Ahold ziet omzet sterk dalen
ECONOMIE
Recessie gaat dit keer echt pijn doen 'Loonmatiging nodig om uit dal te komen'
Hoogleraar
waarschuwt
voor paniek
erg
Au
Bavaria-topmanOp
leiden tothebzuch
Banen weg, filialen dit
bij Nederlandsche BaiL
Nuon geeft bestuurd*
anderhalf jaarloon m
HSL-brug wordt weer rechtgezet
Wisselkoersen drukken cijfers van supermarktconcern
Aantal stroomstoringen
vorig jaar fors gestegen
Schoenen
voor
Defensie
door Maurice Wilbrink
den haag - De Nederlandse economie be
leeft z'n tweede krimpbeweging in twee
jaar tijd. Deze keer gaat het echt pijn doen.
De jongste CBS-gegevens bevestigen dat de
economie in de periode oktober tot en met
maart is gekrompen. Daarbij komt een ui
terst schraal regeerakkoord van CDA, WD
en D66; het nieuwe kabinet moet harde
maatregelen nemen om erger te voorko
men.
Alle seinen voor de Nederlandse econo
mie staan op rood. De consumentenbe
stedingen groeien nauwelijks meer, de in
vesteringen zijn in elkaar geklapt, de ex
port draait zeer moeizaam. Er is nauwe
lijks een sector te noemen die zich aan de
malaise onttrekt Alleen de uitgaven van
de overheid in zorg en onderwijs zorgen
voor enige groei. Tegelijkertijd explodeert
de werkloosheid, daalt de koopkracht en
lopen ook de overheidsuitgaven terug
vanwege bezuinigingen. Daarnaast wacht
de exportindustrie met smart op een her
stel van de wereldhandel, in de weten
schap dat haar concurrentiepositie flink is
aangetast en de harde euro voor extra na
deel zorgt.
De str'^natie van de Nederlandse econo
mie begon eind 2000, toen aan een lange
reeks van prachtige groeicijfers plotseling
een einde kwam. In de tweede helft van
2001 volgde een eerste (zeer milde) terug
gang, mede als gevolg van de terreuraan
slagen op 11 september.
Het jaar 2001 kende door de zwaar over
spannen arbeidsmarkt forse loonstijgin
gen, de overheid deelde veel lastenverlich
ting uit, en de werkloosheid daalde. Op de
beurs liep de internet- en telecomzeepbel
leeg, maar de voor de Nederlandse consu
ment belangrijkere huizenmarkt draaide
nog uitstekend.
Nu betalen we de prijs voor het feit dat we
in de tweede helft van de jaren negentig
onvoldoende onderkenden hoe uitzon
derlijk de situatie was. Zo zorgden de
beurshausse en de explosie van de hui
zenprijzen voor een enorme vermogens-
groei. Dat leidde tot uitbundige consump
tie. Jarenlange loonmatiging wierp einde
lijk vruchten af en joeg de werkgelegen
heid op. De ondergewaardeerde gulden
gaf de export concurrentievoordeel, en de
lage rente prikkelde de economie extra.
Na de zonde volgt de boetedoening: de
aandelenmarkt is in crisis, wat veel econo
mische groei kost. De huizenmarkt stag
neert en zorgtniet meer voor vermogens-
groei. Te gulle lastenverlichting liet het fi
nancieringstekort onvoldoende dalen,
waardoor nu extra bezuinigingen nodig
zijn. De inflatie er^de beurskrach hebben
het pensioenstelsel aangetast en de pensi
oenkosten nemen enorm toe.
De hoogconjunctuur van de jaren negen
tig dekte een aantal structurele problemen
toe, die nu des te meer zichtbaar worden.
Zo werd het probleem van de achterblij
vende productiviteit sterk verwaarloosd.
Dat ontneemt Nederland een middel om
krachtig te profiteren van een toekomstig
herstel van de wereldeconomie.
