LEIDEN REGIO i Bronsgieter blijft bezig met bevrijdingsmonument Een stukje Warmonds weiland voor in de tuin, thuis in Engeland Volkstuinders wanhopig op zoek naar nieuwe stek Volkstuinders vieren feestje Dure Audi uit bedrijf gestolen otsing weewielers icstceest - Op de Valkenbur- jrweg in Oegstgeest zijn zon- Igniiddag twee pubers flink Iwond geraakt door een fron- |e botsing. Drie ambulances I een traumahelikopter kwa- Bn ter plaatse om de slachtof- ts te helpen. Uiteindelijk zijn liden met de ambulance naar !t ziekenhuis gebracht. t Valkenburgerweg, te vinden het gebied Rijnfront, is on- trdeel van een fietsroute langs l Oude Rijn. Een zestienjarige omfietser uit Rijnsburg en n dertienjarige fietser uit ïgstgeest botsten daar rond il5 uur frontaal op elkaar. oudste van de twee werd et zwaar lichamelijk letsel lar het LUMC gebracht. De ltser kwam met uiteenlopen- teh klachten, waaronder nek- jn. in het Rijnland Ziekenhuis ty aderdorp terecht, n ubbel iat ronken en d Assenaar - De politie heeft zij steren in Wassenaar twee a_ aal een 48-jarige vrouw uit g ze plaats aangehouden om- mdt ze met drank op achter het rchJur zat. Rond vijf uur was de difste maal: de politie bracht de ijn ouw toen van de Wassenaar- slag, waar ze uit de auto was haald, naar het politiebureau. ,t de blaastest bleek dat ze jmdronken was. Ze kreeg een ■fcces-verbaal en moest haar ^newijs inleveren. Nog geen ^ftr uur later stapte de Wasse- ■arse nogmaals achter het Hiur. De politie betrapte haar ^■nieuw op de Wassenaarse- ^■g en hield haar weer aan. Ier gadering van ■/DA Oegstgeest HicsTGEEST - CDA Oegstgeest ^Qudt morgen een algemene le denvergadering in Hotel het ^■tte Huis aan het Wilhelmina- Hrk 33 in Oegstgeest. besprekingen van huishou- Hlijke aard treedt Hans Klein ■eteler, CDA-fractievoorzitter In de provinciale staten, als ■reker op. Ook Arjan de Kok, ^■ctievoorzitter van CDA ^Ëgstgeest, houdt een voor- ^ncht. De bijeenkomst begint ■120.00 uur. RAF-mensen Robbins en Taylor bezoeken plaats waar hun bommenwerper in 1943 neerstortte door Annet van Aarsen warmond - „Die gele bloemen, moeten die per se in het water staan?" Oud-vlieger Ted Robbins wijst naar een paar gele lissen in de poldersloot even verderop. „Ik zou zo graag wat planten hier vandaan mee naar huis willen nemen om in mijn tuin te plan ten." Oud-boordschutter Howard John Taylor zegt dat hij geroerd is, en ja, toch ook enigszins in verlegenheid gebracht. Dat na zo veel jaar zo veel mensen hun best hebben gedaan om hem en Rob bins naar Warmond te halen, te rug naar de plek in de Lakerpol- der waar hun Lancaster-bom menwerper Fema Dora op 28 mei 1943 neerstortte, Taylor kan er nog steeds niet over uit. Kort ervoor is het gezelschap vanuit Park Groot Leerust naar het eiland op de Kagerplassen vertrokken. Een grote armada' vergezelt het bootje. In War mond hangen overal de vlaggen uit. De Warmonders tonen zich betrokken bij de komst van de twee oud-militairen, een hereni ging die door Jaap van Rij, Jan Haasnoot en Dick Breedijk is ge organiseerd. Vier van de zeven bemanningsleden van de Fema Dora zijn nog in leven, Robbins en Taylor waren de enigen die fit genoeg zijn om de oversteek te maken. Robbins maakte de reis al eens op eigen gelegenheid, maar voor Taylor is het de eerste keer sinds de crash dat hij terug is in War mond. Nu staat hij in het drassi ge weiland, waar zestig jaar ge leden de Fema Dora met don derend geraas tot stilstand kwam. Taylor probeert zich uit alle macht te herinneren wat hij die nacht gezien heeft. Het mo lentje? Nee, het molentje niet. Maar hij ziet nog duidelijk voor zich hoe de mannen de Lancas ter in het weiland hebben ach