De glasbak werd een klasbakl
GESPREK VAN DE DAG
een criminele hufter
Aso-test is onverbiddelijk: Kim is
Scherven brengen
milieu geluk
Recyclers verwerken jaarlijks schervenberg van 400.000 ton
Mag ik even klagen?
Rod Stei
finaler DACELUKS LEVEN
GLASGOW -
wart kijk*
ten als 1
Celtic
WAT ZAL-llz. e.r^_ HOU ££N5 op SA/>EREM?'
MENSELIJK
fg
„Dat kan helemaal niet. Ik ben niet
aso!roept ze een beetje veront
waardigd. Even verderop zit Alina.
Ze scoort 15 procent, en wordt
door het computerprogramma
voor 'watje' uitgemaakt. „Ik ben
liever een watje dan een aso", ver
telt ze terwijl ze een beetje om zich
heen kijkt om te zien wat haar
vriendinnen gescoord hebben.
Het programma geeft aan het ein
de een uitgebreide beschrijving
van de testresultaten. Minouska:
„Ik ben iemand die haar troep laat
slingeren en iemand direct een aso
noemt." Volgens de test heeft ze er
ook geen moeite mee om gestolen
dingen te kopen. De test is volgens
haar een beetje overdreven: „Ik
weet zelf wel waar mijn grenzen
liggen. Daar heb ik die test niet
voor nodig." Ook Kim, die inmid
dels weer een beetje is bijgeko
men, twijfelt aan het nut van de
test: „Ik denk niet dat die iets ver
andert."
Na het invullen van de vragen
worden de uitkomsten geëvalu
eerd. Van de twintig deelnemers,
hebben er vijf een score van meer
dan 50 procent aso. Docent maat
schappijleer Marian Schreven
weet dat je de test kunt beïi u
den. „Iedereen weet wel wa
aal is en wat niet. Waar heti
daag om ging is of je het go
van jezelf eerlijk durft te ben
len." I
Schevers vertelt dat ze zelf I
ook gedaan heeft, en daaifa J
aso-score van 40 procent h
„Ik weet dat het in de prakt
soms moeilijk is, maar het
om dat je nadenkt over je gtn j
David bekent eerlijk: „Ik hai
gestolen mobieltje wa;irschj
wel gekocht. Misschien mo
test nog een keertje doen."
De cd-rom is ontwikkeld in J'
menwerking met Bos Leem
len uit Zwolle en wordt del
de tijd aangeboden aan a
len voor voortgezet onderw
Nederland.
De test is met name bedoeli
de bovenbouw van deze sd
Muamer is niet trots op zijn
score, maar schaamt zich et 61
voor: „De test zorgt ervoor
de waarheid ontdekt. Maar
een week ben ik het wel
geten."
Frank Perquin
De organisatie van het Eurovisie Song
festival in het Letse Riga is bang dat het
optreden van het Russische lesbische
duo t.A.T.u. zaterdag aanstootgevend
zal zijn. De tieners hebben aangekon
digd een 'EXTRAVAGANTE SHOW' te
zullen neerzetten. Volgens een van de
organisatoren is het Songfestival een fa
milie-evenement, en moet worden voor
komen dat een deelnemer dat op het
spel zet. De Letse tv houdt een opname
van de repetities achter de hand, om
eventueel te kunnen overschakelen. t.A-
.T.U. doet mee met het nummer 'Geloof niet, wees niet bang en vraag niet'. Het
is een stevig gitaarnummer in het Russisch, en velen tippen t.A.T.u als winnaar.
De zangeressen zeggen te willen trouwen als ze winnen. De twee kussen elkaar
graag op het podium en in hun video's. Foto: Reuters
In plaats van landingsinstructies
hoorden PILOTEN van vliegtuigen
die het Britse vliegveld Luton nader
den, het huilen van een BABY. De
babyfoon van een woning in de
buurt van het vliegveld zond geluid
jes van baby Freya in de cockpits
uit. De autoriteiten hadden twaalf
uur nodig om vast te stellen dat het
de babyfoon van moeder Lisa Sprat-
ley was die op dezelfde golflengte
zat als de verkeerstoren, zo meldde
de BBC. Volgens het station bracht
het. gekrijs van Freya de vliegtuigen
niet in gevaar. De piloten konden
naar een andere frequentie over
schakelen.
