Abri's van Blöte zijn mobiele museumpjes
REGIO
,k
Pepi
Veiligheid op het strand
is geen item in Noordwijk
Marokko als leermeester voor Nederland
Wij zijn toch de molenbouwers
■L
VRIJDAG 6 JUNI 2003
NAVRAAG
Zandvoort wil harde maatregelen treffen tegen jongeren die het
strandplezier bederven. De gemeente denkt aan strandverboden, ho
ge boetes en
celstraffen.
Het gaat om
zo'n honderd,
voornamelijk
Marokkaanse, jongeren die bij mooi weer badgasten lastig vallen en
overlast veroorzaken. Volgens wethouder Cerben van Duin (Noord-
wijks Belang) heerst in Noordwijk rust en veiligheid.
Heeft Noord
wijk ook last
van vervelende
badgasten?
„Nee, helemaal
niet. Wij hebben
een ander ach
terland denk
ik."
U bedoelt dat
Noordwijk niet
in trek is bij
jongeren?
„Niet echt. Er
komen weinig
jongeren op ons
strand. Wij heb
ben Leiden als
achterland."
En de Leidse
jongeren gaan
naar Katwijk?
„Dat kan best."
Hoeft de politie of gemeente nooit in te grijpen wegens overlast?
„Nou, we hebben in het verleden wel eens wat problemen met al
cohol gehad. Jongeren die kratten bier het strand opslepen en daar
gaan drinken. En we hebben ook wel eens problemen gehad tij
dens het dauwtrappen, aan de vooravond van Hemelvaartsdag.
Dan komen zo'n duizend jongeren op het strand bijeen. Bij Lange-
velderslag werd dan best veel vernield en soms ook mensen in el
kaar geslagen. Maar dit jaar ging het perfect; we hebben daar ste-
vig wat maatregelen op genomen, met toezicht van honden en
paarden. Nee, veiligheid op het strand is niet echt een item in
Noordwijk."
Wat vindt u van de Zandvoortse aanpak?
„Het is goed om dit soort problemen keihard de kop in te drukken.
Hard aanpakken, niet gedogen. De situatie lijkt een beetje op die
we ook in een aantal zwembaden hebben gehad. Wat daar met
meisjes gebeurde is verschrikkelijk. Een strandverbod is een paar
denmiddel, maar kennelijk is het daar zo uit de hand gelopen dat
er reden is om naar dit middel te grijpen. Ik wens Zandvoort dan
ook alle sterkte met deze situatie."
tekst: Erna Straatsma
archieffoto: Mark Lamers
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1953, Zaterdag 6 Juni
BINNENLAND - Een historische datum in de Nederlandse rechtsge
schiedenis, de 2de Juni 1953. Op die dag maakte de Tweede Kamer
een begin met wat men zou kunnen noemen de voorposten-scher
mutseling, welke de inleiding belooft te worden van het grote parle
mentaire debat over een nieuw Burgerlijk Wetboek, samengesteld
door prof. Meyers. Het huidige Burgerlijk Wetboek is, wat men
noemt, een 'oud beestje'. Het dateert reeds van 1 October 1838 en
er is niet veel verbeeldingskracht voor nodig om te veronderstellen,
dat het behalve oud ook wel verouderd is.
In de Leidse hoogleraar prof. mr. E.M. Meyers bezit ons land een
rechtsgeleerde van uitzonderlijk formaat. Onbestreden autoriteit in
eigen land, jurist van groot internationaal gezag. Gedurende de be
zetting gedwongen zijn werkzaamheid als hoogleraar te onderbreken,
heeft prof. Meyers gelegenheid gevonden zich te beraden over de
noodzakelijk vernieuwing van ons Burgerlijk Wetboek. Na de bevrij
ding, in 1947, aanvaardde prof. Meyers de opdracht, hem bij K.B.
verstrekt, een nieuw Burgerlijk Wetboek samen te stellen.
