Links geweten van VS toont
'de afschuwelijke waarheid'
MEDIA
'Dan denk je: ja, zo kan het ook'
Aniérikaintê Frequenties commerciële
mediabedrijven radiozenders duur betaald
Kijker bepaalt
afleveringen in
Detectivenacht
Oscarwinnaar Michael Moore twaalf weken lang bij VPRO
Moderne autoradio's voorkomen etherchaos
dinsdag 3 juni 2003
Top 10 meest bekeken programma's
1.
AC Milan-Juventus
NOS
2.292
2.
Spoorloos
KRO
2.185
3.
Utrecht-Feyenoord
SBS 6
1.902
4.
Journaal (ma, 20u)
NOS
1.769
5.
Goede tijden slechte tijden
RTL 4
1.71
6.
Kopspijkers
VARA
1.567
7.
Opsporing verzocht
AVRO
1.453
8.
Studio Sport
NOS
1.446
9.
In Holland staat een huis
RTL 4
1.297
10.
Baantjer
RTL 4
1.255
Top 10 meest bekeken kinderprogramma's
1.
Pokemon
FOXK
192
2.
Jeugdjournaal (wo)
NOS
180
3.
Villa achterwerk
VPRO
152
4.
Klokhuis
NPS
151
5.
Shinchan
FOXK
146
6.
Bob de bouwer
FOXK
145
7.
Roddels
VPRO
140
8.
Dennis the menace
FOXK
138
9.
Ernst, bobbie en de rest
FOXK
135
10.
Medabots
FOXK
130
Marktaandelen in
Nederland 1
12,0
(11.3)
Nederland 2
16,7
(20,4)
-
Nederland 3
7,7
(7,2)
RTL 4
16,7
(16,5)
RTL 5
4,2
(3,5)
Yorin
5,5
(5,2)
SBS 6
12,6
(13,3)
-
NET 5
5,7
(5,3)
V8
3,6
(3,7)
Veronica
1,1
(0,8)
De weekcijfers zijn afkomstig van de afdeling Kijk- en Luister
onderzoek van de Publieke Omroep. Het aantal kijkers x 1000.
De lijst met meest bekeken kinderprogramma's bestaat uit kij
kers van 3 tot en met 12 jaar. Tussen haakjes staan de markt
aandelen van vorige week.
Washington/ANP - In de Ver
enigde Staten zijn gisteren de
regels voor mediabedrijven ver
soepeld. Ze mogen van de Fede
ral Communications Commis
sion (FCC) een groter marktaan
deel verwerven.
De FCC maakt het deze onder
nemingen makkelijker om zowel
dagbladen als televisie- en/of
radiostations te bezitten. Een
enkele mediagroep mag zoveel
televisiestations bezitten dat ze
in totaal 45 procent van het kij
kerspubliek bereikt. Voorheen
was dat gelimiteerd tot 35 pro
cent.
De uitspraak binnen de door de
Republikeinse partij gedomi
neerde toezichthouder op tele-
comgebied was met een ver
houding van drie op twee nipt.
De twee tegenstemmers in de
commissie zijn Democraten.
Critici van de verspoeling, onder
wie CNN-oprichter Ted Turner,
vrezen voor steeds grotere
machtsconcentraties in de Ame
rikaanse media. Zij zien die als
een bedreiging van de plurifor
miteit en de vrijheid van me
ningsuiting. De FCC heeft de af
gelopen dagen in totaal meer
dan een half miljoen e-mails,
brieven en kaarten gekregen
waarin wordt geprotesteerd te
gen de wijzigingen. Volgens
FCC-voorzitter Michael Powell
zijn de veranderingen echter
hard nodig. Volgens Powell zijn
met de komst van kabel, satel
liettelevisie en internet de huidi
ge regels niet te handhaven. Zo
liet de FCC al toe dat het bereik
van mediaconcerns Viacom en
News Corp boven de grens van
35 procent lag.
'Noordzee FM wordt dure hobby voor John de Mol'
door Mischa de Bruijn
Hilversum - De miljoenen eu
ro's vlogen over tafel in het ge
vecht om de FM-frequenties.
Gaan de radiostations dit geld
makkelijk terugverdienen, of
hebben ze een kat in de zak ge
kocht?
