)e tong als laboratorium van de haringprofessor
entocor denkt nu al aan nieuwe uitbreiding
LEIDEN REGIO
Spinselmotten houden huis in de Merenwijk
R3
FEEST1FEEST!
HORTUS LIVE
vrijdag 30 mei 2003
'Sommige handelaren hebben dollartekens in de ogen'
ob Onderwater
j van voorpagina
De haring is goed, maar
l veel beter. Het oordeel
e Vooys laat aan duidelijk-
te wensen over. Het
Igens hem dan ook veel
eest om de Hollandse
later te presenteren. Hij
waarom. „De haring kan
;en zich volvreten met
Daardoor wordt hij vet-
krijgt de haring die heer-
lalensmaak." Als jonge-
schrijven de jaren zestig,
n de vleetvisserij en toen
de Hollandse Nieuwe veel
in land. „Met Pinksteren is
l ng het lekkerst", spreekt
uit ervaring.
[60) is een kenner. De ter-
roen, zilt, mals, kril, aan
komen geregeld uit zijn
Hij werkte bij het Kat
visverwerkingsbedrijf Ou-
d en is inmiddels met vut,
vordt nog veelvuldig ge-
als haringpromotor. Ko-
woensdag serveert hij op
dvaartboot de Triton de
~*ise Nieuwe aan allerlei
aardigheidsbekleders,
este vishandelaren in de
ijn dan ook verbaasd als
1 Vooys bij hun kraam
fen. De Katwijker beloof
d-elf met een positieve in-
T. aan de haringtest van
ant te beginnen. „Maar
I slecht is, dan moeten we
>k niet omheen draaien."
|£ht is het in sommige ge-
„Gelukkig zit het bij de
handelaren wel goed.''
verdient een liefdevolle
•ling. Hij moet vers van
worden geserveerd. Vis-
De Kreeft doet wat dat
niets fout, maar als de
eenmaal op het karton
betrekt het gezicht van
De haring is slecht
;emaakt. Vooys treft er
ten en andere onge
leden in aan. De eige-
it een tijdje bij de Kat-
de leer. Immers, Vooys
Jaarlijks op de visserij-
Winnaar Piet van der Plas uit Katwijk laat een van zijn voortreffelijke haringen naar binnen glijden. Foto: Dick hogewoning
school fileercursussen. Hij komt
deze dag een aantal oud-leerlin
gen tegen. De smaak van de ha
ring van De Kreeft is 'groen'.
Vooys: „Persoonlijk hou ik meer
van een gerijpte haring. Maar
dat is voor iedereen verschil
lend."
De misser van de dag wordt ge
proefd bij vishandel Schaap in
de Leidse Herenstraat. De win
kel was nu niet bepaald een
blinkend geheel. Veel erger is
dat de haring al een tijdje eerder
was gesneden. Het visje was niet
schoon en bovendien was de
smaak bitter. Vooys: „Soms is
het onmogelijk om vers van het
mes te serveren. Er mag best
vooruit gesneden worden, maar
de haring mag niet langer dan
een half uur liggen."
Hij vindt het jammer dat Schaap
een vijf scoort. „Als je 1,60 euro
voor een haring vraagt, moet-ie
goed zijn. Sommige handelaren
hebben dollartekens in hun
ogen. Ik weet precies hoe het
werkt. Dan kopen ze een relatief
goedkope partij op, maar dan
lopen ze kans dat de haring niet
top is." Met alle gevolgen van
dien.
De haring van Albert Heijn
scoort bij Vooys eveneens laag:
een vijf. „Er zit geen smaak aan.
Dat komt omdat ze machinaal
zijn schoongemaakt. Daar wordt
veel water bij gebruikt en dat
zorgt ervoor dat die lekkere, zilte
nasmaak verdwijnt." Vooys is
daarom geen voorstander van
machinaal schoongemaakte ha
ring. „Maar ja, het is wel makke
lijk en de mensen kijken ook
naar de prijs." Hoewel Albert
Heijn met de haring zeker niet
de goedkoopste is. Daarvoor
moet de liefhebbers naar Super
de Boer, die deze week vier ha
ringen verkoopt voor 3,99 euro.
