Hoe gaat de baby heten?
GESPREK VAN DE DAG
Afscheid van een
'markante tante'
Willem-Alexander en Maxima hebben alle vrijheid bij kiezen van naam
De fraters van Tilburg
AC 21 JUNI 2003
nd
rtc
ERGE!
heel
ergei
jlvoU
bral
nbek
volg'
ïgew
De r
as toi
ht en
1.55 i
mee
DAGELIJKS LEVEN
jy MOLT WK ütfiN vilvaoos towkln ,ji\.
MENSELIJK
Koningin BEATRIX is op 18 juli te
gast bij het verjaardagsfeest van
NELSON MANDELA in Zuid-Afrika.
Hij wordt 85 jaaroud. ,,De koningin
heeft het voornemen om erheen te
gaan", is alles wat een woordvoerder
van de Rijksvoorlichtingsdienst
(RVD) er gisteren over wilde zeggen.
Beatrix en Mandela kunnen uitste
kend met elkaar overweg. Ze leerden
elkaar onder meer goed kennen tij
dens staatsbezoeken over en weer.
De relatie tussen Mandela en de
Oranjes is zelfs zo goed, dat de voor
malige Zuid-Afrikaanse president
vorig jaar het huwelijk van prins Wil-
De populaire Russische meiden- lem-Alexander met Móxima bij
groep T.A.T.U. is terecht geen win- woonde. Foto: AP
naar geworden van het Eurovisie
Songfestival, eind mei. Dat stelde
organisator EBU gisteren na een
grondig onderzoek naar de eindre
sultaten. De Russische televisiezen
der ORT, dat de exclusieve uitzend
rechten had, klaagde dat de Ierse
televisiezender RTE op het laatste
moment het telefonische stemsys-
teem verving door een 'subjectieve
re' vakjury. Deze kende nauwelijks
punten toe aan t.A.T.u, dat als der
de eindigde. Maar de EBU conclu
deert in haar onderzoek dat het in
schakelen van de jury volledig in
overeenstemming met de regels is
gebeurd. ,,Er is geen enkele vorm
van onbetamelijk optreden aan de
kant van de Ierse televisiezender ge
constateerd." Foto: EPA
Een inwoner van het Zuid-Hollandse Vierpolders heeft deze week een aantal
emmers met STROOIZOUT in de gemeentelijke singel gegooid om een einde te
maken aan het gekwaak van kikkers. Hij deed dat op verzoek van zijn vrouw die
's nachts niet kon slapen van het lawaai. De politie maakte bekend dat de man
een proces-verbaal krijgt wegens overtreding van de Flora-en Faunawet. De
vrouw verklaarde tegen de politie dat ze zelfs met de ramen POTDICHT en dop
pen in de oren het overstelpende geluid
bleef horen. Ze slaapt inmiddels weer
goed omdat of de kikkers het leven heb
ben gelaten, of omdat ze de wijk hebben
genomen. Een onderzoek in de singel le
verde een ruim tweemaal hoger zoutge
halte op dan in aangrenzend water. Het
gras aan de waterkant was verkleurd en
op riet- en waterleliebladeren lagen zout-
resten. Foto: ANP
Ze is de enige parlementair verslaggeefster met een eigen fansite op internet:
Wouke van Scherrenburg. De hoogblonde presentatrice van het actualitei
tenprogramma Den Haag vandaag heeft aangekondigd dat ze er eind dit jaar
mee stopt. Onder politici is ze omstreden. Sommigen zijn dol op haar brutale
manier van vragen stellen, anderen haatten haar tot in het diepst van hun ve
zels om haar rellerige manier van nieuws verslaan. „U heeft ruzie, hè?", is
een van haar veel gehoorde openingsvragen. ,,Ach mens, ga toch koken",
beet Pim Fortuyn haar destijds toe. Halen de Wouke-haters opgelucht adem
bij haar aangekondigde vertrek?
