Bijl gaat in
topstructuur
van Defensie
BINNENLAND
Zelfde zender.
Andere golflengte.
f
Bloed spat erafin keiharde verkeersles
Dubbel genieten
|iHi|iiii!inm
Hanja Maij: bewonderde en gehate vakvrouw
Poolse en Litouwse
bendes op strooptocht
□3
meenten m
e tegen
op Tjuchem
Moord op Romy; eis 5 jaar
Melissa na vijf dagen terecht
Geef mijn portie maar aan Fikkie
rst niet-roker
i het jaar
ht - Voormalig D66-mi-
van volksgezondheid
is vandaag uitgeroepen
et-roker van het jaar. Ze
die titel van antirookver-
m ig Clean Air Now (CAN).
T ;anisatie begint vandaag
ei impagne voor rookvrije
c antines. Volgens CAN
ot ïorst de titel te danken
QU lar inspanningen om de
uv swet aan te scherpen.
re]|
eif idst lichaam
d' mist jongetje
en <T een braakliggend
[Stj i in Utrecht is gisteren het
j ijk overschot gevonden
n 7-jarig jongetje. Het
ne ras woensdagavond als
n j st opgegeven toen hij na
ee elen niet thuis was geko-
n Hij blijkt door een onge-
ln het leven te zijn geko-
;hJtijdens het spelen werd
'iaj ïgetje bedolven onder
Ja apel buizen.
'gels voor
liters
ne idam - Twee Rotterdamse
cholen beginnen na de
vakantie met tweetalig
wijs in groep 1. Een En-
iige docente gaat alle
rs op die scholen mini-
vijf zes uur per week
dompelen' in haar moe-
1. Bedoeling is dat straks
jasisscholen in de regio
irbeeld volgen.
deren gewond
peeltuin
- In een speeltuin in
iderpark in Den Haag is
biddag een klimtoestel
1 waarop ongeveer tien
[en aan het spelen waren,
deren zijn met botbreu-
r een ziekenhuis ge-
f. Het ongeluk gebeurde
g onbekende oorzaak.
op de vijf
ers ontkomen
Jaarlijks sterven
leid 250 Nederlanders
iord of doodslag. Een
lenaar krijgt in Nederland
gc rechter gemiddeld 8,5
e" lstraf. Bijna een op de vijf
r b wordt echter niet ge-
)at blijkt uit onderzoek
b< t weekblad Elsevier en
:P< derlands Studiecentrum
*p riminaliteit en Rechts-
aving NSCR, dat woens-
gepubliceerd.
vrijdag 30 mei 2003
d, stationmoord:
y nslang
rdtfc
a)r ag - Het gerechtshof in
aag heeft woensdag twee
ammers veroordeeld tot
t£ ang voor drievoudige
I a Een derde verdachte
!0 jaar cel en tbs met
11 verpleging. Het hof acht-
inl ezen dat de mannen in
ber2001 een 39-jarige
u haar 16-jarige dochter
vriendje in een woning
drecht hebben doodge-
n. Het drietal wilde een
»e handelaar in Playsta-
lelcomputers beroven en
uit de hand.
s!1en sluit
jotheek Escape
W«
al
ve^iDAM - Discotheek Es-
a an het Rembrandtplein
n terdam gaat voorlopig
Burgemeester Cohen
cei1t dat woensdag na een
'0(hn de politie in de nacht
ei ïdag op maandag. Daar-
rden grote hoeveelheden
m 1 harddrugs gevonden.
ien/gpd - Gemeenten die
Ichaduwboekhouding van
tjuchem voorkomen, ko-
len in actie tegen het
rijf. Ze vormen vrijwel
n stichting die een mil-
claim indient. Het initia-
afkomstig van de Vereni-
in Nederlandse Gemeen-
JG).
iing vormt het resultaat
I parlementaire enquête-
lissie Bouwnijverheid. De-
stateerde dat prijsafspra-
issen bedrijven zijn ge-
Daarbij zijn opdrachtge-
aaronder gemeenten, be-
ti. De vinger werd met
)p Koop Tjuchem gericht.
}t bedrijf werd de scha-
ministratie geopenbaard.
,78 gemeenten worden in
ihaduwadministratie ge-
i Een onafhankelijk bu-
leeft geconcludeerd dat
im kans van slagen heeft,
lebben nu alle 178 ge
in waar Koop ooit werk
ferricht, gevraagd of ze
iillen doen in een nieuwe
Regres Bouwnijver-
'zegt VNG-woordvoerder
II van Dijk. Deze stichting
bekt op welke wijze het
werkt kan worden.
eindhoven - Vier Jack Russells beginnen aan een van de manches van de Jack Russell-EK Races. Op baan drie is de scherpte nog niet helemaal optimaal. In Eindhoven werd gisteren
de twintigste editie van de Jack Russells-Familiedag gehouden. Foto: ANP/Jasper Juinen
door Lianne Sleutjes
den haag - Defensie snijdt in
haar topstructuur. Over vier jaar
kennen marine, land- en lucht
macht geen bevelhebbers meer.
