VS willen einde sancties BUITENLAND De eenden van de Tour d'Argent China betaalt rekening voor verwaarlozing gezondheidszorg Lubbers voorziet terugkeer half miljoen Iraakse vluchtelingen Mogelijk mobiel laboratorium ontdekt in Irak Nieuw uitstel voor proces in zaak-Dutroux uaregs weten iar toeristen zijn Woestijnbewoners van tam van de Touaregs zeg- it zij de verblijfplaatsen le 31 vermiste Sahara-toe- kennen. Een stamhoofd de gisteren in de Alge krant el-Khabar dat de :se vakantiegangers, on- rie de 35-jarige IJmuide- Arjen Hilbers, werden ont ij en in leven zijn. Contac- net de ontvoerders zouden mogelijk zijn omdat mili- n de hele regio afgrendel- Volgens het stamhoofd jen de daders geen reden >en de groep gegijzelden te iktronische neus kt longkanker jen - Italiaanse weten- ppers hebben een elektro- he neus ontwikkeld die kanker kan opsporen door dem van personen te ana- ren. Het apparaat met acht oren van kwarts ruikt be de bestanddelen in de n die op kanker kunnen en. De onderzoekers van de rersiteit van Rome stellen ïun neus de basis kan vor- van een simpele test om te stellen of iemand long ier heeft. Een uiterst gevoe- versie van het apparaat kan e toekomst worden gebruikt >ns een routinecontrole van rs en andere risicogroepen, dt het vakblad New Scientist jen. Jaarlijks sterven we- bvijd een miljoen patiënten longkanker. ijecten uit iseum terecht hington - Amerikaanse mi- en en douanebeambten jen ongeveer 700 objecten jgevonden die eerder wa- jestolen uit het Nationaal eum in Bagdad. Ook bijna 00 manuscripten uit het eum zijn terecht, aldus het irikaanse Bureau voor Im- tatie en Douane (ICE). Het onderdeel van het nieu- imerikaanse ministerie binnenlandse veiligheid. Amerikaanse autoriteiten en eerder dat de verdwij- ;van de objecten uit het eum niet het werk was van rone' plunderaars, maar de georganiseerde mis- aks jongetje der tank VS A - Een achtjarige Iraakse ;en is dinsdag omgekomen i hij in de noordelijke stad it werd overreden door een ïrikaans legervoertuig. Het 'rikaanse Centraal Com- ïdo heeft dat gisteren be- dgemaakt. De jongen stond een groepje kinderen te kij- naar een voorbijrijdend ivooi. Omdat hij iets van de ld wilde oppakken, sprong ilots voor een van de wa- De bestuurder kon de ;en niet meer ontwijken. Hij d overgebracht naar een hospitaal, maar bezweek raan zijn verwondingen. ;ent FBI ngeklaagd angeles - Een voormalige agent is gisteren officieel geklaagd voor het bewust en van geheime documen- aan zijn maitresse. Die elde de informatie door rde Chinese autoriteiten. •jarige James Smith wordt chuldigd van meineed en lekken van defensiedos- s. Smith onderhield twintig j een relatie met Katrina ng, een genaturaliseerde nese ondernemer met een ;ebreid netwerk in de Chi- s-Amerikaanse gemeen- ap. Leung stond als infor- nte op de loonlijst van de voor een totaalbedrag van miljoen dollar, maar onder- ld ook contact met een Chi- geheim agent. Toen Smith ld 1990 haar rol als dubbela- ite ontdekte, vroeg hij haar leugendetectortest te on- rn. Hoewel Leung dit wei- verklaarde Smith tot maal toe tegenover de FBI ze betrouwbaar was. itasuna op rroristenlijst shington - De Verenigde ten hebben de Spaanse poli- te partij Batasuna en de Bas- che nationalistische groepe- gen Euskal Herritarrok en ii Batasuna op op de lijst i terroristische groeperingen et Dit is gisteren door de oriteiten in Washington be- idgemaakt. Het stelt dat het elijk andere namen zijn voor Baskische terreurbeweging A, die al op de lijst van ter ugroepen stond sinds 31 ok- 'er 2001. De plaatsing op de t betekent dat leden van de iep de VS niet binnen mo- i> eventuele tegoeden van de ring in de VS worden ge- erd en Amerikanen mo- geen transacties plegen de groep en geen hulp ge- i- De ETA is berucht door «lagen op