ECONOMIE Zij maakt carrière, hij stoft de plinten Parkeren is verborgen goud in Nederland Kom op met die tolwegen 'Servicenummers': toegang betalen voor een winkel i definitief ar Liverpool Huisman vertegenwoordigt nog altijd een heel kleine minderheid I voor trucks op |iitse wegen Duitsland voert op zijn vegen tol in voor zware ntwagens. De Bondsraad, buitse Eerste Kamer, heeft Jgisteren besloten. Eerder de Bondsdag (Tweede Ka- al akkoord gegaan. De tol- j geldt vanaf 1 septem- I Voorlopig ligt het tarief op I eurocent per kilometer. Óp ater tijdstip moeten htwagenchauffeurs 15 cent r elke kilometer betalen, ens Transport en Logistiek Ierland (TIJM) wordt rijden r de Duitsland een kostbare Gelegenheid. De organisatie t berekend dat de heffing Nederlandse vervoerders per ■ongeveer 115 miljoen euro I. Voor de afstand Venlo- bchen moet volgens TLN euro worden betaald. sds meer AOW ar buitenland t rdam - Steeds meer ge- fcioneerden ontvangen hun i in het buitenland. Van de D AOW'ers die er in 2002 vamen, woonden er 10.000 &de grens. Die cijfers maak- Sociale Verzekeringsbank ^ren bekend. Het totaal i AOW'ers is vorig jaar uit luien op 2,4 miljoen. Hier- woonden er 180.610 in het lenland. Dit aantal neemt |ens de SVB snel toe omdat agrariërs die naar Canada, T en Australië emigreerden bet pensioen gaan. Verder ekken steeds meer mensen un 65ste naar landen als bje en Portugal en keren gastarbeiders na hun pen- i terug naar hun geboorte- NedRailways, een iterondememing van de irlandse Spoorwegen, mag itief met partner Serco het irvoer in en rond de Britse I Liverpool verzorgen. Dat n NS gisteren bekendge- giKi. NedRailways en Serco :n al de belangrijkste gega- ;n voor deze concessie seyrail) die een duur heeft s 25 jaar. Het contract is gis- j_ ïondertekend. Merseyrail, iemd naar de rivier waar mie havenstad ligt, omvat 66 ™pns en 59 treinen met jaar- 6830 miljoen treinreizigers 1120 kilometer spoor. De lend medewerkers van Mer- mtil komen in dienst van de Tive exploitant .Philips sluit se fabrieken c kong - LG.Philips Dis- s sluit fabrieken in Newport les) en het Engelse South- Hierdoor gaan in totaal banen verloren. LG.Philips lays is een gezamenlijke neming van Philips en iid-Koreaanse LG Electro- Het bedrijf is wereldleider e markt van beeldbuizen d tv- toestellen en computer- litoren. jnopolie dreigt ^installateurs e Vermeer - De energiebedrij- er.fiebben hun sterke concur- jepositie op de installatie- 71 ep op oneerlijke wijze ver- jen. Ze dreigen zelfs een ië. lopoliepositie te krijgen. d vfcegt de koepel voor instal- 3r ©edrijven Uneto-VNI. Als seèrdeel van de liberalisering energiemarkt moesten en als Nuon, Essent en hun netwerkbeheer af in. Voordat ze dit deden ilgens Uneto-VNI deze di- volledig kaalgeplukt. Met JC forse bruidsschat' zijn ze SGp meer in de installatie- p gestapt, waar ze nu con- Eren met kleinere installa- stelt Uneto-VNI. zaterdag 24 mei 2003 door Alex Bogers den haag - De man werkt en zorgt voor de centen. De vrouw maakt het huis schoon en zorgt voor de kindjes. Zo was het lange tijd en een deel van de Neder landse bevolking weet nog steeds niet beter. Maar steeds meer vrouwen in Nederland werken en maken carrière. Soms verdienen ze aanzienlijk meer dan hun echt genoot. En heel soms, in 4 pro cent van de gevallen, is de vrouw de enige kostwinner in het gezin. Peter Polling (42) is een gelukkig man. Hij heeft een groot deel van de dag het rijk alleen in huis. Hij wast, stoft en zorgt voor het eten. Brengt zijn doch ters Menita (12) en Mariette (10) 's ochtends naar school. Polling heeft geen baan. Hij is huisman en heeft daar bewust voor geko zen. Polling en zijn vrouw werden voor het blok