gaat een bedrijf er
mee aan de haal, dan wordt opgetre
den. Tot nu toe is dat overigens nog
niet gebeurd.
Hans Jacobs
Enkele tientallen papegaaien en
andere gevederde vrienden zitten
deze zondag gezellig met hun ei
genaren in het zonnetje op een
grasveldje in het natuurgebied De
Dellen bij Epe. Straks gaan ze op
hun gemak met de baasjes een
stukje wandelen of fietsen. En dat
terwijl elke vogel voorheen een
behoorlijk gestoord gedrag ver
toonde, dat zich uitte in het zich
zelf kaal plukken en een agressie
ve en obstinate houding. Uitein
delijk kwamen ze allemaal terecht
in de speciale kliniek van vogel
dierenarts Jan Hooimeijer in
Meppel, die voor vogels en eige
naren de reddende engel bleek.
Voor Hooimeijer, die zich al vele
jaren met de problemen van pa
pegaai-achtigen bezighoudt,
vormt respect het sleutelwoord in
de omgang met de vogels. „Veel
vogels zijn nooit goed opgevoed
en veel van de problemen zijn
daartoe te herleiden. Papegaaien
zijn heel intelligente vogels en je
kunt ze vergelijken met een kind
van drie vier jaar. Als je in je ge
drag respect hebt voor de pape
gaai, voelt het dier zich happy. Er
moet tussen de eigenaar en de vo
gel een wederzijds vertrouwen
worden opgebouwd, maar dan
moet iemand wel iets van z'n pa
pegaai afweten. Er zijn zo veel
verschillende soorten papegaai-
achtigen met allerlei andere ge
dragingen. Een boxer gedraagt
zich toch ook anders dan een
schoothondje."
De vogelspecialist stelt dat de
wandeling deze middag voor veel
eigenaren en vogels in feite het
sluitstuk vormt van de gedrags
consulten die de dokter in zijn kli
niek geeft.
„Vaak komen mensen ten einde
raad bij mij, omdat hun papegaai
gestoord gedrag vertoond. Met de
vogel zelfben ik meestal binnen
tien of vijftien minuten klaar. Veel
meer tijd gaat erin zitten om de
eigenaren te leren hoe ze met hun
vogels moeten omgaan. De pape
gaai als een normaal dier bena
derd worden. Zo mag de pape
gaai nooit het idee hebben dat hij
de baas in huis is, want dan ver
andert het beest als het ware in
een vervelend en dreinend kind.
Daarom mag het dier zich in de
kamer nooit op een hogere plaats
bevinden dan de mens, omdat dat
hem het idee geeft dat hij hoger in
de rangorde staat dan z'n baasje.
Gewenst gedrag moet worden be
loond en ongewenst gedrag gene
geerd. Het dier mag niet het idee
krijgen dat hij door de kont tegen
de krib te gooien op enige aan
dacht kan rekenen, want dan gaat
Vogelliefhebbers vermaakten zich gisteren met hun vogels tijdens de jaarlijkse papegaaienwandeling en -j
nick op landgoed De Dellen. Ze waren daar op uitnodiging van de stichting Papegaaien en Parkieten Welzj
(SPPW) en een kliniek voor vogels. Foto: ANP
hij ermee door. Hooimeijer ge
looft ook heilig in het heilzame ef
fect van het praten tegen de pape
gaai. Dat stimuleert de intelligen
tie van het beest. Als de papegaai
dan ook nog de juiste voeding
krijgt (niet uit de dierenwinkel) en
regelmatig met z'n baasje uit
wandelen gaat, heb je geenL
meer aan zo n vogel.
Dertig jaar geleden, op 23 juni 1973,
ontving koningin Juliana 23 tieners
op paleis Soestdijk. Een eerste acti
viteit rond haar 25-jarig jubileum
als vorstin. Archiefstukken onthul
len nu nieuwe details over dat zil
veren feest.
Een jacht. Dat wilde Juliana voor
haar zilveren jubileum als konin
gin. Een nieuw jacht, dat de plaats
in kon nemen van de oude Piet
Hein, die ze in de jaren dertig als
huwelijkscadeau had gekregen.
Het officiële feestcomité was niet
zo enthousiast. Moest er nou echt
een gironummer geopend wor
den om het volk geld te vragen
voor een luxe jacht voor de be
paald toch niet armlastige Juli
ana? In een vertrouwelijke verga
dering van het comité gaf freule
Wttewaall van Stoetwegen haar
argument voor „Het is een har
tenwens van de koninklijke fami
lie!" Socialist Maarten Vrolijk gaf
zijn argument tegen: Zo'n duur
cadeau zou voor scheve en boze
blikken zorgen. „Dat zou de posi
tie van de koningin en het ko
ningshuis kunnen schaden!"
De penningmeester van het comi
té vroeg scheepsbouwer Wilton
nog even vrijblijvend wat een
jacht zou moeten kosten, en no
teerde: „Een representatief jacht
ziet Wilton in kosten dichter bij 10
dan 5 miljoen gulden liggen."