tergelaten. Toch kun je niet al tijd blindvaren op herinnerin- Piloot Ted Robbins (links) en boordschutter Howard John Taylor op de plek waar ze op 28 mei 1943 met de bommenwerper Fema Dora zijn neergestort. Foto: Taco van der Eb gen zegt hij, terwijl hij de oude foto's die Dick Breedijk heeft meegenomen, vergelijkt met de Lakerpolder anno 2003. Vanuit de lucht is nog duidelijk waarneembaar welke baan de Fema Dora heeft getrokken over het land, nadat de bommenwer per eerst met grote vaart het wa ter had geraakt. Vanaf de grond is het verschijnsel iets minder duidelijk. Maar te zien is het wel: de voor die de Fema Dora in de aarde ploegde, wordt nu gemarkeerd door opvallend meer gele boterbloemen dan op de rest van het land. De crash zorgde ervoor dat de bovenste laag kleigrond zich mengde met de daaronder gelegen veenlaag en een andere vegetatie is nog steeds het gevolg. „Ik denk met een snelheid van zo'n honderd mijl per uur", schat Robbins de snelheid waarmee hij met zijn zwaar beschadigde kist de grond raakte. „Dat was om 2.17 uur." Hoewel er in die nacht in 1943 een engeltje aan boord moet hebben gezeten van de zwaar aangeschoten Fema Dora - het is wonderbaarlijk dat alle zeven bemanningsleden van de bom menwerper ongeschonden uit het vliegtuigwrak kropen - liep de eerste kennismaking met Warmond niet goed af voor de zeven RAF-mensen. Drie be manningleden werden al snel na de crash naar het vasteland van Warmond geroeid, waar ze in handen vielen van de Duit sers. Taylor en Robbins behoorden bij het groepje van vier dat naar de nabijgelegen Kogjespolder vluchtte. Ze hebben daar nog een tijdje op een woonboot ge zeten voordat ze naar het vaste land vertrokken. Via het Venne- meer bij Oud Ade, in hun geval. En daar ging het ook voor Rob bins en Taylor mis. Ze raakten verzeild bij het honk van de Jeugdstorm, de Nederlandse va riant van de Hitier Jugend. En daar zijn ze verraden en vervol gens opgepakt. Tot het einde van de oorlog heeft de beman ning in verscheidene kampen in krijgsgevangenschap gezeten. Bizarre details herinneren de twee Britten zich nog van hun vlucht van de Lakerpolder. Dat ze een boer tegengekwamen, die een koe aan het melken was. En dat ze toen wat melk kregen. Robbins weet nog als de dag van gisteren dat een man hen advi seerde onder een boot die op de wal lag te kruipen en muisstil te zijn. „Hij zou eten voor ons ha len, maar vervolgens kwamen de Duitsers. Ze hoefden niet te zoeken, ze vonden ons gelijk", zegt de oud-piloot. „Ik kan je zo de naam vertellen van de man die ons verraden heeft. Rob bins windt zich op, maar dat is ook na al die jaren nog steeds begrijpelijk. „We nemen toch niet te veel tijd, hier", vraagt Robbins even later bezorgd aan burgemeester Vosjan, die de excursie met be langstelling volgt. Ze heeft zicht baar bewondering voor de twee hoogbejaarde mannen en ze leeft met hen mee. „Elke keer komt er weer wat nieuws boven, dan vertellen ze weer een stuk je", zegt ze. „Weet je dat Rob bins tijdens zijn gevangenschap drie wensen had. Dat hij zijn ouders zou terugzien, dat hij ooit nog eens een vliegtuig zou besturen en dat hij zijn vriendin weer in zijn armen kon sluiten." De wensen zijn allemaal uitge komen. Het meisje van Robbins' dromen staat nu als een grijze mevrouw Robbins naast haar man in het weiland. De inmiddels gepensioneerde Warmondse fietsenmaker Van Hulst staat er ook. Hij was zestig jaar geleden één van de eersten die de Lancaster in de Lakerpol der zag liggen. De bemanning was toen al weg, maar de bezet ters waren nog niet op het ei land gearriveerd. „Ik zat met mijn broer en een vriend in een roeiboot. We waren eieren aan het zoeken en we