Voor de beste haringen, naast
Piet van der Plas, moeten de
fijnproevers naar de Visarend in
Voorschoten, Schuitemaker in
Katwijk en Cees Hartevelt in Lei
den. De Visarend kon heel lang
met Piet van der Plas wedijveren
om de eerste plaats. Vooys: „De
haring ontloopt elkaar niet veel.
Naam: Piet van der Plas, Tram
straat, Katwijk
Smaak: Voortreffelijk
Uiterlijk: Heel mooi
Winkel: Goed verzorgd
Prijs: 1,90
Oordeel: Fantastisch, zo moet alle
haring smaken
Cijfer 9
Naam: Visarend, Schoolstraat, Voor
schoten
Smaak: Zuiver
Uiterlijk: Goed
Winkel- Perfect
Prijs: 1,75
Oordeel: Lekkere nasmaak, goed
aangenjpt
Cijfer 8,5
3.
Naam: Cees Hartevelt, Diamandaan,
Leiden
Smaak: Romig
Uiterlijk: Goea
Winkel Perfect
Prijs: 1,75
Oordeel: Malse, groene haring
Cijfer: 8,5
4.
Naam: Schuitemaker, Rederijstraat,
Katwijk
Smaak: Lekker
Uiterlijk: Goed
Winkel: Een plaatje
Prijs: 1,50
Oordeel: Mild en zilt
Cijfer: 8,5
Dan gaan andere zaken mee
spelen, zoals presentatie. De
Visarend deed het goed, maar
hij had geen velletje plastic op
de haring liggen. En dat is nu
eenmaal verplicht. Zoiets geeft
dan de doorslag."
Hij is lovend over de nostalgi
sche viskar van de Noordwijker
Van Duijn in de Hoofdstraat. De
eigenaar heeft hij nog leren snij
den. De meester is tevreden
over het resultaat.
Controleren op het bacteriolo
gisch gehalte vindt de haring
professor overdreven. „De tong
is mijn laboratorium", zegt hij,
als hij zonder blikken of blozen
de zoveelste haring van de dag
naar binnen schuift.
Naam: Van Rhce, Molen de Valk,
Leiden
Smaak: Heerlijk
Uiterlijk: Goed
Winkel Mooie kraam
Prijs: 1,80
Oordeel: Vis met handen gepakt,
geen plastic op haring
Cijfer: 8
6.
Naam: Vlsgilde Ouwehand, Winkel
hof, Leiderdorp
Smaak: Goed
Uiterlijk: Goed
Winkel Prima
Prijs: 1,80
Oordeel: Bijtharing, niet erg mals,
niet 'van het mes'
Cijfer 7
Naam: Dirk van Duijn, kraam
Hoofdstraat Noordwijk
Smaak Fris
Uiterlijk Goed
Winkel: Nostalgisch
Prijs: 1,70
Oordeel: Mooie speklaag, zilte smaak
Cijfer: 7
10.
Naam: Gebr. Hoek, Andreasplein,
Katwijk
Smaak Goed
Uiterlijk Goed
Winkel: Redelijk
Prijs: 1,50
Oordeel: Bijtharing. aangerijpt
Cijfer 7
Naam: Leen, Ridderhof, Alphen aan
den Rijn
Smaak Bitter
Uiterlijk Matig
Winkel Niet schoon
Prijs: 1,70
Oordeel: Graat te lang
Cijfer 6
12.
Naam: Muljs, Botermarkt, Leiden
Smaak Goed
Uiterlijk Matig
Winkel: Redelijk
Naam: Klaas Hartevelt, Botermarkt,
Leiden
Smaak Goed
Uiterlijk Goed
Winkel: Fris, netjes
Prijs: 1,50
Oordeel: Vers van het mes, maar kan
toch beter
Cijfer 7
8.
Naam: Fish Company, Hoofdstraat,
Noordwijk
Smaak Zuiver
Uiterlijk Goed
Winkel Mooie winkel
Prijs: 1,60
Oordeel: Goed aangerijpte haring
Cijfer: 7
Prijs: 1,75
Oordeel: Haring lag te lang en met
handen gepakt. Foei.
Cijfer: 6
13.
