Van palingsound tot Idols
REGIO
Ook zonder drank was het misgegaan bij Harkemase Bc
Jan van der Plas kent de geschiedenis van de nederpop op z'n duimpje
DINSDAG 20 MEI 2(
NAVRAAG
Het klapperende kunstgebit zou aan banden zijn gelegd. Een tand
arts uit Putten en een technicus uit Ermelo beweren een systeem te
hebben ontworpen dat een prothese rotsvast op z'n plaats drukt.
Door middel van een
'Zo'n kunstgebitveer
werkt helemaal niet
veertje van chirurgisch
staal. Het kost 910 eu
ro, maar het zou wel
een einde maken aan
het losschieten van het kunstgebit. Althans volgens het duo dat het
systeem heeft geïntroduceerd. Leidenaar PIETER BROUWER, oud-pre
sident van de internationale organisatie van tandprothetici, denkt
daar heel anders over. „Deze mannen zijn het wiel opnieuw aan het
uitvinden", vindt hij.
Hoezo?
„Nou ja, ze zijn kennelijk
nooit in het Tandheelkun
dig Museum in Utrecht
geweest. Daar hangen fo
to's van het kunstgebit
van de Amerikaanse pre
sident George Washing
ton, waar aan de achter
kant ook al zo n veer aan
zat. En voor die tijd werd
er al heel wat afgeknut-
seld op dat gebied. Het
systeem is dus al zo oud als de weg naar Kralingen, maar deze
mannen brengen het alsof het iets nieuws is. Bovendien werkt het
absoluut niet."
Waarom niet?
„Om die reden dat je met je kaak niet recht op en neer bijt, maar
een maalbeweging maakt. Daarbij drukt het voedsel de onderpro
these opzij. Het gebit gaat wandelen en als je dan een goede
knauw geeft, kan de rand van de prothese als een bot mes op de
onderkaak drukken. Dat kan buitengewoon pijnlijk zijn. Nee, er
zijn veel betere middelen tegen een wandelend gebit."
Welke dan?
„Implantaten, die zijn ideaal. Veel beter dan welk veersysteem dan
ook, want dit is echt het eerste niet. Het wordt steeds opnieuw ge
probeerd, maar het werkt gewoon niet met'die dunne veertjes. Ik
kan u zo een doosje met veertjes laten zien die van een andere 'uit
vinder' zijn en die ook nog in de handel zijn. Die zijn trouwens nog
vrij aardig, al werken ze ook niet bij zijdelingse bewegingen. Het
zijn vuilopslagplaatsen."
Het paard wordt dus achter de wagen gespannen?
„Ja. Ik wil niks afdoen aan de intentie van deze mensen, want die
zal best goed zijn, maar ze zijn het wiel opnieuw aan het uitvinden
en dat wordt gebracht als iets nieuws. Daar schieten de tranen van
in mijn ogen. Je moet er aardig wat voor betalen en het is niet
meer dan een prul."
Wat is dan de oplossing i>oor een klapperend gebit?
„Wat ik al zei, implantaten. Maar het beste is natuurlijk ervoor te
zorgen datje je eigen tanden houdt."
tekst: Paul de Tombe foto: GPD/Tom van Dijke
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1953, Woensdag 20 Mei
LEIDEN - De actie, die de laatste weken werd gevoerd om buitenge
wone dienstplichtigen te bewegen vrijwillig dienst te nemen bij de
Nationale Reserve, is thans nagenoeg afgelopen en het oefenverband
Leiden kan slechts met enkele tientallen mannen worden uitgebreid.
Erger wordt dit nog, als mén moet constateren, dat er niet eens be
langstelling-zonder-meer, dus afgezien van de aanmelding, wordt ge
toond. Toch zijn leidinggevende personen van de N.R. ervan over
tuigd, dat genoeg vrijwilligers zich willen opgeven. Maar dan zou er
eerst 'iets moeten gebeuren'. Als bijvoorbeeld een Nederlands vlieg
tuig zou worden neergeschoten, zouden talrijke jongemannen, die
niet tot de gewone dienstplichtigen behoren, verontwaardigd zijn en
tot de ontdekking komen, dat een N.R. toch heus zo dwaas niet is.