De vraag hoe diep de recessie zal zijn, is
moeilijk te beantwoorden. Analyses van
de Rabobank wijzen uit dat de komende
piek in de werkloosheid lager zal uitko
men dan tijdens de recessie van 1993. De
winstgevendheid van bedrijven is ook wat
hoger dan destijds. De vraag is verder hoe
de consument zich houdt. In tijden van
snel toenemende werkloosheid, heeft hij
een natuurlijke neiging tot voorzichtig
heid. Spaarpotjes worden dan ontzien.
Een diepere recessie kan ontstaan, als de
groei in de VS dit jaar weer terugvalt. Dan
loopt de werkloosheid nog harder op in
Nederland, omdat de groei van de wereld
handel stagneert. Dat zou het enige goede
nieuws verpesten, waar economen enige
hoop uit putten: de komende maanden
verwacht men dat er een eind komt aan
de langdurige daling van de investeringen
en de krimp van de industriële productie
irr Nederland. De Amerikaanse economie
bepaalt of die voorbodes van herstel zich
in 2003Tjok echt voordoen.
Economie Europese
Unie staat stil
De economie in de Europese
Unie is in het eerste kwartaal van
dit jaar niet gegroeid in vergelij
king met het voorgaande kwar
taal Ook voor de twaalf eurolan
den is volgens Eurostat, het EU-
bureau voor de statistiek in
Luxemburg, de groei over de eer
ste drie maanden van dit jaar uit
gekomen op 0,0 procent. In het
laatste kwartaal van 2002 groeide
de economie in zowel de eurozo
ne als de hele Europese Unie nog
met 0,1 procent. In vergelijking
met het eerste kwartaal van 2002
groeide de EU-economie met 1,0
procent. Hetzelfde cijfer voor de
eurozone bedroeg 0,8 procent De
kwartaalgroei valt de Europese
Commissie tegen. Het dagelijks
bestuur van de EU had een be
scheiden plusje verwacht van 0,1
procent De commissie publiceer
de ook een voorspelling voor het
tweede en derde kwartaal. De
groei van kwartaal-op-kwartaal
zal in beide periodes tussen de 0
en 0,4 procent liggen.
tilburg/anp - Dat de Neder
landse economie in een recessie
is beland, is op zich geen ramp.
Als Nederland zijn concurren
tiepositie weet te verbeteren,
gaat de economie kort door een
dal en blijft de schade beperkt.
„Ik denk dat we ons hoofd koel
moeten houden", zegt L. Bo
venberg, hoogleraar algemene
economie aan de Universiteit
van Tilburg (UvT).
De ingrepen om uit de recessie
te kruipen moeten er voor zor
gen dat Nederlandse producten
aantrekkelijker worden voor af
nemers in het buitenland. De
Nederlandse economie is im
mers grotendeels afhankelijk
van export.
Als belangrijkste maatregel om
er bovenop te komen, noemt
Bovenberg loonmatiging. „Dat
is echt nodig om onze concur
rentiepositie te herstellen." Die
is volgens de hoogleraar uitge
hold, omdat Nederland eind ja
ren negentig op te grote voet
heeft geleefd. Door de krapte op
de arbeidsmarkt stegen de lo
nen en dus de prijzen van pro
ducten, die grotendeels in het
buitenland worden afgezet.
„Daarvoor krijgen we nu de re-
kening gepresenteerd."
Ook moet worden voorkomen
dat veel mensen terugvallen op
een sociale voorziening, aldus
Bovenberg. Het lijkt handig om
bij een sanering de oudere
werknemers met vervroegd
pensioen te sturen. Maar met
dergelijke ingrepen snijd je je
zelf in de vingers, vindt de
hoogleraar. „We moeten zorgen
dat mensen niet verstrikt raken
in de sociale zekerheid, zoals
eind jaren zeventig, toen hele
generaties werden afgeschre
ven." Dat leidt tot hogere socia
le premies voor de werknemers
die overblijven, en dus eveneens
tot een terugval van de concur-
rentiepostie.
In dat licht is Bovenberg niet
ontevreden over de plannen van
het nieuwe kabinet om 15 mil
jard euro te bezuinigen. „Het is
tot op zekere hoogte onvermij
delijk. De overheid moet nu for-
itv
kei
se maatregelen nemen, je
straks geen zware belas Bn j
hogingen nodig zijn. De
nigingen zullen op korte
een negatief effect gei
uiteindelijk komt Ned<
ter uit het dal."