De bedragen die de zenders
over hebben voor een goede fre
quentie zijn niet misselijk. Yorin
FM: 33 miljoen euro. Radio 538:
57 miljoen. Sky Radio: 56 mil
joen. Het diepst in de porte
monnee tast John de Mol, voor
Noordzee FM. Hij betaalt tach
tig miljoen euro. In totaal strijkt
de overheid 323 miljoen euro op
voor een paar FM-frequenties.
In de radiowereld zijn de me
ningen verdeeld over de vraag of
deze bedragen te hoog zijn. Zo
zegt directeur Ton Lathouwers
van Sky Radio zeker te weten
dat concurrent Noordzee FM
met tachtig miljoen veel te veel
geld heeft betaald voor een fre
quentie. „Ze zullen er wel een fi
losofie achter hebben gehad,
maar ik dat denk dat ze wel een
klein probleempje hebben. Tot
nu toe waren alleen Sky en 538
winstgevend. Noordzee FM
dreigt een dure hobby te wor
den voor John de Mol."
Ook Martin Bosma van Colorful
Radio betwijfelt of De Mol de in
vestering zal terugverdienen.
Bosma kent de radiomarkt goed.
Hij dong zelf - tevergeefs - mee
naar een etherfrequentie. Vol
gens hem heeft De Mol als grote
nadeel dat hij maar één zender
in handen heeft. HMG en Sky
hebben ieder twee stations in
bezit en kunnen adverteerders
daardoor interessante aanbie
dingen doen. Een station als 538
heeft volgens Bosma het voor
deel dat het een sterk merk is.
,,538 is hip, jong, dynamisch. En
het heeft een behoorlijk markt
aandeel."
Redden
Anderen denken dat alle sta
tions het wel zullen redden.
„Tachtig miljoen euro voor
Noordzee FM lijkt heel veel geld.
Maar het is verdeeld over acht
jaar. Ik denk dat het op termijn
wel wordt terugverdiend", zegt
Michel Frank van mediabureau
Carat Nederland, dat reclame
zendtijd op de radio inkoopt
voor adverteerders. Directeur
Nico Kreuning van Radio 538 is
ervan overtuigd dat de markt
groot genoeg om negen landelij
ke commerciële zenders over
eind te houden. „In Londen of
Los Angeles hebben ze wel tach
tig stations."
Radio heeft toekomst, meent
Frank. Ondanks de economi
sche malaise blijft de adverten
tiemarkt voor radio goed over
eind, omdat het voor adverteer
ders een interessant medium is.
Frank: „Televisie is veel duur
der. Het maken van een radio
commercial kost tussen de vijf-
en dertigduizend euro. Bij tv
praat je over honderd- tot twee
honderdduizend euro." Ander
voordeel: „Radio is flexibel. Je
kunt bij wijze van spreken van
daag een commercial maken, en
die morgen al op de radio laten
horen."
Bovendien is het in de lucht
houden van een radiozender re
latief goedkoop. Er hoeft in ver
gelijking met televisie veel min
der geld uit te worden gegeven
aan apparatuur, en er zijn aan
zienlijk minder mensen nodig
om een programma te maken.
Probleem is dat veel stations op
dezelfde doelgroep mikken: 20
tot 34 jaar. „De hele radiowereld
verschuift naar het centrum. De
zenders gaan allemaal op elkaar
lijken", zegt Bosma van Colorful
Radio. „Het wordt een vecht -
markt."
Is de overheid dan de grote win
naar van de frequentiestrijd?
Dat zouden wel eens de dj's
kunnen zijn. „De stations kun
nen de grote namen goed ge
bruiken in de strijd om de luis
teraar", aldus Frank van media
bureau Carat Nederland. De dj
heeft al een sterrenstatus en ziet
zijn marktwaarde alleen nog
maar toenemen. Nico Kreuning
van 538: „Toen Edwin Evers en
Jeroen van Inkel hier begonnen,
steeg het marktaandeel gelijk. Ze
zijn belangrijk en dat weten ze
ook."
hilversum/mediaredactie - De
televisiekijker kan zelf bepalen
welke programma's tijdens
KRO's Interactieve Detectiven
acht op 20 juni worden uitge
zonden. Van 22.10 uur tot 05.33
uur worden nooit eerder ver
toonde afleveringen van be
staande en nieuwe series uitge
zonden.
De kijker kan via telefoon, inter
net of sms kenbaar maken wel
ke aflevering ze willen zien. Er
kunnen vier keuzes gemaakt
worden Frost of Dalziel Pas-
coe, Inspector Lynley of Mur
phy's Law, Foyles War of Rose
and Maloney en New Tricks of
Lloyd and HUI.