gezet toen hun eerste kind kwam. Ze zagen het niet zitten om haar naar de op vang te sturen. Maar hun bazen accepteerden geen parttime werk. ,,We hebben toen gekozen voor de baan van mijn vrouw", legt Polling uit „Financieel was dat het meest aantrekkelijk. We verdienden ongeveer evenveel, maar dankzij haar baan bij de bank hadden we een zeer aan trekkelijke hypotheek." Inmiddels heeft Pollings echtge note carrière gemaakt, onder meer door een opleiding die zij in de avonduren volgde. „Ik had waarschijnlijk de discipline niet gehad om s avonds nog te stu deren aldus Polling. „Ook be twijfel ik of ik nu nog wel een baan zou hebben gehad als ik was blijven werken. Ik was auto matiseerder. In die sector heb ben velen de laatste jaren hun baan verloren." De weg die het gezin-Polling in sloeg is onmiskenbaar het ge volg van de emancipatie van de vrouw. Het is in de afgelopen twintig jaar voor de man finan cieel makkelijker geworden om thuis te blijven. In sollicitatie procedures wordt vaak een ex pliciete voorkeur uitgesproken voor een vrouwelijke kandidaat. Daarbij komt dat de beloningen van vrouwen beter zijn gewor den. Ook maken vrouwen nu iets makkelijker carrière dan in het verleden, al blijven topfunc ties veelal nog voorbehouden aan mannen. Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) was vorig jaar bij vier procent van de paren de vrouw alleenverdiener. Bij 2 procent werkte de vrouw meer uren per week dan de man. Ter vergelijking: bij 27 procent van de paren was de man de enige kostwinner. Het SCP kan volgens onder zoekster Saskia Kreuzenkamp niet veel met de cijfers. De groep huismannen is zo klein dat het statistisch niet verant woord is conclusies te trekken. Iedere man is weer om andere redenen huisman, groepjes zijn er niet van te maken. Bovendien zijn de cijfers min of meer ver vuild. In een enkel geval is de man gepensioneerd of gehandi capt geraakt. Ook kan het bij jonge stellen zijn dat de man nog studeert, terwijl zijn vrouw al werkt. Onderzoeker en schrijver Vin cent Duindam, verbonden aan de Universiteit van Utrecht, denkt dat het aantal huisman nen in werkelijkheid de één pro cent niet overstijgt. Het aantal mannen dat bewust voor die rol heeft gekozen is volgens hem niet bijster groot. In interviews voor zijn studie hoort hij maar al te vaak dat de man thuis is omdat hij ongewild werkloos werd. De man raakte simpelweg zijn baan kwijt „En als het maar even kan worden de rollen weer omgewisseld", zegt Duindam, „en gaat de man weer 'gewoon' volledig werken." De man die na ontslag noodge dwongen voor het huishouden gaat zorgen, is volgens Duindam vaak slecht gemotiveerd. „Man- Peter Polling heeft bewust gekozen voor een bestaan als huisman. Foto: GPD/Cees Zorn nen die een dag minder gaan werken om in huis meer te kun nen doen, verrichten vaak meer huishoudelijke taken dan man nen die werkloos raken," weet Duindam uit onderzoek. Ook heeft hij ontdekt dat veel huwe lijken stranden als de man meer in het huishouden doet dan de vrouw. Wat dat laatste betreft is er niet veel goeds te verwachten bij de huidige economisch barre tij den. Wie naar de werkloos heidscijfers kijkt, ziet dat in het afgelopen jaar vooral mannen hun baan kwijtraakten. Dat komt doordat de harde klappen vallen in de door mannen gedo mineerde sectoren als de bouw, de assemblage en ook de ICT. Het zal daarom vaker voorko men dat alleen de vrouw werkt. En wie daar de conclusies van het laatste onderzoek van Duin dam naast legt moet vrezen voor gebroken huwelijken. Volgens Duindam werkt een beetje verandering in het rolpa troon heel goed, maar kan het ongunstige gevolgen hebben als de rollen te veel worden omge draaid. Mannen, zo