TOERISME
Spanje, maar dan heel anders
De juiste gids voor de juiste camping
Galicië druk met het schoonpoetsen van besmeurd blazoen
Werken voor het land
waar je op vakantie g«
m
HDC303
VRIJDAG 13 JUNI 2003
door Gerard Chel
galicië - In de noordwesthoek
van Spanje ligt Galicië. Een vrij
onbekende streek, waar ooit de
Kelten heersten. Onbekend
maakt onbemind. Ten onrechte,
want ook dit deel van Spanje
heeft veel te bieden. Zelfs langge
rekte stranden. Waar nog wel
hard gewerkt wordt om de olie
resten van de gestrande tanker
Prestige te verwijderen.
De jongedame schuift de nota
op een schoteltje over de toon
bank: 75 eurocent. Pardon?
Maar het rekeningetje klopt.
Voor een op maat gezet kopje
koffie en een ovenvers crois-
santje betalen wij in a Tafona
do Cantón in de plaats Noia
drie eurokwartjes. Dat zijn nog
eens prijzen. Een paar dagen la
ter in hotel Parador in Ponteve-
dra. De gesoigneerde dame kan
het menu niet zo goed lezen.
Uit een la diept de ober een
leesbril op. Zo beter, mevrouw?
Dat is nog eens service.
De Spanjaarden zijn niet gek, ze
lachen in hun vuistje. Laten de
druk bezochte costa's langs de
Middellandse Zee aan de bui
tenlandse toerist en flaneren
zelf veel liever over de beschei
den boulevards in vissers
plaatsjes langs die andere, de
Atlantische, kust. Of baden er in
de zon op een van de 722 zand
stranden. Niet voor niets staan
de Rlas Bajas bekend als de
mooiste stranden. Gelijk heb
ben ze. Daar is het minder
druk, ongerept en goedkoper.
Voor die ene verdwaalde bui
tenlander is er wel één nadeel:
bijna niemand spreekt er een
woordje over de grens.
Galicië. Onbekend maakt onbe
mind. Ten onrechte, want de
regio biedt een aaneenschake
ling van interessante contras
ten. Prachtig golvende duinen,
fraaie bossen, glooiende land
schappen, meanderende rivie
ren, uitnodigende zandstran
den, grimmige klippen en in
drukwekkende brandingen. En
met alsmaar die Keltische ach
tergrond, doedelzakken incluis,
als rode draad door 's lands his
torie.
Al dit landschappelijk schoon
wordt aan elkaar gesmeed door
gezellige stadjes, levendige vis
sersdorpjes en schilderachtige
badplaatsjes. Kleinschalig en
overzichtelijk. Toeristisch soms,
toegegeven, maar, zoals gezegd,
vooral gericht op de Spanjaard
zelf. En dus minder uitbuiterig.
Met allervriendelijkste mensen
bovendien, die zichzelf zijn ge
bleven. Redelijk authentiek,
dus.
Galicië kent een paar grote ste
den die om uiteenlopende re
denen bekendheid genieten.
De 'wandelende' duinenrij, Praia des Dunas, nabij Ribeira. Foto's: GPD/Gerard Chel
Santiago de Compostela bij
voorbeeld, vermaard eindpunt
voor pelgrimages. Met de ka
thedraal der kathedralen op het
graf van apostel Jacobus aan
het Plaza del Obradoiro als blik
vanger en de geurende eethuis
jes in Rüa do Franco.
Helemaal in het noorden, La
Coruna, bij de sportliefhebber
vooral bekend door voetbalclub
Deportivo, maar natuurlijk
vooral door de toren van Her
cules. Het zuidelijke Ponteve-
dra, in bezit van een mooie his
torische binnenstad - voor de
verandering wel bijna autovrij -
met gemoedelijke pleintjes en
kronkelige steegjes. En een
meer dan fraaie parador en niet
te vergeten de kloosterruïnes
van Santo Domingo.