De detectivenacht wordt om
4.53 uur afgesloten met de eer
ste kleurenaflevering van De
Wrekers die vanaf eind juli da
gelijks op Nederland 1 is te zien.
Een aantal keuze-afleveringen
zijn püots van series. Als ze
daadwerkelijk uitgezonden krijgt
de serie afhankelijk van het suc
ces een vervolg.
Vanaf 10 juni kan de kijker via
internet (www.detectives.kro.nl)
en telefoon (0909 -1234539)
aangeven welke serie hij of zij
wü zien. In de nacht zelf' kan
nog invloed worden uitgeoefend
door een SMS bericht te sturen.
Michael Moore, de maker van de opmerkelijke en prijswinnende do
cumentaire Bowling for Colombine, neemt het op voor de zwakkeren
in de samenleving. Hij komt aan het woord in het programma The
Awful Truth. „Ik wil mensen iets bijbrengen." Foto: GPD/PR
Hilversum - Michael Moore werd even
wereldnieuws tijdens de laatste Oscar-uit
reiking waar hij een onderscheiding ont
ving voor de documentaire Bowling for
Columbine. Hoewel de genodigden met
klem was verzocht niet in te gaan op de
Amerikaanse aanval op Irak, greep Moore
zijn kans om een miljoenenpubliek toe te
spreken. 'Shame on you, mister Bush, Sha
me on you', riep de filmmaker, met zijn
grote lijf, rossige hoofd en zwarte bril toch
al een opvallende verschijning op het
feest.
Het merendeel van de Nederlanders kent
Michael Moore waarschijnlijk aUeen van
deze tirade. Maar de filmende journalist
is in Amerika berucht door boeken, films
en tv-programma's waarin hij het op
neemt voor zwakkeren in de samenle
ving. Overigens werd zijn film Bowling
for Columbine, een verwijzing naar de
moordpartij op de High School aldaar,
ook in Europa bejubeld. De Nederlandse
kijker krijgt de komende twaalf weken
meer te zien van dit 'linkse geweten van
de Verenigde Staten'. De VPRO vertoont
vanaf morgen zijn televisieserie The Aw
ful Truth, gemaakt in 2000.
Wat is er zo afschuwelijk aan de waar
heid? Heel veel, zo blijkt. Moore trekt ten
strijde tegen corruptie en hypocrisie in
zijn vaderland. Dat doet hij op een typi
sche manier, met straatinterviews en ar
chiefbeelden. Ludiek en sarcastisch. Om
te bewijzen dat hij 'heus echt waar' het
beste voor heeft met adverteerders laat
Moore bijvoorbeeld ex-gevangenen op
Times Square merkartikelen aanprijzen.
„Hai, ik ben Maddy. Ik heb vier jaar geze
ten voor een gewapende roofoverval. Als
ik weer thuis ben, poets ik mijn tanden
altijd met Crest.Moore organiseert hila
rische evenementen om wantoestanden
aan de kaart te stellen. Voorafgaand aan
de presidentsverkiezingen rijdt hij door
het land met een grote wagen vol jonge
ren die hossen op muziek van Rage
Against The Machine. Hij probeert presi
dentskandidaten zover te krijgen te 'sta-
ge-diven', bovenop de dansende menigte
te duiken.
„Waarom niet? Dit vereist geen smeer
geld, handjeklap of achterkamertjespoli
tiek", houdt hij de opgelaten politici
voor. Wrevel tussen met name Moore en
Bush is er dan al. 'Gedraag je je wel een
beetje', roept de toenmalige presidents
kandidaat lollig terwijl bodyguards
Moore en zijn cameraploeg op veilige af
stand houden. „Zoek een serieuze baan",
schampert Bush er nog achteraan. Later
speelt Moore een man die op huilerige
toon zijn vader belt met de vraag of pa
niet 'een oliemaatschappij, een basket
balclub of zoiets' voor hem heeft.
Megafoon
Bizar is het initiatief om Afro-Amerika-
nen met een megafoon op te roepen hun
zwarte portemonnee te verruilen voor
een knaloranje exemplaar. Moore startte
de actie nadat politieagenten in korte tijd
vier zwarte burgers neerschoten: ze had
den hun haarspeld, afstandsbediening,
spatel of portemonnee aangezien voor
een revolver. De politie kan vervolgens
niet lachen om de kinderlijke uitlegbord
jes van Moore waarop hij het verschil
tussen een pistool en een beurs uitlegt.
