GESPREK VAN DE DAG
'Ik kom net om de hoek kijken'
De bedreigde 'brug tussen ernst en luchtigheid'
m
Nv
De duw
Jonge regisseur Tim Oliehoek maakt grote bioscoopfilm 'Vet Hard'
mmttm
4
i
4
ie
w
De Franse hoofdstad Parijs heeft
sinds donderdagavond een MAR-
LENE DIETRICHPLEIN. Het
plein ligt in het 16e arrondisse
ment, niet ver van het Galliera-
museum waar vandaag een ten
toonstelling wordt geopend die is
gewijd aan de filmgarderobe van
de ster. Dietrich, die wereldbe
roemd werd door de film der
Blaue Engel, is in 1992 overle
den in Parijs. De in Berlijn gebo
ren Dietrich verliet Duitsland in
1933 en keerde er pas na de
Tweede Wereldoorlog terug. Haar
anti-nazi-activisme werd haar
daar niet in dank afgenomen.
Toen zij in 1960 in Berlijn op
trad, werd zij uitgejouwd. Daarna
keerde zij er nooit meer terug.
Pas na jarenlange discussies
werd in 1997 in Berlijn een
plein naar haar genoemd.
Foto: AP
ZATERDAG 14 JUNI 2003
DAGELIJKS LEVEN
Gelukkig hoeft Dolf van der Lin
den dit niet meer mee te maken:
het achteloos ogende voorstel van
bureau McKinsey om het door
hem opgerichte Metropole Orkest
maar op te heffen, gewoon als be
zuinigingsmaatregel bij de om
roep. Van der Linden, zó legenda
risch dat Frans Halsema ooit nog
een lied over hem zong, stierf in
1999.
Het was in de feestelijke en rom
melige dagen vlak na de bevrij
ding dat Radio Herrijzend Neder
land vond dat er een amuse
mentsorkest moet komen 'om de
lichte muze op hoog niveau' te
dienen. Het orkest, alleen al door
genoemde taakstelling uniek, doet
dat tot op heden. Buitenlandse
vedettes treden ook graag met het
alom gewaardeerde orkest op: re
cent stond de begeleiding van Pa
trick Bruel op het programma, de
Fransman die vorig jaar het best
verkochte album van zijn land
maakte en door de liefhebbers
van het chanson aanbeden wordt.
Het orkest begeleidde in de 58
jaar van zijn bestaan een bont ge
zelschap, variërend van Dave Bru-
beck tot Wim Sonneveld in zijn
tot op heden beroemde creatie
van Willem Parel. Vaak was het
orkest ook zelf het stralend mid
delpunt van uitzending: waar het
Metropole was, was het feest. De
eerste uitzending van het Metro-
Dolf van der Linden met het door hem opgerichte Metropole Orkest in 1947. Foto: GPD
pole was op 25 november 1945,
en het gezelschap slaagde er vol
gens critici al snel in 'glansrijk een
brug te slaan tussen ernst en
luchtigheid, tussen muziek en
verstrooiing'.
De praktijk viel in de eerste dagen
niet mee. Van der Linden had wel
een flinke club muzikanten bij
eengebracht, maar die hadden de
grootste moeite om naar de stu
dio's in Hilversum te komen: nie
mand had immers een auto en de
treinen waren nog minder be
trouwbaar dan nu.
Maar de stemming, het enthousi
asme en de wil deden wonderen.
Van der Linden en zijn ploeg wa
ren al snel zo'n beetje dagelijks op
de radio. Vanaf 1956 kwam het or
kest ook geregeld op tv, met name
als begeleider van de songfestival
kandidaten en korte tijd later ook
van al die grote sterren die hun
Edison kwamen ophalen tijdens
het Grand Gala du Disque.
Individuele musici bereikten een
belangrijke eigen status, zoals de
violisten Benny Behr en Sem Nij-
veen, de altsaxofonist Piet Noor-
dijk en pianist Dick Schallies, die
het eerste arrangement van 'Aan
de Amsterdamse Grachten' maak
te.
In 1980 ging Dolf van der Linden
onder luid protest met pensioen.
ite
idc
Hij werd opgevolgd door Rogier[^e
van Otterloo, die echter te make
kreeg met een zekere kritiek op
het orkest. Het zou niet modern
genoeg meer zijn. De arrange
menten waren niet strak genoeg,r
voor de nieuwe tijd. Van Otterlo 1
streed daar wel met enig succes
tegen, maar stierf al in 1988. Hi
orkest raakte daarna in een flin
dip, kampend met een suf imaj
Drie jaar later kwam Dick Bakk
aan het bewind, componist van
het winnende songfestivallied
Ding-a-dong van Teach-In. Hij Dl
verjongde het orkest op het ge
bied van mensen, activiteiten e
natuurlijk de muziek zelf. Het M
tropole was niet weg te slaan bij !Tt
het North Sea Jazz Festival en d( JfF
Uitmarkt bijvoorbeeld, en bel;
de zelfs in poptempels als Par
so om acts als Boudewijn de
Groot en Blof te begeleiden.
