én keer per jaar in smoking
p gala tegen kinderkanker
LEIDEN REGIO
Jackass in de wijk Pancras
Aziëstudenten hoeven niet meer in een boomhut
Te weinig studenten
vragen Zalmsnip aan
R3
Gift postkantoor voor dierenasiel
donderdag 15 MEI 2003
Leids IIAS viert tienjarig bestaan met film en theater
G het verre oosten bestudeert, moet waken voor de valse romantiek van het exotische, geheimzinnige
31 Foto: Reuters/Kim Kyung Hoon
door Silvan Schoonhoven
leiden - Ze leveren geen televisiedeskundigen en ook
geen commentaar op ontwikkelingen in het nieuws. Het
Leidse Azië-instituut IIAS treedt niet snel op de voor
grond. In stilte probeert het vanuit de Nonnensteeg de
belangstelling voor Azië onder Nederlanders aan te
wakkeren. En de laatste witte plekken of de talenkaart
van de wereld in te vullen. Morgen viert het instituut
zijn tienjarige bestaan met een film-, muziek en theater
festival.
Het is zaak om zeldzame talen te beschrijven voor ze
verdwijnen. IIAS-directeur W. Stokhof noemt het uit
sterven van een taal 'niet minder erg dan het verdwij
nen van een zeldzame vlindersoort'.
Taalkundige Stokhof, oprichter van het Azië-instituut,
zat jarenlang voor onderzoek in exotische landen. Zijn
portie van het veldwerk heeft hij ruimschoots gehad,
zegt hij. In een boomhut in Papoea Nieuw-Guinea zit
hij allang niet meer. „Ik ben een beetje een bestuurder-
tje geworden."
Dat veldwerk noemt hij een 'goede Leidse traditie'. „Je
gaat wandelend, per kano of per paard dorpjes af. Je zit
dan algauw twee jaar in zo'n dorp. Zo nu en dan komen
de onderzoekers terug, ze schrijven zich lam en probe
ren die taal goed te leren spreken. We hebben hier een
leuke jongen, licht getikt, een harde werker, die zit
voortdurend met zo'n deken in de sneeuw. Ik mis het
wel, maar ik ben er te oud voor."
Talenonderzoek, zoals het HAS dat stimuleert, gaat an
ders dan vroeger. Vijftig jaar geleden had een stad als
Amsterdam zeven dialecten, nu honderden. „Studenten
moeten waken voor valse romantiek; Natuurlijk kun je
naar een exotisch land gaan omdat daar een kleine min
derheid Chinees spreekt. Maar twee straten verderop is
dat ook zo. Je hoeft niet meer in die boomhut te gaan
wonen om een taal te bestuderen."
Toch zijn er nog steeds witte plekken op de talenkaart,
die het waard zijn in te vullen. „Van Nieuw-Guinea we
ten we nog niet alles. In de Himalaya zijn zo'n zestig in
gewikkelde talen, daar wordt hard aan gewerkt. Voor ie
mand die avontuurlijk is, valt er nog genoeg te doen."
Goed gaat het niet met de Leidse Aziëstudies. Al tien
jaar is de belangstelling mager. Terwijl het een intrige
rend gebied is vol potentiële brandhaarden, strategische
machtsspelletjes, piraterij en omstreden eilanden. Een
gebied waar grenzen niet bestaan en dat één onover
zichtelijk netwerk is van informele handel en smokkel.
Waarom zijn er geen studenten te vinden die erin willen
duiken?
Probleem is dat studenten tegen de dertig zijn voor ze
hun mond een beetje open kunnen doen in één van de
talen, zegt Stokhof.Als je die talen eindelijk kent, kun
je verder nog niets. Aziatische talen leren vergt een
enorme inspanning, en dan vinden onze studenten
vaak niet eens een baan. Dat is onrechtvaardig."
Zijn Leidse collega Axel Schneider voorspelt studenten
Chinees een gouden toekomst, maar Stokhof is voor
zichtiger. „Je hebt er niets aan als je alleen Chinees,
spreekt. Ik sprak een directeur van Siemens in China en
die kreeg vaak sollicitaties van Duitse jongeren die Chi
nees spraken. Maar wat konden ze verder dan nog? Chi
nezen zijn er al een miljard."