Ook bij de lajker kan dit een gênant mo-
iges
ment opleveren, want waarschijnli43
ten de agenten zelf ook met de dr^^
sche fouten in hun maag. Maar krit!LgV
Moore's werkwijze, hij zou te maKdsc
willen scoren zonder zelf met se»9ei
oplossingen te komen, wordt dodjjj
schare fans makkelijk gepareerd. Ey.
de Amerikaanse media, een conse&hrr
bolwerk, is een dergelijke luis in d"-®
hard nodig. Zelfs al zijn niet allebei
even geslaagd. 04
In een eerder interview met de Vj C
gids verklaart Moore zijn bedoeli
„Ik wil mensen iets bijbrengen, j
gebruik ik humor in plaats de er%ut«
somberheid die bijvoorbeeld NedWe
ders in hun zware documentaire zf3™
hanteren. Maar ik wil mensen nietje
eerste plaats onderwijzen, ik wil 0.1e
van hun reet komen en iets dog' 2
moeten hun situatie veranderen."
3 Ni
Bernice Breure
The Awfiil Truth, vanaf morgen,
Nederland 3,19.30 uur.
KRO toont 'weerbarstige werkelijkheid' in zomerprogramma
Rijswijk - Op de eerste werkdag na de (her)verdeling van de etherfre
quenties van radiozenders is een etherchaos uitgebleven. Dat meld
den de diverse radiobedrijven gisteren. Luisteraars vonden de nieuwe
golflengtes soepel omdat de moderne autoradio's zelf op zoek gaan
naar frequenties. De moderne radio's beschikken over het zogenoem
de Radio Data System (RDS). Van eerder ingestelde radiostations
wordt de nieuwe frequentie automatisch opgezocht. Nieuwe golfleng
tes van bijvoorbeeld dancezender ID&T-radio zijn makkelijk te vinden
omdat het display aangeeft welke zender te horen is. Noordzee FM,
Radio 538, Yorin FM/RTL FM, Radio 10 FM en Sky Radio werden daar
om gisteren niet platgebeld door luisteraars die hun station niet meer
kunnen vinden. Niet alleen de RDS-radio's zijn daar debet aan, ook de
uitgebreide reclamecampagnes maken het de luisteraar makkelijk. Pi
loten van reclamevliegtuigen maken overuren. De afgelopen da
waren ze bij de overvolle stranden niet weg te slaan. Boven de
files in ons land vlogen gisteren 36 reclametoestellen om de aul
bilisten te wijzen op de nieuwe frequentie van Radio 538. Niet a
sommige commerciële radiostations kregen een ander plaatsje l.
etherband, ook enkele publieke zenders moesten verhuizen. Rai
en 4 schakelden in enkele delen van het land om. Volgens een vS(jjr
voerder verliep dat uitstekend. Een speciaal telefoonnummer v^q J(
blieke Omroep (0900-1455) kreeg in het lange HemelvaartweekJO O
ruim 7000 telefoontjes te verwerken. De speciale site jj|jer
www.omroep.nl/radio van Publieke Omroep had gisteren ongecjor
zevenhonderd bezoekers per uur. Ook de site van Yorin FM/RTL jste
wordt veel bezocht door mensen die een golflengte zoeken. Fotin ts
0 0 10J
eert
Hilversum - Echt veel hard
nieuws brengt de zomer door
gaans niet. De KRO grijpt daar
om deze periode aan om vanaf
een afstand te kijken naar actue
le kwesties van de afgelopen
maanden. In het programma In
de Schaduw van het Nieuws be
spreekt presentator Leo Fijen
(47) vanaf vanavond fundamen
tele vragen of dilemma's die wel
werden opgeroepen maar vol
gens hem onderbelicht bleven.
Het is bepaald geen luie televi
sie, beaamt Fijen volmondig als
hij de opzet van het programma
uiteenzet. „De kijker moet op de
bank voortdurend bedenken;
'dat had mij ook kunnen over
komen'. In de Schaduw van het
Nieuws behandelt onderwerpen
als: Hoe zit het met winkeliers
die zich verdedigen tegen over
vallers? Honkbalknuppel of
hands-up? Als u prinses Marga
rita was geweest, had u dan ge
broken met uw familie of juist
niet? Bum-out, eigen schuld?