Blik
Tja, die auto's. Spanjaarden
vragen om hun auto te laten
staan is net zo dom als hen vra-
FEITEN&CIJFERS
Galicië ligt ingeklemd tussen
Portugal, de Atlantische Oceaan
en de provincies Asturië, León
en Zamora. Administratieve
hoofdstad is Santiago de Com
postela, economisch is La Co
runa veel belangrijker. Beide
steden, en de zuidelijke haven
plaats Vigo, hebben vliegvelden
die via Madrid of Barcelona
door Iberia, Spanair en Air Eu
ropa worden aangevlogen.
Algemene informatie bij de toe
ristische organisatie Turgalicia,
www.turgalicia.es
Afstand vanaf Amsterdam 2644
km, vanaf Madrid (via snelweg
A6) 660 km, vanaf Lissabon (via
de A9) 556 km.
De gemiddelde temperatuur in
de zomer bedraagt 25 graden in
het zuiden en 22 in het noor
den, het zeewater schommelt
rond de 19 graden. Het regent
er vaker dan elders in Spanje.
Accommodatie in alle prijsklas
sen. Algemene informatie:
Spaans Verkeersbureau
tel. 070 - 34 65 900,
www. spaansverkeersbureau, nl
gen geen siësta meer te houden
(tussen één en vier uur ligt het
openbare leven stil). En dus
puilen de meest kleine stadjes
uit van het blik, de smalle
straatjes niet berekend op zulk
modem vervoer. Probeer ook
niet zomaar een zebrapad over
te steken, want dat leidt stee
vast tot piepende remmen en 'n
haastige sprong achteruit. Elk
nadeel heeft z'n voordeel: op
veel plekken kom je mét de au
to nagenoeg tot óp het strand.
Spanjaarden hebben kennelijk
een broertje dood aan lopen.
Milieubewust is Galicië overi
gens wel: op de heuvelen staat
een woud aan energie opwek
kende windmolens.
Er zijn genoeg mogelijkheden
voor een gevarieerde vakantie.
Zo kiezen we de ene dag voor
een avontuurlijke route: over de
onverharde weg langs een deel
van de Costa da Morte, ofte wel
de dodenkust, van Camarinas
naar Arou. De naam heeft met
verkeersrisico's niets te maken,
maar slaat op de vele zeelieden
en vissers die in de woelige wa
teren het leven lieten. Of hun
schip sloeg op de klippen te
pletter, óf ze verloren het leven
bij riskante pogingen schelp
diertjes van de steile rotswan
den te plukken.
Witte kruisen herinneren aan
de vele doden. Er ligt zelfs een
kleine begraafplaats waar de li
chamen van de Engelse zee
mannen liggen die aanspoel
den toen hun schip The Ser
pent in 1890 verging. Maar de
grillige kust en het roodbruine
kale achterland hebben er hun
glans niet door verloren.
Twee dagen trekken we uit voor
een meer comfortabeler route:
het uitgestrekte kustgebied tus
sen Fisterra ('einde van de we
reld') en Baiona, beter bekend
onder de verzamelnaam Rfas
Bajas. Dit is het gebied van de
diepe en brede baaien en de ve
le en soms kilometers lange
zandstranden. En met vele inte
ressante plaatsjes.
Waar nabij Ribeira een uit het
niets oprijzende brede duinen
rij ons verrast. Bij Porto do Son
restanten van een Keltische ne
derzetting zichtbaar zijn. Wij bij
O Grove met een speciale boot
van de onderwaterwereld kun
nen genieten. Het haventje op
het eiland Arousa uitnodigt tot
slenteren en in het landschap
van Barbanza her en der neoli-
thische grafmonumenten en
prehistorische tekeningen op
duiken. En we ons ten slotte in
Cambados de exquise Albarino
wijn laten smaken. En zo zou
den we nog wel even kunnen
doorgaan.
Besmeurd
Helaas voor Galicië is het bla
zoen besmeurd door een ge
beurtenis van buitenaf. Novem
ber vorig jaar strandde voor de
kust van het vissersdorpje
Muxia de tanker Prestige. Ton
nen olie bestookten wekenlang
de 1.300 km lange kust Stran
den zagen eruit als een olieveld
en de grimmige rotsen glom
men van de olie als gepoetst zil
verwerk. Het heeft ertoe geleid
dat het onzeker is of de vele
stranden, waar tot vorig jaar de
'blauwe vlag' wapperde
(schoon en veilig), dit keurmerk
ook deze zomer weer mogen
Studenten verwijderen bij Muxia de olie van de rotsen.
dragen. 'Nunca Mais' - nooit
meer - heeft de lokale bevolking
op muren en spandoeken ge
schreven. Het is te hopen.