ANNO 1978, dinsdag 6 juni
LEIDEN - De verwachte chaos in de binnenstad van Leiden is gisteren
uitgebleven. De afsluiting van een deel van de Marktenroute verliep
een groot deel van de dag rustig. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B M. Essenberg, C P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Lelden, tel 071-s 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5 '5° 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail-. abonneeservice@hdc nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut. ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging. 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za. 10-13
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte Informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
SCHRIJVENDE LEZERS
Ik wil graag als Marokkaanse student
reageren op een artikel uit het
Leidsch Dagblad van 22 mei, waarin
gesproken wordt over de verdeeld
heid tussen de Marokkanen. Als eer
ste wil ik graag melden dat de Marok
kaanse cultuur zeer rijk is aan diverse
(religieuze) bevolkingsgroepen zoals
Joden, Christenen en Moslims. De
basis van onze cultuur is respect en
tolerantie. Onlangs hebben meer dan
twee miljoen Marokkaanse staatsbur
gers (Joden, Christenen en Moslims)
in Casablanca gedemonstreerd tegen
de aantasting van de Marokkaanse
tolerantie die de afgelopen eeuwen is
opgebouwd, waar ik enorm trots op
ben.
Naar mijn weten kennen wij in Ne
derland meer dan 90 procent aan
Marokkanen die tweetalig zijn opge
voed, namelijk Berberse en Marok
kaanse dialect. Beide dialecten zijn
een mengelmoes van Arabisch,
Spaans en Frans. Zelfs de Nederland
se taal kent bijna 2000 woorden die
uit het Berbers en het Arabisch ko
men, woorden zoals 'geit' en 'aarde'.
Dit komt onder andere door de han
delsbetrekkingen tussen Nederland
en Marokko in de 'Gouden eeuw".
Naast het rijke dialect willen alle Ma
rokkaanse ouders dat hun kinderen
ook de klassieke Arabische taal goed
beheersen, zowel mondeling als in
geschrift. In het artikel wordt be
weerd dat Arabisch slecht is voor de
Marokkaanse jongeren, dit begrijp ik
niet. Dus eigenlijk wordt er beweerd
dat de Marokkaanse ouders hun kin
deren al die jaren iets slechts hebben
geleerd!?
Als Marokkaan herken ik me niet in
deze radicale opvattingen. Dit is ab
soluut in strijd met onze Marokkaan
se tolerantie. Wanneer we naar de
wereldgeschiedenis kijken, dan zien
we dat je altijd mensen hebt die op
een minderwaardige manier mis
bruik maken van diverse achtergron
den om hun belangen te kunnen be
hartigen. Verdeeldheid tussen Ma
rokkanen stagneert in mijn ogen al
leen de integratie en moet zeker niet
door de Nederlandse overheid on
dersteund worden, maar juist wor
den bestreden.
Als slot wil ik aangeven dat Neder
land nog in de kinderschoenen staat
met haar 'Multiculturele samenle
ving' en.op zoek zou moeten gaan
naar een leermeester. Zelf beveel ik
Marokko aan, met haar rijke palet.
Ahmed Nhari,
Leiden.
LEIDS DIALECT
Hierbij wil ik reageren op het stuk
'Een authentieke blik op molenin
gewanden' van maandag 12 mei jl.
Met name het bezoek aan de hout
zaagmolen d'Heesterboom. De wie
ken draaien, maar helaas kan er niet
gezaagd worden omdat de krukas
verleden jaar gebroken is! Volgens
de heer Ter Braak is er in Tsjechië
een bedrijf dat wel zo'n krukas kan
maken. De molen is haast 200 jaar
oud, mijn vraag is: was de krukas
ook zo oud? De Nederlanders wa
ren de molenbouwers van Europa
Nergens ter wereld zijn zoveel mo
lens te vinden als hier in ons landje!
Ook een krukas om bomen te za
gen, is hier 200 jaar geleden al ge
maakt! En nu zouden we naar Tsje
chië moeten voor een krukas? Nee
Co
mijnheer Ter Braak, daar geloof
niet in! Wij Nederlanders, die al jaCj
ren de grootste waterbouwkundig
werken ter wereld maken. Bruggei
bouwen, tunnels boren, staalcon
structies, schepen en motoren boi
wen.