hadden ook een windbuks bij ons om een den te schieten. Ineens zagen we een knots van een vliegtuig liggen. We zagen de reddings vesten hangen en die wilden we wel hebben. We zijn dichtbij ge weest. „Ik heb zo veel over die geschiedenis gehoord", zegt zijn vrouw. „En nu zie ik het einde lijk ook." Slechts met grote aarzeling neemt het gezelschap afscheid van de Lakerpolder. Maar er staat nog een ontmoeting met het verleden op het programma: de boot met de twee RAF-men sen en de burgemeester vaart nog even snel door naar het Vennemeer in Oud Ade waar het gezelschap opnieuw aap. land gaat. Heel even, want in Park Groot Leerust staat hét draaiorgel te wachten. Daar ook, worden twee zakken met groen aan wal getakeld. Geen gele lis sen, want die doen het alleen in water, maar twee authentieke stukjes Warmonds weiland, die nog even snel zijn uitgespit. Robbins: „Als we dat maar zon der problemen meekrijgen in het vliegtuig." oegstgeest - Op de langste dag van het jaar viert de Oegstgees- ter Volkstuinvereniging haar 25- jarig bestaan. Burgemeester Timmers en wethouder Meester houden daarom zaterdag 21 ju ni in hun agenda vrij. Zij zijn op de receptie aanwezig, die van 15.30 tot 17.00 uur wordt ge houden. Een foto-expositie illustreert een aantal belangrijke mijlpalen op het volkstuincomplex aan de Cuyklaan. Zo is indertijd de wa terhuishouding verbeterd en werd een valkenhorst gebouwd. Jeugdfanfare Jong Flora band zorgt voor de vrolijke noot op het tuindersfeestje, 's Avonds gaan de leden barbecuen in de tuin. voorschoten - Een autobedrijf aan de Hofweg aan Voorschoten is sinds afgelopen weekeinde een dure Audi S6 armer. Het be drijf kreeg in de nacht van vrij dag op zaterdag ongewenst be zoek. In een muur werd een gat ge maakt, waarna de dader de ex clusieve auto meenam. De poli tie heeft de Audi internationaal laten signaleren. vergeten worden. De sloten in de polder zijn nog zo schoon dat er duizenden lakkers zitten. „Sommige mensen komen hier in de zomer 's ochtendsvroeg of ze blijven juist 's avonds wat langer om naar de kikkers te luisteren", zegt Van Teijlingen. „Zo'n kwaakconcert is prachtig. Maar ook zitten hier veel kroes- karpertjes, reigers en in het voorjaar tientallen jonge eend jes." Van Teijlingen doet een laatste, dringend beroep op het ge meentebestuur. „Als de ge meente het gebied voorlopig toch nog niet nodig heeft, laat ons dan in elk geval zo lang mo gelijk hier zitten. Je zult altijd zien dat de grond straks nog ja ren braak ligt als we weg zijn en dat zou zonde zijn. Maar als we moeten verkassen, laat het dan zo dicht mogelijk in de buurt zijn, dat is het belangrijkste." ire: door Joris Rietbroek leiderdorp - Het besluit dat een groep volkstuinders weg moet uit de Leiderdorpse Kalkpolder is niet meer terug te draaien. Maar ze knokken nog wel kei hard voor een fatsoenlijke, nieu we plek voor hun groenten en planten. Een lap grond in sportpark De Bloemerd, aan de andere kant van Leiderdorp, is wat de tuin ders betreft geen optie. De grond is er niet zo goed als in de Kalkpolder, maar vooral is het voor veel volkstuinders - een groot aantal is al op leeftijd - te ver weg. Daarom praat het bestuur van de Belangenvereniging Volks tuinders Kalkpolder vandaag nog eens met wethouder Mol- kenboer om een geschikte op lossing te vinden voor de ge dwongen verhuizing. Er is in de polder vanaf volgend jaar geen plaats meer voor de tuinen, om dat Leiderdorp er huizen wil bouwen. De belangenvereniging stelt de wethouder alsnog voor om direct te verhuizen naar de Munnikenpolder, in het voet spoor van de ijsclub, de scou- tingvereniging en de water sportvereniging die er wel te recht kunnen. Dit