Vooralsnog is de ellende nog
niet voorbij en wordt er dage
lijks hard gewerkt om de kust
van alle zwarte kleverige drab te
ontdoen.
Ook zwaar getroffen is het ei
land Cies, als een beschermen
de golfbreker gelegen in de baai
van Vigo en vanuit deze plaats
in drie kwartier varen te berei
ken. Het eiland is recent met
twee andere eilanden in de At
lantische wateren bestempeld
tot nationaal park en geniet
dientengevolge de nodige be
scherming. De 'Prestige' echter
heeft zich daarvan weinig aan
getrokken en dumpt er, nog da
gelijks, kleine bolletjes olie.
Vier vrijwilligers en een sjofel-
bestuurder spannen een soort
touw door de branding. „Dit
materiaal absorbeert olie", legt
een van hen uit. Na verloop van
tijd is het 'touw" pikzwart waar
na het wordt verwijderd. On
dertussen gaat een andere stu
dente met een verlengde verf
roller het strand te lijf. Ook de
roller wordt geacht olie op te
nemen. Met een plamuurmes
wordt de roller schoongekrabd
en begint het proces opnieuw.
Monnikenwerk.
Cies ervaren wij overigens als
een prachtig stukje natuurge
bied. Heerlijk om er vanuit de
drukke continentale kust naar
toe te vluchten. Voor een dagje
wandelen, zwemmen, zonnen.
Of in stilte peinzend, turend
naar de golven die keer op keer
op de rotsen beuken. Er zijn
twee bescheiden restaurants en
er is een eenvoudige camping,
waar de ware natuurvorser kan
bivakkeren. Zoals een fanatiek
vogelaar op zoek naar dat ene
zeldzame vogeltje. Dat hij er
ongetwijfeld zal vinden.
door Herman Haverkate
Geen mooier werk dan het uit
zoeken van een geschikte cam
ping. Een groeiend aantal gid
sen staat de naar vakantie hun
kerende kampeerder daarbij
ten dienste. Lang leve de cam-
pinggids.
Het leuke van vakanties is - la
ten we eerlijk zijn - dat veel van
de pret al thuis begint.Bij het
kiezen van een camping speelt
een groot aantal overwegingen
een rol.
Zo is er bijvoorbeeld de voor
ouders met kinderen altijd weer
prangende vraag: is er een
zwembad? Willen we een disco
of juist niet? Is animatie ge
wenst of kiezen we meer voor
de stilte en rust van de rustiek
gelegen kampeerplaatsen waar
de romantiek van het kamp
vuur op warme zomeravonden
nog te vinden is? En niet te ver
geten de immer terugkerende
nieuwsgierigheid naar de kam-
peertarieven: zijn ze alweer ver
hoogd of is het nog steeds mo
gelijk op een idyllische plek be
taalbaar te kamperen?
In het inmiddels overstelpende
aanbod aan campinggidsen is
over hpt algemeen voor elk type
kampeerder wel een en ander
te vinden. Zowel de groene
kampeerder als de liefhebber
van de grote campings met zo
veel mogelijk sterren en voor
zieningen heeft tegenwoordig
zijn eigen gids. En voor de
doorsnee-kampeerder zijn er
natuurlijk de bekende interna
tionale gidsen van de ANWB,
Kosmos en ACSI.
ANWB-gids
Om met deze laatste categorie
te beginnen: de ANWB-gids, in
twee delen en uitgerust met
handige cd-rom, is natuurlijk
sowieso de grootste gemene
deler voor de Hollandse kam
peerder. De gebruiker vindt er
niet alleen alle nuttige informa
tie, hij treft er ook een beoorde
ling aan in de vorm van een cij
fer. Wie risico's wil vermijden,
zekerheid zoekt omtrent bij
voorbeeld het sanitair en voor
relatief weinig geld een zo groot
mogelijk overzicht wil hebben,
zit hiermee goed.