burgers. donderdag 8 mei 2003 washington/anp-rtr - De Ver enigde Staten willen dat de sanc ties van de Verenigde Naties te gen Irak snel worden opgeheven. Vermoedelijk dienen de Amerika nen daarvoor nog deze week een ontwerpresolutie bij de Veilig heidsraad in. In de tekst wordt ook de toekomstige rol van de VN in Irak omschreven. VS-minister van buitenlandse zaken Powell zei gisteren dat in de resolutie vooruit wordt geke ken, en dat 'daarin geen veldsla gen uit het verleden worden uit gevochten'. Hij doelde daarmee op de diepgaande verdeeldheid in de Veiligheidsraad over de Brits-Amerikaanse oorlog tegen Irak. Het doel van de resolutie is volgens Powell dat de interna tionale gemeenschap wordt ver enigd om de Iraki's een beter le ven te bezorgen. Met de resolutie zou Irak onder voorwaarden weer een deel van zijn olie mogen verkopen. Ver der omschrijft de resolutie vol gens diplomaten in vage termen de economische en politieke rol van de VN in Irak. Zo zou er een speciale VN-coördinator komen in de instantie die de verkoop van Iraakse olie moet gaan be oordelen. Ingewijden geloven echter dat de resolutie de be langrijkste politieke macht in Irak in handen laat van de Ame rikaans-Britse coalitie en de in terim-autoriteiten. De sancties tegen Irak zijn na de Iraakse invasie van Koeweit in 1990 ingesteld. Ze verbieden vrije handel en de export van goederen naar Irak. Om de ge volgen voor de bevolking te ver lichten, stelden de VN in 1996 het olie-voor-voedselprogram- ma in. Daarmee kon het regime van Saddam Hussein olie verko pen in ruil voor medicijnen en basisgoederen. De Amerikanen hopen dat de VN de sancties op 3 juni opheffen, wanneer dat programma vernieuwd moet worden. Binnen de Veiligheidsraad ligt de opheffing van de sancties ge voelig, vooral bij tegenstanders van de Irak-oorlog zoals Frank rijk en Rusland. Alhoewel Parijs en Moskou hebben toegezegd flexibel te zullen zijn, vinden zij dat de VN-wapeninspecteurs eerst moeten bepalen of het land massavernietigingswapens heeft, voordat sancties ingetrok ken kunnen worden. De VS voe len juist helemaal niets voor een terugkeer van de inspecteurs. In de Amerikaanse visie hebben de coalitietroepen nu de taak de wapens op te sporen. De Amerikaanse president Bush gaf de andere leden van de Vei ligheidsraad gisteren alvast het voorbeeld door de Amerikaanse economische sancties tegen Irak op te schorten. In de wet, die ook in 1990 werd ingesteld, zijn handelsbeperkingen opgeno men voor Amerikaanse burgers en bedrijven die zaken met Irak willen doen. Het Amerikaanse ministerie van defensie maakte gisteren be kend dat militairen in april in Irak een mobiel laboratorium hebben ontdekt. Het Hussein- regime zou de 'mobiele produc tiefaciliteit' mogelijk hebben ge bruikt voor het maken van bio logische wapens. Deskundigen concluderen dat er mogelijk miltvuur in is geproduceerd, maar benadrukken dat er nog belangrijke tests nodig zijn. Soldaten onderzoeken een vrachtwagen die mogelijk gebruikt zou zijn als mobiel laboratorium. Foto: Reuters door onze correspondent Henk Glimmerveen parus - Eén van de beroemdste restaurants van Parijs is La Tour d'Argent. Het is ook één van de duurste. Wie hier een vorkje wil prikken is een vermogen kwijt. Alleen wie beroemd is of rijk, maar liever nog beroemd èn rijk, kan het zich permitteren plaats te nemen aan één van de drie tafels op de bo venste verdieping. Er is een tafel voor twee, een tafel voor vier en een tafel voor twaalf personen. Het adembenemende uitzicht op de Notre-Dame is het enige dat gratis is. Slechts de groten der aarde hebben zich mogen verheugen in de gastvrijheid van de legendarische, nu 85-jarige, aristocratische eigenaar Claude Terrail. Staatshoofden, roy alty en wereldberoemde filmacteurs, het gastenboek van La