ESA op 'n koopje
naar Rode Planeet
GESPREK VAN DE DAG
leven Britse krant verzon kidnapplan Posh Spice zelf
Mannetje
van Mars is
niet groen
Granaatfans
OINSDAG 3 JUNI 2003
OU 2-° ÖOEP W/IS- /Ai p£ öo«i.OO
MENSELIJK
MISTER DARCY uit Jane Austens
roman Pride and Prejudice is de
IDEALE FICTIEVE MAN voor een
avondje uit. Dat blijkt uit onderzoek
van het Britse onderzoeksbureau
Book Marketing Limited, dat 1900
vrouwen tussen 20 en 50 jaar vroeg
naar de man met wie ze het liefst uit
zouden willen. Darcy wordt in de
toptien van ideale romanfiguren ge
volgd door James Bond, Superman,
speurneus Hercule Poiroten Inspec
tor Morse. Ook Emily Brontë's
Heathcliff, detective Sherlock Hol
mes em Rhett Butler uit de legenda
rische film Gone with the Wind spre
ken tot de verbeelding. De enquête
werd uitgevoerd aan de vooravond
van de uitreiking van de Orange Pri
ze for Fiction. Een ander onderzoek
toonde aan dat Pride and Prejudice
het favoriete boek is van vrouwen
boven de veertig, en dat jongere
vrouwen Bridget Jones' Diary van
Helen Fielding het liefst lezen. In
verfilmingen van beide boeken
speelt acteur Colin Firth (foto) een
Darcy, respectievelijk mister Darcy
en Mark Darcy. Foto: Reuters
Idols-idolen JIM EN JAMAI zijn van
af 18 juli te bewonderen in wassen
beeldenmuseum Madame Tus-
saud's in Amsterdam. Zij zijn de
jongste mensen die ooit in de Am
sterdamse vestiging IN WAS worden
gegoten. Donderdag hebben ze sa
men geposeerd. Bezoekers van Ma
dame Tussaud's kunnen straks ook
zingen op een podium bij de beel
den van Jim en Jamai. Zodat men
sen beleven was het is om auditie te
doen", aldus een woordvoerster.
Groot-Brittannië heeft gisteren ge
vierd dat koningin ELIZABETH II
precies vijftig jaar geleden werd GE
KROOND. De feestelijkheden gin
gen van start met een speciale
dienst in Westminster Abbey, waar
na in de tuin van Buckingham Pala
ce een speciaal kinderfeestje werd
gehouden. Er waren alleen genodig
den, onder wie enkele honderden
'gewone' burgers, mensen die ook
aanwezig waren bij de kroning in
1953, en een aantal 'kroningskin
deren', geboren op 2 juni 1953. Op
vallend was de aanwezigheid van
Camilla Parker Bowles, de partner
van kroonprins Charles. Hoewel zij
niet bij de leden van de koninklijke
familie mocht zitten, kan haar aan
wezigheid een teken zijn dat Eliza
beth de relatie tussen Charles en
Camilla langzaamaan accepteert.
Foto: AP
Een Amerikaanse lijstenmaker is in
de Newyorkse metro een tekening
van PICASSO verloren, maar heeft
die gisteren ONGESCHONDEN te
ruggekregen. William Bailey droeg
in een leren portfoliomap de Picasso
en een studie van Picasso's legen
darische schilderij Guernica door
Sophie Matisse, het achterkleinkind
van Henri Matisse. In de metro reali
seerde hij zich dat de portfoliomap
nog op het platform tegen een pilaar
stond. Hoewel hij onmiddellijk te
rugging naar het metrostation, was
de map spoorloos. Bailey hing daar
op briefjes in het metrostation op,
en beloofde de eerlijke vinder een
beloning van 1000 dollar. Een
boekverkoper in het station bleek de
portfoliomap van twee metroreizi
gers te hebben gekregen, en leverde
die weer af bij de slordige lijstenma
ker.
Ter gelegenheid van haar 90ste VERJAARDAG, komende zondag, is gisteren
een educatieve spellenroute op Pare Spelderholt in Beekbergen naar 'MAJOOR'
BOSSHARDT vernoemd. Alida Bosshardt, kolonel van het Leger des Heils, is al
sinds de oprichting betrokken bij Spelderholt. Op het landgoed worden mensen
'met en zonder functiebeperking begeleid naar een zelfstandig leven'. De spel
lenroute, het Majoor Bosshardt Hof, is bedoeld om verstandelijk en lichamelijk
gehandicapten met verschillende aspecten van natuur in aanraking te brengen.
Bosshardt is
De Britse zondagskrant News of the World, die
vorig jaar een poging wist te verijdelen om Vic
toria 'Posh Spice' Beckham te kidnappen, zou
deze zaak zelf hebben georganiseerd en dreigt
nu zelf voor de rechter te moeten verschijnen.