Fans van het Eurovisie SONGFESTI
VAL kunnen morgenavond van
18.30 tot 19 uur CHATTEN met de
Nederlandse deelneemster Esther
Hart. Zij is al in de Letse hoofdstad
Riga, waar het liedjesfestijn zater
dagavond plaatsheeft. Hart verte
genwoordigt ons land met het num
mer 'One more night'. In de chat
gaat ze in op haar muzikale voorbe
reidingen en alle activiteiten rond-
om het muziekgebeuren. Liefheb
bers kunnen chatten op de site
www.songfestival.nl, een gezamen
lijk initiatief van TROS en NOS. Het
webadres is tot dusver al door
260.000 mensen -bezocht.
Mijn vrouw kan er inmiddels niet meer tegen, indirect
bewijst u ook haar een dienst. Inderdaad, niemand
van u kan er iets aan doen dat mijn korte film is afge
wezen en niet gemaakt zal worden. Lunchvoorstelling
afgewezen. Televisiefilm afgewezen. Bioscoopfilm afge
wezen. Ziedaar mijn oogst van het eerste halfjaar. Het
laatste 'nee' was er één teveel. Krak. Het gevoel dat ik
nutteloos ben en daar bulerdaad niets mee verdien
wilde niet meer wijken. Geen positieve gedachte meer
in voorraad. Alleen energie om het noodzakelijkste te
doen: ademen en twee columns per week. Dat ik voor
mijn gezin beroerd gezelschap was zal duidelijk zijn.
Maar bij de pakken neerzitten, naast dat bijltje, dat
loste óók al niets op. Aan de slag, geen keus. Maar
waarmee? Ik vreesde inmiddels dat ik mijzelf na nóg
een keer 'nee' iets aan zou doen. Het leek verstandig
niet teveel risico's te nemen. Een routineklusje zonder
belang dat had ik nodig om weer naar de tekstveriver-
ker te kruipen. En, praise the lord, de redding was na
bij! Er belde een evenementenbureau. Een aardige
vrouw aan de andere kant van de lijn vertelde dat een
groot bedrijf een personeelsfeest ging gevet:. Er was een
sketch nodig, en mijn naam was gevallenJawel! Bo-
PAUS Johannes Paulus II voelt ZIJN
EINDE naderen. Dat heeft de hoog
bejaarde kerkvader gisteren gezegd
voor een publiek van duizenden Po
len die naar Vaticaanstad waren ge
komen voor zijn verjaardag. .Giste
ren heb ik mijn 83ste levensjaar be
ëindigd en ben ik mijn 84ste begon
nen", zei de paus tegen de mensen
massa op het Sint Pietersplein. ,,lk
ben mij er steeds meer van bewust
dat de dag dichterbij komt waarop ik
voor God moet verschijnen en hem
verslag van mijn hele leven moet
doen." Zondag vierde de paus zijn
verjaardag met een speciale dienst
in de Sint Pieter. Hij verklaarde vier
mensen heilig, twee Italiaanse en
twee Poolse stichters van religieuze
ordes.
Een GOUDVIS VERMALEN in een
blender is geen dierenmishande
ling. Dat heeft de rechter geoor
deeld in een zaak tegen de directeur
van het Trapholt-museum voor mo
derne KUNST in het Deense Kol-
ding. Daar werden in 2000 door de
Chileens-Deense kunstenaar Marco
Evaristti tien blenders met goudvis
sen erin tentoongesteld. De bezoe
kers werden uitgedaagd de blenders
in te schakelen. Iemand deed dat,
waarop twee vissen werden verma
len. Na protest van de dierenbe
scherming legde de politie muse
umdirecteur Peter Meyer een boete
op. Hij weigerde te betalen, waar
door het tot een rechtszaak kwam.
De rechter oordeelde dat de vissen
'snel en humaan' aan hun einde zijn
gekomen, en dat er daarom van die
renmishandeling geen sprake is.