Bovenberg denkt dat Ni
ders zich geen al te grote
moeten maken over def
„Het hoeft niet erg te
denk dat het een kortf
want de kem van de
is nog gezond." Om
derbouwen, verwijst de
raar naar het lage oveil
kort en de arbeidspar )Lll
die de afgelopen twintig nsi
toegenomen, onder and jjst
dat meer vrouwen zij en
werken.
Er is nog een reden om de
te bewaren: „Vertrouwd pr
belangrijke factor in de
ne economie. Het ergste" §p
kunnen doen, is in pai d.
ken." Bovenberg beziet
dj
cessie daarom liever n
vleugje optimisme: „We
na de euforie en de e ige
van eind jaren negentig i
weer met beide benen
grond te staan. Dat is d( ler
kant van het verhaal."
dee
iri
sti
NMa verdenkt
3 bouwbedrijven
den haag - De Nederlandse
Mededingingsautoriteit (NMa)
verdenkt drie bouwbedrijven
van het maken van prijsafspra
ken over een aanbesteding in
Amsterdam. Ze zouden voor
overleg hebben gehad over de
herprofilering van twee straten.
Het gaat om Floris Aanne
mingsmaatschappij, Zandrema
en Aannemingsmaatschappij
AC de Groot. De gemeente ver
moedde kartelvorming en scha
kelde de NMa in. Die maakte
rapport op waarop de bouwers
nu mogen reageren. De NMa
heeft een speciaal team dat
bouwkartels onderzoekt.
Groen licht Shell
Russisch olieplan
moskou - Het Russische oliebe-
drijf Sachalin Energy Invest
ment Company gaat aan de
slag met de tweede fase van Sa
chalin II, een van de grootste
olie- en gasprojecten. Het be
drijf kreeg toestemming van de
aandeelhouders: Shell, Mitsui
Sachalin Holding en Diamond
Gas Sachalin. In het project
wordt 10 miljard dollar geïnves
teerd. Het is het grootste bui
tenlandse investeringsproject in
Rusland. Het eerste deel omvat
te de olieproductie uit het Vitjaz
Complex sinds 1999.
Rotterdam houdt
eigendom haven
Rotterdam - De gemeente Rot
terdam blijft voorlopig voor 100
procent aandeelhouder van het
verzelfstandigde havenbedrijf.
Andere overheden kunnen op
termijn deelnemen, maar heb
ben daar nog geen concrete
plannen voor, aldus het Ge
meentelijk Havenbedrijf (GHR)
en de gemeente. De verzelf
standiging in de N.V. Haven
van Rotterdam moet 1 januari
2004 een feit zijn. B en W be
noemen de raad van commis
sarissen en de directie. Ondui
delijk is of havenwethouder
Van Sluis president-commissa
ris wordt. De gemeenteraad wil
dat graag. Het havengebied
blijft gemeente-eigendom. De
N.V. krijgt dat in erfpacht.
Kort geding van
FNV tegen Philips
utrecht - FNV Bondgenoten
spant een kort geding aan tegen
Philips. Volgens de vakbond
moet het elektronicaconcern
ex-werknemers van de vestiging
in Hoogeveen aannemen op
nieuw gecreëerde functies. Bij
een reorganisatie in Hoogeveen
werden vorig jaar 130 banen
geschrapt. Daarnaast kwamen
er 35 nieuwe functies. In het so
ciaal plan werd opgenomen dat
de ex-werknemers voorrang
hadden op die banen. In totaal
werden 22 vroegere medewer
kers aangenomen. Voor de res
terende 13 functies wil Philips
nieuwe mensen van buiten het
bedrijf aannemen. FNV wil dat
de ex-werknemers daarvoor in
aanmerking komen.
Actiedreiging
bij schilders
woerden - De vakbonden heb
ben gisteren het CAO-overleg
met werkgevers in de schilders
branche afgebroken. Zij bera
den zich de komende weken
over het voeren van acties. Vol
gens FNV Bouw en de Hout- en
Bouwbond CNV proberen de
werkgevers het risico van het
afnemend schilderwerk in de
winter af te schuiven op het
personeel. De werkgevers wil
len de werkweek in de zomer
verlengen tot 45 uur per week.