Naarn: De Kreeft, Bevrijdingsplein,
leiden
Smaak Groen
Uiterlijk Slecht
Winkel Goed
Prijs: 1,70
Oordeel: Haring met graten en inge
wanden
Cijfer 6
14.
Naam: Albert Heijn, Winkelhof, Lei
derdorp
Smaak: Vlak
Uiterlijk Goed
Winkel Supermarkt
Prijs: 1,50
Oordeel: Weinig smaak eten met
veel uien
Cijfer: 5
15.
Naam: Schaap, Herenstraat, Leiden
Smaak Bitter
Uiterlijk: Slecht
Winkel Niet schoon
Prijs: 1,60
Oordeel: Haring lag al een tijdje.
Slecht vakmanschap.
Cijfer: 5
De Leidsch Dagblad Haringtest is uit
gevoerd op woensdag 28 met 2003, de
eerste dag dat Hollandse Nieuwe offi
cieel onaer die naam verkocht mocht
worden. De test is een steekproef van
haringverkooppunten in de regio.
Het haringtestteam stond onder lei
ding van de Katwijkse 'haringprofes
sor Arie Vooys.
W
Dirk Haasnoot.
Foto: Henk Bouwman
Een haringrecept
Een haringrecept van kok
Dirk Haasnoot van visres
taurant De Brittenburg in
Katwijk:
„Wij houden de haring
graag in het echte model en
de echte vorm. Daarbij kunt
u bijvoorbeeld eens kiezen
voor het serveren met een
zoet-zuur van sjalotten."
Ingrediënten:
- sjalotten
- azijn
- suiker
- peper en zout
- thijm
- aardappelzetmeel
Breng de sjalotten gesneden
in ringen in de azijn aan de
kook. Als ze koken, voeg dan
de suiker naar smaak toe en
doe hetzelfde met de andere
ingrediënten, behalve het
zetmeel.
Maak van het zetmeel een
papje en bind het zoet-zuur
licht af.
Proef daarna nogmaals en
voeg zo nodig zout en peper
toe.
Koel dit in de koelkast enige
uren af en serveer dit op een
bord bij de haring.
Serveer hierbij de jenever
van uw keuze. Vooral een je
never van Van Wees uit Am
sterdam, bijvoorbeeld Taai
nagel, is zeer geschikt. 'Geeft
moed aan het scheepsvolk
en verkwikt de kapitein, dat
kan alleen maar Taainagel
zijn'.
|m Koevoet
De eerste paal is kort geleden
id ingegaan maar Centocor
iu al aan een nieuwe uitbrei-
het Leidse bio science park.
irleg met de gemeente Leiden
iu niet op", zei vice-president
:oo van het bedrijf in biofar-
:che producten woensdag-
de raadscommissie econo-
l verkeer. „We blijven nieuwe
tit nodig hebben. De vraag is
llen groter dan wij kunnen pro-
en Centocor zien het helemaal
in elkaar zitten. Dat was al gebleken
uit de correspondentie en dat werd in
de raadzaal nog eens bevestigd. Zelfs
raadslid De Coo van LWG/De Groe
nen, een fervent tegenstander van het
bio science park, bleef de vriendelijk
heid zelve. Het meest vijandig was
SP'er Van Dam die de Centocor-af-
vaardiging in verlegenheid wilde bren
gen met de vraag waarom het bedrijf
zo nodig producten moet fabriceren
die het menselijk lichaam wordt ge
acht te maken. In tweede instantie gaf
de socialist toe dat hij 'een volstrekte
leek' is.
Centocor is groot, volgens Tetteroo, in
het maken van zogenaamde mo-
noklonale antistoffen, stoffen die
thuishoren in het menselijk afweer
systeem 'tegen vijanden van buitenaf.
Cenocor maakt 'heel natuurlijke pro
ducten' en verwerkt geen chemische
stoffen, aldus de vice-president.
Dat Centocor wel een potje kan bre
ken in Leiden komt onder meer om
dat het van origine Amerikaanse be
drijf in deze economisch moeilijke tij
den de enige niet haperende banen-
motor is. De uitbreiding in het voor
malige Syngenta-gebouw aan de Ein-
steinweg is bedoeld om de productie
met vijftig procent op te schroeven.
Dat levert 250 nieuwe arbeidsplaatsen
op.