Het is nooit duidelijk geworden wie
de blender heeft ingeschakeld. Na
het incident werden de stekkers van
de blenders uit het stopcontact ge
trokken.
Ex-Beatle PAUL McCARTNEY wil de
mishandelde en depressieve CHIM
PANSEE TOTO in samenwerking
met Animal Defenders uit Chili weg
halen en overbrengen naar een na
tuurreservaat in Zambia. McCartney
is bereid de kosten (6800 euro) voor
de reis te betalen. De 20-jarige Toto
is jaren geleden door dierenhande
laren naar Chili gesmokkeld en aan
een circus verkocht. Volgens dieren
beschermers lag hij daar meestal
aan de ketting, kreeg hij slaag en
moest hij het publiek vermaken door
dansjes te doen en sigaretten te ro
ken. Dierenbeschermers bevrijdden
Toto in februari. Dierenartsen con
stateerden dat de chimpansee won
den had, omdat hij jaren aan de ket
ting had gezeten. Verder leed hij
aan depressiviteit en haaruitval.
Foto: AP
De inwoners van de Russische
hoofdstad MOSKOU en omgeving
gooien per maand zó veel oude gsm-
toestellen weg, dat de stadsreini
ging daarvoor speciaal een verwer
kingsafdeling heeft opgezet. Uit de
bijna TWINTIG TON MOBIELTJES
verwijderen de medewerkers aan
zienlijke hoeveelheden goud, zilver
en platina. De recycling van de tele
foontjes levert verder kunststofgra
nulaat op. In Rusland hebben twin
tig miljoen mensen een mobiele te
lefoon. In de agglomeratie Moskou,
waar zeventien miljoen mensen wo
nen, circuleren 7,5 miljoen gsm's.
Nee, er wordt vandaag geen mooie fles open
getrokken bij Maltha Glasrecycling in Heijnin-
gen, hoewel de beroemdste telg van het be
drijf zijn 25ste verjaardag viert. Toch heeft de
jubilerende glasbak, bedacht door medewer
ker Joop Ras, bewezen een milieuvriendelijke
klasbak te zijn.
Bij Maltha, meldt woordvoerster Thecla den
Hoed, is onlangs echter al het glas geheven
op Ras, die werd geridderd in de Orde van
Oranje-Nassau. In plaats van knallende
champagnekurken laat Den Hoed nu liever
het sobere campagnegeluid klinken van de
noodzaak om de consument weer richting
de 25.000 glasbakken ('meer dan brieven
bussen') in ons land te dirigeren.
De Nederlandse recyclers verwerken samen
jaarlijks een schervenberg van 400.000 ton
holglas (flessen, potten) en vlakglas (ruiten,
spiegels), waarvan Maltha met 260.000 ton
Glasscherven werden in de oud
heid al gezien als handelswaar. Er
zijn scheepswrakken gevonden die
scherven als lading hadden. Nog
steeds zijn scherven onmisbaar bij
het maken van nieuwe flessen en
potten. Glas kan namelijk einde
loos worden omgesmolten en her
gebruikt, zonder verlies van kwali
teit. Dat bespaart enorm op
grondstoffen en energie, en bo
vendien belanden de flessen niet
in de natuur of op straat. Het mi
lieu is dus gebaat bij de bakken.
In de helft van de 25.000 glasbak
ken die Nederland telt kan glas nu
ook op kleur (wit, groen en bruin)
worden gesorteerd. De Stichting
Promotie Glasbak kent de geruch
ten dat het geen zin heeft om ver
schillende ldeuren glas apart in te
zamelen, omdat het in de vracht
wagen en de fabriek toch op één
grote hoop terecht komt.
„Dat is écht niet waar", zegt Mi
randa Boer van de stichting. „De
vrachtwagens waar het glas in ge
kiept wordt zijn óók in drie stuk
ken verdeeld." Het gescheiden in
zamelen van de verschillende
kleuren glas is volgens Boer van
groot belang. „De vraag naar wit
glas is het grootst, omdat fabrikan
ten vinden dat hun producten
daarin het best tot hun recht ko
men. Als wit glas bij het smelten
wordt gemengd met groen of
bruin glas, krijg je het nooit meer
wit."