Dolf van der Linden kon er de l(
wel van inzien. Toen hij het ork V
tijdens het vijftigjarig jubileum^
nog eens dirigeerde zei hij ver
guld: „Het is fantastisch dat het 111
nog is en meer nog: dat het er 0 10
deze manier nog is." Het Metro
pole Orkest won verschillende
prijzen, waaronder de Zilveren
Reiss-microfoon, de Gouden
Harp en de Gouden Notenkraki IK
re
UTII
|ar
"óEft-P&NIC je. O hi P£ veJZJMKPAG VAM JE MO BOEK-?
MENSELIJK
Het in de middeleeuwen door
storm verwoeste STADJE ESON
wordt in het Lauwersmeergebied
herbouwd. Dat heeft de gemeen
te Dongeradeel bekend gemaakt.
Het ministerie van landbouw,
natuurbeheer en visserij heeft
donderdag de vergunning afge
geven voor de bouw van een ves
tingstadje in het natuurgebied.
Ook worden drie terpen die des
tijds verwoest zijn binnendijks
herbouwd. Volgens wethouder
Oosterhof van Dongeradeel is het
niet helemaal zeker dat Eson ooit
heeft bestaan. „We gaan er van
uit dat er in de middeleeuwen
een stadje heeft gestaan. Het is
echter in de loop tijd een soort
legende geworden", aldus Oos
terhof.
HILLARY CLINTON, de voorma
lige first lady van de Verenigde
Staten, heeft medelijden met
Monica Lewinsky en iedereen die
te maken heeft gehad met het
seksschandaal rond haar man en
de voormalige Witte Huis-stagiai
re. Zij zei dat gisteren in het pro
gramma 'Tonight' van de Britse
televisiezender ITN. Het schan
daal rond de relatie van Clinton
en Lewinsky heeft volgens Hil
lary zoveel slachtoffers gemaakt
omdat politieke tegenstanders
van haar man 'bereid waren wie
dan ook te vernietigen om een
eind te kunnen maken aan het
presidentschap van mijn man'.
Over hun eerste vakantie na het
officieel verhoor over Monica zei
zij tegen ITN: „Ik was niet in
staat met hem te praten en dat
was erg moeilijk, omdat hij niet
alleen mijn man was, maar ook
omdat hij dertig jaar lang mijn
beste vriend was geweest." De
populariteit van Hillary Clinton is
sinds de publicatie van haar
boek flink gestegen. Foto: AFP
Voor een 24-jarige Taiwanees is
vrijdag de 13de wel een erg ake
lige ONGELUKSDAG geworden.
Zijn vriendin pleegde zelfmoord.
Toen de man haar in het lijken
huis opzocht, bleek zij een man
te zijn. Het stel had al een half
jaar verkering. De moeder van de
overledene vertelde de verdrieti
ge man dat haar zoon zich altijd
al als vrouw had verkleed. De
man liet wel een briefje achter
waarin hij zei dat hij het niet lan
ger aankon de schijn op te hou
den.
Het volgende geval is zowel merkwaardig als
waar gebeurd. Een gezin, vader, moederen tivee
dochters, gaat op vakantie naar een camping bij
een meer. Pal aan het meer ligt een strook bos van
ongeveer honderd meter breed. Aan de andere
kant van die bosrand ligt een provinciale weg. En
als je die weg, hij is druk in de zomer, oversteekt
ben je bij de camping. Vanaf het meer gezien is
dus de volgorde: meer, bos, weg camping.
Iedere camping heeft zijn eigen ritme. In deze
camping hij ligt in de Provence, werd er 's mor
gens ingekocht en gekookt, tussen de middag
warm gegeten, dan een siësta en rond half vier
trok de bevolking naar het meer voor zonnebad
en zwemmerij. Het gezin in kwestie - vaderen
moeder midden veertig de dochters veertien en
tivaalf- had die gewoontes ook aangenomen. In
de buurt van het meer sloegen de kinderen altijd
links af naar het jongerenstrandje en pa en ma
werden bruin bij de andere vaders en moeders.
Op zekere avond wandelde de vrouw rond half
zeven terug naar de camping terwijl haar man
nog wat strandspullen bij elkaar zocht. Bij de weg
aangekomen ziet zij een motor - vertelde ik u al
dat er veel motorverkeer op die weg was? - tegen
een boom aan liggen en een motorrijder die er in
shock bijstaat. Op de weg ligt temidden van een
groep mensen een meisje met lang zwart haar in
een plas bloed. De moeder meent in het meisje
haar oudste dochter te herkennen. Toen gebeurde
er iets merkwaardigs: de vrouw drong zich niet
naar voren om het meisje beter te kunnen zien.