Tour d'Argent wemelt er van. Gewone stervelingen moeten maanden tevoren reserveren en dan nog is er geen ga rantie dat er een tafeltje vrij is. Iets vlotter gaat het op de lagere etages maar altijd word je het besef bijgebracht dat het een voorrecht is dat je er mag eten. Specialiteit in het uit de 16de eeuw dateren de restaurant is de 'canard au sang". Uitslui tend de chef-kok belast zich met het braden van de eend. Het recept is zo exclusief dat de eenden, net als bij de grand cru-wijnen, een nummer krijgen. Grootvader Terrail is er in 1880 mee begonnen. De geschiedenis wil dat koning Edward VII eend no. 328 heeft verorberd, Thomas Rockefeller no. 51327, Theodore Roosevelt no. 112151, Jean Cocteau no. 248903, prinses Gracia van Mo naco no. 496516 en Michael Gorbatsjov no. 938451. Charlie Chaplin kreeg twee num mers mee. Hij at er in 1955 en in 1973. De eenden zijn niet zomaar eenden; sinds mensenheugenis worden ze gevangen in de moerasgebieden rond Challans in de Ven- dée. Alleen daar leeft de kruising van wilde eend en pekingeend zoals de koks van de Tour d'Argent ze willen braden. Maison Burgaud vangt ze, 60 per dag, en prepareert ze. Hoe, is een bedrijfsgeheim. Elke avond worden de eenden in roze pakpapier door chauffeur André naar de markt in Rungis bij Parijs gereden waar een collega ze namens de familie Terrail in ontvangst neemt. Fameus is ook de wijnkelder van La Tour d'Argent waar de Britse sommelier David Ridgway waakt over een half miljoen fles sen, alle van exclusieve kwaliteit. Er zijn er bij die nooit meer gedronken worden omdat ze te oud zijn, zoals een Fine Champagne uit 1788, een Chateau Citran uit 1858 en een Chambertin uit 1865. Claude Terrail geeft binnen afzienbare tijd het stokje over aan zijn zoon André (22) die nu nog studeert in de VS. De enige voor waarde die hij heeft gesteld is dat zoonlief, net als hij, zijn vader en zijn grootvader, ie dere dag een verse bloem in het knoopsgat van zijn pak draagt. „Mijn grootvader koos voor de camelia, mijn vader gaf de voorkeur aan een rode anjer. Ik zelf droeg een koren bloem. Een wat poëtische uiting om het le ven toe te lachen. Mijn zoon zou weer een anjer dragen, heeft hij me gezegd." Het zal de enige verandering zijn in La Tour d'Argent. Tenrail beschouwt zijn restaurant vooral als 'een theater waar alleen de ac teurs en actrices veranderen'. Ze komen en ze gaan. Net als de eenden. Terrail heeft de zer dagen een feestje gegeven ter gelegen heid van de miljoenste eend die in de Tour d'Argent werd geserveerd. Maar niemand van de genodigden zal ooit weten wie die miljoenste heeft verorberd. Die avond wer den er namelijk geen nummers gegeven. door onze correspondent Bob Kroon geneve - VN-vluchtelingencom- missaris Ruud Lubbers is in een goede stemming. Niet alleen is het aantal vluchtelingen de laat ste jaren van 22 miljoen met meer dan tien procent geslonken, maar hij viert bovendien zijn 64ste verjaardag en heeft er deze week ook een negende kleinkind bij gekregen. Reden om even naar Nederland over te wippen, alvorens hij zaterdag aan zijn zo veelste inspectiereis begint, naar West-Afrika ditmaal. Lubbers heeft nog twee jaar te gaan als Hoge Commissaris voor de Vluch telingen van de Verenigde Naties. „Ik heb in mijn leven zo ongeveer alles al gedaan. Dus een tweede termijn op deze post hoeft niet echt, als ze mij te kritisch vin den." En kritiek heeft Lubbers te over, voor Amerika en de steeds minder gastvrije Europese op- vanglanden. Allereerst het goede nieuws. De gevreesde stroom van zo'n drie kwart miljoen Iraakse vluchte lingen is uitgebleven. Mooier nog, Lubbers onthult dat zijn Unhcr zich momenteel voorbe reidt op de terugkeer van zo'n 500.000 Iraakse ontheemden uit Europa en Amerika. „Na de eer ste Golfoorlog zijn zo'n 800.000 