Alleen dient u dan wel van Ne
derlanders in uw omgeving te
houden.
Met het oog op specifieke doel
groepen heeft de ANWB overi
gens nog een aantal andere uit
gaven. Dat betreft het bekende
Het zoeken van een camping die
aan alle voldoet is, dankzij de ve
le gidsen vrij eenvoudig.
Foto: GPD
gidsje met kleine kampeerter
reinen (waarvan het Nederlan
ders-risico ongeveer even groot
is), de Groene Vakantiegids Eu
ropa (met te midden van de
ecoboerderijen hier en daar tên
simpel kampeerveldje) en een
gids met luxueuze terreinen
(Eurotopcampings) dat de lief
hebbers van animaties, subtro
pische zwembaden, sauna's en
andere voorzieningen een han
dig overzicht biedt van terrei
nen die overigens ook met eni
ge moeite in de gewone ANWB-
gids wel te vinden zijn.
Handig, maar tot op zekere
hoogte ook enigszins overbo
dig, is het boekje (Campings
onderweg) met zogeheten
doorgangscampings dat de
reisorganisatie dit jaar voor de
tweede keer alweer op de markt
brengt. Dienstig wellicht voor
wie onderweg naar de ultieme
vakantieplek een of twee keer
wil overnachten.
Capitool
Een typische doelgroepgids be
treft ook de nieuwe camping-
gids van Capitool, met de hon
derd mooiste kampeerterreinen
van Nederland (De mooiste
campings van Nederland). Zo
als bijna altijd bij de Capitool-
reisboeken, is deze gids ruim
schoots van fraaie foto's en in
formatie voorzien. Een soort
kruising tussen een reis- en
kampeergids dus, met per pro
vincie een inleiding over ste
den, landschap en beziens
waardigheden.
De informatie over de kam
peerterreinen zelf laat echter
wel wat te wensen over. Zo ont
breken bijvoorbeeld gegevens
over het aantal staanplaatsen,
moeten we raden wat het aan
tal vaste plekken is (nuttig om
bijvoorbeeld een teveel aan irri
tante caravans te vermijden) en
wordt wat de prijs betreft
slechts volstaan met een globa
le indicatie. Wel worden de
campings in rubrieken (boerde
rijcamping, gezinscamping en
dergelijke) ingedeeld, maar die
willen nog wel eens misleidend
zijn.
Populair is momenteel ook de
serie Rustiek Kamperen van
Kosmos. Dit betreft gidsjes die
per land of per streek een be
perkt aantal, uitgebreid be
schreven campings bevatten.
Met die populariteit is direct
het nadeel aangegeven: het risi
co dat mede door het bestaan
van dit soort boekjes van het zo
gewenste rustieke karakter op
den duur weinig overblijft. Ook
hier ontbreekt trouwens infor
matie over de prijzen, wat in
sommige gevallen tot onaange
name ervaringen kan leiden.
Voor wie een duidelijke voor
keur heeft voor een bepaald
land, valt absoluut een landen-
gids aan te bevelen. Deze zijn
over het algemeen wat duurder,
wat minder geselecteerd, maar
geven wel het meest complete
overzicht.
Frankrijk
Zowel voor Frankrijk als voor
Italië geldt dat er eigen, natio
nale gidsen zijn, actueel en per
streek geordend. Wel ontbreekt
het ANWB-, ACSI of Kosmos-
keurmerk.
Frankrijk blijft met afstand het
land met de meeste en qua prijs
de grootste variatie aan kam
peerterreinen. Diverse organi
saties, zoals bijvoorbeeld ACSI,
hebben ook eigen Frankrijk-
gidsen. Nuttig ongetwijfeld en
eveneens met een mooie cd-
rom, maar ten opzichte van de
echte Franse gids toch beperkt.