Het comité besloot uiteindelijk,
vrijwel unaniem, geen geld in te
zamelen voor een zeewaardig
jacht, maar voornamelijk voor een
goed doel: het kind in nood. Een
bescheiden deel zou worden be
steed aan een persoonlijk cadeau
voor de jubilerende Juliana. De
voorzitter van het comité, Frans
Josef van Thiel, ging het Juliana
vertellen op paleis Soestdijk en
kwam terug met het bericht dat ze
'begrip toonde voor het stand
punt van het comité'. Geen nieu
we Piet Hein dus. Wat dan wel?
Van Thiel liet weten dat de woor
den 'zwembad op Soestdijk' wa
ren gevallen.
Al die details zijn terug te vinden
in vertrouwelijke stukken uit het
archief van het Kabinet van de
minister-president. Die archief
stukken, die worden bewaard in
het Nationaal Archief, zijn sinds
kort openbaar. Ze onthullen geen
grote geheimen, maar staan vol
saillante details die tot nu toe bin
nenskamers bleven.
Juliana vierde in september 1973
dat ze vijfentwintig jaar op de
Koningin Juliana zwaaiend op het balkon van het paleis Lange Voorhout in Den Haag tijdens de viering van haar
25-jarig jubileum als koningin. Foto: ANP
troon zat. Op 6 september 1948
was ze ingehuldigd als koningin.
Om de officiële festiviteiten rond
het zilveren jubileum te organise
ren, kwam er Nationaal Comité.
Voorzitter werd de voormalige
voorzitter van de Tweede Kamer,
Frans Josef van Thiel. De Brabant
se KVP'er kreeg al meteen te ho
ren dat de koningin geen zin in
een gek groot feest had.
Een van de eerste activiteiten was,
op 23 juni 1973, een beetje brave
bijeenkomst met 25 tieners op pa
leis Soestdijk. Voor kinderen van
de lagere school - wat nu de ba
sisschool is - kwam er een speci
aal boekje met tekeningen en tek
sten van kinderen voor de konin
gin: 'ik vin u zo lief!' Dat was een
idee van ex-zwemster Erica Terp
stra. Koningin Juliana schreef, op
verzoek, een brief voor het boekje,
maar daar waren Erica Terpstra
en de uitgever niet helemaal te
vreden over. Ze vroegen Juliana of
het iets persoonlijker kon én of ze
het met de hand wilde schrijven.
Omdat ze dachten dat Juliana het
erg druk had, stuurden ze haar
een concept van een brief. Die
hoefde de majesteit alleen maar
over te schrijven. In het concept
stond bijvoorbeeld: „Net zoals ve
len van jullie heb ik ook een lieve
lingsdier: een hond, ze heet.." Op
die puntjes kon de koningin dan
zelf de naam van haar lievelings
hond invullen. Maar dat deed ze
dus niet. Ze veranderde geen
woord aan haar eerste brief en
weigerde ook 'pertinent' iets met
de hand over te pennen.
De vorstin zei, na een diepe
zucht, wel ja tegen andere feeste
lijke verplichtingen. Ze werl. De
mee aan een documentairene k
Jan van Hillo en liet zich hejSerf
der toejuichen. De vijfde selgani
ber werd een officiële feestat ee
waarop bijna héél Nederlaifi vri
was. De premier, Joop den leder
sprak die ochtend, op de ral
een gelukwens uit. In het
is de oorspronkelijke tekst q
vinden. Het concept is getyjgg
door een ambtenaar, maar i
Uyl heeft daar flink in zitteifcAW
sen en krabbelen. Zo haaldtoan I
een streep door de zin: „Da in d
haar wijze van optreden is lawo
ningshuis dichter bij het volDat
komen." Met pen schreef hivan
anders op: „Door haar wijziop 1
optreden heeft het koningsje W(
aan uiterlijk vertoon verlor*nba
maar aan innerlijke betekefezeg
wonnen." Een zin die bijn^en, 1
kranten haalde en Juliana gthek
fen moet hebben. h te 2
PvdA'er Den Uyl haalde ootfjn",
streep door wat militair veit
dat zijn voorganger, ARP'er
rend Biesheuvel, nog wel o£yg
programma had staan. Den
had een brief gekregen van0|fl
Vereniging van Dienstplichj
Militairen: „De WDM is teJtG -1
stander van elk militair verfteed
De minister-president stuiioolc
een kopie door naar de mi* ver:
van defensie, zijn partijgentlani
Henk Vredeling. Die wilde pt. D
bileum zonder veel militaiie on<
pas en parades vieren. Iresta
In het archief zit ook een rauw.
over het dankwoord dat Jufiden
uit zou spreken. Haar was juitsl;
vraagd dat aan het eind vaiden
feestweek, op 9 septemberjroere
doen. Dat wilde ze niet. „Zf uit.