voorstel is al eens eerder afgewezen. „Als het echt niet kan, willen we graag tijdelijk naar een andere polder in de buurt van de dorpskern", aldus W. van de Water van de belangenvereniging. Veel volkstuinders hopen ook nog steeds op een plek in de Munnikenpolder. Nico van Teijlingen (88) bijvoorbeeld tui niert al ruim vijftig jaar in de Kalkpolder zonder dat het hem ooit is gaan vervelen „Het is je vaste route van elke dag", zegt hij. „Er is hier altijd wat te doen." Ook hij blijft zich afvra gen waarom hij en de andere tuinders niet naar de Munni kenpolder kunnen. „Daar is toch ruimte zat, het is zo'n enorm gebied. Ja, over zeven h tien jaar kunnen we daar mis schien terecht, maar wie van ons ouderen is er dan nog?" Volgens wethouder Molkenboer wenst de provincie geen volks tuinen in die polder. Bovendien gebruikt de provincie de Munni kenpolder de komende vijf jaar als opslagterrein voor de aanleg van de hogesnelheidslijn HSL. De Bloemerd is voor de tuinders in elk geval in alle opzichten een slechte oplossing. Zelfs als zij zouden vallen, kunnen niet alle tuinders uit de Kalkpolder er te recht. De nieuwkomers passen er niet meer bij. „En wij willen graag als één groep bij elkaar blijven", stelt Floor van de Loo. Zij heeft een drukke baan en vindt het heerlijk om in haar vrije tijd te tuinieren, om zo lek ker te 'ontstressen.' „Voor mij is dit een hobby. Er is niets zo lek ker als de tomaatjes uit mijn ei gen kas, veel lekkerder dan wat je in de winkel kan kopen. Maar verderop zitten sinds kort een paar Turken en Marokkanen die echt van de grond leven. In de Bloemerd zou er voor hen geen plaats zijn." Van de Loo begrijpt wel dat de gemeente huizen wil bouwen in de polder om geld te verdienen voor de verbreding van de rijks weg A4. „En ik ben blij dat de A4 ondertunneld wordt zegt zij. „Ik woon praktisch tegen de weg aan en je hoort hem altijd. Het is alleen zo jammer dat het ten koste van de volkstuinen moet gaan." Het stukje natuur dat verloren gaat met de komst van huizen in de Kalkpolder moet ook niet den het werk niet aan, en haal den mij van een andere brons- gieterij vandaan. We moesten toen veel plaquettes maken en bronskunst. Maar ook de beel dengroep voor het monument op Plein 1813 in Den Haag bij voorbeeld. Het was hard wer ken. Ik weet nog dat we een keer op vrijdag een opdracht kregen voor een beeld dat op maandag klaar moest zijn. We hebben het hele weekend, ook 's nachts, doorgewerkt Mijn vrouw kwam mijn eten naar de werkplaats brengen. En daar kreeg je dan 100 gulden (44 eu ro) en een fles wijn voor. Daar zou je nu mee moeten aanko men." In 1955 kreeg Stückse de op dracht om het bevrijdingsmo nument voor Leiden te maken. „Ik kan me dat nog als de dag van gisteren herinneren. Ik heb dat beeld met drie collega's ge maakt. Tja, dan wordt het toch een beetje je eigen beeld hè." Daarom komt Van Vliet ook al jaren graag bij het monument nabij Molen de Valk. Hoewel het plezier de afgelopen tijd flink is afgenomen. „Ik maak me al jaren kwaad dat er alle maal van die malloten rond dat monument de beest uithangen. Ik ben met dat beeld en de do denherdenking begaan. Het doet dan ook pijn om te zien dat het daar vaak zo n zooitje is", zegt Van Vliet. „Telkens als ik er kom, ruim ik de troep maar weer op. Want dat kan ik niet aanzien. Maar ik vind het nog erger dat mensen geen res pect hebben voor zo'n monu ment van de bevrijding." „Ik heb zo veel meegemaakt In de oorlog ben ik tewerkgesteld in Duitsland, ik heb in een kamp gezeten en ben zwaarge wond geraakt tijdens een bom bardement. Ik ben daardoor ook oorlogsinvalide geraakt. Dan is het verschrikkelijk om te zien dat zo'n monument een