Gisteravond hebben wij een oefenavond in de Doelenkazerne bijge
woond. Wij hebben ons er van kunnen overtuigen dat een oefenver
band van de N.R. eigenlijk meer een vriendenschaar is dan een mili
taire eenheid. De mannen kennen elkaar door en door, zullen in tijd
van oorlog dienst doen in hun eigen stad en vormen mede daardoor
een onderdeel van de Landmacht, dat niet moet worden onderschat.
ANNO 1978, zaterdag 20 mei
LEIDEN - „Potverdomme, wat een drukte hier. Er zijn wel 60 mensen,
/^aar wel lekker". Het zal eenieder duidelijk zijn: Waldo van Dungen
is aan het woord, of eigenlijk Dolf Brouwers. De ster van de VPRO te
levisie opende in het Breehuis aan de Breestraat het eerste Leidse
Scholierenkaffee. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t-n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de oalie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg. C.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
1 der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Ppstadres: Postbus 54,2300 AB Leiden
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5 '5° 5^7
ADVERTENTIES
071-5356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
t^ij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur. za-10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
SCHRIJVENDE LEZERS
Hc
Ik wil hierbij mijn beleving
weergeven van de wedstrijd
tussen Harkemase Boys en
Quick Boys, van zaterdag 10
mei.
Ik heb een leuke wedstrijd ge
zien tussen de kampioenen
van de hoofdklasse A en C. Tij
dens de wedstrijd was de on
derlinge sfeer goed en het
voetbal leuk om te zien. Wel
werd mij snel duidelijk dat er
twee fanatieke supporters-
groepen op het sportpark aan
wezig waren. Daar is op zich
niets mis mee en leuk voor de
sfeer.
Voor de wedstrijd werden er
door Harkemase Boys-sup
porters enkele vuurpijlen afge
schoten en oranje rookpotten
afgestoken. De Quick Boys-
aanhang beperkte zich tot het
ontsteken van blauwe rook
potten. Zelf heb ik de gehele
wedstrijd tussen de fanatiekste
Harkema-supporters gestaan
en er mij goed op mij gemak
gevoeld. Ik ben er van over
tuigd dat ik hetzelfde gevoel
gehad zou hebben als ik tus
sen de Quick Boys-supporters
had gestaan.
De zaken lopen uit de hand na de wedstrijd tussen Harkemase
Boys en Quick Boys. Foto: GPD
Voor de wedstrijd was de ver
wachting dat Harkemase Boys
de ruwe middelen niet zou
schuwen. Tijdens de wedstrijd
werd al snel duidelijk dat het
verwachtingspatroon uit
kwam. Met name Peter Tim
mermans lag meer op het veld
dan dat hij er op stond.
In de rust wilde ik een biertje
drinken in de kantine. Er was
geen bier te krijgen. Er hing
wel een brielje dat er na 16.00
uur flessen verkocht zouden
worden. Wel vreemd als de
wedstrijd, na het nemen van
strafschoppen pas om 17.00
uur is afgelopen. Ik heb buiten
een biertje genomen. Het
smaakte goed. Ik ben een re
delijke kenner en dit was be
slist geen evenementenbier.
Toen Quick Boys scoorde
kwamen er inderdaad kinde
ren op het veld. Zij maakte ge
baren naar de tegenstander.
Dat is natuurlijk niet goed,
maar de reactie hierop van de
spelers van Harkemase Boys
nog minder.
Wat mij nog wel opviel was
dat halverwege de tweede helft
enkele Harkemase Boys-sup
porters over de omheining
klommen. Zij werden gevolgd
door suppoosten die niet in
staat bleken de supporters
achter de reclameborden te
krijgen. Uiteindelijk gingen zij
uit eigen beweging weer ach
ter de reclameborden.
Na afloop van de wedstrijd
ben ik direct naar huis gegaan.
In de auto had ik radio Fryslan
aan. Zij waren zeer enthousi
ast over de wedstrijd en de ge
moedelijke sfeer.