In november haalde het blad de wereldpers
met dramatische beelden van de arrestatie van
vijf mannen die van plan zouden zijn geweest
de echtgenote van voetballer David Beckham
en de twee zoontjes van het paar te kidnappen.
Tijdens de rechtszaak tegen de vijf arrestanten
in Londen bleek gisteren echter dat de voor
naamste getuige een leugenaar was met een
crimineel verleden. De vijf mannen zijn giste
ren ogenblikkelijk in vrijheid gesteld. De infor
mant, Florim Gashi uit Kosovo, had voor zijn
mededelingen 10.000 pond ontvangen van de
krant. Hij bleek al eerder verhalen te hebben
bedacht waarvoor hij geld had gevangen, en
was daarvoor al vervolgd.
Volgens de advocaten van de verdachten had
de krant de hele kwestie in scene gezet. Zelfs de
politie was tevoren niet op de hoogte gebracht
van de identiteit van het potentiële slachtoffer.
Rechter Simon Smith heeft de openbare aan
klager verzocht de News of the World te vervol
gen. De krant is een sensatieblad uit de stal van
mediamagnaat Rupert Murdoch, in Nederland
onder meer eigenaar van Sky Radio.
De tabloid meldde in november dat er een plan
zou zijn Victoria en haar zoontjes Brooklyn en
Romeo gevangen te nemen, en hen pas vrij te
laten tegen een losgeld van vijf miljoen pond.
Op basis van de ontvangen informatie werd de
politie gewaarschuwd, die de vier Roemenen
en een Albanees oppakte op een parkeerplaats
in Oost-Londen. Het optreden van News of the
World, die de aantijgingen overigens tegen
spreekt, heeft in Engeland de roep om een ver
bod op 'chequeboek-journalistiek' weer doen
oplaaien. In augustus vorig jaar besloot de mi
nister van justitie af te zien van een verbod op
deze vorm van nieuwsgaring, erop vertrou
wend dat de kranten zelf bereid waren duidelij
ke en strenge regels te formuleren. Door zo on
gegeneerd een crimineel te betalen voor infor
matie, lapte de krant deze regels aan de laars.
Sir Christopher Meyer, die voorzitter is van de
Britse Raad voor de Journalistiek (Press Com
plaints Commission) weigerde in te gaan op de
waag of de krant de regels had overtreden. Die
maken duidelijk dat betalingen aan criminelen
achteiwege dienen te blijven, behalve wanneer
het algemeen belang emiee gemoeid is.
De harde afspraken tussen de kranten werden
in maart ingevoerd, vijf maanden na het begin
van de zaak-Beckham. De bladen moeten zich
houden aan de regeling die het toestaat moge
lijke getuigen in strafzaken te betalen, mits dit
gebeurt voordat de politie een zaak in behan
deling neemt. In dit geval, zo heeft het ministe
rie laten weten, zal niet besloten worden de wet
aan te passen, omdat de kwestie speelde voor
de nieuwe regels van kracht werden.
Louis Burgers
De Beckhampjes bij de opnames
van de MTV Movie Awards, afgeloj
pen weekeinde.
Foto: Reuters/Fred Prouser F0
an
Missie Mars Express
De Mars Express-missie is het eerste
zelfstandige Europese onderzoek'
De planeet Mars fascineert de mens
al eeuwen. Duizenden telescopen
staan er op gericht. Om te kunnen
kijken naar 'kanalen' en beweeglijke
polen. Is er leven op Mars (gewèest)
Gisteren is een Europese sonde af
geschoten die antwoorden gaat
zoeken.
Het wordt druk op Mars. Het ko
mende halfjaar zijn zes ruimteson
des onderweg om 'de Rode Pla
neet' beter te leren kennen. Het
zijn missies van Amerikanen, Ja
panners en Europeanen. Gisteren
is vanaf de lanceerbasis Baikonoer
in Kazachstan de Europese ruim
tesonde Mars Express gelanceerd.
Het is een goede tijd voor een mis
sie naar Mars. De planeet staat re
latief dichtbij Aarde (op 27 augus
tus op 'slechts' 55 miljoen kilome
ter). De Mars Express doet er dan
ook 'maar' een halfjaar over om in
z'n definitieve baan om de kleine
buurplaneet te komen. Zes dagen
voor die baan is bereikt, stoot de
sonde het Britse landingsvaartuig
je Beagle 2 af. Parachutes en air
bags moeten er voor zorgen dat de
Beagle een zachte landing maakt
rond de evenaar van Mars zelf.