Vice-president Tetteroo relativeerde
de productievermeerdering van vijftig
procent. Centocor maakt 300 kilo per
jaar en dat worden er dus 450 vanaf
2006, als de uitbreiding is voltooid.
„Die hoeveelheid kun je kwijt in de
hoek van een kamer." Maar er worden
miljoenen patiënten mee geholpen,
voegde hij eraan toe. De medicijnen
die Centocor maakt, worden ingezet
tegen ziekten als reuma, kanker, hart
en vaatziekten en de ziekte van Crone.
De kostprijs van een potje medicijnen
is zo'n 40 tot 50 euro. Ziekenhuizen
betalen ongeveer 300 euro. De ge
neesmiddelen kosten wel 800 miljoen
euro. Een groot deel van de investe
ring gaat op aan ontwikkelingskosten.
Het duurt soms wel zeven tot acht jaar
alvorens een medicijn tot stand komt.
Dikwijls mislukt een project. Bij Cen
tocor, nu zo'n vijftien jaar actief in
Leiden, valt het met de fiasco's reuze
mee. Van de zeven producten die het
bedrijf voortbracht zijn er drie bruik
baar gebleken. Tetteroo wil vanaf 2005
elk jaar een nieuw medicijn aanbie
den.
Centocor is te spreken over Leiden.
Behalve de aanwezigheid van het bio
science park en de universiteit, bevalt
ook de samenwerking met de ambte
naren goed. Uit een dankbrief van het
adres van WD-wethouder Geertsema:
„Uw ambtenaren zijn ons zeer ten
dienste geweest in een snelle en zorg
vuldige afhandeling van onze aan
vraag voor een bouwvergunning."
Mede daardoor was moedermaat
schappij Johnson Johnson ervan te
overtuigen dat de investering in Lei
den moest worden gedaan, aldus de
vice-president. Was de uitbreiding in
Leiden spaak gelopen dan was wel
licht besloten om de gehele productie
over te hevelen naar Puerto Rico.
(advertentie)
RIJNLAND
KOZIJNEN
KUNSTSTOF
KOZIJNEN MET
VKG-KEURMERK?
TOONAANGEVEND IN KUNSTSTOF RELIËF KOZIJNS
(advertentie)
Zaterdag 31 mei
De Wintertuin
PRESENTEERT:
18.30 u. RaZz
(sfeervolle altern. Rock)
20.00 u. Frezno Falls
(powerpop)
21.30 u. La Blusa
(cajun blues)
Zaal open om 18.00 uur
Toegang: gratis
Ingang aan de
Hortus Botanicus
Rapenburg 73
LEIDEN
WÏJ'K
LADDER
stevenshof - De Wijkraad Ste
venshof verzorgt dinsdag een
wijkforum over jong zijn in de
Stevenshof. De Stevenshof is
een wijk met veel jongeren en
kinderen. Waren de onlusten
op oudejaarsavond een inci
dent of een teken aan de wand?
Is spelen nog mogelijk? Tijdens
het forum komt een aantal the
ma's aan de orde zoals het jon
geren- en meiden werk. LWO
jongerenwerkers Lianne en
Jimmy vertellen over hun werk
wijze, visie, resultaten en hun
zorgen. Joyce van Beek deed
voor haar afstudeerproject on
derzoek naar de vraag hoe
mensen in de Stevenshof de
onveiligheid beleven en of jon
geren daarin ook een rol spe
len. Joke Kolthoff en René Prins
van woningstichting Portaal
vertellen over het project Thuis
op Straat. Het forum is in Socië
teit De Dobbegaarde, Dobbe-
dreef 250, aanvang 20.00 uur..
fietsen - De Fietsersbond ver
zorgt zondag een fietstocht van
ongeveer 40 kilometer naar
duingebied Meijendel. Om
10.00 uur wordt er vertrokken
vanaf de achterzijde van station
Leiden Centraal. Via de Mor-
spoort, Maaldrift en langs de
landhuizen van Rijksdorp
wordt naar Meijendel gefietst.