Door de schilders de rest van
het jaar minder te laten werken,
zouden de werkgevers de stilte
in de wintermaanden opvan
gen.
tilburg/anp - Optieregelingen
voor de top zijn een gevaar voor
de onderneming en dienen niet
het belang van dat bedrijf. „Ze
leiden eerder tot hebzuchtma-
nagement dan tot het creëren
van waarde op langere termijn",
aldus Bavaria-topman Peter
Swinkels gisteren op de Univer
siteit van Tilburg.
Hij uitte ook kritiek op de proce
dure voor de benoeming van
commissarissen. Volgens Swin
kels is dat een old-boys-network
dat elkaar de bal toeschuift Ook
de aandeelhouders kregen van
Swinkels onder uit de zak. Die
kijken volgens hem teveel naar
gewin op de korte termijn. Van
de oorspronkelijke binding tus
sen aandeelhouder en bedrijf in
voor- en tegenspoed lijkt geen
sprake meer. „De aandeelhou
der is daarmee verworden tot
aandeelhandelaar.
Mogelijk gevolg daarvan is dat
topmensen van beursgenoteer
de ondernemingen zich laten
italei
ivvar
inkii
teve
ïsta;
ligir
huis'
leiden door de waan van,erd c
taalcijfers en daarbij niet
loofde middelen inzettet
helemaal als je als eindv 10
woordelijke ook nog een 'sn~
door middel van vorsteli :e
tieregelingen op korte te lnjj
wordt gehonoreerd." fte-
Toch is Swinkels niet teg ^ee
belonen van topmensen sPr£
aandelen en opties. Bijv* P*1'
beeld bij vertrek of pensi
basis van hun bijdrage a (SI
gezonde continuïteit vat
ganisatie. Swinkels vergi 93
met het familiebedrijf di
leidt. Dan is denken aan r
gende generatie een twe [raa
tuur. bij e<
„Excessen zal je bij ondi D£nf
mingen die generaties la [be"
ledig of ten dele in bezit J
dezelfde familie ook niet zie
welijks tegenkomen. Opt rerP
lingen zijn dergelijke ont3,1 d'
mingen vreemd en de to
dient een goede boterha jj*1
nooit onredelijk veel." 'dus
ena«
root
|jk te
mei
it be
amsterdam/anp - De fusie van
De Nederlandsche Bank (DNB)
en de Pensioen- en Verzeke
ringskamer (PVK) kost 200 tot
300 banen. De toezichthouders
sluiten gedwongen ontslagen
daarbij niet uit.
DNB sluit bovendien in 2008
drie agentschappen. Daarbij
schrapt de centrale bank nog
eens 170 banen waarbij ge
dwongen ontslagen eveneens
niet worden uitgesloten. Door
banen te schrappen, wordt de
betreffende afdeling in omvang
gehalveerd.
Bij DNB en PVK werken nu nog
1900 mensen. De twee organisa
ties gaan per 1 januari samen
om beter toezicht te kunnen
houden op banken en verzeke
raars. In de financiële sector
vervagen de grenzen tussen die
twee activiteiten in snel tempo,
maar de toezichthouders zijn
nog strikt gescheiden. De fusie
levert een besparing op van 15
tot 25 miljoen euro.
De toezichthouders konden nog
niet aangeven waar precies de
ontslagen zullen vallen. Wel is
duidelijk dat er naast ondersteu
nend personeel ook in de hoge-
N1
re functies wordt gesnoi
de door een nieuwe
van de organisatie. DNBfceft i
werken aan een socia ph;
Het personeel van de t $ch
stellingen is gisteren iijtwee
Voor de komende zes
is een vacaturestop ingeiogei
De plannen gaan een s A e
der dan eind januari v
schat Toen dachten
PVK circa 5 miljoen eui iord.
sparen. „Er is nog e
maar gekeken en de
voordelen blijken
toen is ingeschat",LI
woordvoerder van DNB.