Dan is alleen de chef defensiestaf
verantwoordelijk voor inzet van
de krijgsmacht. Hij beveelt de
operationele commandanten van
de krijgsmachtdelen dan recht
streeks.
Dit hebben minister Kamp en
staatssecretaris Van der Knaap
van defensie woensdag beslo
ten.
De militaire vakbond AFMP/F-
NV verwelkomt hun besluit.
„Van ons mogen die bevelheb
bers vandaag al weg", aldus AF-
MP-voorzitter W. van den Burg.
De bevelhebber van de konink
lijke marechaussee blijft wel in
functie. Daarover gaan behalve
Defensie ook nog de ministeries
van justitie en binnenlandse za
ken.
Het besluit om de functies van
drie bevelhebbers te schrappen,
komt niet uit de lucht vallen.
Het is een uitwerking van de
commissie-Franssen die Defen
sie vorig jaar adviseerde om de
apeldoorn/gpd - Sommige leerlingen lieten de 'schok
kende verkeersles' woensdagmiddag aan zich voorbij
gaan. Vijf stapten halverwege op. Eén raakte onwel. Nog
veel meer droogden tranen.
De stichting Institute for Traffic Care deed het Veluws
College Walterbosch in Apeldoorn aan met een 'road
show' en beloofde een keiharde verkeersles. Dat was
niets te veel gezegd. In de film slaan hoofden - levens
echt, met de camera 'er bovenop' - door autoruiten, een
kind wordt verpletterd door een auto die over de kop
slaat en dwars door een tuinhek de achtertuin van een
woning binnenrolt. De cocktail van muziek, kapotte li
chamen, dood en diep verdriet schoten genadeloos on
derhuids, of je wilde of niet. De voor Oost-Nederland
nieuwe lesmethode moet jongeren een goede verkeers-
mentaliteit bijbrengen. De schoolleiding had ouders en
leerlingen - minimumleeftijd vijftien jaar - vooraf geïn
formeerd. Ton Bielderman, docent economie en coör
dinator van de bovenbouw (klassen 4, 5 en 6): „Wie niet
wilde komen, hoefde niet." Maar de meeste leerlingen
schoven woensdagmiddag toch aan en kregen ongeluk
ken voor de kiezen in een duizelingwekkende roadshow
van drie kwartier. Stevige muziek, dansende scholieren
met biertjes in de hand. Bravoure, stoer doen en te hard
rijden terug naar huis met levensgevaarlijke situaties.
Na de film ging één spotlicht aan. Een Apeldoomse po
litieagent stapte erin. 'Donderdagavond 23 juni 1997.
Een spookrijder rijdt op de Al. Wij rijden de snelweg op.
Maken een file achter ons. Maar horen via de mobilo
foon dat iets verderop de spookrijder met zijn bestel
busje al bovenop een auto is gereden. De spookrijders
zat nog achter het stuur. Ik zag direct dat hij dood was.
Ik kwam eraan lopen; zijn ogen lagen voor mijn voeten.
Die waren - net zoals stukken hersenen - door de klap
uit zijn hoofd geslingerd.' De roadshow denderde door.
De Apeldoomse brandweerman ('Ik zag de chauffeur,
gespietst op een stuk staal van z'n eigen auto'), een
vrouw van de vereniging Verkeersslachtoffers ('Familie
en vrienden zijn net zo goed slachtoffer') en - tenslotte -
verkeersslachtoffer Ed op den Kelder in het spotlicht. Ed
had 'die dag' haast; hij was al te laat voor de receptie.
Hij zwaaide op zijn motor en slalomde met 200 kilome
ter per uur tussen auto's door. Net zolang tot hij botste
en tegen een lantaarnpaal slingerde. 'Mijn linkerbeen
werd direct afgerukt; mijn linkerarm verbrijzeld en later
geamputeerd.'
Ed onderbrak zijn verhaal een paar keer; steeds kön hij
heel eventjes niet verder en slikte tranen weg. 'Laten we
hopen dat jij niet zo'n verhaal hoeft te vertellen', projec
teerden de organisatoren in grote letters op het projec
tiescherm. Keihard.
alkjmaar/gpd - Wegens mede
plichtigheid aan de moord op
peuter Romy is woensdag bij de
rechtbank in Alkmaar vijf jaar
cel geëist tegen özgür O. (26).