„Opgelucht? Helemaal niet", zegt PvdA'er Peter van Heemst, met zijn twaalf
jaar ervaring een van de oudgedienden in de Tweede Kamer.Alsof het erg is
dat iemand gemene vragen stelt. Journalisten kunnen het Kamerleden niet
moeilijk genoeg maken."
WD-fractievoorzitter Jozias van Aartsen kan zich zijn eerste ontmoeting met
Van Scherrenburg nog goed herinneren. „Dat was in 1994. Ik had net te ho
ren gekregen dat ik minister van landbouw was geworden. Wouke trok mij
meteen voor de camera's en stelde een heel pesterige vraag. Of ik wat kon
vertellen over een hele specifieke regeling voor boeren. Terwijl ik op dat mo
ment natuurlijk echt nog niet elk detail van het ministerie kende." Toch heeft
Van Aartsen in de loop der jaren een zwak voor de struise journaliste gekre
gen. „Ze is een markante tante met een heel directe manier van interviewen.
Ik vond dat helemaal niet erg. Jammer dat ze ermee ophoudt."
Ook LPF-Ieider Mat Herben betreurt het dat ze weg gaat. „Ik kon best goed
met haar opschieten." Herben was destijds de perswoordvoerder van For
tuyn toen die en de verslaggeefster ruzie kregen voor de camera. „Tussen die
twee is het daarna weer goed gekomen, hoor. Van Scherrenburg is ook nooit
kwaad geweest over die opmerking. Het enige wat ze op dat moment dacht
was: 'Goede quote voor de uitzending'."
CPD
Prins Willem-Alexander en prinses
Maxima hebben nog geen naam
bedacht voor hun eersteling. Een
breuk met de traditie die wil dat de
eerste zoon Willem heet, en een
dochter liefst Wilhelmina, is te ver
wachten. „We leven in andere tij
den", zei de kroonprins deze week.
Het prinselijk paar zoekt waar
schijnlijk naar een mix van traditie
en modern, en uitkomen op een
naam die ook in het Spaans goed
te gebruiken is.
De eerste suggesties voor de
naam van de baby van Willem-
Alexander en Maxima zijn al ge
daan. Namen als Claudia en Juli
ana voor een meisje liggen voor
de hand, het traditionele Willem
vinden de aanstaande ouders ou
derwets. Ze hebben nog even de
tijd, want de baby wordt pas in ja
nuari verwacht.
De vrijheid die Willem-Alexander
en Méxima hebben bij het kiezen
van een naam is betrekkelijk
nieuw. De meeste koninklijke en
vorstelijke families hielden tot
voor kort streng de hand aan hun
tradities, en meestal hadden de
gelukkige ouders weinig te zeggen
over de namen van hun kinderen.
Die werden bepaald door het
hoofd van de familie, waarbij ook
politieke en dynastieke belangen
een rol speelden.
Prinses Diana bijvoorbeeld heeft
hard moeten knokken voor de
naam William, een compromis
tussen de hippe namen die ze zelf
wilde en het traditionele Albert of
George, de eerste keuze van haar
man Charles. Bij de Oranjes stond
de naam van de oudste zoon
vroeger bij voorbaat vast: Willem.
De stadhouders telden door tot
vijf, de koningen tot drie. In de
negentiende eeuw kregen overi
gens alle zoons als eerste naam
Willem en alle dochters Wilhelmi
na, maar hun roepnamen luidden
anders. Zoals nu ook het geval is
bij Willem-Alexander, die in de fa
milie gewoon Alexander wordt ge
noemd.
In de Deense koninklijke familie is
iets meer variatie. De koningen
heten daar om en om Frederik of
Christiaan. De huidige kroonprins
wordt koning Frederik X en indien
hij een zoon krijgt, wordt dat
Christiaan XI. De Denen hebben
maar twee keer een regerende ko
ningin gehad: Margrethe I en nu
Margrethe II.