heeft Duin dam samen met collega onder zoeker Ed Spruijt ontdekt, voe len zich fysiek en mentaal slech ter als de vrouw erg veel bui tenshuis werkt en ze zelf hele maal geen werk hebben. Over het waarom is Duindam voorzichtig. „Het kan twee rede nen hebben. Of de man voelt zich minder goed omdat zijn vrouw niet thuis is, of de man voelt zich minder goed omdat zij meer verdient. Voor beide re denen hebben we bevestiging gevonden. Maar de meeste on dersteuning krijgt toch de hypo these dat het komt omdat de vrouw vaak van huis is. We krij gen veel kritiek op die laatste conclusie, vooral vanuit de emancipatiehoek. Huismannen die gelukkig zijn met hun zorgende rol en een vrouw hebben die én meer werkt én meer verdient, hebben begrip voor het ongemak van andere mannen. „Ik denk dat je voor het huismanschap moet kiezen," zegt Marcel van Veelen, oprichter van de website huis- mannen.nl. „Je moet niet de he le tijd het idee houden dat je weer aan het werk gaat." Vanuit de maatschappij hoeft de huisman niet veel tegenwerking te verwachten. Van Veelen: „Ik heb het idee dat ik geaccepteerd word. Maar ik ga maar met een deel van de samenleving om. Op het schoolplein van mijn kinderen zie ik vooral vrouwen. De mannen zijn aan het werk en ik weet niet wat zij van mijn huismanschap vinden." Volgens huisman Peter Polling is vooral het begin moeilijk. „Ik raakte mijn sociale contacten grotendeels kwijt. Nieuwe con tacten bouwde ik via de activi teiten van mijn dochters niet snel op. In de gebruikelijke soci ale kringen rondom het huisou derschap vind de man minder snel zijn weg. Na de zwemles werd ik niet uitgenodigd om koffie te komen drinken; de moeders nodigden alleen elkaar uit. Daardoor ben ik vrijwilli gerswerk gaan doen voor de Stichting Vluchtingenwerk en de gereformeerde kerk en ben ik voorzitter van de medezeggen schapsraad van de school van mijn dochters." De huishoudfinanciën zijn een ander verhaal. „In het begin was het wel wennen om van één sa laris te leven", zegt Polling. Maar zoveel andere gezinnen moeten ook van één inkomen leven, dus was het een kwestie van volhouden. Het gaat nu goed. Polling jaagt op koopjes en bezoekt voor zijn bood schappen verschillende winkels. De vakanties worden niet meer doorgebracht in het te dure Noorwegen, maar op de cam ping in Tsjechië. „Of ik ooit weer aan het werk ga weet ik niet. Met dat idee ben ik niet gestopt met mijn baan. Daarbij komt dat ik het nu al druk genoeg heb met mijn vrij willigerswerk. Dat werk geeft veel voldoening. En inmiddels drink ook ik koffie bij mijn buurvrouw." ECONOMIE WIJZER De bouw van een unieke ondergrondse parkeergarage in Oisterwijk. Foto: GPD/Henny Zetteler door Henny Zetteler oisterwuk/gpd - Met gemiddeld 1,6 au to's voor elke huisdeur wordt parkeren in Nederland rap een luxe artikel. „Parkeren is voor beleggers met oog voor de realiteit het verborgen goud." Aart van Riel (37) in Oisterwijk is er als directeur van Mecpark (dat staat voor Mechanisch Parkeren), al jaren van overtuigd dat volautomatisch parkeren de toekomst heefL Al zal het al leen maar zijn omdat er straks buiten geen plekje meer over is om de auto's weg te zetten. 