Het lijkt mij pittig dat er hier in Ho
land geen bedrijf te vinden is dat
een krukas kan maken. Op de Roo
seveltstraat zit een smederij-cons
tructiebedrijf dat ook van alles kar
maken. Het is nog lekker dichtbij
ook! Met een beetje goeie wil van
hun uit ben ik ervan overtuigd dat ye]
dit bedrijf ook een krukas kan ma- jn,
ken die er authentiek uit ziet.
ne
Dirk Bal
Voorschot)
Dit
Een paar jaar geleden ver
scheen er een artikel over non-
sensantwoorden, als ik het wel
heb in het maandblad 'Onze
Taal'.
U kent het verschijnsel van de
nonsensantwoorden. Kinde
ren stellen met recht de be
langwekkende vraag aan moe
der: 'Ma, wat eten we van
avond?' Moeder is er niet hele
maal met haar gedachten bij
en antwoordt een beetje afwe
zig en in andere gedachten
verzonken: 'Gebakken venster
bankjes', of'Husseflussen met
je neus er tussen'. Of, wat nog
een beetje erger is, 'Gestampt
glas'.
Op de vraag 'Wie heeft dat ge
daan' of gewoon 'Wie?' is de
nonsensicale reactie in Leiden:
'De knoop van 't spoor'. Het
leek mij dat dit antwoord gere
kend moest worden tot de ca
tegorie nonsens. Want wat
heeft een knoop nu met een
NS-station te maken? Dat
heeft hij ook niet. Maar knoop
was geen voorwerp. Knoop
was een meneer: Knoop dus,
met een hoofdletter. Hij was,
zo in het begin van de vorige
eeuw, een bekende Leidse
volksfiguur, die hand- en
spandiensten verleende aan
reizigers en speciaal aan stu
denten die bij het station arri
veerden. Tegen betaling van
een gering bedrag bracht hij
koffers, pakjes, tassen, kortom
alles wat met enige moeite
moest worden versleept, van
het station naar je huis.
In het prachtige boekje 'Kent
U ze nog... de Leienaars', door
R. Ekkart, I. Moerman en R.
Spruit, kunt u een foto van
hem zien. Helaas heb ik dat
boek niet. Het is ook nergens
meer te krijgen. Mocht iemand
weten waar ik het te pakken
zou kunnen krijgen, dan zou
ik hem of haar mijn hele leven
dankbaar zijn.
Kies. Vroeger droegen sommi
ge vrouwen, met name vrou
wen die op het land werkten,
een broek met een open kruis.
Een kies wordt zo'n leuk kle
dingstuk in het Leids ge
noemd. Voor die landarbeids-
ters was dat een zeer handige
en gemakkelijke dracht. Als ze
moesten plassen gingen ze ge
woon even op hun hurken zit
ten. Even de rok omhoog en ze
konden zich geheel aan hun
plas wijden.
Maar kies heeft in Leiden nog
veel meer betekenissen die iets
met 'open' te maken hebben.
Als iemand 's avonds de gor
dijnen openhield, zodat je zeer
ruim naar binnen kon kijken,
dan kon er gezegd worden:
'Nou, wat een ope kies daarr!'.
Ook als de deuren wagenwijd
open stonden was de kreet:
'wat een openkles'. (In katho
lieke gebieden was de kreet tot
iemand die de deur open had
laten staan: 'Bendegij in de
kerk gebore, misschien?'). En
een damesdecolleté dat veel te
laag was uitgesneden kon ook
rekenen op de hartgrondig ge
meende uitroep: 'Ope kies!'.
Zomerzorg. Je bent in een on
verschillige bui. Niets interes
seert je. Je collega komt langs
en vertelt dat hij alle werk dat
hij die middag op zijn compu
ter had verricht met één onge
lukkige streek heeft uitgewist.
Het is niet meer terug te halen.