Vóór het smelten moet ook de ne
gentig kilo rommel die er gemid
deld tussen duizend kilo glas zit
tussen de scherven vandaan wor
den gehaald. Dat gebeurt onder
meer met grote magneten, die me
taal - deksels, doppen - verwijde
ren. Laserogen ontdekken stukjes
steen, keramiek en porselein. Met
behulp van luchtdruk worden die
verwijderd. De lichte delen, zoals-
kurk, papieren wikkels en plastic
dopjes, worden tussen het glas uit
gezogen.
Daarna wordt het glas per kleur
gesorteerd op een terrein gestort,
waar organische resten van voed
sel en drank door bacteriën wor
den afgebroken. Afhankelijk van
de vervuilingsgraad ligt het glas
drie tot tien weken schoon te wor
den, waarna het in de glasfabriek
verwerkt wordt tot nieuw glas.
Joris Roes
st'
ei
werl
tere
>tel
krei
van t
tie:
sjt
sta
len
der
earg
aar
Ban
se
tri
0TEI
lekei
acht
oter,
Delf
inbi
ssen
aan
uit 1
ide 1
Ie hi
imrr
nel]
raaki
inde
vendien zou de sketch worden uitgevoerd door twee
zeer beroemde komieken. Kortom, een unieke kans om
in te tekenen op succes bij voorbaat. Ik greep mij vast
aan die ene strohalm in een verder lege oceaan. 'Ja,
lijkt me leuk'. Wat je ook schrijft, de eersten die een be-
drijfs-sketch beoordelen zijn productmanagers die
bang zijn voor de baas. Op schrift is humor trouwens
zelden leuk. Toch was ik er klaar voor. Niets mag ver
keerd uitgelegd kunnen worden of kwetsend zijn voor
wie dan ook. Het moet zowel voor liefhebbers van
Freek de Jonge als voor de fans van André Van Duijn
een onvergetelijke avond worden. Maar ik had reuze
zin. Als de general manager versie zeven van de sketch
eindelijk heeft goedgekeurd, beginnen de problemen
met de acteurs. Dat zijn uiteraard bekende Nederlan
ders met een grote staat van dienst. Niet mensen die
een schrijver geloven als die beweert dat het ondanks
alles toch leuk geworden is. De stralende helden van
het bedrijfsfeest willen vrijuit kunnen knallen. 'Ach, als
we daar eenmaal staan zeurt niemand meer'. Dat zal,
maar toch moet de hele zaak eerst op papier worden
goedgekeurd. Dus volgen versie acht, negen en tien, dit
keer op bevel van d* acteurs. Het evenementenbureau
„Het verbaast me niet echt", zegt
Muamer terwijl hij naar zijn com
puterscherm kijkt. Op het scherm
is zijn score uit de aso-test duide
lijk zichtbaar: 70 procent. Hij is
daarmee volgens de test de ergste
aso-leerling van de klas. „Ik heb
gewoon eerlijk antwoord gege
ven", zegt hij. „En als je met je
vrienden gaat 'chillen' in de stad,
dan gebeurt er wel eens wat.
De leerlingen van de derde klas
van het Stromenlandcollege in
Amersfoort waren de eersten die
de speciale test deden. De test is is
ontwikkeld voor scholen in heel
Nederland. De test staat op een
cd-rom, en bevat prikkelende vra
gen met originele foto's en video
beelden waarop leerlingen kunnen
reageren. Hun reactie leidt tot een
'aso-score'. Op een ludieke manier
worden scholieren zo geconfron
teerd met hun eigen gedrag.
Op de cd staan vragen als: 'Ie loopt
op straat en laat de wikkel van je
Mars vallen. Er loopt een klein
jochie op straat die je vertelt dat je
iets laat vallen. Wat doe je?' en 'Je
hangt op straat met een groepje
vrienden en een lekker muziekje.