'Auto's horizonvervuiling', vermeldt zijn wervingsboek met projecten waaraan al gebouwd wordt of die op stapel staan. Van Riel ontwikkelde een volautomati sche cylindervormige autocarrousel, die zowel boven- als ondergronds in een 'handomdraai' auto's optilt en in een schap wegzet. Met een uitrijtijd van ge middeld twee minuten. Vanwege het 'kermiseffect' spreekt Van Riel liever over parkeertrommel dan car rousel. Ondanks het feit dat Nederland met 176 auto's per vierkante kilometer het land met de hoogste autodichtheid in Europa is, zijn automatische parkeersystemen hier nog vrijwel onbekend. De branche telt volgens Van Riel zo'n tien bedrijven die in ons land op kleine schaal met me chanisch parkeren bezig zijn. Toch is het systeem bijna al zo oud als de automobiel zelf. Van Riel heeft foto's uit het begin van de vorige eeuw, waarop te zien is hoe in Amerika zwarte T-Fordjes via een pater noster naar hun parkeerplekje werden gehesen. In Oisterwijk, op een steenworp afstand van zijn bedrijf, krijgt de eerste onder grondse parkeertrommel, die Mecpark in eigen beheer bouwt, inmiddels vorm. In september moet die klaar zijn. De beton nen cylinder met een doorsnee van 20 meter gaat 9 meter de grond in. De kelder krijgt drie lagen voor elk 12 auto's. Het wordt geen openbare voorziening. Van Riel mikt op gebruikers, die zich willen verzekeren van een vaste parkeerplek. De garage komt achter een kantoorpand en een restaurant, die er als eerste gebruik van gaan maken. De techniek die Van Riel heeft uitgedacht en laten ontwikkelen maakt de onder grondse garage vooral interessant voor grote binnensteden. Er hoeven geen hei palen de grond in. „Je kunt daarom heel dicht tegen bestaande bebouwing aanzit ten. Het gepatenteerde systeem gaat uit van de zwaarte van de grote betonnen ring met een diameter van 20 meter, die door de eigen druk naar de gewenste diepte moet zakken. Eerst wordt aarde wegge- graven, vervolgens zorgt het grondwater ervoor dat er bagger ontstaat, dat wordt weggezogen naar een put verderop. Daar wordt het water aan de bagger onttrok ken, waarna dat teruggepompt wordt naar de bouwkuil. Mecpark is dochter van de familiebedrijf Lirema BV. Van Riel werkt grotendeels al leen. Hij lobbyt ondermeer bij gemeente raden en instanties om zijn ondergrondse concept van de grond te krijgen. Een voor Europa unieke openbare mechanische garage komt mogelijk in een Tilburgs winkelcentrum dat al jaren parkeerpro blemen kent. „Het gaat om een openbare garage, gecombineerd met retail. Dat winkelcentrum heeft twee supermarkten, waarvan klanten straks met hun winkel wagentjes gebruik moeten kunnen ma ken van de garage met ruim 400 parkeer plaatsen. Ook in Den Haag zijn er plannen voor een Mecpark-parkeertrommel. Het gere nommeerde Hotel des Indes aan de Lan ge Voorhout wil er een voor 96 plaatsen, in acht lagen onder de grond met elk 12 auto's. Dit jaar valt de beslissing. In alle gevallen gaat het om miljoenenprojecten. Maar over de prijzen kan en wil Van Riel nog niet veel zeggen. Binnenkort gaat Mecpark echter op internet. „Daar kunnen belangstellenden zelf hun concept uitkiezen en een quick-scan ma ken voor een offerte. Ze krijgen inzicht op vragen hoe groot wordt de garage, wat zijn de grondprijzen ter plekke. Wie bouwt, wie exploiteert de garage. Dat kan Mecpark regelen, maar het kan ook in ei gen beheer. Van Riel laat er geen twijfel over bestaan dat parkeren straks duur wordt. Horizonvervuiling aanpakken heeft zijn prijs. O, moet een toegangskaartje kopen voor een phuis of supermarkt. Je zou raar opkijken. Toch ■v-jr redenen voor te verzinnen. Het is er warm en I3ut en in een warenhuis staan duizenden vaak artikelen aantrekkelijk uitgestald. Ze kunnen reren voor de aankleding van je woning of van f, er zijn geurtjes en kleurtjes en er liggen tallo- ikernijen. En er zijn ideeën op te doen voor ver- de cadeaus en vaak kun je er ook op aange- wijze de inwendige mens versterken. im, eigenlijk de prijs van een kaartje meer ard. En zo bezien is het nog een wonder xgelijke bedrijven hier al niet lang toe zijn :gaan. Toch zouden we het maar vreemd Maar als we moeten betalen voor een - te- ;che - inlichting van een bedrijf of zelfs voor lefonisch