Gidsen voor aparte doelgroe
pen kent Frankrijk ook, zoals
het boekje Les Castels met
doorgaans fraaie kasteelcam
pings. Terreinen voor fijnproe
vers en animaties van het cultu
rele type, maar vaak ook terug
te vinden in de algemene gids.
van Frankrijk.
REISBERICHTEN
1 N
Sterrenkundekampen 5 J
Voor kinderen die geïnteresseerd zijn in sterren en planeten hol
de Jongerenwerkgroep voor Sterrenkunde deze zomer drie sti 0 J'
renkundekampen. Jongeren van acht tot veertien jaar strijken v n
19 juli tot en met 25 juli of van 26 juli tot en met 1 augustus t 0 H
week lang neer bij Ootmarsum. Voor veertien- tot achttienjarig
is er van 10 tot en met 22 augustus een kamp bij Asten. Beha!
het bestuderen van de hemel is er ook volop tijd voor zwemrry 0 G
sport en spel. De kampen van een week kosten 110 euro, die v n
twee weken 190 euro. De oudste groep kan tegen een meerpi 0 N
van 375 euro tijdens de kampweken een eigen grote telesco 2 N
bouwen. Voor meer informatie, tel. 076 529 7186
www.sterrenkunde.nl/jwg/kampen.
Toptennisvakantie
Tijdens je vakantie een balletje slaan met Jacco Eltingh of R
Haarhuis? Dat kan deze zomer bij Club Med in Frankrijk, Italië B N
Tunesië.De club heeft in samenwerking met Eltingh Haarh h<
Tennis Events vier arrangementen samengesteld waarin, beha 2 Ei
de gebruikelijk all-inclusive faciliteiten van Club Med, dagelijks
uur tennisles door toptrainers en een toernooi zijn opgenom
Eltingh, Haarhuis of Jan Siemerink zijn aanwezig om de deelt
mers tips en aanwijzingen te geven. De tennisarrangementeni
er voor beginners en gevorderden vanaf 750 euro en deelnem
kan vanaf acht jaar. Voor meer informatie, tel. 0900 202 03 06
www.clubmed.com.
Kastelenroute
Op de fiets achter roofridders, monniken en adellijke persoi
aan. Die mogelijkheid biedt het fietsarrangement de Kastelen»
te. Deze 171 km. lange rondrit door het zuiden van Emsland, I
graafschap Bentheim, beide in Duitsland, en een stukje van del
derlandse provincie Overijssel voert langs burchten, landgoede
en kloosters. Het vierdaagse arrangement, dat 129 euro kost
dusief drie overnachtingen met ontbijt en kaartmateriaal), I
nog een dag worden uitgebreid voor een etappe door het Os
brücker Land. Meer info: Emsland Tourlstik, tel. 00.49.5931.442J fedl
enwww.emsland-toeristik.de.
onne
Vekuwezwerftocht
Vier dagen wandelen in Nederland, zonder ook maar een dorp r 00
stad te zien; dat kan echt. Het Nationale Park De Hoge Veluwe
Natuurmonumenten bewijzen dat tijdens een door hen georga
seerde vierdaagse zwerftocht, dwars door de Zuid Veluwse 1 lET/i
tuur. De tocht wordt begeleid door professionele boswachters het F
het gebied door en door kennen. Er wordt overnacht midden w1ie:
het veld of bos. Voor vervoer van bagage en maaltijden wordt
zorgd. Bedoeling van dit initiatief is, behalve mensen een bijz n ie
der uitje te bieden, ook te informeren over de bedreigingen v 18.4
de Veluwe en de kwaliteitsverbetering die in dit gebied wor
nagestreefd. De wandelingen worden gelopen op 26 juni t/m gnde
juni, 22 juli t/m 25 juli en 19 augustus t/m 22 augustus. Deelna 2:
kost 225 euro (jaarkaarthouders van De Hoge Veluwe en leden 1 s,e9
Natuurmonumenten betalen 200 euro). Meer informatie is tei
den op www.hogeveluwe.nl en
www.natuurmonumenten.nl.
