'Z@ppelin is niet cool genoeg'
C j MEDIA
Hedendaagse radiopresentator is niets zonder zijn hulpj<
Wat vindt de wereld van Amerika?
Bobo's in the bus]
is bepaald geen hil
NCRV in breedbeel
KRO ontevreden over kinderzender publieke omroep
hoc 648
dinsdag 17 juni 2003
Vijfjaar geleden pleitte Jan-Willem Bult, hoofd KRO Jeugd, voor de
komst van een apart kinderkanaal bij de publieke omroep. Zo zouden
kinderen op ieder moment van de dag een alternatief hebben voor
de programma's op de commerciële zenders. Zijn beoogde kinder
zender moest geen vergaarbak worden van alle bestaande kinder
programma's van de verschillende omroepen, maar een kanaal met
een samenhangende programmering en duidelijke visie. Het kinder
kanaal kwam twee jaar later in september 2000 in de vorm van
Z@ppelin. Driejaar later maakt Jan-Willem Bult zich zorgen om de
zender en de kinderprogramma's. Het marktaandeel van de publieke
kinderprogramma's voor de oudere jeugd daalt sterk. „Wij zijn braver
dan braaf. Het is op het schoolplein niet stoer om te zeggen datje
naar Z@ppelin kijkt"
door Susanne van Velzen
Hilversum - In zijn werkkamer
met uitzicht op het Hilversum-
se raadhuis hangen vier kleine
tv-toestellen naast elkaar aan
het plafond. In één oogopslag
volgt Jan-Willem Bult zo de uit
zendingen van Yorkiddin, Nic
kelodeon/vh Kindemet,
FoxKids en Z@ppelin. Op één
van de commerciële schermen
schudden Bassie Adriaan hun
belagers BI en B2 van zich af.
Het toestel ernaast toont Ernst
Bobbie zingend in een roei
bootje op FoxKids. Het rechter
scherm, het Z@ppelintoestel
staat op zwart. Is dat symbo
lisch? „Welnee", lacht Jan-Wil
lem Bult: „Toeval." Hij grijpt de
afstandbediening en even later
vertaalt de doventolk het Jeugd
journaal van vanochtend.
Bult, die als hoofd KRO Jeugd
met jaarlijks ongeveer 600 uur
kinderprogramma's een kwart
van de Z@ppelinzendtijd vult,
wil weten wat alle Nederlandse
zenders kinderen te bieden
hebben. Hij wil de markt graag
goed doorgronden. En dat be-
RTL met 20 man
naar Wimbledon
Hilversum - RTL Sport rukt met
twintig mensen uit voor het
meest prestigieuze tennistoer
nooi ter wereld: Wimbledon.
Het commerciële station heeft
120 uur tennisbeelden gepland,
variërend van wedstrijdversla
gen, updates, impressies, inter
views en reportages. Het Grand
Slam-toemooi begint op 23 juni
en duurt tot en met 6 juli.
Tv-festival weg
uit Montreux
Hilversum - Het televisiefestival
van Montreux in Zwitserland
verhuist met ingang van vol
gend jaar naar Luzem. Dat heb
ben de organisatoren gisteren
laten weten. Sinds de Europese
televisiezenders 43 jaar geleden
besloten jaarlijks een interna
tionaal televisiefestival te hou
den, is het evenement altijd in
Montreux gehouden. Het bu
reau Bigger Pix, dat twee jaar
geleden de organisatie van het
festival op zich nam, wijkt uit
naar Luzem, omdat daar meer
mogelijkheden zijn om een
groot publiek te bereiken. Op
het evenement worden de Gou
den Rozen voor de beste televi
sieprogramma's uitgereikt.
tekent volgens hem ook volgen
wat de collega-publieke omroe
pen op Z@ppelin doen. Dat ge
beurt, wederzijds, te weinig
vindt Bult. „Nu levert ieder zijn
programma's aan Z@ppelin en
we volgen elkaar amper. Als wij
met een programma goed sco
ren hoor je andere omroepen
daar nooit over. Dat is jammer.
