Eindelijk plezierige uitreiking Toneelprijzen p,™ emouè'
KUNST 8t CULTUUR
Kunstenaars Ruigoord openen schilderfestival Noordwijk
Koning en praatjesmaker
Feestje voor bijna
80-jarige Kouwenaar
Kunstenaars aan het werk
$te prijs
g Laurentius
schoten/vlissincen -
lorkest Jong Laurentius uit
schoten heeft tijdens het
inaal Jeugdfestival in Vlis-
n de eerste prijs op het
rdeel 'mars' gewonnen. De
°Hfdertig muzikanten met
,0' emiddelde leeftijd van
f jaar namen het op tegen
ni hingbands uit heel Neder-
eh De jury oordeelde dat de
ichotenaren de mooiste
c linatie van een parcours
en musiceren ten beste
JeT
1 gdwerk van
istenaars
erl ieer - De eerste schreden
id( t kunstpad van artiesten
«Veldhoen, Klaas Gub-
Comeille, Matthijs Röling
ter van Straaten zijn vanaf
o sdag te bewonderen in het
Raadhuis in Aalsmeer,
de rde titel 'De Verborgen
ch «tekening' zijn zo'n twee-
evi erd jeugdwerken van in-
itk els gerenommeerde kun-
ars bijeengebracht. Behal-
gdwerk van levende ar-
is er ook een werkje uit
ran de toen 14-jarige Carel
m ik. In de tentoonstelling
naast de kinderwerken
is een recent product. De
v0 itie duurt tot en met 27
ooo Bezoekers
iüfolweekeinde
jejHELLiNc - Het eerste week-
van het festival Oerol op
hè helling heeft 22.000 toe-
wers getrokken. Dat is
p0 linder dan vorig jaar. Vol
de organisatie is in totaal
icent van alle kaarten al
hL Vorig jaar bezochten
mensen Terschelling tij-
Oerol. Het festival staat
agen lang in het teken van
Y k, beeldende kunst, dans
I irstellingen. Oerol duurt
en met zondag.
„J Bowie
jïhoy'
iVejiRDAM - David Bowie gaat
,n end najaar op wereldtoer-
b, n doet daarbij ook Neder-
en aan. Hij staat woensdag 15
erj »er in Ahoy' in Rotterdam.
Tjorverkoop voor het con-
legint zaterdag. Bowie
t tijdens 'A Reality Tour' in
ïtien landen en hoopt in
leen miljoen bezoekers te
en. Het is de eerste grote
dtoernee van Bowie sinds
door Theo de With
noordwijk - Met een optreden van
bewoners van de voormalige kunste
naarskolonie Ruigoord is gisteravond
de vijfde editie van het Noordwijk Zo
mer Schilder Festival geopend. Hon
derd kunstenaars nemen voor een
week hun intrek in de badplaats en
gaan dagelijks met hun ezel op pad.
Een veiling van de gemaakte doeken
sluit zondagmiddag het festival af.
Om hun aanwezigheid luid en duide
lijk kenbaar te maken, waren er gis
teravond op de boulevard optredens
van onder anderen zangeres Johan
na, Afrikaanse trommelaars en levend
kunstwerk Fabiola.
Prachtig stond ze daar. Een plaatje. In
het duin langs de Koningin Wilhelmi-
na Boulevard. De zon zakt langzaam
in de zee en Fabiola, het levende
kunstwerk uit Amsterdam, stond in
een grote schilderijlijst vooral beeldig
te wezen. Noordwijk had gisteravond
iets van Oerol. Bij de opening van het
vijfde Noordwijk Zomer Schilder Fes
tival werd de boulevard door een
veelkleurig palet onder handen geno
men.
De festivaltent naast de vuurtoren
dient de hele week als uitvalsbasis
voor de honderd kunstenaars die tot
en met zondag op het strand, in het
duin en op straat schilderen. Het zijn
meer deelnemers dan ooit. „Het
wordt ongetwijfeld een probleem om
de geproduceerde schilderijen een
plek te geven", zegt scheidend voor
zitter Eylard van Hall. „Ik hoop daar
om dat jullie geen vijfhonderd grote
doeken schilderen." Het werk is de
hele week in ,de tent te koop en zon
dagmiddag ook op de afsluitende vei-
ling.