Nee, zij draaide zich om en liep of er niets ge
beurd was het bospad weer op richting meer. Na
vijftig meter kwam zij haar oudste dochter tegen
die op weg was naar de camping. „Hé mam riep
het kind vrolijk. „Ga je nou nog zwemmen?"
Weer gebeurde iets merkwaardigs: de vrouw sloot
het kind niet verheugd in de armen. Integendeel
de moeder begon geweldig uit te varen: „Kun je
niet beter uitkijken met oversteken, jij ook altijd,
potver dit en potver dat, het is altijd wat niet
jou.En meer van die dingen die boze ouders te
gen hun kinderen roepen. De moeder ging zelfs
zo ver het meisje een duw te geven zodat het
bijna in de struiken vloog.
Nog iets vreemds: ik heb dit verhaal de afge
lopen jaren een aantal malen aan mensen
verteld. Maar bijna iedereen vindt het ge
drag van de moeder heel normaal. Vooral vrou-
wen zeggen zich goed in haar te kunnen ver
plaatsen. Ik weet niet hoe u daarover denkt.
Overigens bleek gelukkig niemand zwaar ge
wond bij dat ongeluk. Die duw op het bospad is
bij mijn weten de enige keer geweest dat mijn
vrouw handtastelijk was tegenover een van on
ze kinderen.
JOHAN CRUIJFF reikt op 2 juli
de eerste diploma's uit van de
naar hem genoemde opleiding.
Het gaat om 25 studenten die af
studeren aan de Johan Cruyff
University (JCU). Zij begonnen
hun opleiding commerciële eco
nomie vier jaar geleden aan de
JCU. De JCU is verbonden aan
de Hogeschool van Amsterdam.
Uitgangspunt van de opleiding is
dat studenten een leven als top
sporter combineren met een
maatschappelijke carrière. In het
eerste jaar schreven veertig stu
denten in. Nu beginnen ieder
jaar honderd studenten aan deze
vierjarige opleiding. Afgestu
deerden kunnen gaan werken in
management- en marketingfunc
ties bij sportclubs en bonden en
bij bedrijven die een rol in de
sportwereld willen spelen.
Foto: EPA
Op zijn twaalfde wist Tim Oliehoek
dat hij 'bij de film' wilde, op zijn zes
tiende begon hij aan zijn eerste gro
te videofilm. Hiervoor mobiliseerde
hij zo'n beetje de hele bevolking
van zijn toenmalige woonplaats
Stompwijk. En de spetterende pre
mière in een plantenkas was de ab
solute uitsmijter. Daarna ging hij
naar de Filmacademie en nu begint
hij als 24-jarige binnenkort aan zijn
eerste grote bioscoopfilm waarvoor
4 miljoen euro beschikbaar is. En hij
weet inmiddels zeker dat hij geen
acteur of cameraman, maar regis
seur wil zijn. „Ik heb graag zelf de
touwtjes in handen."
Prijzen en een Oscarnominatie
heeft hij al binnen. Zijn nieuwste
opdracht, het maken van een gro
te bioscoopfilm, lijkt op het uitko
men van een droom. „Och, ik zie
het meer als een start, want ik
kom net om de hoek kijken en
heb nog een lange weg te gaan en
denk steeds 'Mannetje, je moet
door'. Je bent er tenslotte nooit,
want al heb je een film af, dan wil
je er het liefst nog wat aan veran
deren, want het is nooit perfect.
Ik doe mijn werk nu ook heel an
ders dan zes jaar terug. Ik was
toen echt helemaal bezeten van
mijn werk, want ook toen vond ik
het al vrij ondankbaar en vrij stom
als je je talenten niet volop ge
bruikt. Ik ging in mijn pubertijd
ook nooit met vrienden uit en ik
was voor het eerst dronken bij de
première van Buy or die. Ik had
daar wel twee jaar keihard aan ge
werkt.
Ik liep toen door alle media aan
dacht die ik ineens kreeg behoor
lijk naast mijn schoenen, maar
omdat ik na Buy or die naar de
Filmacademie ben gegaan, ben ik
wel weer met de beide voetjes op
de grond gekomen.
Ik ben nu wat nuchterder en meer
mezelf. Ik weet dat er naast film
maken ook een ander leven is en
dat komt vooral door Sander, met
wie ik alweer zes jaar samenwoon,
maar stilzitten doe ik nooit."