plaatsen van een bestelling ligt het lelijk anders. ^^e bedrijven hebben inmiddels 'servicenum- waarvan alleen tegen betaling gebruik kan len gemaakt. En er zijn ook huis- en tandarts- praktijken die alleen zijn te berei ken als er harde pecunia tegen over staan. Er is zelfs al een enkele school die zo'n service in het leven heeft geroepen. De politie echter is recent op haar schreden teruggekeerd. Zij zag in met haar betaalde alarmnummer een verkeerde weg te zijn ingesla gen. Zo kan nu weer tegen lokaal tarief bij de Hermandad 'moord en brand' worden geschreeuwd. Maar als je wilt weten hoe laat de bus of de trein vertrekt, kost je dat 50 eurocent per minuut (1,10 ou de guldens om precies te zijn). Met een beetje wachten en vervol gens een beetje inlichting duurt EIGEN BEURS kooplust op te wekken, kost het je vervol gens geld als je de gewenste belangstel ling ook toont. Het aanbieden van betaalde telefoon nummers is inderdaad een trend aan het worden, zegt woordvoerder Pauline van den Brandhof van de Consumenten bond. De bond heeft er dan ook al veel klachten over gekregen. „Het is helemaal erg als je een betaald nummer belt en je moet dan ook nog lang wachten. Dan voelen mensen zich bedrogen," zegt zij. De organisatie heeft het onderwerp daar om nu 'op de agenda gezet'. Dit wil zeg gen dat er mogelijk spoedig actie tegen zal worden ondernomen. De bond laat op voorhand weten in elk geval tegen het gebruik van betaald tele- zo'n gesprek al gauw vijf minutenfoneren te zijn waar het noodzakelijke te- Dat is euro 2,50 (5,50 ouderwetse guldens dus). En dan ben je nog geen meter op weg naar je bestemming. Dat werkt eerder afhoudend dan aantrekkend. En dat geldt voor het gehele bedrijfsleven. Terwijl honderden miljoenen worden uitgegeven aan reclame om de lefoonnummers betreft. De politie, de (tand)arts, scholen en andere instellingen moeten, gratis of tegen normaal tarief zijn te be reiken. „En als een besteld artikel wordt thuisbe zorgd en er mankeert iets aan, zou je een normaal nummer moeten kunnen bellen," zegt Van den Brandhof van de bond. Betaalde telefoontjes kunnen lucratief zijn voor bedrijven en/of instellingen. Dat blijkt uit cijfers van het bedrijf SNT Services, dat dergelijke num mers te koop aanbiedt. Bij maandelijks 1000 tele foontjes van vijf minuten elk bij een tarief van 25 eurocent per minuut brengt dat 431 euro in het laatje. Ter vergelijking: als dat nummer gratis zou worden aangeboden, zou dat bij genoemde getal len 581 euro kosten. De opbrengsten kunnen ech ter flink oplopen. Reken in plaats van 25 eens 50 cent per minuut en het brengt maandelijks al 1356 euro op. En bij 70 cent per minuut is de op- rengst 2097 euro. Let wel: dat is netto, dan zijn alle kosten er vanaf. Het argument van bedrijven dat betaalnummers zogenoemde 'plaagbellers' ontmoedigen is ach terhaald. Plaagbellers bellen voor de lol gratis 0800 nummers. De techniek maakt het mogelijk om een plaagbeller met één druk op de knop van de lijn te gooien en tegelijkertijd het nummer van de beller te blokkeren. Bij een volgende belpoging beantwoordt de centrale automatisch dat de blok kade alleen via het bellen van een betaald num mer kan worden opgeheven. Het filevraagstuk hangt als een zwaard van Damocles boven het hoofd van iedere minister van verkeer en waterstaat. De files worden alleen maar langer en haalbare oplossingen laten zich maar niet bedenken. Ondanks de luidruchtige klaagzangen hierover kan maar één maatre gel op algemene goedkeuring rekenen: asfalteren die handel! Van gras worden immers vooral de koeien beter, en die van vlees en bloed zijn hier niet heilig. Aan alternatieve experimenten en plannen bestaat geen gebrek. De