Het sluiten van de DNB bêh;
vloeit voort uit het beslu aar i
biljetten niet langer gra het c
halen en te verspreide voc
wil over twee jaar de w
kosten in rekening brekjjj
de commerciële banh
agentschap in Amstert|| C
het hoofdkantoor van dt
daarna het enige waar Zes
geld kan worden gebr imj
gehaald. Daar kan de
ment ook na 2008 zijn
biljetten inwisselen. In
lopen zes jaar heeft DNhds i
ven filialen gesloten.
ple
po
rechi
amsterdam/gpd - Nuon betaalt
een afkoopsom van anderhalf
keer het jaarsalaris aan de twee
bestuurders Visser en Kok. Ze
moeten weg bij het energiebe
drijf omdat ze verantwoordelijk
worden gehouden voor de
slechte resultaten van Nuon,
waardoor de winst vorig jaar
met 60 procent daalde tot netto
152 miljoen. De afkoopregeling
is bij hun aanstelling al overeen
gekomen.
Welk bedrag Visser en Kok pre
cies meekrijgen wil bestuurs
voorzitter Van Halderen niet
zeggen. „Het gaat in ieder geval
niet om bedragen die voorko
men in de Elsevier top-50 van
afkoopsommen. Bij lange na
piet." De aandeelhouders van
Nuon hebben het beleid van
raad van bestuur en raad van
commissarissen gisteren goed
gekeurd. Er zijn, aldus Van Hal
deren na afloop van de besloten
vergadering in Amsterdam, wel
as hi
Cal
iker
it Is
kritische vragen gestel raül
dat heeft niet geleid
ring van de jaarrekei
Specifieke omsti
rond het vertrek van
stuurders werden ook
niet toegelicht.
Nuon zegt de aandeel
niet eerder te hebben
informeren over de
resultaten, die in
zichtbaar werden. Het
volgende aanvullende
zoek van huisaccountai
WaterhouseCoopers
half maart geduurd.
ernst van de situatie let
beter eerst de discussie
gaan met de raad van
sarissen en pas daarna A
aandeelhouders," aldi
Halderen. Pas bij de pi
van de halfjaarcijfers inr^
ber geeft Nuon een
over het lopende
Halderen zegt dat de i
elk geval hoger zal uitval^"'
Ve
moerduk - Het scheefgezakte 'hamerstuk' in de in aanleg
zijnde HSL-spoorbrug over het Hollandsch Diep wordt de
komende weken weer rechtgezet. Mogelijk maandag zal
het Y-vormige en 550 ton zware stalen onderstuk door
drijvende bokken van de pijler worden getild. De komen
de dagen moet onderzoek uitwijzen of die operatie nodig
is. Gisteren is begonnen de tussenliggende 'veldligger' -
het 1200 ton zware, stalen horizontale brugdeel op te til
len. Op vrijdag 25 april zakten hamerstuk en veldligger
door nog niet opgehelderde oorzaak scheef. Bij dat inci
dent kwam een 57-jarige bouwvakker uit Eindhoven om
het leven. Na het ongeluk is de bouw in afwachting van
rustiger weer stilgelegd. Deze week konden de pontons
onder de brugdelen worden gevaren om met het herstel
te beginnen. Foto: GPD/Thom van Amsterdam
amsterdam/anp - De omzet van
het door financiële schandalen
geplaagde supermarktconcern
Ahold is in het eerste kwartaal
van dit jaar ten opzichte van de
zelfde periode vorig jaar met 11,3
procent gedaald naar 17,4 miljard
euro.
De daling is aanzienlijk beïn
vloed door lagere valutakoersen,
meldde het concern vanmor
gen. Vooral de zwakkere dollar
en de Braziliaanse real speelden
parten. Exclusief de wisselkoers
invloeden steeg de omzet met
4,6 procent, waarbij Ahold aan
tekent dat deze omzetgroei tot
stand kwam 'in een moeilijk
marktklimaat'. De autonome
omzetgroei exclusief valuta-in
vloeden bedroeg 2,7 procent.
Ahold maakte geen winstcijfers
bekend.