De Aziëstudies zijn daarom noodgedwongen marktge
richter geworden, actueler en bedrijfskundiger. Minder
gericht op archaïsche poëzie. Belangrijk is het om realis
tisch te zijn over het enorme continent. De neiging om
vals romantisch te doen over Azië is sterk, geeft Stokhof
toe. „Geheimzinnigheid, exotisme, vreemde mensen.
Spanning. Het onbekende. Dat beeld proberen wij hier
weg te nemen." Toch speelt het IIAS-jubileum in op
exotische gevoel. Er zijn films en documentaires, work
shops henna schilderen, Tai Chi, Pencak Silat en Japans
zwaardvechten. Een Koreaanse filmproducente en een
parlementslid uit Mongolië houden een lezing. Een Chi
nese drakengroep, kalligrafie en Aziatische muziek ont
breken niet. „Wat wil je", zegt Stokhof.Als ik een lezing
ga geven over de economische omstandigheden in Tai
wan, dan krijg ik hier geen studenten."
Festival 'Azië nu', zaterdag 17 mei van 10.00 tot 17.00
uur in liet Rijksmuseum voor Volkenkunde. Toegang
gratis.
J, derzoek LUMC naar killercellen tegen botkanker
Roelf Reinders
i-Jaarlijks krijgen tiental-
nderen in Nederland bot-
Zo'n vier van de tien gaan
idood. Kinderarts Maarten
rvan het Leids Universitair
ich Centrum (LUMC) wil dat
I terugbrengen. Zijn onder
groep, onder leiding van
irarts Arjan Lankester, werkt
en nieuwe therapie met kil-
j len die tumoren aanvallen
lirurgie, chemotherapie en
iling niet genoeg helpen,
n, er is te weinig geld. Zater-
er in de Stadsgehoorzaal in
n een gala van het Willem
ander Kinderfonds om geld
halen voor Egelers onder-
naar immunotherapie voor
ren met botkanker.
et
van de immunothe-
imet killercellen klinkt veel-
•end (Egeler: „Dit moet een
re doorbraak in de bestrij-
botkanker worden"),
het werkt nog niet in het
„We hebben het nog nooit
lensen toegepast", zegt het
'van de afdeling immuno-,
ito- en oncologie, been-
faansplantatie en auto-im-
^«lhziekte van het kindercen-
fc van het LUMC. De theorie:
in het laboratorium killer
cellen die in het lichaam als
pacman in het bekende compu
terspelletje uitgezaaide kanker
cellen opsporen en vernietigen.
„Zo boost je het menselijke af
weersysteem." De killercellen -
of eigenlijk T-cellen - herkennen
een eiwit dat in de cellen van de
tumoren zit „Het lichaam pro
duceert al wel van deze vemieti-
gingscellen, maar veel te weinig.
In het lab maken we een veel
voud van deze killercellen, die
de laatste restjes botkanker
moeten opruimen."
De praktijk: de laboratoriumfase
is nog niet afgerond. Het kost
veel geld en arbeid om zo ver te
komen. Het is kostbaar en
moeilijk, zegt Egeler. „We moe
ten de therapie goed onderzoe
ken voordat we die op mensen
toepassen. Stel je voor dat de
killercellen naast de kankercel
len toch nog gezonde cellen in
het lichaam vernietigen, in de
hersenen bijvoorbeeld."
Het duurt nog wel drie tot vier
jaar voordat de eerste kankerpa
tiëntjes van de nieuwe therapie
profiteren, verwacht de Leidse
kinderarts. „Dan moeten we de
antwoorden hebben op de res
terende vragen." De therapie
moet het volgende redmiddel
zijn voor kinderen met botkan
ker bij wie de tumoren al zijn
uitgezaaid en kankerbestrijding
met chirurgie, chemotherapie
en soms ook radiotherapie (be
straling) niet genoeg heeft ge
holpen. Als botkanker vroeg
wordt ontdekt, is er zestig tot
tachtig procent kans op overle
ven. Egeler: „Dat is natuurlijk
zo, maar het zijn toch cijfers
waar ouders weinig mee kun
nen. Als ouders mij vragen: hoe
veel kans heeft mijn kind, ant
woord ik: Nul of honderd pro
cent. Het is ja of nee. Ouders
hebben niets aan percentages.