Goedkoper naar Jersey
Nu ferrymaatschappij Condor Ferries toestemming heeft gel
gen om met onmiddellijke ingang auto's te vervoeren op hatc
overtochten tussen het Franse Saint Malo en het eiland Jer ie l
kan een prijsverlaging voor alle overtochten naar het Kanaaleil ®1
nauwelijks uitblijven. Tot nu toe had alleen concurrent Emera
dat recht. De concurrentie die nu losbarst zal, zo wordt verwa önst<
weer leiden tot meer toeristen. Voor het vervoer van passag
krijgen de ferriemaatschappijen half juli ook nog eens concuri
tie van nieuwkomer SNN. Informatie over overtochten is on
meer te vinden op www.condorferries.fr.
Vuur en water
Vuur en water, daar draait het om in de nieuwste toeristische "cht
tractie Domein van Vendresse. Het voormalige hoogovencom|
in de Franse Ardennen opent deze maand zijn poorten voor
publiek. Bezoekers maken er kennis met de historie van de
taaiindustrie, nemen een kijkje in de vroegere hoogoven en kd
hal, en verkennen een park met watertuinen en watersp*
Meer informatie: tel. 0033-324 35 57 73,
www.paysdescretes.com. Touroperator Frankrijk Direct geeft!
brochure uit met arrangementen in de Franse Ardennen, aan
vragen via tel. 0346-58 48 88 ofwww.frankrijkdirect.nl.
ifchi
17.
teute
eute
leute
us F,
Y.u
22.0I
Schildpadden redden in Guatemala
door Joost Reijnders
Zeeschildpadjes redden, een
huis bouwen, natuurbescher
ming en een rondje Guatemala
buiten de gebaande paden. Dat
kan met Commundo, een inter
net reisbureau dat sinds kort
vanuit Amersfoort actief is. Va
kantie vieren en tegelijk iets
voor het land en de bevolking
doen. 'Zin in reizen' heet het
dan ook op de website op het
internet.
Initiatiefneemster is Yolande
van Wijk uit Amersfoort. Ze
kent Guatemala van eerdere
reizen en kwam daar ook op
het idee om groepsreizen te
gaan organiseren. „Ik ken vrij
veel mensen van boven de der
tig die zinvol bezig willen zijn,
ook tijdens hun vakantie. Die
vinden dat er meer is dan alleen
werken en geld verdienen."
Van Wijk liet zich mede inspire
ren door de grote jongens op
het gebied van avontuurlijke
reizen, zoals Djoser en SNP. Al
leen voegde Commundo er nog
een dimensie aan toe: werken
voor het land waar je op vakan
tie gaat.
Een van de eerste projecten is
het beschermen van zeeschild
padden aan de zuidkust van
Guatemala. De reis gaat naar
een natuurbeschermingsgebied
dat is opgezet door de Universi
teit van Columbus in de Ver
enigde Staten, in samenwerking
met wetenschappers uit Guate
mala. „Je moet 's nachts pa
trouilleren op het strand, 2
een zeeschildpad haar e
heeft gelegd, moet je die ui
ven en naar het natuurbesi
mingsgebied brengen, wal
weer ingegraven worden, 1
voor eierstropers."
Met de lokale bevolking zij
spraken gemaakt. Zij n SL'
twintig procent van de
die ze van het strand hall
gaal verkopen. „Dus bant
voor een overval door een
le stroper hoeft niet. En ovt
help je in het dierenopvai
trum bij de verzorging vat
mannen uit het maiE^
vewoud. Dat doe je tien d Si
en daarna krijg je nog
rondreis van tien dagen."
prijs ligt Commundo op
zelfde niveau als geves
reisbureaus.
Commundo werkt samen
Amerikaanse ontwikkelin
ganisaties als Habitat for 3
manity (een huisvestingen
ject; de reis staat gepland raxx.
half december) en met lon st
mon Hope (werken met la
ren in combinatie met een a
sus Spaans; reis half sep a 19.(
0123.
10.00
Wee:
3 WE
ber).
Op 21 juni, 16 juli en 10
tember zijn in de omgeving
Amersfoort informatiebij
komsten. Nadere gegevens
gen na aanmelding.
Meer informatie:
info@commundo. nl,
tel 033-4651179,
www. comm undo, n l
)Ml
'trech
Ivan