De omzet van de supermarkten
in de Verenigde Staten steeg
met 4,8 procent naar 8,3 miljard
dollar. De omzet van US Food
service, het Amerikaanse cate
ringbedrijf waar de afgelopen ja
ren met de boekhouding is ge
knoeid, daalde met 1,5 procent
naar 5,3 miljard dollar. De auto
nome omzetgroei respectievelijk
omzetdaling van deze Ameri
kaanse activiteiten kwam uit op
dezelfde percentages.
In Europa boekte Ahold, in Ne
derland het moederbedrijf van
onder andere Albert Heijn, een
omzetstijging van 2,6 procent
tot 4,1 miljard euro. De autono
me omzetgroei kwam uit op 2,7
procent.
In Zuid-Amerika steeg de omzet
met 42,7 procent naar 580 mil
joen euro. Ahold schrijft de toe
name vooral toe aan de overna
me van de overige aandelen in
Disco. Autonoom, exclusief va
luta-invloeden, bedroeg de om
zetstijging 12,1 procent.
In Azië daalde de omzet met 10
procent naar 109 miljoen mil
joen euro. Autonoom, exclusief
valuta-invloeden, was er wel
sprake van een omzetgroei, die
7,6 procent bedroeg.
In de door Ahold vrijgegeven
kwartaalcijfers is niet de omzet
meegenomen van de joint ven
tures waarin het concern parti
cipeert. Het concern consoli
deert deze gezamenlijke onder
nemingen niet langer om - naar
eigen zeggen - beter te voldoen
aan Amerikaanse boekhoudre
gels. De opbrengsten uit onder
nemingen wordt voortaan ver
antwoord als resultaat uit deel
nemingen. Het gaat hier met
name om ICA Ahold in Scandi
navië, Jéronimo Martins in Por
tugal en het Argentijnse Disco.
Ahold bevestigde vanochtend
verder dat er bij Albert Heijn de
komende anderhalf jaar hon
derd banen verdwijnen. Dit ge
beurt via natuurlijk verloop. Er
vallen geen ontslagen.
arnhem - Nederland is vorig
jaar getroffen door fors meer
stroomstoringen. De brancheor
ganisatie EnergieNed telde er
14.716, een stijging van 13 pro
cent vergeleken met 2001. On
geveer 2,4 miljoen huishoudens
hebben vorig jaar gemiddeld
bijna een halfuur zonder stroom
gezeten.
EnergieNed-voorzitter A. Korff
zei gisteren dat de groei komt
door een betere registratie van
de storingen. „Het heeft abso
luut niks te maken met een ver
slechtering van de kwaliteit van
het netwerk door de liberalise
ring van de energiemarkt."
De organisatie heeft geturfd dat
het vorig jaar gemiddeld 84 mi
nuten duurde om een stroom
storing te verhelpen, twee mi
nuten meer dan in 2001. Ener
gieNed heeft voor het eerst zeer
langdurige problemen geregi
streerd. Over de afgelopen vijf
jaar duurde het gemiddeld 71
minuten om een einde te ma
ken aan storingen.
Door fusies en reorganisaties
van energiebedrijven duurt het
steeds langer, voordat uitval
door storing is verholpen. Zo
kan het gebeuren dat monteurs
die zijn gespecialiseerd in gas,
elektriciteitsnetwerken moeten
onderhouden, stelt de branche
organisatie. Verkeersdrukte
speelt ook een rol.
De kans op een stroomstoring is
vorig jaar wel afgenomen. Wa
ren in 2001 nog drie miljoen
huishoudens de dupe van
stroomuitval, vorig jaar daalde
dit tot 2,4 miljoen. De meeste
problemen kwamen door graaf
werk. De grootste stroomstoring
was in Rotterdam, toen uren
lang het openbare leven in de
stad platlag.
loon op zand - Schoen
fabriek Van Lier in het
Brabantse Loon op Zand
heeft het druk met een
grote order van 60.000
paar zwarte schoenen
voor het ministerie van
defensie. De schoenen
passen bij het nieuwe
door couturier Frans Mo
lenaar ontworpen uni
form. Dagelijks worden er
700 paar schoenen ge
maakt. De nieuwe schoe
nen en uniformen wor
den vanaf de tweede
helft van het jaar inge
voerd door Defensie.
Foto: ANP/Koen Suyk