Iraki's het monsterlijke regime van Saddam Hussein ontvlucht. In principe willen die nu weer terug. Nu heeft de coalitie welis waar de oorlog in Irak gewon nen, maar hoe staat het met de vrede en veiligheid? Die repatri ëring wordt mijn volgende uit daging en voorlopig lopen we nog op eieren." Toen de oorlog in Irak onaf wendbaar leek, had Lubbers van de internationale gemeenschap miljoenen losgekregen voor de opvang van een nieuwe exodus. „Daarvan heb ik nog zo'n 25 miljoen dollar over, een goede aanzet voor die repatriërings operatie, die we nu voorberei den. Maar daarvoor zullen we nog aanvullende geldinjecties nodig hebben." Over Washington's motivatie voor de oorlog in Irak heeft Lub bers zo zijn eigen ideeën. „Ame rika heeft mooie kanten. Gedre venheid en idealisme, bijvoor beeld. Maar na de elfde septem ber zijn de VS verkrampt, en daar ben ik wel verdrietig over. George W. Bush is niet aL zijn vader. Die tweede Golfoorlog Ruud Lubbers. Foto: AP/Laurent Gillieron was niet conform het internatio nale recht." Lubbers pleitte destijds voor verdere VN-inspecties van Sad dams overigens nog steeds on vindbare massavernietigingswa pens. „Met inzet van blauwhel men, want dat had Saddam moeilijk kunnen weigeren. Had hij dat wel gedaan, dan hadden ze hem alsnog hem een kopje kleiner kunnen maken, maar dan wel via een resolutie van de Veiligheidsraad", aldus Lubbers. „Maar Bush was tegen en ook Europa heeft zich nooit sterk ge maakt voor zo'n inzet van blauwhelmen." Die Amerikaanse 'verkrampt- heid' klinkt volgens de Lubbers ook door in Washingtons immi gratiebeleid. De tendens om asielzoekers uit alle moslimlan den tot potentiële terroristen te degraderen, strookt volgens hem niet met een natie, die groot geworden is door immi gratie. „Maar die harde opstel ling lijkt nu gelukkig wat terug gedraaid. Washington heeft me zelfs beloofd de opname van zo'n 1200 Somalische vluchte lingen uit kampen in Kenya weer te activeren. Aan de voor avond van de Golfoorlog had den ze dat selectieproces ge woon afgeblazen." Amerika dekt als grootste donor nog steeds een kwart van het hele budget van Unhcr. Is Lub bers niet bang, dat hij met zijn kritiek op Washington zijn grootste geldschieter tegen de haren strijkt? Nee, dus. „Als Ho ge Commissaris voor de Vluch telingen moet je je kunnen uit spreken. Ruzies komen in de beste families voor en ik heb geen aanwijzingen, dat de Ame rikanen boos op me zijn." Lubbers heeft trouwens ook on gezouten kritiek op het Europe se vluchtelingenbeleid. Het 'Pim Fortuyn effect' is niet beperkt gebleven tot Nederland. Zo con stateert hij in de hele Europese Unie een tendens om politieke vluchtelingen en economische migranten over een kam te scheren. Dat heeft in ieder geval geleid tot een verminderde vluchtelingenstroom. „Dat klopt", zegt Lubbers. „Maar dat heeft gelukkig ook te maken op lossingen in de regio - de vrijwih lige terugkeer van honderddui zenden vluchtelingen naar hun land van herkomst. Neem Af ghanistan of ex-Joegoslavië. Om niet te spreken van Eritrea en Somalië en straks die honderd duizenden Iraki's." Toch ijvert Lubbers voor een meer menswaardige Europese opstelling tegenover het vluch telingenprobleem. „De Vluchte- lingenconventie van 1951, die landen verplicht politieke vluch telingen op te nemen, moet worden aangepast. Ik heb ge pleit voor een Conventie-plus, een aanvullend protocol, dat voorziet in een meer evenredige lastenverdeling en oplossingen in de regio zelf', aldus Lubbers. „In landen als Kenya kwijnen honderdduizenden vluchtelin gen al jaren lang weg in kam pen. Die worden een gemakke lijke prooi voor mensensmokke laars. Als we ze konden helpen aan scholing of vakopleidingen hadden ze tenminste een toe komst en konden ze zich mis schien in de regio zelf nuttig