Het gaat om wat er met hun
kind gebeurt. Ik zeg ook altijd: Ik
ben een optimistisch mens, an
ders zou ik dit werk niet kunnen
doen. Laten we er dus maar
vanuit gaan dat jullie in de hon
derd procent valt. Mocht blijken
dat het niet zo is, gaan we op
nieuw om de tafel zitten."
Als er uitzaaiingen zijn, daalt de
kans op overleven tot minder
dan twintig procent. Belangrijk
is dus, zegt Egeler, dat botkan
ker zo vroeg mogelijk wordt ont
dekt. „Maar helaas wordt de
diagnose vaak pas laat vastge
steld. Daar kun je eigenlijk niets
aan doen. Botkanker eerder ont
dekken is moeilijk. Elk kind
heeft wel eens pijntjes, zwellin-
kjes en blauwe plekken. Ge
schopt bij voetbal of zoiets. Voor
een huisarts is het moeilijk vast
te stellen of er iets niet pluis is.
Ik pleit er wel voor dat artsen bij
een niet-pluisgevoel sneller een
specialist inschakelen en het
niet nog even aanzien. Maar ik
heb gemakkelijk praten als arts
in een ziekenhuis met talloze
specialisten om mij heen. De
huisarts heeft het moeilijkste
artsenberoep van allemaal. Ik
wil alleen maar zeggen: aarzel
niet om te overleggen met een
collega. Het idee dat de dokter
alles weet, bestaat niet meer.
Het is geen schande om er ie
mand anders bij te halen. De
ware arts kent juist zijn beper
kingen."
Immunotherapie moet meer
zijn dan alleen het nieuwste ant
woord op botkanker. De thera
pie is mogelijk ook een wapen
tegen andere soorten kanker, al
dus Egeler. Daarom wordt ook
elders in het Leidse academisch
ziekenhuis, op afdelingen voor
volwassenen, en in andere zie
kenhuizen in de wereld onder
zoek gedaan naar immunothe
rapie. „Leiden is sterk in immu
notherapie", stelt Egeler. „We
zitten aan de nationale en zelfs
internationale top." De kinder
arts waarschuwt wel voor al te
veel optimisme. „Ons onder
zoek is een zandkorrel die met
andere zandkorrels een steen
moet vormen. En er zijn veel
stenen nodig om een muur te
gen kanker te bouwen. Met che
motherapie is veel winst ge
boekt in de kankerbestrijding.
Veertig jaar geleden ging elk
kind met botkanker dood. Nu is
er een overlevingskans van ze
ventig procent. De volgende
stap is moeilijker. Eigenlijk zit
ten we aan ons plafond. We zijn
nu wel met immunotherapie
bezig, maar wie zegt dat het in
de praktijk ook werkt? Maar als
Kinderarts Maarten Egeler van het LUMC: ,A's ik één keer per jaar mijn smoking uit de mottenballen moet halen om geld voor een nieuwe
therapie tegen botkanker in te zamelen, dan doe ik dat." Foto: Henk Bouwman
we er ook maar één kind extra
per jaar mee kunnen redden, is
het het waard geweest."
Zijn er geen andere manieren
dan gala's om geld voor onder
zoek te vinden? „In Amerika zijn
gala's gemeengoed. Er zijn nu
eenmaal mensen met veel geld
die gemotiveerd zijn het te be
steden aan kankeronderzoek bij
kindéren. Ik ben kinderonco
loog, ik wil dus kinderen met
kanker genezen. Als ik daarom
één keer per jaar een smoking
moet aantrekken, doe ik dat.
Want er is te weinig geld. Ik ben
niet zo voor sponsoring door de
medische industrie omdat je je
dan zo vastbindt aan de spon
sors. En het Koningin Wilhelmi-
na Fonds, het kankerfonds, geeft
wel geld voor dit onderzoek,
maar er is meer geld nodig:
150.000 euro per jaar en dat vijf
jaar lang. Dus ik denk dat ou
ders met kinderen met botkan
ker tevreden zijn dat ik die ene
keer per jaar mijn smoking weer
uit de mottenballen haal."