Normaal ben je je collega
goedgezind, maar door je rot-
bui zeg je, bikkelhard: 'Zal mij
een zorg zijn'. Schandelijk na
tuurlijk, maar zulke dingen ge
beuren. In Leiden bestaat een
variant van deze uitdrukking.
t zal mijn een Zomerzorg zijn.
Zomerzorg was de naam van
een befaamd Leids restaurant,
op de Stationsweg. Vele Leie
naars bezochten het en als je
het niet bezocht had, dan ken
de je in elk geval de naam.
"t Zal me 'n zomerzorg zijn'
klinkt iets vriendelijker dan
't zal me 'n zorg zijn', vind ik.
Dat komt door die zomer.
Daar schijnt de zon doorheen.
Ik denk dat ik voortaan de
Leidse variant maar ga gebrui
ken. Dan komt het niet zo
hard aan.
Pepi. Een pepi is het Leidse
woord voor 'snoepje'. Dacht
ik. Schreef ik. Maar het is na
tuurlijk in eerste aanleg niet
een snoepje. Het is gewoon de
afkorting van pepermuntje.
Vooral gereformeerden en
hervormden kregen vroeg<
pepi's mee als ze ter kerke
gen. Het kreeg dan ook weï
oneerbiedige bijnaam van
rukvoerr. Naar verluidt ded
onverlaten ook pepi's in he
collectezakje. In plaats van
centen die ze mee hadden
kregen van thuis.
Weet iemand wat levenswa
is?
Met heel veel dank aan Ans
Blom, mevrouw A. Gijzenij
(Oegstgeest), Willem Koore
man, Hanneke van Noort
Henk van der Reijden en l
lem van Venetiën.
Reacties en tips voor deze n
briek kunt u sturen naar de
dactie van deze krant, Postl
54, 2300 AB Leiden, onder
melding van de rubrieksnat
'Leids dialect'. E-mailen nai
de auteur kan ook: heester-
mans@inl.nl
Hans Heestermans
Er staat een enorm gevaarte in de hal van het
Wassenaarse raadhuis De Paauw. Waarschijn
lijk het grootste voorwerp dat ooit in het ge
meentehuis is tentoongesteld. Aan alle kanten
pakweg een meter of drie, vier breed. En hier en
daar net zo hoog. Kortom, een joekel. „Ja, hij
moet ook opvallen", zegt de maker en beden
ker van het gevaarte, Rob Blöte.
Het doet wat denken aan een grillig gevormd
bushokje, een abri. „Het is ook een abri, een
wachthuisje. Abri's beschermen de mensen te
gen wind en regen. Nou, deze abri beschermt
tegen het Nederlandse
cultuurbeleid", grinnikt
Blöte. Hij loopt naar de
achterkant van het ge
vaarte en wijst op een
aangehecht kunstwerk. 'Object
sluitpost van John Grundeken' staat er
te lezen op een klein bordje. Het kunstwerk
zelf bestaat uit ronde vormen met flarden tekst:
'Cultuur blijft sluitpost...'
Ziedaar het idee van Blöte. De felgekleurde abri
is niet alleen zelf een kunstwerk, het is vooral
ook bedoeld als expositieruimte. Een mobiele
expositieruimte, welteverstaan. Want deze abri,
die als naam Wounded Bird' heeft gekregen, is
demontabel en kan zo weer ergens anders wor
den neergezet. Op die manier kunnen kunste
naars hun werk aan het grote publiek laten
zien, interesse kweken en hun werk mogelijk
verkopen.
„Dat is nu ontzettend moeilijk", betoogt Blöte.
„Het is heel erg slecht gesteld met het cultuur
beleid in Nederland. Cultuur is een sluitpost,
we hebben niet eens een minister van cultuur.
Dat zegt veel. De interesse van de overheid voor
de kunstproductie is al sinds 1960 aan het te
ruglopen. Met kunstproductie bedoel ik actuele
kunst, kunst die nu wordt gemaakt. Dus niet de
traditionele kunst van vroeger."