Ik zit bovenop de programme
ring, zodat ik meteen in kan
grijpen als het niet goed gaat
Op zaterdag en zondag loopt
ons ochtendblok bijvoorbeeld
iets achteruit. Ik merkte dat een
van onze toppers De Beer in
het blauwe huis terugviel en
ben gaan kijken waar dat aan
lag. Het programma is goed,
maar er zat een half uur onder
titeld drama van ons voor de
oudere jeugd voor. En daar kij
ken kleine kinderen niet naar.
Ik heb het gewijzigd en nu
wordt er weer goed naar geke
ken. Maar als het drama van
een andere omroep was ge
weest, had ik er niets over te
zeggen gehad."
Het gebrek aan saamhorigheid
en overleg over het schema is
maar één van de punten van
zorg die Jan-Willem Bult over
de kindertelevisie van de pu
blieke omroep heeft. „Z@ppelin
heeft geen duidelijk gezicht. De
programmering is onsamen
hangend. We willen een te
breed publiek bereiken. Van
kleuter tot tiener. We moeten
een fundamentele discussie
voeren over wat nu onze doel
groep is. Wil je smal, wil je
breed, wil je elitair? Wat zou
Z@ppelin moeten zijn? Zijn we
multicultureel? Nee, we zijn
hartstikke wit. Zijn we jong?
Nee, de gemiddelde leeftijd van
onze presentatoren is hoog. Die
spreken een 11-jarige niet aan."
Z@ppelin is volgens Jan-Willem
Bult geen sterk merk. „Het is op
het schoolplein niet stoer om te
zeggen dat je naar Z@ppelin
kijkt. Bij kinderen van 3 tot 7
jaar zijn we nog marktleider,
maar zodra kinderen kunnen
lezen zijn ze weg. Het is vooral
de oudere jeugd die Z@ppelin
de rug toekeert. FoxKids is onze
grootste concurrent. Met Bey-
blades hebben ze nu weer een
hype. Onze programma's zullen
niet snel een hype worden, om
dat ze niet cool genoeg zijn."
„We hebben wel mooie pro
gramma's voor de oudere
jeugd, maar die worden niet
goed in de etalage gezet. Ze
zien ze vaak niet, omdat ze al
voor zes uur worden uitgezon
den. Die groep kijkt vooral tus
sen 6 en 7 uur 's avonds televi
sie en daar zit al sinds jaar en
dag het vaste blok met Sesam
straat, Villa Achterwerk, Klok
huis en Jeugdjournaal. Tijdens
dat blok zappen steeds meer
kinderen naar België om naar
Groot licht te kijken. Dat pro
gramma is daar echt een top
per. Het is een KRO-program-
ma dat Z@ppelin ook heeft,
maar het wordt dus op een ver
keerd moment uitgezonden.
Zo n programma zouden wij
ook op dat tijdstip kunnen pro
grammeren, maar er is een van
zelfsprekendheid ontstaan dat
het blok tussen 6 en 7 uur elke
dag weer gevuld wordt met Se
samstraat, Villa Achterwerk,
Klokhuis en Jeugdjournaal. Dat
blok is nooit vernieuwd. Wij
hebben bijvoorbeeld met de
Engelse successerie Tracy Bea
ker prachtig familiedrama in
huis. Dat zou ook tussen 6 en 7
in de avond te zien moeten zijn
en niet zoals nu op zondagoch
tend om half negen. Ook het
spelprogramma Zig Zag zou in
dat blok veel meer löjkers trek
ken dan op zaterdagochtend.
Het dagelijkse avondblok moet
veel meer een afspiegeling zijn
van alle publieke omroepen.
Z@ppelin is meer dan NPS en
NOS."
Z@ppelin zou wat Jan-Willem
Bult betreft minimaal een half
uur maar liever een uur langer
moeten duren. „Er zijn nu na
zevenen heel weinig kinder- en
familieprogramma's. Dat is gek
want kinderen gaan dan echt
niet allemaal naar béd. Om half
tien 's avonds zit zelfs 5 procent
van de kleuters nog voor de tv.