Express en Beagle hebben elk een
eigen opdracht De sonde die rond
Mars draait, gaat vooral op zoek
naar water en ijs. Daarvoor wordt
een radar gebruikt die een paar ki
lometer diep in het Marsoppervlak
kan kijken. Dat is veel dieper dan
de radar waarmee de NASA een
jaar geleden, vlak onder de opper
vlakte, waterstofhoudende bo
demlagen ontdekte.
De apparatuur in de Beagle speurt
naar sporen van leven. De Beagle
is een soort trommel, met een
doorsnede van ruim een meter.
Als de trommel zichzelf openklapt,
komen uit de ene helft zonnepa
nelen tevoorschijn. Die zorgen
voor stroom. Uit de andere helft
klapt een beweeglijke robotarm
met tal van instrumenten. Een van
de instrumenten in de trommel is
een 'neus' die sporen van huidige
of vroegere biologische activiteit
kan waarnemen: gassen die alleen
door levende organismen kunnen
worden geproduceerd.
Beagle 2 kan ook tot op anderhalve
meter diep graven, boren en slij
pen. De 'mol' kan ook achter, on
der en in rotsblokken komen. Zo is
er geen enkele plaats waar eventu
ele sporen van leven zich kunnen
verstoppen, is het idee. De missie
van de Europese ruimtevaartorga
nisatie ESA moet als het ware de
geschiedenis van Mars blootleg
gen. Wat is er gebeurd met de oce
anen? Is dat ook het lot wat het
water op Aarde te wachten staat?
De missie zelf - bouw van appara
tuur, lancering, vlucht, etcetera -
kost 150 miljoen euro. Dat is rela
tief goedkoop. Inclusief de onge
veer tien jaar wetenschappelijk
werk die er aan vooraf is gegaan,
komt de ESA uit op 300 miljoen.
Daarmee is het de goedkoopste
gang naar Mars die ooit is ge
maakt. Bij ruimte-onderzoek gaat
het niet om het geld, zegt J. Wam-
steker van de Stichting Ruimte On
derzoek Nederland. „Het gaat om
existentiële vragen als: zijn wij al
leen? En, hoe bijzonder zijn wij ten
opzichte van de rest van het heel
al? Ruimte-onderzoek komt voort
uit de basale behoefte van de
mens om zijn omgeving te ken
nen." Alle betrokkenen hopen dat
uit de Marsmissie blijkt dat niet al
le oceanen op de planeet zijn ver
dwenen. Want alleen als er nog
water over is, kunnen er bemande
vluchten worden gepland. Een re
tourtje Mars duurt een jaar en as
tronauten kunnen nooit voor zo'n
lange tijd water mee naar boven
nemen.
Florien van Rees
Na lancering van de
Beagle blijft de sonde
gedurende 687 dagen
in een polaire baan om
Mars cirkelen om de
planeet in kaart te
brengen en de
communicatie met de
Aarde te verzorgen.
Marslander Beagle 2
Gewicht: 60 kg
Diameter: 60 cm
F zonnepanelen —1
I -robotarm
3 (bereik 80 cm)Ë
Na landing worden
zonnepanelen en meetinstrumenten ontvouwd.
De witte Europese Mars Express-capsule is duidelijk zichtbaar op de Russische Sojoez-draagraket die het gevaar
te gisteren de ruimte in bracht. Foto: AP/ltar-Tass
Zou de Rode Planeet al bewoners
hebben, dan gaat het in de verha
len die er over zijn nooit om de
aandoenlijke groene wezentjes met
antennes op hun hoofd die wij
'marsmannetjes' noemen. New
Vork is op 31 oktober 1938 net klaar
met het avondeten als het pro
gramma op de radio wordt onder
broken door het nieuws. Bij het
plaatsje Princeton is een enorme
metalen cilinder geland met
vreemde wezens van Mars aan
boord, die met 'stralen' 1500 men
sen hebben gedood. De luisteraars
wordt aangeraden te vluchten,
want de aarde en Mars zijn in oor
log. Er ontstaat paniek. Mensen
rennen de straat op, de politie
wordt plat gebeld en busbedrijven
bereiden zich ijlings voor op een
massale exodus. In het eerste uur
na het 'nieuwsbericht' zijn er maar
weinig mensen die doorhebben dat
het om een hoorspel gaat. Daar
voor heeft de sonore stem van ac
teur Orson Welles te veel indruk
gemaakt Het hoorspel is een be
werking van het boek 'War of the
Worlds' van H.G. Wells. Hoe de we
zens er uit zien, bepaalt de fanta
sie. Wells zelf heeft het over 'drie
potige wandelende torens'. Later
hebben buitenaardse wezens wel
degelijk een 'persoonlijkheid'. Zoals'
in het Amerikaanse Roswell waar inl
1947 vijf grijsgetinte, langarmige en
grootogige wezens zouden zijn
neergestort met hun vliegende
schotel. De dan 22-jarige Jim Rags-
dale ziet ze, maar beschrijft ze pas
op zijn sterfbed in 1995 als 'dwerg
achtige' wezens met een huid die
'aanvoelde als een natte slang'.