„Een aantal jaren terug had je nog de BKR, de
Beeldende Kunstenaars Regeling. De overheid
kocht kunst van kunstenaars. Sinds de afschaf
fing ervan verkopen hedendaagse kun
stenaars veel minder. Terwijl ac
tuele kunst heel belangrijk
is. Een probleem is
dat het grote
publiek nau
welijks actuele
kunst onder
ogen krijgt. De
mensen willen er
wel naar kijken, maar het moet ook kunnen.
Musea kiezen in het algemeen voor traditionele
kunst, omdat ze op zeker willen spelen. Een
tentoonstelling van Monet trekt zo'n 100.000
bezoekers. Dat weten ze van tevoren. Ach, in
een museum is het nu eenmaal altijd een elitair
gedoe. Ze hebben geen zin om één kamertje in
te richten voor actuele kunst."
De mobiele abri is een handig hulpmiddel voor
hedendaagse kunstenaars, denkt Blöte. „Het is
een manier om het publiek direct te bereiken.
Daarbij is het ook nog eens ontzettend leuk.
Het hele bestaan is steeds egocentrischer ge
worden. Dat geldt ook voor kunstenaars. Ook
bij hen gaat het vaak om 'ieder voor zich'. Dan
is het toch prettig als je met pakweg dertig man
de openbare ruimte in kunt gaan, om allemaal
je eigen kunst te laten zien."
Want zo ziet Blöte het voor zich, een rondrei
zende tentoonstelling van een stuk of wat
abri's, allemaal verfraaid met kunstwerken van
verschillende kunstenaars. En ook abri's ge
maakt door andere kunstenaars. „Want deze
hier en de maquettes heb ik allemaal zelf ge
maakt. Het mooiste zou zijn als meer kunste
naars ze ontwierpen. Dan kun je de mooiste
uitzoeken en daarmee de straat op gaan."
De abri in De Paauw is een blikvanger. Maar
ook één die gauw irriteert. „Kijk ook maar eens
goed. Deze roept ergernis op. Omdat er sprake
is van wringende principes. Je hebt enerzijds de
verticale en horizontale lijnen en anderzijds de
scheve vlakken. Dat contrast, daar zit iets verve
lends in. Zo is het ook bedoeld. Het vestigt de
aandacht. En die naam, 'Wounded Bird', dat is
natuurlijk de kunst van vandaag. De vogel mag
dan gewond zijn - zie je hoe scheef die kuif
staat, en die geknakte vleugel - maar hij staat
nog wel fier overeind. Hij laat zich niet kisten."
Visueel is het gevaarte nog aantrekkelijker als
het waait. „Jahaaa, let op", roept Blöte en
schudt eens stevig aan zijn kunstwerk dat ver
vaarlijk kraakt. „Dat doet-ie ook als hij wind
vangt. Mooi toch? Hij is heus wel stabiel hoor,
hij zal niet omvallen. Het is leuk om te zien en
valt op. Wat ook de aandacht trekt is het op
bouwen van de abri's. In een uur of drie tover
je een heel plein om tot een openluchtmu
seum. Het moet toch aantrekkelijk zijn
om zo extra aandacht te krijgen
voor actuele kunst."
Blöte bedoelt er maar mee
Rob Blöte behandelt met zijn
Foto: Hielco Kuipers
erg)
te zeggen dat zijn mobiele abri, de verplaatsb van
re museummuur, een uitgekiende manier is
om hedendaagse kunst onder de mensen te
brengen. Maar een museummuur dan? „Nee vi
dat is toch anders, hoor. De kunst die we aan trwl
een museummuur zien, is los van de muur g
maakt, heeft als zodanig niets met de muur ti imi
maken. In het geval van de abri's wel. Die ku ken
is speciaal voor de abri's gemaakt. Kijk nog
maar eens naar het object 'Sluitpost'. De gol- om
vende lijnen achterop de abri. En de ronde v eve
men van het kunstwerk. Die harmoniëren
prachtig."
Pv.
MC
'Wounded Bird' de kunst niet langer als sluitpi
Herman
Joustra