Fijen praat in de studio met een
handvol gasten die op hun ei
gen manier met zo'n dilemma
omgaan. „Zij laten zien dat de
werkelijkheid weerbarstiger is
dan je denkt. Er is niet één op
lossing voor een groot pro
bleem. We praten bijvoorbeeld
over wat te doen met kwakke
lende ouders. Neem je ze in
huis, zeg je je baan op, ga je
dichter bij hen wonen of koop je
gewoon zorg voor hen in? Het
zijn vier totaal verschillende ver
halen en elke keer denk je: 'ja,
7n kan hpf piapnliik nnk'
Tijdens de uitzendingen zit in
een aparte ruimte een bekende
Nederlander, die geen specifieke
ervaring heeft met het dilemma.
Deze 'schaduwkijker' moet, net
als de kijker thuis, zich voortdu
rend afvragen 'wat zou ik doen'.
Fijen schakelt af en toe naar de
ze gast over om zijn of haar me
ning te peilen. „Het programma
leert je dat bepaalde waarden
waarvan jij dacht dat ze belang
rijk waren, er helemaal niet zo
veel toe doen als je mensen be
luistert die elke dag met zo'n
probleem te maken hebben." Er
is een duidelijke link met een
actuele gebeurtenis, toch vindt
Fijen niet dat een dergelijk on
derwerp nog eens uitgemolken
wordt.
Margarita
Neem de Margarita-affaire, be
toogt de presentator die ook het
gezicht van het programma
Kruispunt is.Alles was gefocust
op Margarita zelf, maar heel veel
mensen hebben natuurlijk pro
blemen in de familie. Dan kom
je voor ingrijpende keuzes te
staan. Breek je met je familie of
niet? Ga je voor de waarheid of
hecht je zoveel belang aan fami
lierelaties dat je daar vanaf ziet?
Want wat nou als je straks moet
sterven terwijl je weet dat je een
aantal mensen niet onder ogen
kan komen? Is het dat allemaal
waard? Zulke vragen zijn in de
hele Margarita-affaire niet aan
de orde geweest."
Vanavond gaat de eerste afleve
ring nvpr hiirpnnvprlast naar
aanleiding van de volledig uit de
hand gelopen burenruzie in het
Overijsselse dorp Kloosterhaar.
Een buurman kwam bij een
probleemgezin verhaal halen
over een gestolen fiets, kreeg
klappen en stierf vervolgens op
straat aan een hartaanval. Woe
dende buurtbewoners verjoegen
op hun beurt het gezin uit de
straat. "Verdragen of verhuizen',
dat is de vraag.
Verhalen
„Sommige van onze gasten heb
ben verhalen, je weet soms niet
wat je hoort Het is zo moeilijk
om te bepalen wie er gelijk
heeft; degene die het allemaal
maar verdraagt of degene die
toch maar verhuist. Kranten
hebben over deze problemen
vaak schreeuwende koppen, en
je denkt aan k^nt-en-klare ant
woorden maar die zijn er niet.
Waren ze er maar."
In de schaduw van het nieuws
wordt aangekondigd als een ka
tholieke talkshow. Fijen: Het ka
tholieke aan dit programma,
maar dat kunnen protestanten
of sociaal-democraten net zo
goed zeggen, is dat we zoeken
naar belangrijke waarden in een
mensenleven. En daarbij bena
drukken we dat mensen een ei
gen geweten hebben, en zelf
standig keuzes kunnen maken.
In plaats van 'zo is het' zeggen
we 'er is meer aan de hand dan
u denkt'. En dat past in het aan
gescherpte profiel van de KRO."
Leo Fijen constateert met grote
tpvrpdpnhpid Hat Hp KRO hpt
Leo Feijen denkt dat omroepen herkenbaarder moeten worden. Foto:
laatste jaar 'terug naar de kem'
gaat. Wat hem betreft staat zijn
omroep bepaald niet voor een
dilemma. „De KRO onder
scheidt zich niet door leuke ra
dio- en televisieprogramma's te
makpn maar Hnnr Hat tp Hnpn
vanuit een katholieke achter
grond."
„Als we dat achter ons zouden
laten, kom je uit op een BBC-
model. De KRO en ook de ande
re publieke omroepen kunnen
allppn nvprlpvpn alc 7p HiiiHpliilr
G PD/KRO D N
ifsij
maken wat hun identiteit i#°f
^eg
o Ütre
Bernice Breure v
Iti de schaduw van het niei?
vanaf vanavond, KRO, A/êr#iei
Intirt 1 91 19