hangplek is geworden." Burenruzie De troep bij het monument is overigens niet de enige ergernis die Van Vliet heeft. Sinds 1978 bewoont hij een tweekamerwo ning van woningbouwvereni ging De Sleutels in de Van Len- nepstraat. „Die huisjes zijn voor alleenstaanden. Maar ik heb nu al een paar jaar een gezin van vijf mensen boven me wonen die me het leven zuur maken", zegt Van Vliet terwijl hij de 'be wijslast' op tafel gooit Een zak vol met peuken en andersoorti ge afvaL „En dan heb ik het li chamelijk afval niet bewaard. Ze staan namelijk vanaf hun balkon in mijn tuin te braken." Hij kan er niet meer tegen. En dat terwijl de woningbouwver eniging volgens hem ooit heeft toegezegd dat er nooit een ge zin boven hem zou komen wo nen. „Niet dat ik wat tegen ge zinnen heb, ik heb zelf ook kin deren. Maar daar zijn deze huisjes niet op gebouwd. En dan heb ik ook asocialen boven me. Die vuurwerk door mijn brievenbus gooien. En 'fuck you, ouwe klootzak' tegen me zeggen. De politie is hier al vaak Bronsgieter Willem van Vliet maakte het bevrijdingsmonument bij Molen de Valk in 1955. „Ik maak me al jaren kwaad dat er allemaal van die malloten rond dat monument de beest uithangen." Foto: Dick Hogewoning geweest en die heeft mij ook al vaak geholpen. Maar er komt geen einde aan. Mijn bovenbu ren hebben al een paar keer'een rode kaart gekregen van de po litie. Maar wat helpt het? De woningbouwvereniging doet er niets aan. Laatst gooide de bo venbuurman zijn peuk weer in mijn tuin. Toen ik hem vroeg of hij zijn troep bij zich wilde hou den gooide zijn zoontje van een jaar of vijftien een glas cola over me heen. En zijn vader maar la chen." Volgens woningbouwvereniging De Sleutels ligt de situatie iets gecompliceerder. „Meneer Van Vliet leeft inderdaad in onmin met zijn bovenburen, die overi gens in een vierkamerhuis wo nen dat door ons is aangemerkt als gezinswoning. Van Vliet is de enige in die buurt met klach ten over dit gezin. En zijn bo venburen klagen weer over hem. Het vervelende is dat Van Vliet niet wil meewerken aan bemiddeling, aan een gesprek met alle betrokkenen. Dan houdt het een beetje op. Ik heb begrepen dat de familie waar van hij last heeft inmiddels op zoek is naar een andere woning. Maar als zij vertrekken, komt er toch weer een gezin boven hem. Minimaal twee mensen, maxi ma hebben wij niet." Timoteus Waarsenburg Dok al is het inmiddels jaren [et jeleden dat hij in loondienst als onJronsgieter het Leidse bevrij- •jgflingsmonument maakte, hij iet het toch als 'zijn' beeld. En let doet Willem van Vliet daar om verdriet dat de omgeving 'j0 an het bevrijdingsmonument aak meer weg heeft van een uilstortplaats dan van een ge- lenkplek. „Op 4 mei heb ik 's ichtends nog de troep staan (pruimen. Maar het is eigenlijk gek voor woorden dat dat no- Van Vliet (78) heeft tijdens zijn werkzame leven van alles en nog wat gedaan: gewerkt op de grofsmederij in Leiden, gevaren als op de Holland-Amerika Lijn en als dwangarbeider tijdens de oorlog in Duitsland gewerkt Maar het overgrote deel van zijn leven is hij bronsgieter ge weest. „We waren kunstenaars, zegt hij nog altijd met trots. „We konden alles maken." „In 1953 ben ik bij Stückse Rijn landse Bronsgieterij in de Groe- nesteeg gaan werken. Ze kon- Is hor van de Loo en Nico van Teijlingen zien hun volkstuin in de Kalkpolder het liefst naar de Munniken- itioilder verhuizen. Foto: Mark Lamers rde laa Onder redactie van Timoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen TELEFOON 0 71 - 53 56 424 De Blauwe Steen, die al 700 jaar In de Breestraat ligt, is het symbolische middelpunt van de stad.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 11