Dat het na afloop van de wed
strijd zo uit de hand is gelo
pen, kan ik mij best voorstel
len. Natuurlijk heeft de drank
een negatieve invloed op de
gebeurtenissen gehad, maar ik
ben ervan overtuigd dat het
anders ook gebeurd zou zijn.
Een belangrijke factor was het
feit dat er maar één uitgang
was, waardoor je hoe dan ook
langs de 'harde kern' van Har
kemase Boy6 moest. Natuur
lijk werd er wat geroepen, en
actie wordt nu eenmaal ge
volgd door reactie.
Toen ik de voorzitter van Har
kemase Boys na afloop op de
radio bepaalde uitspraken
hoorde doen, die ik later ook
nog in de krant las, dacht ik:
die is mooi zijn straatje aan
het schoonvegen. „Quick Boys
is de schuldige, wij hebben al
les goed gedaan en Quick Boys
moet uit de kampioenscom
petitie gezet worden", vond de
preses. Ik vind het een schan
de en nogal onsportief dat een
voorzitter zulke uitspraken
doet. Misschien een beetje uit
frustratie dat zijn club
ballend niet aan te pas
en alleen op de been k ei
ven door veel overtred
maken. et
Als de voorzitter zovee
blemen had met het d
bruik dan had hij de vt
moeten stoppen. Nu v
niet hoe snel men het I I
moest vervangen. Mijr
voor Harkemase Boys:
supporters van de tege I
aan de andere kant val i
bune plaats nemen, di :j
ven ze niet langs de '1
kem' en hanteer in del
verkoop dezelfde prijzT
iedereen.
Ik wens Harkemase E
zierige wedstrijden to(
verdere kampioenscoii
Ze kunnen met een gel
naar Katwijk afreizen.!
doen alle clubs die in f
petitie graag tegen Qui
spelen al jaren. Ik benl
overtuigd dat de zaal
Katwijk prima geregeil
worden.
Johanf
Vraag hem iets over nederpop en hij
weet het. Muzikant en muziekjourna-
list Jan van der Plas (43) staat te boek
als dé expert. De Katwijker publiceer
de in het muzikantenvakblad Music
Maker met name over de muziekindu
strie, schreef naar aanleiding daarvan
De Muzikantengids, was eindredac
teur van Oor's Popencyclopedie en
leidde als manager van het mediacen
trum van het Nationaal Pop Instituut
het opzetten van de mediatheek en
de website www.popinstituut.nl.
Hoogtepunt
„Het hoogtepunt uit de geschiedenis
van de Nederpop was voor mij per
soonlijk de periode '70-'74, begin
nend met "Venus' van Shocking Blue
en eindigend met 'Radar Love' van
Golden Earring. Ik zat in die periode
zelf op de middelbare school en
kocht al die singletjes. Niet eens om-
Op dit moment maakt Jan van der
Plas deel uit van de redactie van het
muziekblad Aloha en is hij als do
cent verbonden aan de Fontys Rock
academie in Tilburg. Hij is ook sa
mensteller van het boek 'Nederpop
Met Hart En Ziel, geschiedenis van
de Nederlandse popmuziek' waar
van op dit moment de gelijknamige
documentaireserie 's zondags op te
levisie (Nederland 1,17.50 uur) is te
zien.
Een kort geschiedenislesje, aan de
hand van vijf namen of begrippen
uit de historie van de Nederpop. Re
cent en uit een grijs verleden.
De piraten
„Veronica en Radio Noordzee zijn
waanzinnig belangrijk geweest. Dat
is nu niet meer voor te stellen. Eind
jaren vijftig, begin jaren zestig had je
één uur popmuziek per week op de
radio, bij de publieke omroepen. Ja,
sommige mensen luisterden wel met
de transistor aan het oor naar Radio
Luxemburg. Maar de ontvangst was
meen ik alleen in het zuiden en het
oosten van Nederland behoorlijk
Hier niet."