Kopspijkers is nu het favoriete
programma van kinderen op de
zaterdagavond. Terwijl dat na
tuurlijk niet voor hen gemaakt
is."
Die familieprogrammering zou
volgens de KRO-man prima
over de drie zenders verdeeld
kunnen worden. Bij de start van
Z@ppelin in 2000 pleitte hij er
al voor om op Nederland 1 en 2
ook kinder- en familieprogram
mering te houden omdat de
zenders anders zouden vergrij
zen. „Nu alle kinderprogram
ma's ondergebracht zijn bij
Z@ppelin is ons marktaandeel
zelfs beneden het niveau gezakt
van toen de programma's nog
verspreid waren over de drie
zenders."
Het grootste probleem van
Zeppelin is volgens Bult dat de
zender te weinig vernieuwend
is geweest in primetime. „We
zijn braver dan braaf geworden.
Het moet allemaal pedagogisch
verantwoord zijn, dan zal het
wel goed zijn. Maar we moeten
ons wat meer verplaatsen in
hoe kinderen in elkaar zitten.
Wij volwassenen zeggen mis
schien dat Pokémon lelijk is,
maar kinderen hebben een veel
genuanceerdere smaak. Wij
vinden Herman Brood mooi en
dat vinden kinderen weer lelijk
omdat het niet binnen de lijn
tjes gekleurd is.
„Kinderen gaan heel anders om
met media dan wij. Ze zitten
achter de computer met 50 an
deren te chatten. Als ze naar
een muziekclip op televisie kij
ken moet er minstens een sms-
mogelijkheid bijzitten. De me
dia zijn er voor hen en niet an
dersom. We moeten steeds
weer een nieuwe taal vinden
om kinderen aan te spreken. En
dat vertalen naar het juiste pro
gramma op het juiste tijdstip.
Dat is onze grootste uitdaging."
Jan-Willem Bult, hoofd KRO
Jeugd: „Zeppelin heeft geen
duidelijk gezicht. We willen een
te breed publiek bereiken."
Foto: Ton Kastermans
Side kick houdt de diskjockey scherp
door Mischa de Bruijn
Hilversum - Eén dj, dat is niet
gezellig genoeg. Daarom heb
ben de sterren van radiopro
gramma's tegenwoordig co-
presentatoren, zogeheten side
kicks. Want: „In je eentje lol
maken op de radio is moeilijk."
Zet in de spits een populair ra
diostation aan en het is alsof je
naar een gesprek in de kroeg zit
te luisteren.
'Eddo in de Ochtend', tussen
zes en tien op Yorin FM. In het
radionieuws komt de route
kaart naar de vrede voor het
Midden-Oosten ter sprake. Ed
do: „Die kun je bij de ANWB
krijgen." Joost: „Ja, bij Hoevela
ken linksaf."
„Nieuwtjes zijn meestal de ba
sis voor een verhaal dat kant
noch wal raakt", zegt side kick
Joost Buitenweg na de uitzen
ding. „Vanmorgen hadden we
het berichtje dat in het zaad
van knappe mannen de beste
zaadcellen zitten. Dan denken
wij meteen: hoe onderzoeken
ze dat. Dan slaan we helemaal
door, met spermaproeverijen,
Margreet van Gils werkte eerst als secretaresse bij 3 FM voordat ze
bij Stenders Vroeg achter de microfoon kroop. Eric Dikeb is de twee
de side kick van de ochtendshow. Foto: GPD
compleet met gorgelen en uit
spugen en zo."
Bijna elk populair radiostation
heeft in de spits - prime time
voor radio - een show met side
kicks. Op Yorin FM behalve Ed
do in de Ochtend ook Gijs en
Wout in de Middag, Radio 3 FM
heeft Stenders Vroeg en Ruud-
dewild.nl, Radio 538 brengt
Evers Staat Op en Rinkeldekin-
kel en op Noordzee FM heeft
Gordon straks ook twee ge
sprekspartners naast zich zit
ten, Eddy Keur en Kimberly.