Van medeplegen van of mede
plichtigheid aan de moord op
Romy"s moeder Marion van
Buuren zou O. echter moeten
worden vrijgesproken wegens
gebrek aan bewijs, aldus officier
van justitie C. de Jong. De dub
bele moord had plaats op 8 juni
1997, in de duinen van Egmond.
De hoofdverdachte, özgürs
broer Okan, wist dat hij sterven
de was aan kanker (hij overleed
in mei 1998). Hij kondigde aan
zijn ex-vriendin Marion en hun
dochtertje mee te nemen. Want
Marion zou na zijn dood vast
met andere mannen omgaan.
Dat kon Okan niet verdragen.
Romy zou in dat geval, in Okans
gedachtegang, een hoerenkind
zijn en ook dat was voor hem
onverdraagbaar. Volgens de ou-
(advertentie)
ders van Marion heeft özgür
hen op 30 juli vorig jaar, toen hij
hen 'uit gewetenswroeging' na
vijf jaar het graf van het duo
aanwees in de duinen, verteld
dat hij op die 8ste juni 's avonds
plotseling op Romy moest pas
sen. Okan nam Marion mee,
kwam enkele uren later terug en
vroeg özgür Romy mee te ne
men. Gedrieën togen ze naar de
duinen, waar Okan vroeg of öz
gür het nog geen jaar oude kind
wilde doden, özgür weigerde,
waarna Okan de daad zelf vol
trok. Volgens De Jong had özgür
kunnen weten of althans ver
moeden wat zijn broer van plan
was, maar heeft hij niet ingegre
pen.
Waarom Okan niet een van zijn
misdadige vriendjes had ge
vraagd? De Jong: „Zelfs in de
Turkse cultuur is het doden van
je dochter een heel grote schan
de. Het moest in de familie blij
ven." De uitspraak is op 5 juni.
vyi* "*i
Op 31 mei veranderen
de frequenties van Radio 1
en Radio 4 in uw regio.
Luistert u via de ether,
stem dan opnieuw af.
PUBLIEKE RADIOZENDERS
BEL/KIJK VOOR DE JUISTE ETHERFREQUENTIE:
KABELFREQUENTIES
BLIJVEN ONCEWIJZICD
door onze correspondente
Hetty van Rooij
brussel - Ze heeft bewonderaars, trouwe
fans en mensen die haar haten. Ze is het
onderwerp geweest van liefdesgedichten
en lastercampagnes, en ze haalt daar de
schouders over op met de stoïcijnsheid
die ze tot haar handelsmerk heeft ge
maakt. Hanja Maij-Weggen, de nieuwe
Commissaris van de Koningin in Noord-
Brabant, is eraan gewend dat ze extreme
reacties oproept. Maar één ding is zeker:
aan haar inzet, haar deskundigheid en
haar politieke instinct hoeft niemand te
twijfelen.
Als kind dacht ik al: Ik moet hier niet
blijven", vertelde ze jaren geleden over
haar jeugd in Klazienaveen, bij Emmen.
De binnenschippers die de sluis bij het
dorp passeerden wezen de weg naar een
wijdere wereld. Ze vertrok naar Amster
dam, volgde een opleiding tot verpleeg
kundige en studeerde sociale pedago
giek, gaf les in het middelbaar en hoger
beroepsonderwijs en werd politiek actief.
Toen ze in 1989 CDA-minister van ver
keer en waterstaat werd, had ze er al tien
jaar in het Europees Parlement op zitten.
Achteraf, vertelde ze in het EO-program-
ma Jeugddromen, beschouwde ze de vier
jaren als minister als een zijpad in haar
carrière: in het Europees Parlement voelt
ze zich 'thuis'.