Aan de andere kant van de vuurtoren
was gisteravond de 'Luchtbus'gepar-
keerd. In deze met wolken beschil
derde bus is een groot aantal mensen
uit de voormalige kunstenaarskolonie
Ruigoord naar Noordwijk gekomen.
Het lijken vooral overjarige hippies
die niet bepaald volgens de laatste
mode gekleed zijn. Een vrouw werkt
in de autospiegel haar make-up bij en
kijkt of haar roze strik nog goed zit.
De aanwezigheid van de Ideurrijke
kunstenaars vrolijkt de troosteloze
omgeving elk geval op.
Helemaal als de roze gestrikte vrouw
Johanna blijkt te heten en zich als
zangeres ontpopt. Ze begeleidt zich
zelf op de accordeon en zingt net zo
makkelijk Spaanse liederen als een
nummer van Mariene Dietrich. Uit de
bus komt een vrouwelijke clown die
in de praktijk brengt wat ze bij de
cursus mime heeft geleerd. Optre
dens die in artistiek opzicht geen
hoogstandjes zijn, maar die wel de
juist sfeer weten te scheppen.
Het is geen toeval dat kunstenaars uit
Ruigoord zijn uitgenodigd voor de
opening van de lustrumeditie van het
schilderfestival. De kolonie, die moet
wijken voor uitbreiding van het Am
sterdamse havengebied, was vijftien
jaar geleden de bakermat van de After
Nature-beweging die de heersende
trend om abstract te schilderen aan
hun laars lapten en gingen werken
naar hun eigen waarneming. Naar de
natuur. Ook op het festival in Noord
wijk wordt volgens die wijze gewerkt.
De komende dagen wordt er naar
model geschilderd, maar ook op het
strand gevonden voorwerpen worden
op doek gezet. Sommige deelnemers
wilden daar niet op wachten. Op de
treden naar de vuurtoren installeer
den zich gisteravond zes kunstenaars,
schetsen makend van het bonte tafe
reel dat zich voor hun ogen afspeel
de. Als Fabiola in het duin uit glim
mend papier wordt gepakt, zoeken
nog meer mensen hun schilderspul
len. Met haar grote groene bril en
bloemetjeshoed schreeuwt ze er om
geschilderd te worden. Met een brede
penseel wordt Fabiola in groen, rood
en blauw op het doek gekwast. Inder
daad, een plaatje.
Louis d'Or voor Bert Luppes Ariane Schluter wint Theo d'or Publieksprijs naar Gislebert Thierens
dans recensie
Rinus van der Heijden
door Max Smith
amsterdam/gpd - Ariane Schlu
ter is gelauwerd met de Theo
d'Or 2003 voor de beste vrouwe
lijke dragende rol. De Louis d'Or
2003 voor de beste mannelijke
dragende rol is toegekend aan
Bert Luppes. Tijdens een feeste
lijke uitreiking werden gister
avond in theater Carré in Am
sterdam de jaarlijkse prijzen van
de Vereniging van Schouwburg
en Concertgebouwdirecties
(VSCD) bekendgemaakt.
Ariane Schluter kreeg de hoge
toneelonderscheiding voor haar
vertolking van Nina Leeds in
'Strange Interlude'. Dit stuk van
Eugène O'Neill werd door Het
Nationale Toneel in een regie
van Johan Doesburg uitge
bracht. Bert Luppes verwierf de
Louis d'Or voor zijn uitbeelding
van Georges Vermeersch in
'Vrijdag' van Hugo Claus. De
voorstelling van ZT Hollandia is
door Johan Simons geregis
seerd.
De Colombina voor de beste
vrouwelijke bijdragende rol is
dit jaar gewonnen door Carice
van Houten voor haar invulling
van Macha in 'Een meeuw'
naar Tsjechov. Theu Boermans
heeft het stuk geënsceneerd bij
De Theatercompagnie. De prijs
voor de beste mannelijke bij
dragende rol, de Arlecchino, is
gegaan naar Kees Boot voor zijn
vertolking van Wayne Hudson
in de voorstelling 'Popcorn' van
Ben Elton door Zep.
Zo saai als de uitreiking van de
VSCD-Toneelprijzen verleden
jaar was, zo uitbundig en vrolijk
is het nu gegaan. Dankzij Dirk
Tanghe van de Paardenkathe
draal in Utrecht. Als vorige win
naar van de NRC-Publieksprijs
met het door hem geregisseer
de 'Midsummemightsdream'
had hij de verplichting om de
toekenning van onder meer de
Louis en Theo d'Or feestelijk te
omlijsten.