0 kunststof wieltjes van skate-
m irds doen het slecht op
V latstenen. De droom van ie-
e skater is een asfaltvlakte
zich uitstrekt als een grijs
w artlaken. Het mooiste is nog
V* op dat asfalt halve buizen,
iels en heuvels verrijzen.
1 ar waar vind je dat? Niet in
tn. buurt van wijk Pancras in elk
ial, ondervinden Stan (11),
|eL flens (9) en Pascal (13). Zij
i geoefende skaters, maar
ider oefenplek. Hun wens:
pn i skatepark bij het Elisabeth
kenhuis, een terreintje van
ike
da:
zo'n vijf bij vijftien meter waar
'toch niets mee gebeurt', zegt
Stan. Niet minder dan 25 hand
tekeningen hebben ze al opge
haald bij buurtbewoners om dit
plan van de grond te krijgen.
Bedoeling is om ze door te spe
len aan de wijkvereniging die er
werk van moet maken.
In Leiden zijn al meer van dat
soort initiatieven geweest. In de
Merenwijk is een baan en de
Stevenshof ook. Het is de jon
gens allemaal te ver weg. Gewo
ne fietspaden zijn er genoeg
rond de Hooigracht, waar Stan
elfi
stro
eü
-vijs
Ith
idfl
*11
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt. is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Enc-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 - 53 56 424
woont. Die zijn lekker vlak,
maar erop skaten is een bezoe
king in het hectische stadsver
keer. „Vooral als er brommers
zijn. Dan gaan ze toeteren en
roepen ze dat we moeten op
rotten."
Ja, en dan kan je nog naar de
Burcht. „Ik was daar laatst, en
toen hing er een zwerver rond",
vertelt Stan verder. „Ik trok mijn
jas uit en ging skaten. Kom ik
terug, is mijn jas weg." Zijn
moeder, Lucille Walenkamp,
trof het kledingstuk uiteindelijk
aan bij De Bakkerij.Als je je jas
niet eens kunt neerleggen zon
der dat-ie geroofd wordt, is hier
niet lekker buitenspelen", zegt
ze. „Ik heb een grote achtertuin,
hoor. Maar ja, om daar nou een
halfpipe neer te zetten."
Bovendien, met één halfpipe
ben je er nog niet. Een uitge
werkt plan voor de skate-baan
is heeft Stan nog niet Maar op
de achterkant van een envelop
kan hij zo wat uittekenen. Ten
eerste moet de boel geasfalteerd
worden. En dan het meubilair.
Beter dan een halfpipe is een
dubbele halfpipe, dan kan je je
twee keer achter elkaar in de
diepte werpen. Ook een furibox
mag niet ontbreken. Dat is een
soort piramide met een afge
platte top. Wat een skater bo
vendien nodig heeft zijn rails,
zoals de schuin aflopende hek
jes waar de jongens van Jackass
altijd vanaf donderen.
De jongens kennen het maso
chistische tv-programma goed.
En inderdaad, zelf raken ze ook
wel eens gewond in de strijd.
Stan stroopt zijn mouw op en
toont niet zonder trots een klei-
Vriend van de avond' voor 3.000 euro
leiden - Voor 3.000 euro ben je 'vriend van de avond' op het Wil-
lem-Aiexander Kinderfondsgala 2003. Voor dat geld krijg je een
tafel voor tien personen, een optreden van cabaretier Dolf Jansen
en tv-presentator Robert ten Brink die een quiz presenteert die
door patiënten is gemaakt. De Leidse wethouder Alexander
Pechtold leidt met assistentie van actrice Loes Luca een veiling
van kunstwerken van onder anderen acteur Jeroen Krabbé en de
Leidse schilder Willem van ScheijndeL Volgens het kinderfonds
van het LUMC zijn in elk geval burgemeester en wethouders van
Leiden en de directie van het LUMC aanwezig. Reserveringen:
071-5262814 of e-mail: willem-alexanderkinderfonds@lumc.nl.
D66 begint actie bij studentenhuizen
Drie geoefende skaters uit de wijk Pancras zijn op zoek naar een oefenplek.
Foto: Hielco Kuipers
ne schaafwond. Vallen hoort er
bij. „Soms probeer ik dingen
die ik niet kan, bijvoorbeeld
achterwaarts van de halfpipe.