Waar gaat je nieuwe film over en
wie krijgen de hoofdrollen?
„Over Bennie, een crimineel, die
een nieuw leven zonder misdaad
wil beginnen. Zijn oude makker
en broeder in de misdaad ligt op
sterven en heeft een nieuwe lever
nodig. Die is niet voorhanden,
maar met veel geld en via een ille
gaal adresje is er misschien wel
wat te regelen. De ellende begint
Tim Oliehoek maakte op zijn 21ste zijn eerste bioscoopfilm. Nu is hij 24
jaar en begint hij aan de miljoenenfilm 'Vet hard'. Foto: George Verberne
opnieuw of niet, dat is de ham
vraag van de film, waar je pas ant
woord op krijgt als je hem ziet.
Het is natuurlijk wel een film met
actie, spectaculaire stunts, humor
en ontroering.
De rol van Bennie wordt gespeeld
door Jack Wouterse, een acteur
die misschien nog niet zo bekend
is, maar dat gaat veranderen. Die
man is de personificatie van ruwe
bolster blanke pit. Echt, naturel,
ruw en met een groot knuffelge
halte. Andere acteurs worden mo
menteel gecast en er circuleren bij
ons grote namen, maar die kan ik
nog niet noemen, omdat ze zelf
nog niet benaderd zijn."
Hoe is de film tot stand gekomen?
„Het is een remake van een Deen
se film Old men in new cars. Pro
ducent San Fu Maltha, de baas
van Costa! en Phileine zegt sorry,
vond dit zo'n mooie film en zag
hoe het publiek in Denemarken
reageerde. Hij wilde aanvankelijk
de film naar Nederland halen,
maar besloot toch tot een remake.
Ondertussen had hij mij de laatste
jaren van een afstandje gevolgd
en we sloten een overeenkomst,
zeg maar een 'gentlemen agree
ment'. Hij zou The champ finan
cieren en daarna zou ik Vet hard
maken. Mooier kan niet, want het
is wel fantastisch deze kans te
krijgen. Ik was gelijk ook helemaal
enthousiast, want ik krijg nu een
vrijbrief een groot publiek te ver
maken. Het wordt een coproduc
tie met de Belgen en we zijn al op
zoek naar locaties die niets van
doen hebben met de misdaad,
dus geen lege fabrieksterreinen of
autogarages. We kijken uit naar
Tim Oliehoek maakte het KPN-reclamespotje met het kunst
gebit in smerig water dat werd beloond met de Loden Leeuw
voor de irritantste televisiereclame. Foto: GPD
Voor Dick Maas heeft Tim Oliehoek veel respect: „Flodder
was een gouden vondst." Foto: ANP/Ton Schutz
klassieke en lieflijke locaties zodat
het geweld extra opvalt, want er
wordt natuurlijk wel actie gevoerd
en een achtervolging hoort erbij."
Hoe is het met de concurrentie in
Nederland?
„Die is er vrij weinig. Ik heb daar
naast een eigen stijl waardoor ik
absoluut mijn gang kan gaan.
Voor veteranen als Paul Verhoe
ven en Dick Maas heb ik veel res
pect. Verhoeven was vooral met
Basic instinct super en Maas weet
precies wat het publiek wil zien.
De lift was geniaal en Flodder was
een gouden vondst, maar zijn
nieuwste projecten vind ik wat te
oppervlakkig en te cartoonach
tig."
Wanneer is een film voor jou een
succes?
„Ik ga tijdens premières altijd met
mijn rug naar het filmdoek zitten.
Als ik zie dat de bezoekers schrik
ken, huilen, lachen en een flinke
stoot adrenaline krijgen, ben ik
geslaagd. En natuurlijk als ieder
een er over praat, want daar gaat
het om: de film moet reacties 0
roepen."
iRD
Wat is de belangrijkste eigensch een
van een regisseur?
„Je moet zeker weten dat wat ji gor
maakt uniek is. Je moet passie
over kunnen brengen, vooral o| lass
je acteurs. Want als je er zelf niéd. R
in gelooft, wordt het nooit wat. e
Het belangrijkste van je werk is
voorbereiden, voorbereiden en
voorbereiden. Met je crew mol
daarnaast voortdurend commi^f
ceren, want zij zijn gespeciali
seerd in allerlei deelgebieden e n
als regisseur maak je vooral de
keuzes. Als ik niet tot in het klei eno
ste detail weet wat en hoe en w »en
ik het wil, wordt het niks. Vroej ngir
deed ik alles zelf, nu dat heb ik okt
geleerd, want al die disciplines aris
zijn beroepen waar mensen vo iparl
doorgeleerd hebben, maar ik h nin;
nog wel steeds alle touwtjes in
handen."
Irene Nieuwenhuijse