Ook de familie Sutton uit Kentucky
kon de 'aliens' die hen in 1955 terro
riseerden goed beschrijven. Op het
dak zaten groene wezens van on
geveer een meter hoog, met klau
wen aan handen en voeten. Een
Braziliaanse boer werd in 1957 vast
gegrepen door vijf lange wezens in
ruimtepakken, met kleine lichtge
vende ogen. Ze namen bloed af en
dwongen hem in een eivormig
ruimteschip tot seks.
Granaat is de leukste mannenwinkel van Amsterdam.
Er komen om te beginnen uitsluitend mannen, in een
zeventiende-eeuwse loods met stof van eeuwen waar
alles vies is en alles van metaal. Ik verheug mij als er in
mijn leven weer een Granaatmoment is, en dat mo
ment heeft bijna altijd met Uitvinden te maken. (Mijn
dochter Lute heeft laatsteen verzameling Materialen
aangelegd, zodat ik altijd als ik weer vaag zoekend
door het huis loop een beroep op haar kan doen. Ze
overhandigde mij plechtig een mooi stuk ijzerdraad.
Mocht ik meer nodig hebben, dan had zij reeds een
Kunstwerk permanent in haar bed liggen waar ik voor
mijn Uitvindingen stukjes Hout en Ijzer van kon be
trekken). Toch ging ik naar Granaat, een winkel waar
iedereen alles van metalen weet. Dat heeft ook nadelen:
voor je het weet zeg je iets doms, of je voelt je dom. Dat
probleem heb ik inmiddels omgedraaid. Ik leg uit wat
ik ga maken ('Een Enorm Projectiehoofd') en dan zijn
ze enorm aardig. De Granaatman van dienst (ze dra
gen allemaal dezelfde kleren bestaande uit veten roest,
die worden 's avonds rechtop in de winkel gezet) ver
wees naar de afdeling staal. Immers, staal is goedkoper
dan aluminium en het was voor het theater, zo had ik
direct al laten vallen. De Granaten zijn daar gevoelig
voor, zo weet ik. De afdeling staal, de volgende loods
aan de gracht, werd geblokkeerd door een vrachtwagen
waar een bruine man (Irakees, dus toch erg gelukkig,
dacht ik onmiddellijk, ik weet ook niet waarom) zware
ijzeren dingen uit haalde. Wij persten ons naar de in
gang van de afdeling, die helaas werd geblokkeerd door
twee containers met afval. Granaatman ging met zijn
volle gewicht aan de containers hangen, maar ook de
vloer is daar zeventiende eeuws. Gaten en hobbels. In
geen van beide containers was beweging te krijgen. Ik
zei dat ik wel zou klimmen, Granaatinan vorid dat
best. Ik begon mogelijke routes in kaart te brengen
naar het schemerige staalparadijs, achter. Het leek me
eerlijk gezegd niet mogelijk om zonder roest op kleren
en snijwonden aan handen de afdeling te betreden. Ge
lukkig zat de oplossing in de containers zelf. Voor 3 eu
ro 50 had ik zomaar 15 kilo vouwbaar lintstaai te pak
ken. Bij de kassa (als je daar vaker komt herken je een
bepaald deel van de toonbank als kassa) trof ik een an
dere klant, een oudere heer. Hij was naar eigen zeggen
met de trein uit Friesland gekomen en met grote vertra
ging eindelijk op de gracht gearriveerd. Zijn doel was
om speciaal bij de Granaten een accessoire voor zijn
drieluik te kopen: hij schilderde en zocht een bepaald
speciaal scharniertje. Alleen Granaat, uitsluitend die
winkel, had er daar nog een paar van, uit een
voorraad daterend van ver voor de oorlog. Zon
der met zijn ogen te knipperen haalde de Gra
naatman een oude kartonnen doos ergens van
een hoge stelling. De transactie, waar niet meer
dan een paar euro's mee waren ge
moeid, was binnen twee minuten ge
heel afgerond. De oudere heer verliet
met een blijde glimlach de winkel en
zette weer koers naar het Centraal Sta
tion. Op de brug, buiten, stond ik na te
tellen hoeveel meter blankstaai ik nu ge
kocht had. Ik hoorde de stem van drieluik
man: 'Zeker te weinig gekocht hè, jaja'. 'In
derdaad', zei ik, 'Maar dat doe ik altijd expres.
Kan ik nog een keertje terug'. Hij lachte. Wij
begrijpen elkaar, de Granaatfans.