Waarom is dit fenomeen zo po
pulair? „Het is gezellig om naar
te luisteren. In je eentje lol ma
ken op de radio is moeilijk",
weet Dennis Ruyer, side kick
van Jeroen van Inkel bij Rinkel-
dekinkel. Buitenweg: „Je zit
naar twee debielen te luisteren
die veel lol hebben samen. Dat
vind ik leuk.
Volgens Fred Siebelink, co-pre-
sentator bij Stenders Vroeg, is
het fenomeen begin jaren ne
gentig begonnen met Shock Ra
dio op Veronica. Daar zaten
Rob Stenders. Floortje Dessing
en Siebelink zelf achter de mi
crofoons. „Nu wordt het aan al
le kanten gekopieerd", zegt Sie
belink. Dennis Ruyer van 538
houdt het erop dat Curry en
Van Inkel de eersten waren.
Wetenschap
De Verenigde Staten vormden
de inspiratie voor de Neder
landse radiomakers. Daar was
'shockjock' Howard Stem de
grote man van de side kicks.
„Maar daar is het veel commer
ciëler", zegt Siebelink. „Een
aantal mensen maakt er een
hele wetenschap van. De grap
jes worden van te voren ge
schreven en er worden typetjes
gecast, bijvoorbeeld een grapjas
en iemand die alles weet." Bij
Stenders Vroeg is niets voorbe
reid, bezweert hij. „Rob is er
een meester in om te zeggen
dat we dit of dat gaan doen, en
dan, als het zover is, doet-ie to
taal wat anders", grinnikt Sie
belink.
Typetjes casten werkt niet vol
gens Siebelink, dan ontstaat
niet dé spontane chemische re-
actie die de show zo leuk
maakt. Side kick Margreet van
Gils werkte eerst als secretares
se bij 3 FM, voordat ze bij Sten
ders Vroeg achter de microfoon
kroop. Ex-GTST-acteur Buiten
weg was een paar keer bij de
ochtendshow van Yorin FM te
gast, om te vertellen over zijn
tv-programma's. Van het een
kwam het ander, en nu is hij de
vaste co-presentator. Buiten
weg: „Wat ik zo leuk vind aan
ons is dat we twee vrienden
zijn, maar toch een duidelijke
eigen mening hebben. Ik flap er
meer dingen uit, ik ben het
drukke type. Eddo is genuan
ceerder. Laatst hadden we de
vriendschap tussen mannen en
vrouwen als onderwerp. Ik
denk dat het niet kan zonder
dat er seksuele gevoelens bij
komen kijken, Eddo denkt van
wel." Ruyer: „De humor van Je
roen en mij staat heel dicht bij
elkaar. We zijn broertjes op de
radio. Ik heb aan een blik van
hem genoeg om te weten wat er
gaat gebeuren. Hij noemt mij
altijd zijn young Skywalker, hij
is Obi Wan Kenobi."
Goed communiceren tijdens de
uitzending is belangrijk. De
presentatoren maken veel ge
bruik van gebaren. Een snijbe-
weging langs de hals of een cir
kel maken met beide handen:
genoeg over dit onderwerp. Een
opgestoken vinger: ik ben nog
niet uitgepraat. „Jeroen heeft
een monitor voor zich. Als ik
typ, ziet hij dat in zijn scherm.
Wanneer hij bezig is met een
telefonisch interview bedenk ik
vragen en tik ik die in", zegt
Ruyer.
Wie denkt dat je als side kick
niets anders hoeft te kunnen
dan slap ouwehoeren, vergist
zich, weet Buitenweg. „Tv j™*
mensen die in de kroeg he 6
grappig overkomen, hoevi
niet op de radio te zijn. Da iege
soort kroeggesprekken vei
den heel vaak. Dan denk i
is het punt? Waar is de clo £e'.
Ruyer: „Als Jeroen de ene hnii<
opgaat met het verhaal, kahm
niet de andere kant op. Ali *3™
op zijn beurt ineens ergen iraci
ders over begint, hou ik hc
de les. Dan schrijf ik bijvoi
beeld op een papiertje wa 1.10
het over hadden en hou d Wei
omhoog. Want als luistera 1D"
je te wachten op de afloop "de
het verhaal."