Het is niet nodig om de eigen
roepnaam te gebruiken. In vorste
lijke kringen is een handvol doop
namen eerder regel dan uitzonde
ring, dus na een troonsbestijging
Maxima en Willem-Alexander (boven) kunnen voor hun kind iedere naam kiezen die zij willen. Voor de Deense prins Frederik (links) ligt dat later
anders. En Lady Diana heeft hard moeten knokken om haar oudste zoon William (rechts) te mogen noemen. Foto's: ANP/AP/EPA
kan een andere keuze worden ge
maakt. Dat is in Groot-Brittannië
al een paar keer gebeurd. Zo werd
prins David in 1936 koning Ed
ward Vin en na diens plotselinge
aftreden werd zijn broer Albert,
koning George VI.
Op die manier kan een vlotte
roepnaam worden gekozen, ter
wijl óp de troon de aloude naam
wordt voortgezet. Het aannemen
van een andere naam kwam ook
vaak voor bij prinsen die tot een
buitenlandse troon werden geroe
pen, zoals de Deense prins Carl
die koning Haakon VII van Noor
wegen werd.
Een vorstelijke familie die alle an
dere naar de kroon steekt, is het
aloude Duitse geslacht Reuss. Uit
dank voor hun aanstelling door
keizer Hendrik VI tot bestuurder
van een aantal gebieden in het
oosten van het huidige Duitsland,
krijgen sindsdien alle jongens de
zelfde voornaam: Hendrik. In een
gezin met vier of vijf brave Hen-
drikjes is dat vanzelfsprekend las
tig, dus wordt iedere Hendrik of
Heinrich voorzien van een Ro
meins volgnummer.
Binnen de familie werd op ver
schillende manier doorgeteld. Het
ene geslacht telde door tot hon
derd Hendrikken en begon dan
weer opnieuw. Bij een andere tak
sprong de teller elke honderd jaar
weer op 1. En de neven moesten
eikaars gezinsuitbreiding goed in
de gaten houden om de jongens
het juiste serienummer te kunnen
geven. Die opmerkelijke traditie
wordt nu, zo'n achthonderd jaar
na het begin, nog steeds in stand
gehouden.
De huidige vorst van Reuss is
Heinrich IV, zijn zoon heet Hein
rich XIV en de in 1997 geboren
kleinzoon Heinrich XXIX De mis
sende nummers worden ingevuld
door de broers van Heinrich
Hun namen? Heinrich VI, H?
rich VII (met zoontjes XIX er
en ook bij de ooms en neve
loopt nog een contingent va^ j:
meinse cijfers voorziene Heijs hee
jes rond. Zo heeft de in I829t)anr
boren Heinrich XII in zijn n%atsc
slacht de nummers 1, 3, 8, 9, dje 0
13, 15, 17, 20, 21, 23, 25, 26, 2, ged
34 en 36.
Weinig bekend is dat de printer]
van Reuss aan het begin van^gevi
vorige eeuw aanspraak kondl Dat
maken op de Nederlandse tikeuzi
De Hendrikken 32, 33 en 35 fca a]s
kleinzoons van de Oranje-pijoper;
Sophie, zus van koning Will£
Zou Willem's dochter kanir
Wilhelmina kinderloos blijvi
dan kwamen zij in aanmerki
voor de troon. De prinsen lidy
zich daarom ook geregeld in[
derland zien. De geboorte vi.
prinses Juliana in 1909 booro
hun hoop de grond in en in i
werd de Grondwet verander!
de Duitse familie van opvold
uit te sluiten.
Hans Jacobs
Op de krantsloop ik de trap op. Hoekje om, gange
tje door en je bent bij de wizards van systeembeheer.
Ik weet eigenlijk niet wat voor systeem er beheerd
wordt. Maar ik weet wel dat die jongens je laptop of
computer kunnen repareren, scannen en updaten.