Er komt een vrouw aanlopen die
'Je aso-score was eerst 30 procent' en 'je aso-score was de tweede
keer 15 procent', meldt de computer op de Amersfoortse school. Van
'behoorlijk aso' naar 'watje'. Foto: Ton Kastermans
vriendelijk zegt: „Jullie zouden mij
een groot plezier doen als jullie
een eindje verderop gaan staan.
Daar heeft niemand er last van. Ik
zit in mijn tuin te relaxen en ik
vind die muziek wel een beetje
hard." Wat doe je?'
De test mist zijn uitwerking niet.
Kim schikt zich rot als blijkt dat ze
na het invullen van de vragen een
score haalt van 55 procent. Het
programma is duidelijk in zijn har
de oordeel. Volgens de computer
is Kim een hufter en een crimineel.
de grootste is. „Maar we weten dat er in
middels 510.000 ton in omloop gaat. We
missen dus een ton, en moeten de mensen
heropvoeden om te voorkomen dat er straks
extra grondstoffen en energie nodig zijn om
nieuw glas te maken", stelt Den Hoed, te
vens spreekbuis van de stichting Promotie
Glasbak.
Geestelijk vader Ras zag in de jaren zeventig,
door het verdwijnen van het statiegeld op
eenmalig verpakkingsglas. de scherven-
stroom weglekken via het gewone huisvuil.
Na een proefcontainer met pijp liet hij de
klassieke glasbak maken: vierkant en geel.
Op 17 mei 1978 deed milieuminister Ginjaar
in Den Bosch het eerste officiële exemplaar
rinkelen.
Sindsdien hebben kleurrijke bakken, bollen
en ondergrondse inzamelreservoirs met pe
riscoop het straatbeeld veroverd. Ze slokken
nu 78 procent van ons gebruikte en geschei
den glas op. Eind 2006 moet 90 procent van
alle glas zonder statiegeld gerecycled wor
den. „Want het is geen afval, maar een
grondstof die eindeloos kan worden herge
bruikt", benadrukt Den Hoed. Via een pu
bliekscampagne moeten de pindakaaspot,
het parfumflesje, geleegde Breezerflesjes en
bokaaltjes van vitaminenpillen straks
ook massaal de bak in.
Nu al arriveren aan de Glasweg in
Heijningen dagelijks vijftig trucks
met 1100 ton scherven, die uit 'ei
gen glas' herrijzen om aan een
nieuw leven als verpakking te
beginnen. En net na de
jaarwisseling, als de pel
grimage naar het mi
lieuperkje immer
leidt tot een fles-
senzee rond uitpui
lende bakken, is dat
bijna het dubbele.
Bij Maltha brengen
die scherven wer
kelijk geluk.
Peter de Brie
is het aanvankelijk roerend met de komieken eens.
Maar zodra hun suggesties op papier staan, verandert
dat. In de vergadering toen de grappen losjes over ta
fel gingen, leek alles nogzo'n goed idee. Maar ja, op
papier wordt het direct een stuk harder en minder
leuk. Negatiever, zegmaar. Zo wordt het goedbe
taalde routineklusje alsnog een drama in veertien
versies. Maar ik had 'ja'gezegd, tegen de bedrijfs-
sketch. Beloofd is beloofd. En je moet toch iets. Al
op de eerste vergadering werd duidelijk dat in
derdaad iedereen iets anders wilde. De
sketch moest blauw worden maar ook
rood. Vierkant maar bol. Een vliegen
de kameel van reukloze camembert.
De dame van het evenmentenbureau
noteerde nauwgezet alle suggesties en
legde het papiertje voor mijn neus.
„Nou", zei ze met een opgeluchte glim
lach, „Ik geloof dat we eruit zijn, fijn, morgen
komt de schrijver met een nieuwe versie.Een
ring van migraine sloot zich krakend rond mijn
hoofd.
De inmiddels overbekende klassieke gele glasbak van Joop Ras (boven). Na de jaarv
of als het ophalen eens een keer wordt overgeslagen, staat het milieuperkje al snel
met fust. De bak van Ras en alle varianten die er de afgelopen kwart eeuw op zijn f
zijn samen goed voor het inzamelen van 78 procent van het gebruikte glas in Nede
Foto's: Archief