De Fietsersbond is een belan
genvereniging voor fietsers in
de Leidse regio. EBce eerste zon
dag van de maand is er een
fietstocht in de omgeving uitge
zet. Aan niet-leden wordt een
bijdragen van 1,00 euro ge
vraagd. Aanmelding vooraf is
niet nodig. Voor meer informa
tie: Eline Molijn (071-5894333).
vrijwilligers - Chauffeurs en
bijrijders van de Sterbus zoeken
nieuwe collega's. Met de Ster
bus vervoeren vrijwilligers ou
deren en mensen met een han
dicap. Wie het team één of
meerdere dagdelen per week
wil komen versterken, wordt
verzocht contact op te nemen
met Betsie Korbee of Henny
van Tilburg, teamleiders van de
Stedelijke Diensten van Stich
ting Dienstverlening Leiden
(071- 5122443).
connecties in landbouwkrin-
gen, dus misschien kunnen we
wel een biologisch bestrijdings
middel vinden. Ik vind het ook
niet fijn om met chemicaliën
aan de slag te gaan. Het is dwei
len met de kraan open. We heb
ben alle instanties al gebeld, de
politie, de brandweer. Maar ze
kunnen niets doen zo lang de
motjes niets opeten. Maar kijk
eens naar die boom, die lijkt
wel uit het post-atoomtijdperk.
En dein die auto. Ik ben blij dat
die niet van mij is."
De spinselmot is net de mens,
zegt Rinny Kooi van de Leidse
universiteit Ze is evolutiebiolo
ge en las vorige week al een be
richt in het Leidsch Dagblad
over de oprukkende rups. Die
alarmberichten in de media zijn
net als de rups een jaarlijks te
rugkerend verschijnsel, schrijft
ze aan de krant. Maar de paniek
is overdreven. „Net als mensen
eten de motten niet alles, ze
proeven niet van alles, ze lusten
niet alles maar lopen er wel
overheen."
Kooi weet alles van de vogel-
kersstippelmot, zoals het ge
ruchtmakende monstertje heet.
In 1995 zag ze al hoe de groen
strook aan de Stadhouderslaan
flink werd aangetast. „De bo
men zaten tjokvol en werden
volledig ontbladerd. Mensen
zijn bang dat de bomen zich
niet kunnen herstellen van zo'n
ernstige aantasting. Maar dat
valt mee. Stippelmotten tasten
V
Spinselmotten voelen zich kennelijk niet alleen thuis in bomen.
Foto: Hielco Kuipers
hun voedselplanten aan vóór de
langste dag. Deze lopen daarna
weer uit en herstellen zich pri
ma. Eind augustus was er niets
meer van de kaalvraat te zien."
Horrorfilmtaferelen zoals aan
het Lintgras in de Merenwijk
zijn dus normaal. „In sommige
gevallen pakken ze alles in wat
ze op hun weg tegenkomen: bo
men, struiken, vergeten fietsen,
tuinbanken. De omgeving ver
andert dan in een maanland
schap. Soms laten ze zich met
hun spinseldraad zakken. Dan
bungelen ze onder bomen en
A
Silvan Schoonhoven
struiken. Fietsers en voetgangers
krijgen dan bungelende rupsen
in hun gezicht. Allesbehalve lek
ker."
Seleen beeld uit een boze
Een auto, vastgekleefd
ide t wegdek. Hij kan niet
ian oor- of achteruit. De
n zijn glad, overdekt met
m spinsel. Aan de achter-
Spiegel hangt een krui-
kluwen. Uit radiator,
st en vanonder de motor-
mt een onafgebroken,
inhoorbaar gefluister van
rdduizenden wriemelen-
H^tjes.
keijnselmot is weer in het
it d
iele
dat
land, maar is dat erg? Ja, zegt
mevrouw Miglino uit de Meren
wijk. Vorig jaar was nog maar
één boom aangetast, nu zijn het
er drie. Dat kan niet goed zijn
voor een boom. En de gemeen
te? Die doet niets, want zij mag
geen bestrijdingsmiddelen ge
bruiken. Miglino is als de dood
dat de gestipte wurmpjes straks
de weg vinden naar de kruip
ruimte onder haar huis.
„We rijn al met spuitbussen in
de weer gegaan. Mijn man heeft
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Ene-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 53 56 424
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breesbraat ligt. is het symbolische
middelpunt van de stad.