worsteling met rekeningrij den staat symbool voor het eeu wige gevecht te gen de bierkaai. De autokoe is heilig. Een politi cus die het waagt daaraan openlijk te twijfelen, graaft haar of zijn eigen graf. In één van de laatste verkie zingscampagnes - ik ben de tel kwijt - werd een enorm punt ge maakt van het kwartje van Kok. Hoewel het hier gaat om gerom mel in de economische marge, werd het in de ogen van een groot deel van Nederland een majeure kwestie. Het raakt im mers aan de vierwielige ziel van autorijdend Nederland. De auto en het huis - daar moet iedereen afblijven. Geen wonder dat het kabinet- Balkenende (1 of 2, dat doet niet terzake) grijpt naar het ver trouwde wapen van investerin gen in asfalt. Dat daarmee het paard achter de wagen wordt gespannen, is niet relevant: de kiezer vraagt, wij draaien. De fi les worden waarschijnlijk alleen maar langer omdat het toegeno men aanbod van asfalt de vraag naar autorijden vergroot. Intus sen loopt de hoeveelheid C02- uitstoot verder op. Daar valt al tijd wel een Bushiaanse draai aan te geven. Immers: C02 is goed voor het gras. Op die ma nier profiteren uiteindelijk me chanische én natuurlijke koeien van asfaltering. Vanuit de economische theorie is rekeningrijden echter een prachtige oplossing. Een hogere prijs leidt tot een lagere vraag. Eenvoudiger kan niet. Een klas sieker voorbeeld van de afstem ming van de vraag en het aan bod van schaarse goederen via prijsverhogingen is moeilijk te bedenken. Met rekeningrijden kan daarnaast aan prijsdifferen tiatie worden gedaan. Dat wil zeggen: de ene weg is duurder dan de andere, net zoals de prijs kan variëren al naargelang het tijdstip van gebruik. De weg van Norg naar Peest is altijd gratis, terwijl die van Den Haag naar Rotterdam vooral duur is van 8 tot 10 uur in de morgen en 4 tot 6 in de avond. Deze aanpak past ook prachtig in de moderne filo sofie dat de vervuiler moet beta len. Waarom moet de Noord- Groninger die vooral op de fiets van huis naar werk gaat (en vice versa), meebetalen aan de kos ten van het getob van de ex-Am- sterdammer die per se met de auto van Pur- merend naar Utrecht wil? In het buitenland is inmiddels de nodige ervaring met reke ningrijden opgedaan. Tolbruggen, -tunnels en -wegen bestaan al heel lang. Menig Ne derlandse caravanbe- zitter heeft de Route du Soleil vermeden via Arjen van Witteloostuijn tijdrovende slinger hoogleraar economie routes door stoffige Durham Business School en dorpjes en over steile Rijksuniversiteit Groningen hellingen. Het extra benzineverbruik - ze ker na het missen van een subtiele afslag - wordt op de koop toegenomen. Interessanter zijn recente expe rimenten met elektronische hulpmiddelen. De eerste elek tronische tolweg was de Toron to 407 in Canada, die in 1997 is geopend. Voor deze rondweg van 108 kilometer moet onge veer 10 euro worden neergeteld. Vergelijkbare initMtieven zijn gelanceerd in Mffljoume en Singapore. Recentelijk heeft Londen in Europa het startschot gegeven. In het centrum moet een zogenaamde 'Congestion charge' van 5 pond worden op gebracht. In de eerste maand heeft deze maatregel geresul teerd in 17 procent minder ver keer. De verwachte jaarlijkse op brengsten van 100 miljoen pond zullen worden geïnvesteerd in het openbaar vervoer. Het is hoog tijd dat ook in Nederland het taboe op rekeningrijden wordt doorbroken. Van de op brengsten kan eindelijk werk worden gemaakt van snelle openbaar-vervoerverbindingen in de overvolle Randstad. Het is te gek voor woorden dat voor het gekruip met de auto - slecht voor hart, bloedvaten en het mi lieu - nog altijd geen deugdelijk alternatief bestaat.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 9