„Veronica en later Noordzee waren
natuurlijk ook radiozenders met een
fleem van illegaliteit eromheen. Tie
ners vonden dat geweldig. En ze
zonden de hele dag popmuziek
uit. In de beleving van jongeren
was het alsof er een enorme
vloedgolf aan beatmuziek over
Nederland kwam. Voor de Ne
derpop waren ze ook enorm
belangrijk. Daar hadden ze
ook alle belang bij: véél van
die Nederlandse hits zaten in
hun muziekuitgeverij."
„De ligging van die zend-
schepen voor de kust van
Scheveningen speelde
een cruciale rol. De
programmamakers
gingen daar stap
pen. In die tijd
was Schevenin
gen het meest
mondaine
uitgaans
centrum,
met veel ca
fés en dan
cings. Al die
Indorock
bands, zoals de
Tielman Brothers,
en beatgroepen traden
daar op. Ja, hoe gaat dat
dan? Die diskjockeys zagen zo'n
band en dachten: hé, dat is leuk voor
de zender."
Muzikant en muziekjournalist Jan van der Plas: „Het hoogtepunt uit de geschiedenis van de nederpop was voor mij per
soonlijk de periode '70-'74. beginnend met 'Venus' van Shocking Blue en eindigend met 'Radar Love' van Golden Ear
ring." Foto: Dick Hogewoning
strie. Het draait dan puur om
liedje waarbij een gezicht wo 1
zocht. Die kant van de popm
trekt ook de echte gelukszoel
„Op zich is 'Idols' niks nieuvi
jaren zestig ging het ook al z<
acts op het Motown label en
Monkees werden ook op die
bij elkaar gezocht. Nederlani
dat betreft lang onschuldig g
Hier begon het pas bij Luv' ei
Dolly Dots. Maar Nederland
heel goed in geworden met S
45, Mai Tai, 2 Brothers On U
Floor en in zekere zin 2Unlii
The Vengaboys waren zelfs
succesvolle eurohouse ter \vi
Alleen, de levensduur van da
prefab acts is twee tot drie ja
Otic bestaat niet meer, is nat
jaar opgeheven. Soms zie je i
van zo'n groep nog een twee li
hebben, zoals Robbie Willian k
K-Otic heeft Sita het overleefi
over te stappen naar een ant
Ze kan ook echt zingen en h(
de mensen om zich heen gel
„Het andere circuit, dat vani 1
bands die het zelf proberen l t
is trouwens de laatste jaren 01
cesvol. Wat bij Anouk, Blof, I a
Krezip opvalt is dat het allen, n
genlijk selfmade successen z n
Krezip en Blof begon het alle d
met een eigen beheer-plaatji n
tuurlijk hebben mensen en 1
een platenmaatschappij geh
maar ze hebben vooral zelf h
in eigen hand genomen. Daa
het ook zinvol dat er een Roi k
mie is. Daar leer je hoe die in
in elkaar zit en hoe je daar je h
weg in kunt vind
ervaring leert d<
soort knowhot i(
voorwaarde is u
een wat lang 0
rend succes ra
Talent?
„De toevt ei
talent is ri
constai ei
hoevei ïi
ookw ia
opge ai
hanj li
toe id
de bl
0
mo ei
zijnB ei
Beefi ni
Pan tu
dros rei
doorhi1
het komen op
zijn al vrij g
het clubciro
in de regio zi ro
met Kopna Ki It1
The Sheer, Idi
gus ook een pa
bands met pote I
„Wat ik zelf inti
vind om te volj
die Nederland
hiphop. Als twe p,
ren samen kome
dat vaak nieuwe dit m
Dat was al zo bij de In 0f
en in de jaren tachtig de [e!
soverrock. Bij hiphop is dal
lijk ook zo. Poldercultuur ini
van New Yorkse straatpoëzie
even de moeite neemt om e<
luisteren naar de teksten van
dorp Posse, Extince, Brainpo
Raymzter gaat er een wereld
open. Het is echt het straatle
alledag en er zit ontzettends
mor in."
Herman Joustra
dat het om Nederlandse bands ging,
maar gewoon omdat ik het geweldi
ge muziek vond. Terugkijkend was
het in elk geval commercieel gezien
de beste periode. Veel groepen wa
ren internationaal succesvol. 'Venus'
haalde natuurlijk de eerste plaats in
de Amerikaanse hitparade, maar er
waren er veel meer die over de
landsgrenzen hits scoorden of veel
albums verkochten."