Maar haar veelbesproken ministerschap
leverde landelijke bekendheid op. Sterker
nog; haar uitgesproken stijl ('Ik ben hier
de enige minister van verkeer en water
staat') en de manier waarop zij in de pu
bliciteit kwam, verhieven haar tot de sta
tus van bekende Nederlander. Er ont
stond een soort Hanja-hype. Nog steeds
Hanja Maij-Weggen. Archieffoto: ANP
circuleren op internet de gedichten die
aan haar zijn gewijd. Dichter Adriaan
Morriën toonde zich geroerd door haar
'lippen in een verstilde kusstand'. Ze be
zat een heuse fanclub, maar maakte ook
veel vijanden. Haar opvolgster, Annema-
rie Jorritsma, vertolkte bij haar vertrek als
minister de gevoelens van de Hanja-ha-
ters: „Een zegen voor Den Haag en een
ramp voor Europa." De dames konden
elkaar niet uitstaan. Karaktereigenschap
pen die sommigen zelfverzekerd, zakelijk
en rechtdoorzee noemen, worden door
anderen omschreven als bikkelhard, bot,
ijskoud, nietsontziend en eigenwijs. In
zijn boek 'Retour Den Haag' legt Ed van
Thijn uit hoe Hanja Maij in de minister
raad van het derde kabinet-Lubbers de
besluitvorming kon ophouden. „Koos
Andriessen is de enige naar wie ze nog
wel eens wil luisteren, legt Ruud Lubbers
uit. Uit zijn gezichtsuitdrukking is af te
leiden dat hij haar maar een hopeloos
geval vindt."
Een medewerker in het Europarlement
heeft voor zichzelf een verklaring gevon
den waarom Hanja Maij vaak een afstan
delijke indruk maakt: „Ze heeft van natu
re weinig mimiek en dat maakt haar ge
zicht onbeweeglijk. Het is een kwestie
van gezichtsspieren, niet van tempera
ment." Haar emoties toonde Hanja Maij
in het openbaar in 1999 tijdens de parle
mentaire enquête over de Bijlmerramp,
toen ze voor het oog van de camera's in
tranen uitbarstte („Het was een ver
schrikkelijke tijd") en zich daarvoor ver
volgens verontschuldigde.
Als minister leverde Hanja Maij plannen
genoeg, maar ze miste de steun van de
Kamer en het lukte haar niet om de slag
tegen autominnend Nederland te win
nen. Na de val van Lubbers 3 keerde ze
als Europees lijsttrekker voor het CDA te
rug naar het Europees Parlement, en ver
dween daar - althans op het oog - in de
luwte. Zelf denkt ze daar heel anders
over. Hanja Maij is diep doordrongen
van het belang van Europa en een van de
sterkste pleitbezorgers van het Europees
parlement. Ze verwierf in Brussel en
Straatsburg groeiend respect voor haar
kennis van zaken en haar inzet en ze
werd vorig jaar lid van de Conventie, de
prestigieuze werkgroep die een grondwet
voor Europa voorbereidt.
Tussen Frits BolkesteLn en Hanja Maij,
Maij klopt Rombouts
Europarlementariër Hanja Maij-
Weggen wordt per 1 oktober de
nieuwe commissaris van de koningin
in Brabant. Provinciale Staten vinden
dat de 59-jarige CDA-politica en
oud-minister van verkeer en water
staat een bredere bestuurlijke erva
ring heeft dan haar concurrent Ton
Rombouts, die burgemeester is van
Den Bosch. De Bossche CDA-burge-
meester werd woensdagavond tij
dens een besloten vergadering in het
provinciehuis verwezen naar de
tweede plaats op de voordracht aan
minister Remkes van binnenlandse
zaken, die de nieuwe commissaris
uiterlijk 1 juli zal benoemen. Maij is
de eerste vrouw sinds 1814 die dit
ambt in Brabant gaat vervullen.
twee Nederlandse boegbeelden in Brus
sel, is het nooit goed gekomen. Ooit ver
geleek zij de liberale leider met Filip de
Winter, de voorman van het racistische
Vlaams Blok. Toen Bolkestein kandidaat
was voor de Europese Commissie, heeft
Hanja uit alle macht geprobeerd om die
benoeming tegen te houden. Ze vond dat
een 'euroscepticus' in Europa niets te
zoeken had. Pikant detail: Hanja zou
Frits volgend jaar graag zijn opgevolgd
als Europees Commissaris. De gedachte
alleen al joeg in Brussel een aantal Ne
derlandse ambtenaren de stuipen op het
lijf. Ze kunnen opgelucht ademhalen.
chef defensiestaf meer bevoegd
heden te geven. Zo kon volgens
het advies worden voorkomen
dat de verschillende krijgs
machtdelen langs elkaar heen
bleven werken.
Kamp denkt met de maatregel
die zuilenstructuur te kunnen
doorbreken.
Hoofdtaak van de krijgsmacht is
het uitvoeren van internationale
vredesoperaties. Nu is de bevel
hebber van het onderdeel dat de
operatie uitvoert, verantwoorde
lijk voor de planning en de inzet
van zijn manschappen. Dat
wordt straks de chef defensie
staf. Logisch volgens Kamp om
dat vredesoperaties bijna altijd
een gezamenlijk karakter dra
gen.