Kromme tenen
De side kick moet één din
vergeten. „Je moet de dj n )w«
overrulen. Als je dat wel d >-Co
krijgt de luisteraar kromm Pjjjj
nen. Je bent de aangever, g K
de spits die scoort", aldus DKC
er. „Rob draagt het progra Leb>
Hij bepaalt ook het begin
eind van een onderwerp", nd n
Siebelink. Ruyer: „Je moet tox
het juiste moment je mon lanc
houden."
KIJKCIJFERS
Top
10 meest bekeken programma's
1.
Goede tijden, slechte tijden
RTL 4
1.818
2.
Hart van Nederland
SBS 6
1.703
3.
Spoorloos
KRO
1.616
4.
Journaal (wo, 20u)
NOS
1.500
5.
Topspijkers
VARA
1.500
6.
Dit was het nieuws
TROS
1.490
7.
Jostiband beste van
NCRV
1.317
8.
Postcodeloterij 1 tegen 100
TROS
1.224
9.
GP Formule 1 Canada
RTL 5
1.138
10.
Journaal (di, 18u)
NOS
1.104
Top
10 meest bekeken kinderprogramma's
1.
Pokemon
FOXK
219
2.
Jeugdjournaal
NOS
196
3.
Wunschpunsch
FOXK
185
4.
Hamtaro
FOXK
183
5.
Totally spies
FOXK
179
6.
Klokhuis
NPS
171
7.
Ernst, bobbie en de rest
FOXK
169
8.
Villa Achterwerk
VPRO
147
9.
Bob de bouwer
FOXK
147
10.
Medabots
VPRO
146
Marktaandelen in
Nederland 1
12,4
(12,7)
Nederland 2
12,0
(14,7)
Nederland 3
7,4
(7,4)
RTL 4
16,9
(16,9)
RTL 5
6,2
(4,4)
Yorin
6,3
(6,3)
SBS 6
12,1
(13,0)
-
NET 5
5,5
(5,2)
V8
3,7
(3,9)
-
Veronica
0,9
(0,7)
De weekcijfers zijn afkomstig van de afdeling Kijk- en Luister
onderzoek van de Publieke Omroep. Het aantal kijkers x 1000.
De lijst met meest bekeken kinderprogramma's bestaat uit kij
kers van 3 tot en met 12 jaar. Tussen haakjes staan de markt
aandelen van vorige week.
Amsterdam - Wie wordt verkozen tot de be
langrijkste Amerikaan aller tijden? Wordt
het Bob Dylan of Bill Clinton? Martin Lu
ther King of Abraham Lincoln? Of wordt
het toch Homer Simpson, de vader van te
kenfilmheld Bart?
We zullen het vanavond horen van de Brit
se presentator Andrew Marr in het discus
sieprogramma 'What the world thinks of
America'. De BBC heeft als opmaat tot dit
breed opgezette programma via internet
gevraagd wie die ietwat ludieke titel het
meest verdient. De shortlist, die naar aan
leiding van de vele inzendingen werd sa
mengesteld, is op zijn minst gevarieerd te
noemen. George Washington staat op de
lijst, maar ook de met tientallen gouden
kettingen uitgeruste Mr. T. uit The A-Team,
een toen omstreden actieserie die in de ja
ren tachtig op de buis was, is blijkbaar nog
niet vergeten.
Deskundigen
Behalve de bekendmaking van de winnaar,
worden in het verder uiterst serieuze pro
gramma allerlei deskundigen, journalisten,
politici, commentatoren en 'gewone' bur
gers aan het woord gelaten over Amerika's
relatie tot de rest van de wereld. Is het goed
of slecht dat de Amerikaanse cultuur zo
overheersend is? Welke lessen kunnen an
dere landen leren van de Amerikaanse poli
tiek? Hoe heeft de oorlog met Irak onze
mening over de USA beïnvloed? Hoe is de
relatie van Amerika nu met de Arabische
wereld? Hoe ziet de toekomst van de Ver
enigde Naties eruit?