Hij maakte er gisteravond een
oppeppend festijn van. Bij bin
nenkomst in de zaal van theater
Carré in Amsterdam werd het
publiek verwelkomd met op
band afgespeelde swingende
muziek van onder anderen
Glenn Miller. Op de orkestbak
zaten tientallen fleurig als pic
colo verklede jongens en meis
jes op de maat mee te deinen.
Als opgetogen muzikanten
zwaaiden ze met hun nage
bootste instrumenten. Dirk
Tanghe, ook met zo'n picco
lopakje aan, stond al huppe
lend uitbundig te dirigeren.
De feestelijk gedekte tafels voor
de genomineerden hebben alle
ruimte gekregen midden in de
zaal. Voorafgegaan door andere
piccolo's werden ze als in een
streetparade met bijpassende
muziek in triomf naar hun zit
plaatsen geleid. Thomas de
Bres en Hylke van Sprundel, die
als de Puckjes in 'Midsummer-
nightsdream' zo'n enorm suc
ces hadden, vervulden opnieuw
de rol van deze twee ondeugen
de satyrs. Zij maakten de prijs
winnaars bekend. Twee elfjes
reikten de bloemen aan.
De piccolo's hadden zich in
middels tot een erehaag in de
zaal opgesteld. Bij de uitreiking
van de belangrijkste prijzen, de
Louis en Theo d' Or, liepen ze
samen met de winnaar het po
dium op om daar uiting te ge
ven aan him vreugde. Dit werk
te dermate aanstekelijk dat
Theo d'Or-winnares Ariane
Schluter spontaan begon mee
te dansen.
Tijdens hun cabareteske pre
sentatie stelden Thomas de
Bres en Hylke van Sprundel
voor om de bestaande Toneel
prijzen te vervangen door ande
re, ludiekere. Zij noemden on
der meer de 'Hartelijk welkom -
zoek het maar zelf uit bokaal'
voor het minst gastvrije theater.
En de 'Zure Appel Prijs' voor de
meest narrige recensent. Er
ontstond onder de aanwezigen
hilariteit toen na het vertonen
van een kort filmpje met Louis
Bouwmeester, naar wie de
Louis d'Or is vernoemd, de pic
colo's met de pet rond gingen.
De collecte is bestemd voor een
opknapbeurt van het graf van
Louis Bouwmeester.
Het feest sloeg dusdanig aan,
dat menigeen zich na afloop af
vroeg of Gislebert Thierens dit
volgend jaar kan evenaren. Het
door zijn impresariaat uitge
brachte 'Gloed' heeft dit keer de
NRC-Publieksprijs gewonnen.
Straks is het dus zijn beurt om
voor de feestelijke aankleding te
zorgen.
Voorstelling: 'Kontakthof',
regie/choreografie: Pina Bausch. Gezien.
14/6, Theater Carré, Amsterdam.
Nog maar een week geleden
zette Pina Bausch in 'Agua' in
op jeugd en schoonheid, afge
lopen weekeinde waren oude
mensen het materiaal waarmee
zij de choreografie 'Kontakthof
für Damen und Herren ab 65'
kneedde.
'Kontakthof speelt zich af in
een soort parochiezaal, een
ontmoetingsruimte waarin
veertien vrouwen en twaalf
mannen moeite doen elkaar te
leren kennen, maar vooral hun
beste beentje voorzetten om als
individu bemind te worden. Ze
hebben daar veel voor over: ze
tonen hun handen en tanden
als aan een slavenkoopman,
kleden zich om, doen elkaar
pijn, winden elkaar op.
Dat zulk menselijk gedrag van
alle leeftijden is, is bekend.
Maar deze 'Kontakthof wordt
vertolkt door mensen van bo
ven de 65 jaar. Op muziek uit
lang vervlogen tijden: Duitsta
lig, via krakende grammofoon
platen met teksten als 'Genadi
ge Frau, du bist ja so schön' en
'Oh Fraulein Grietschen, wenn
ich dich halt im Arm'. Bespotte
lijk, zulke muziek en zulke oude
mensen? Welnee, Pina Bausch
heeft met 'Kontakthof drie uur
tere emotie neergezet. Zij laat
zien hoe oude mensen het le
ven op een toneel als het ware
uitademen, hoe kwetsbaarheid
prachtig theater kan opleveren,
als je het maar goed aanpakt.