De chef defensiestaf wordt zo
doende veel meer de spin in het
defensieweb dan nu het geval is.
Maar uiteindelijk blijft de rege
ring de opperbevelhebber, dat is
zo vastgelegd in de Grondwet.
De bevelhebbers, 'onze beste
mensen' aldus Kamp, dragen de
komende jaren hun taken op
het gebied van opleiding, ge-
reedstelling en instandhouding
van de troepen over aan de ope
rationele commandanten.
en hamers. „Een gevaarlijke
ontwikkeling is dat sommige
groepen ramkrakers overstap
pen op gewapende overvallen.
In Duitsland is dit inmiddels
een duidelijke tendens." Ook in
Nederland hebben de eerste ge
vallen zich aangediend, melden
de onderzoekers. „De overvallen
worden gepleegd op klaarlichte
dag op momenten dat er veel
publiek op straat is. Dit vergroot
de kans op ongelukken."
Om een confrontatie met de po
litie te vermijden, saboteren
Poolse en Litouwse ramkrakers
soms vooraf surveillancewagens
of blokkeren ze hekken van poli
tiebureaus. Ook worden van te
voren kraaienpoten of spijker
planken op de weg gelegd of
moet een gestolen wagen als
wegblokkade achtervolging door
de politie voorkomen.
Volgens de onderzoekers opere
ren de bendes bij hun 'stroop
tochten' geregeld in georgani
seerd verband, waarbij diverse
groepen van dezelfde voertui
gen en hulpmiddelen gebruik
maken. Daders, vaak mannelijke
werklozen van rond de twintig,
worden geronseld in disco's. De
ene keer krijgen ze een auto in
het vooruitzicht gesteld. De an
dere keer moeten ze meedoen
om de schuld van de schade bij
een in scène gezette aanrijding
af te lossen.
door Ferdi Schrooten
den haag - Nederland kampt
met een toename van 'banditis
me' uit Polen en Litouwen.
Ramkrakers uit deze landen kie
zen steeds gewelddadiger me
thodes om juweliers, opticiens
en fotozaken te plunderen. Ook
wordt het gevaar dat ze over
stappen op gewapende overval
len steeds groter. De toename
van auto-inbraken komt waar
schijnlijk eveneens op het conto
van de Oost-Europeanen. Een
speciaal gereedschap dat daarbij
wordt gebruikt, wordt al de 'Po-
lensleutel' genoemd, waarmee
in een paar seconden een auto
kan worden opengebroken.
Dat concluderen de onderzoe
kers A. Weenink en S. Huisman
van het Instituut voor Maat
schappelijke Veiligheidsvraag
stukken (Ipit) van de Universi
teit Twente. De onderzoekers
waarschuwen voor gewelddadi
ger optreden van ramkrakers,
die per delict gemiddeld een
buit van zo'n 20.000 euro ma
ken. Om zich te beveiligen heb
ben veel potentiële doelwitten,
zoals juweliers, zich fors bevei
ligd. Dat leidt er niet alleen toe
dat bendes nu simpelweg tus
sen ijzeren of betonnen palen
door ramkraken uitvoeren met
een vuilcontainer of etalages
vernielen met zware putdeksels
bergen op zoom/gpd - Geen
misdrijf maar een voorbereide
vlucht naar het buitenland, sa
men met een 28-jarige man uit
Vlissingen. Melissa Raats (16) uit
Bergen op Zoom is na een avon
tuur van amper vijf dagen weer
terug op Nederlandse bodem.
Het meisje was sinds zondag
vermist. De politie overtuigde de
twee dat ze maar beter terug
naar huis konden komen. „We
hebben hen in de nacht van
dinsdag op woensdag onder de
neus gewreven dat er in heel
Europa een opsporingsbericht
zou uitgaan. De woordvoerster
wil het niet bevestigen, maar het
is zo goed als zeker dat het stel
zich in Ierland bevond. De poli
tie kwam op het spoor van hun
verblijfplaats doordat bekenden
van Melissa en haar vriend niet
langer hun mond konden hou
den. Woensdagavond werden
de twee door de politie opge
haald op de luchthaven Schip
hol.
De 28-jarige Vlissinger zit voor
lopig in de cel. Hij wordt ver
dacht van het onttrekken van
een minderjarige aan het gezag,
een strafbaar feit
Melissa heeft tegenover de poli
tie verklaard vrijwillig te zijn ver
trokken naar het buitenland. Zij
is na haar verhoor niet terugge
bracht naar haar ouders maar
naar een opvangadres in Bergen
op Zoom.
(advertentie)
Cointreau
Likeur
70cl
GALLGALL
Genieten ,*Sl Genieten