„Eind jaren tachtig kwam de Urban
Dance Squad met een echt nieuw
geluid. De toevallige smeltkroes van
culturen in Nederland, samen met
de dominante Amerikaanse invloed,
leidde tot het geluid wat we tegen
woordig kennen als crossoverrock.
De Squad was daarmee echt één van
de eersten. Misschien was dat wel
het echte hoogtepunt. Vooral ook
omdat het gebeurde op een moment
dat de hele nederpopscene volko
men op zijn gat lag."
„Kijk maar eens naar het verschil in
succes tussen Fatal Flowers toen en
Kane nu. Twee groepen die verge
lijkbaar zijn qua muziekstijl en kwa
liteit. De Flowers trokken toen een
vol LVC, terwijl Kane nu Ahoy' vol
krijgt. Dat heeft alles te maken met
de schaalvergroting in de jaren ne
gentig en de professionalisering van
de popindustrie. Het aardige is dat
die infrastructuur is verbeterd door
mensen die zelf als muzikant ac
tief waren in de jaren tachtig. Kijk
maar eens wie er actief zijn bij
het Nationaal Popinstituut, de
Rockacademie en in de industrie
zelf, dat zijn veelal mensen die
toen hebben lopen doe-
het-zelven. Dat is toch
ergens goed voor ge
weest."
Palingsound
„De term 'pa
lingsound' is een
verzinsel
van Willem van Kooten. Toen The
Cats hun eerste singletjes kwamen
promoten, namen ze altijd een
pondje paling mee uit Volendam.
Vandaar. De term is een eigen leven
gaan leiden. Aanvankelijk was het
geen apart genre, dat kwam later
pas. Na het verdwijnen van Veronica
en Noordzee in 1974 verdwenen
rockbands als Focus, Earth Fire en
de Sandy Coast uit de hitparade. De
enig overgebleven pópzender, Radio
3, draaide die muziek niet. Dat was
een familiezender waar alleen luch
tige liedjes op te horen waren."
„Binnen de kortste keren stond de
hitparade vol met andere namen,
vooral bands uit het feesttentencir
cuit in Noord-Holland. Die hadden
er minder moeite mee om hun koers
om te gooien. BZN bijvoorbeeld. Dat
was aanvankelijk een niet zo succes
volle hardrockband. Met 'Mon
Amour' hebben die het roer totaal
omgegooid, met veel succes. Net als
George Baker met 'Paloma Blanca'.
Pas toen kreeg de term palingpop
een muzikale betekenis."
„Wat me op
viel bij
het
maken van de tv-serie 'Nederpop
Met Hart En Ziel' was hoe verras
send open juist mensen als Jan Key-
zer (BZN), Piet Veerman (Cats) en
George Baker over die koerswijziging
spraken. Ze vonden het ook leuk om
eindelijk eens op hun ambacht te
worden aangesproken. De meeste
interviews met hen gaan toch meer
over bijzaken en hun privé-leven. En
vergis je niet. Al maken ze andere
muziek dan vroeger, op hun manier
doen ze dat nog steeds met hart en
ziel. Dat was ook de rode draad in de
serie, op zoek gaan naar de drijfver
en."
Idols?
„Wat ik leuk vind is dat 'Idols' het
werk dat ik jarenlang voor Music
Maker heb gedaan zo zichtbaar
maakte. Al die contacten met jonge
muzikanten die hopen op een door
braak. Dit ging om zevenduizend
mensen met een droom, heel vaak
niet gestoeld op enig talent. Het was
onderhoudende televisie. Heel veel
dromen werden aan diggelen ge
schoten. Of de manier waarop altijd
even koosjer was, daarbij kun je
vraagtekens plaatsen."
„Het laat ook één helft van de
popmuziek duidelijk zien.
Aan de ene kant bandjes en
artiesten die zelf hun lied
jes schrijven en daar een
carrière mee proberen
op de bouwen, door
gaans met veel vallen
en opstaan. Aan de
andere kant heb je
de liedjesindu-