En je krijgt hem als nieuw weer terug. Moet natuur
lijk een beetje stiekem tussen hun werk door, dus je
moet niet al te opzichtig met je kapotte handel naar
hen toe. Terwijl mijn harde schijf werd opge
schoond, vroeg ik hoe de heren systeembeheerders
eigenlijk in het krantenvak terecht waren gekomen.
Eén van hen, de oude Ulrich Johns, nam het woord:
„Ik heb het allemaal te danken aan de fraters van
Tilburg. Vooral aan één van hen, frater Macxentius.
Hij gaf wiskundeles op de mulo in Paramaribo. Op
mijn vijftiende haalde ik mijn diploma al, want ik
was voordelig jarig. Nou bezitten de fraters daar in
Suriname behalve kerk en scholen ook nog een tim
merfabriek, een internaat, een sigarenfabriek en een
drukkerij. En frater Macxentius zag wel wat in mij.
Dus hij bezorgde me een plaatsje in die drukkerij. Ik
was al gauw gefascineerd door de drukkerswereld
vooral door het machinezetten. Na een paar jaar
zegt Macxentius: Jij hebt aanleg voor het grafische
vak, je zou eigenlijk naar Holland moeten om je
verder te bekwamen. Ik kan wel eens voor je infor
meren'. Al na drie weken kwam hij met het bericht
dat ik was aangenomen op de Grafische School in
Amsterdam en dat ik als leerling- zetter aan de slag
kon bij diverse kranten. Eind jaren zestig was er veel
werk, hoor.
Wat moest ik doen? Ik was inmiddels negentien en
ik had al een vrouw en een dochtertje. Toen zegt de
frater: 'Lukt het niet dan hou ik hier in Paramaribo
een plaatsje voor je vrij'. Dat gaf de doorslag. Ik
schreef een brief naar mijn tante in Zaandam of ik
mocht komen. Was in orde. Ik verkocht mijn brom
mer en kon voor dat geld een ticket troepenaccom
modatie kopen op Hare Majesteits 'Prins der Neder
landen'. Troepenaccommodatie betekende dat je
met de Jantjes reisden die met verlof gingen. Moest
je wel al hun oefeningen meedoen. Appèl, sloepen-
rol, die dingen. Daar had ik als jonge vent niet het
minste bezwaar tegen, want zo profiteerde ik ook
van hun filmavonden en bingo. En van de uitste
kende maaltijden die de heren aan boord kregen ge
serveerd.
In Nederland stond mijn tante op de kade al te
zwaaien. Thuis in Zaandam lagen er drie brieven
op me te wachten. Eén van de school en twee af
komstig van kranten. Ik kon op de zetterij van de
Telegraaf terecht maar ook bij het Dagblad voor de
Zaanstreek 'De Typhoon'. Daar koos ik voor want
dat was vlak bij mijn tante. En ik was doodsbe
nauwd voor het Nederlandse verkeer. Zelfs als het
mannetje groen was, durfde ik niet over te steken. Je
verdiende trouwens lekker bij de krant, in mijn eer
ste week al honderdvijftig gulden. Kon makkelijk
oplopen bij overwerk. Avonddienst: toeslag! Week
enddienst: toeslag! Als je in het weekend 's nach ts
draaide kreeg je je uren tot driehonderd procent
betaald! Ik Irad weken dat ik met dubbel loon thuis
kwam. En ik weerstond de verleiding om
met blanke meisjes aan te pappen want je
had genoeg dames die wel wat zagen in een
donkere jongen. In mei kwam ik naar Ne
derland en in september kon ik mijn
vrouw en kind al laten overkomen. Ik i
was negentien en ik had een thuis, een
vrouw, een dochtertje en een dikke por-
temonnee. Ach jongen, ik was een rijk
man. Allemaal dank zij de fraters van Til
burg."
Toen Ulrich zover gevorderd was met zijn
verhaal, klapte zijn collega Eric het deksel
van mijn laptop dicht en zei: 'Zo, die kan
er weer een tijdje tegen'. Ik dankte de he
ren hartelijk. Ik sloop de trap af.