Dat kan ik niet, maar ik probeer
het gewoon. Dat geeft wel eens
een blauwe plek." Laatst heb
ben de jongens een stunt uitge
haald door zich van een hoge
ladder op een stapel oude ma
trassen te laten vallen. „Heel
gaaf."
Vijfentwintig handtekeningen is
mooi, maar vermoedelijk niet
genoeg om de gemeente over
de streep te trekken. Misschien
dat buurtbewoners rond het
ziekenhuis niet staan te sprin
gen om dof gerommel van wiel
tjes over metaal, de hele dag
door. Toch kan een skatebaan
een verrijking zijn voor de stad.
Kijk maar naar Delft- De ge
meente heeft daar een jaar gele
den een enorm skatepark uit de
grond gestampt. Het leek een
naargeestige verzameling blik
ken bakvormen met een hek er
omheen, ingeklemd tussen het
voortrazend verkeer van de pro
vinciale weg. Ergens aan de
rand van een nieuwbouwwijk,
afgelegen en gedoemd om
gemeden te worden. Maar wat
gebeurde er? Het skatepark kon
de drukte bijna niet aan. Weer
of geen weer, het zit er altijd vol
met skaters, longboarders, rol
schaatsers, steppers en stunt
fietsers. Verliefde meisjes han
gen er rond om te kijken. Het is
zien en gezien worden, laten
zien wat je in huis hebt. En
vooral nonchalant blijven kij
ken als je weer eens onderuit
gaat.
Silvan Schoonhoven
leiden - Uit een onderzoekje van
de gemeenteraadsfractie van
D66 blijkt dat 3.433 studenten
vorig jaar een Zalmsnip hebben
aangevraagd. Volgens woord
voerder Peter Bootsma 'staat dit
in geen enkele verhouding tot
het aantal universitaire en HBO-
studenten die in Leiden wonen'.
De fractie gaat daarom een brief
bezorgen bij alle Leidse studen
tenhuizen, waarin zij de studen
ten wijst op hun wettelijk recht
op de Zalmsnip. In de brief zit
ook een folder, waarin de D66-
ers uitleggen hoe zij die 46 euro
kunnen aanvragen.
Voor bewoners van onzelfstan
dige woonruimte (waaronder
veel studenten) gelden andere
regels dan voor mensen met een
huur- of koophuis. Die laatste
groep ontvangt de Zalmsnip au
tomatisch, omdat deze verre
kend wordt met de ozb-aanslag.
Studenten kunnen hun Zalm
snip echter alleen innen door
hiertoe bij de gemeente een fol
der met een aanvraagformulier
op te halen.
Studenten zijn zich doorgaans
nauwelijks van bewust van hun
recht op de Zalmsnip. Bootsma
probeerde eerder al de gemeen
te tot een voorlichtingscampag
ne aan te zetten, maar stuitte op
onwil bij het college van B en W.
Het college vindt een campagne
te duur, studentgegevens zijn
vaak niet actueel en ook om pri-
vacyredenen willen de wethou
ders er niet aan.
D66 vindt de argumenten on
zinnig. „Uit het universitair
adresboek is zo af te leiden op
welke adressen er studentenhui
zen zijn. Het gaat om een alge
mene folder: mensen moeten
hun gegevens invullen op het
formulier daarin. Je kunt dus zo
een stel van die folctars naar die
adressen toe sturen met een be
geleidend briefje. Dan heb je
een aanzienlijk deel van de stu
dentenpopulatie te pakken."
Omdat het college niet wil, doet
D66 dat werk nu maar zelf, al
dus Bootsma. „Met deze actie
doen wij niets dat het college
niet ook zou kunnen doen."
leiden - Dierentehuis Stevens-
hage in Leiden krijgt 500 euro
van de Leidse postkantoren. De
schenking is te danken aan het
tienjarig bestaan van Postkanto
ren BV.
De afsplitsing van de vroegere
qfti
PTT wilde niet iedere werkne
mer een afzonderlijke bonus ge
ven, maar alle postkantoren een
goed doel laten uitzoeken voor
een donatie.
De Leidse vestigingen kozen
voor het dierenasiel.