En dat kan Pina Bausch. Haar
signatuur ligt als een aureool
over de voorstelling. Kleine de
tails, als het plaatsen van een
vinger voor de mond, het in een
wijde kring lopen en het pu
bliek almaar blijven aankijken
en dat allemaal eindeloos her
haald. Het werkt bijna trans
cendent op de toeschouwers,
die de 26 onervaren acteurs een
daverende ovatie gaven. Om
nooit te vergeten, zo mooi.
ert
Boekje over Jantje van Leiden
tan Joustra
int
s0 i - Jantje van Leiden, die
!n we allemaal van de uit-
ing 'je er met een jantje-
er( «den van afmaken'. Da's
01 id die er met de pet naar
n Maar waar komt die uit-
10 ing nu vandaan, oftewel:
ie1ras die Jantje van Leiden
ties?
b vraag geeft Luc Panhuy-
lJv ït antwoord, in het boekje
de veelzeggende naam
1van Leiden'. Het is deel
de serie "Verloren verle-
een reeks over 'gedenk-
v ige momenten en figuren
vaderlandse geschiede-
'anhuysen maakt daarin
m ijk dat de bekende uit-
c v ing terug te voeren is naar
•8e ireuk uit de zeventiende
eentje ook die duidelijk
idere lading had. Hij ver-
it verhaal van de zestien-
-K' iwse kleersnijder Jan
Isz, oftewel Jan van Lei-
lie er maar niet in slaagde
ijn beroep zijn brood te
nen, waar hij het ook
tai erde. Na talloze omzwer-
iaI 1 in het buitenland, keer-
1 Beukelsz terug naar Lei-
de 1 begon daar een herberg,
1 Witte Lely. Van zijn klan-
oorde hij verhalen over
aaireker uit Munster, een
doper, die de katholieke
0 ekritiseerde.
rk had het in die periode
;el te verduren, iets waartoe
l™. anderen Maarten Luther
tingli de aanzet hadden
-^a in. Zo ontstond de bewe-
an de Wederdopers, lie-
o0he de kinderdoop verwier-
anuit de gedachte dat je
pas kunt kiezen welk geloof je
kunt nemen als je volwassen
bent. Beukelsz voelde zich zeer
aangetrokken tot de leer van de
Wederdopers, liet zich zelf op
nieuw dopen en vertrok naar
Munster.
Daar kwam hij na verloop van
tijd aan het hoofd te staan van
de beweging in Munster, het
Nieuwe Jeruzalem, en riep zich
uit tot koning. Bisschop Franz
van Waldeck veroverde uitein
delijk de stad en nam Jan ge
vangen. Van Leiden had zich
koning durven noemen, hij had
buiten de kerk om gedoopt en
hij had veelwijverij ingevoerd.
Kortom, hij 'had zich van God
noch gebod iets aangetrokken',
schrijft Van Panhuysen.
Dat kon de katholieke kerk na
tuurlijk niet over zijn kant laten
gaan. Van Waldeck liet hem op
gruwelijke wijze executeren. En
Jans 'gedwaal' leidde ook nog
eens tot het ontstaan een wei
nig vleiende uitdrukking voor
iemand 'die mensen afscheepte
met mooie praatjes'. Want dat
betekende de uitdrukking heel
vroeger.
door Jan-Hendrik Bakker
Rotterdam - Als een dichter
tachtig wordt is hij of al lang
vergeten of inmiddels een ge
vierd man. Van Gerrit Kouwe
naar moet het laatste gezegd
worden. Hoewel de dichter
pas op 9 augustus zijn verjaar
dag viert, was Poetry Interna
tional gisteravond vrijwel ge
heel gewijd aan Kouwenaar.
Het werd een heel vrolijk
avondje.
Kouwenaar kreeg gisteravond
twee cadeaus aangeboden. Al
lereerst een cd met daarop
muzikale bewerkingen van
Kouwenaars gedichten.
Noortje Korst (zang) en Anne-
miek Geyn (piano) brachten
enkele ervan ten gehore. Het
moet gezegd dat die gezongen
gedichten, gedragen door een
meditatieve piano, heel goed
werken. Opeens viel het op
hoeveel er eigenlijk rijmt in
Kouwenaars taal.