dat zij dan te vermoeid zaln/oor
door al die inspannende rrtxarm
bijeenkomsten om rustig M
dio (en tv) te kunnen spretyggj
staat er in een memo voor r
nister-president. „Haar vof| 3(
ge gedachten gaan uit naai
week later." Na wat heen dEen j
gepraat werd het 11 septerfocht
Een maand later zette het bige
mité er een punt achter. Hfbegr;
slag van een laatste vergadi hun
meldt tevreden dat de inztfu no
voor het kind in nood op etaafp
dige 7,5 miljoen gulden worging
schat. En wat zou Juliana zfamiï
gen? Het verslag meldt dattin to
125.000 gulden kan verwaijvaarc
Als bescheiden bijdrage vcPutte
bouw van een binnenbad gebf
Soestdijk. tot
Zijn mening over misstanden in het onderwijs steekt mijn
zoon (6) toch al nooit onder stoelen of banken. Maar dit
keer ploft hij bijna van verontwaardiging. „Wat ze me nu
laten maken op school!" Hij stopt even om twee groene
bruisbellen speeksel uitzijn mondhoeken te vegen. En geeft
mij geen gelegenheid om te raden. Een doos zonder deksel!
"Hij last even een pauze in om de ernst van deze medede
ling ook tot mij te laten doordringen. Als hij ziet dat het
kwartje is gevallen, voegt hij daar (ten overvloede wellicht,
maar je weet het nooit met ouders) nog cian toe: „Wat heb je
daar nou aan!?"
Het gen om creatief met de handen te werken, is in onze fa
milie sterk onderontivikkeld. Er zijn wat verre neven en
nichten die een anatomisch correct poppetje kunnen teke
nen, maar alles wat er dichter bij huis aan figuratieve kunst
wordt vervaardigd, kan rechtstreeks door naar de oud-pa
piertas of de grijze vuilcontainer. Die gewoonte is er al hele
maal ingesleten. Zodra mijn twee nazaten zich met hun
schoolvlijt bij de voordeur melden, lopen ze al meteen door
naar de recyclingbakken. Het is ééndagskunst, het heeft
geen eeuwigheidswaarde. En op die manier is het ook heel
bijzonder, houd ik ze altijd voor.
„Kijk eens wat ik gemaakt heb, pap?"
„Schitterend. Gooi gelijk maar weg.
Er zijn maar een paar dagen per jaar dat het product van
de handenarbeid een zekere meerwaarde mee moet krijgen.
Als vaderen moeder verjaren, of opa en oma 50 jaarge
trouwd zijn (richtlijnen daarvoor krijgen we in de regel aan
het begin van het schooljaar uitgereikt; en vanaf bepaalde
hogere groepen wordt ook dddr korte metten mee gemaakt).
En op moeder- en vaderdag, natuurlijk.
En dan komen ze uitgerekend met zoiets: een doos zonder
deksel. Mijn zoon herhaalt het nog een paar keer, schudt
dan in grote moedeloosheid het hoofd. Een doos zonder
deksel! Welke malloot heeft dat in het leerplan opgenomen?
In de regel is het feit dat hij zelf niks hoeft te bedenken om
uiting te geven aan zijn creativiteit, een groot houvast. Hij
kan zich dan laten leiden door wat de juf bedacht heeft, en
bij tivijfel in de uitvoering altijd nog even kijken bij dege
nen die bij hem in de groep zitten. Maar of ze nu al met het
klassikale werkje begonnen zijn in de week dat hij nog op
vakantie was óf dat hij slecht heeft opgelet, kan ik niet hele
maal doorgronden. Maar het grote verband achter het ca
deau ontgaat hem ten enenmale.
„Een doos zonder deksel?", informeer ik nog maar eens.
Hij knikt.
„Een grote doos?"
Hij wijst met z'n handen. Niet zo groot. Tien bij tien centi
meter. schat ik zo.
„En zit er dan ook wat in?"
Ik blijk een deksel van een beerput vol verontwaardiging
open te trekken. Hij snuift en gromt minachtend. „Een soort
memory. Met maar vier kaartjes. Twee keer een 'P', en twee
keer een A'. Vet makkelijk, joh. Als je er ééntje omdraait,
weetje het zo."
En dat allemaal in een doosje zonder deksel, moet ik nog
weten. Want verder mag hij er weinig over zeggen. Het is
tenslotte voor mij bestemd.
In de dagen daarna hoor ik dat hij ook tegen mijn dochter
(11) en mijn vrouw heeft geklaagd over het onbegrijpelijke
karakter van het werkstuk dat hij in elkaar moet plakken.
Groot is dan ook de nieuwsgierigheid als ik op zondagmor
gen, op de rand van het bed, het
pakje mag openen waarin zich de
doos zonder deksel bevindt. Met
een bijna waardige plechtigheid
ontdoe ik het van de verpak
king en laat het aan de aan
wezigen zien. Een vierkant
omhulsel (doosje zonder
deksel) voor vier geplas
tificeerde vierkantjes
(soort memory), met
daarop de letter P', een
A', een P' en een A'.
„Een houder met bier
viltjes", constateert mijn
dochter, net voordat
mijn zoon schreeuwend
en stampvoetend van woe
de de zoldertrap oprent.
Hij mag dan slecht tegen
misstanden in het on
derwijs kunnen, hij
kan het helemaal niet
uitstaan als hij
wordt uitgelachen.
Kijk ook op www.dick-
vanderplas.nl