Marr praat behalve met studiogasten van
uit de Cabinet War Rooms in Londen via
satellietlinks met vooraanstaande gasten in
elf landen. Onder meer Rusland, Canada,
Frankrijk, Jordanië en Israël doen mee aan
het globale debat. Tijdens de uitzending
maakt de presentator de uitslag bekend van
een internationaal onderzoek naar onze
■dijn
hilversum/me diaredactie -
Vooraf was er de hoop dat het
een voltreffer zou zijn als Idols
of Big brother, maar Bobo's in
the bush is verre van een hit ge
worden.
Het survivalen door bekende
Nederlanders scoort op Yorin
gemiddeld een kleine driehon
derdduizend kijkers. Ter verge
lijking: de dagelijkse roddelru
briek RTL Boulevard, die deels
tegelijkertijd wordt uitgezon
den, trekt gemiddeld
half keer zo veel kijkers.
Het programma kreeg I
veel media-aandacht. Del
se en de Amerikaanse f
van Bobo's stegen totl
hoogten. Elf miljoen
keken naar de finale
Engelse 'I'm a celebrity
me out of here!' Toch 1
Yorin en Endemol
hardst dat ze heel tevredi
Over twee weken is de f
Bill Clinton Foto: AP
mening en vooroordelen over Amerikanen.
Zien we ze vooral als megalomane vecht
jassen of juist als goedbedoelende vrede
stichters? Vinden Europeanen de overzeese
burgers vooral dom, dik en zonder cultu
reel besef of zijn we ze intens dankbaar
voor Starbucks, McDonalds, Elvis Presley
en George W. Bush?
Buitenland
Amerikanen werden op hun beurt weer on
dervraagd over hun imago in de rest van de
wereld. Weten ze wel hoe er in het buiten
land over de Verenigde Staten wordt ge
dacht? M
Bob Dylan Foto: AP
Op de uitgebreide website, te bereiken via
www.bbc.co.uk kunnen kijkers alvast hun
kennis over Amerika testen met vragen als:
wat is het gemiddelde inkomen van een
Amerikaans huishouden? Wanneer werd de
slavernij afgeschaft? Waar komt het woord
dollar vandaan? Wie heeft Amerika eigen
lijk ontdekt? Heeft u óók het merendeel van
de vragen fout, dan is het BBC-programma
in ieder geval een aanrader.
What the world thinks of America, BBC 2,
22.00 uur. Ook te volgen via genoemde in
ternetsite.
Hilversum - De NCRV zendt
vanaf het komende seizoen al
haar tv-programma's uit in
breedbeeldformaat, op Netwerk
en sommige aankoopprogram
ma's na. De omroep is daarmee
een van de koplopers in Neder
land.
Netwerk wordt tot nu toe niet
in breedbeeld uitgezonden,
omdat het gebruik van frag
menten dat nog tegenhoudt.
Verder worden niet alle aan
koopprogramma's in breed
beeldformaat aangeleverd.
„Wij gaan met vrijwel alle pro
gramma's over op breedbeeld
omdat het een betere beeld
kwaliteit oplevert, zegt Pieter
Schut, programmamanager
NCRV-televisie. Schut vindt het
de taak van de publieke om
roep om bij dit soort ontwikke
WE
lingen voorop te lopen.
De Nederlandse publiek^jn
roep programmeert 15 pi
van de uitzenduren in
beeld. Op Nederland 1
het meest, op Nederland
minst in breedbeeld uitj
den. In andere Europes j'
den is breedbeeld al lan
norm. Engeland is daar
koploper: ólle prograi
worden daar in breedbee
gezonden. België zendt
alles uit in dit formaat.
In Nederland beschikt
de vijf huishoudens o'
breedbeeldtelevisie, zo bl
een onderzoek uit 2002.
taal zijn dat 1,4 miljoen t(
len. Volgens de handel
ke maand 30.000
beeldtv's verkoopt -
breedbeeld de standaard.
NC
ord-
pkogri
nH
Ml
slag
De.