Het tweede cadeau bestond
uit een speciale feestbundel,
uitgegeven door Querido,
waarin achtendertig Neder
landse dichters een hommage
brengen aan Kouwenaar.
'Oud worden dat doe je ook
maar voor het eerst' heet de
bundel, naar een pregnante
uitspraak van de dichter.
Echt leuk vond Kouwenaar die
hoge leeftijd niet. Vorig jaar
overleed zijn vrouw 'en ver
wacht van mij ook niet meer
dat ik de wereld ga bestor
men', zei hij. Kouwenaars re
dacteur Jan Kuijper sloot zijn
korte toespraakje dan ook af
met 'een welgemeend godver
domme - hoera!', waarop de
dichter een grote bos bloemen
in de armen kreeg. Te klagen
over succes heeft Kouwenaar
op deze leeftijd bepaald niet.
Zijn bundel 'Totaal witte ka
mer' beleefde in korte tijd zes
drukken, wat heel hoog is
voor een dichtbundel.
Onderhoudend en interessant
was het podiumgesprek dat
Kouwenaar voerde met René
Puthaar. Hoe zou je vroeger
als jonge dichter van twintig
gekeken hebben naar de dich
ter die je nu bent geworden?,
wilde deze weten. Kouwenaar
hoefde niet lang te aarzelen.
„De jonge dichter zou niet on
tevreden geweest zijn met
mij", antwoordde hij. „Net zo
als ik niet ontevreden ben
over mijn eerste bundel."
Kouwenaar bekende ook
ronduit te behoren tot de
groep van precieze dichters
die 'wat peuteren op de vier
kante centimeter'. Puthaar
hield hem voor dat de groep
der Vijftigers, met voorman
nen ais Lucebert en Hugo
Claus, en waaruit ook Kouwe
naar komt, toch dichters wa
ren van het volle, brede leven,
op zoek naar afwisseling en
veelvormigheid. Kouwenaar
zei dat die geest van Vijftig
toch niet meer voor hem gold.
Hij zocht zijn kracht in de be
perking. „Ik voel me nu veel
meer verwant met Remco
Campert, die heeft ook die
hang naar dat perfecte, dat
precieze... Ik beperk me maar
tot dat ene kleine paginaatje,
tot dat sterfelijk beetje onster
felijke regeltjes."
Leeuwarden - De Amerikaanse popartkunstenaar
Andy Warhol ongedwongen aan het werk: het is
typisch een foto van Angelika Platen, de Duitse fo
tografe wiens werk van 29 juni tot en met 21 sep
tember in het-Fries Museum in Leeuwarden te zien
is. In de periode 1968-1973 schoot Platen foto's van
vele bekende kunstenaars, zoals Joseph Beuys,
Christo, Gerhard Richter, Georg Baselitz, Sigmar
Polke, Panamarenko, Edward Kienholz, Markus Lü-
pertz en Hanne Darboven.
Als fotojournaliste had Platen gemakkelijk toe
gang tot de kunstenaars van haar generatie en
was met vele bevriend. Ook was zij aanwezig op
de belangrijke kunstevenementen van die tijd, zo
als de Documenta in Kassei en de Biënnale in Ve->
netië. Onderscheidend in haar fotografie is dat ze-
in tegenstelling tot veel andere fotografen - de
kunstenaars altijd in relatie tot hun werk heeft ge
portretteerd. Niet slechts de kunstenaar zelf, maar
ook zijn of haar kunst staat centraal.
Op Platens portretten zijn de beroemdheden in spe
onbekommerd met hun werk in de weer: Mario
Merz bijvoorbeeld zit in een van zijn iglo's, Walter
de Maria kruipt op zijn knieën op een startbaan,
Arnuld Rainer staat voor een van zijn zelfportret
ten. Haar foto's geven een tijdsbeeld van de inter
nationale kunstscène aan het einde van de jaren
zestig en het begin van de jaren zeventig, een tijd
die bol stond van de veranderingen.
In 1997 maakte Platen, na een carrière in de recla
me, een nieuwe start in de portretfotografie. Een
aantal kunstenaars heeft ze na dertig jaar opnieuw
gefotografeerd, zoals Hanne Darboven, Gilbert 8t
George, Arnulf Rainer en Francois Morellet.
Foto: Angelika Platen