maken. Westerse regeringen moeten daarvoor ontwikkelings gelden beschikbaar stellen. Dat is een meer praktische aanpak dan de grenzen sluiten voor al dan niet bona fide vluchtelin gen." brussel/anp - Het proces in de zaak-Dutroux krijgt te maken met een nieuw uitstel voor onbe paalde termijn. Een van Mare Dutroux' vermeen de handlangers, de Brusselse zakenman Michel Nihoul, heeft namelijk beroep aangetekend voor het feit dat ook hij zich voor een volksjury moet verantwoorden. Daardoor zou het proces zelfs pas na 2004 op gang kunnen komen. De zaak-Dutroux sleept al jaren, onder meer door een procedureslag van verschillende advocaten en justitie in Luik en Neufchateau. Vorige week be paalde de Kamer van Inbeschuldigingstelling in Luik dat naast Dutroux ook zijn ex-vrouw Michèle Martin en twee handlangers voor een volksjury moeten komen voor het zedenschandaal dat Bel gië in 1996 schokte. Bij die handlangers hoort tevens Nihoul, waarvan verschillende ouders van vermoorde kinderen denken dat hij netwerken van pedofielen organi seerde. Nihoul gaat echter tegen deze verwijzing naar een volksjury in beroep bij het Hof van Cas satie, het hoogste rechtscollege in België. In de re gel duurt een zaak bij Cassatie minstens een jaar. Het Belgische Kamerlid Vandeurzen, die deel uit maakte van de speciale parlementaire commissie- Dutroux, zegt dat Cassatie alleen zal kijken naar vormfouten. Als daarvan sprake is geweest, gaat de zaak terug naar de Kamer van Inbeschuldiging stelling. Daardoor zou nog meer vertraging ont staan. De christen-democraat Vandeurzen denkt echter dat Cassatie eventueel wel binnen enkele maan den al een eerste uitspraak kan doen. Wellicht kan het proces dan volgend jaar toch op gang komen, maar dan moet het Hof van Cassatie de meest snelle procedures volgen. door onze correspondent Gert-Jan Broere Peking - Goed beschouwd is de SARS-epidemie in China nog steeds te overzien. Er voltrekt zich pas echt een ramp als het virus zou overslaan naar het platte land, waar een fatsoenlijke ge zondheidszorg ontbreekt. Li prijst zich een gelukkig man. Hij woont op het platteland van Anhui, een hoofdzakelijk agrari sche provincie in centraal Chi na. Begin vorig jaar werd hij ziek en moest hij worden geopereerd in het ziekenhuis van de dis trictshoofdstad. Na twee weken herstel mocht hij weer na huis. Normaal gesproken zou de re kening hem een paar jaarinko mens hebben gekost. Maar hij profiteerde van een proefproject met een volksverzekering. „Mijn eigen bijdrage was nu 100 yuan (11 euro). Nog steeds een heel bedrag voor ons, want ik hou maar 2000 yuan (220 euro) per jaar over, maar dit was nog wel op te brengen", vertelt hij. Het merendeel van China's 700 miljoen boeren is minder for tuinlijk. Van de basisgezond heidszorg van eind jaren zeven tig die gekenmerkt werd door 1,8 miljoen blotevoetendokters, is na twintig jaar economische hervormingen weinig meer over. Gezondheidszorg is voor de Chinezen op het platteland en in kleinere steden onbetaal baar geworden of in afgelegen streken zelfs geheel afwezig. Het is dus niet zonder reden dat premier Wen Jiabao deze week opnieuw verklaarde dat de oor log tegen de longziekte SARS al leen maar kan worden gewon nen als voorkomen wordt dat het virus dat de ziekte veroor zaakt, het platteland bereikt. De regering riep daarom nogmaals de twee miljoen migranten die in Peking werk hebben gevon den op, niet naar de provincies terug te keren in de hoop een regelrechte catastrofe te verhin deren. SARS blijft tot op dit moment hoofdzakelijk beperkt tot Peking en de provincies Guangdong, Binnen-Mongolië en Shanxi. Verdere verspreiding van het vi rus naar China's immense ach terland betekent waarschijnlijk dat de mensheid voor altijd op gezadeld zit met een virus, dat Een klein ziekenhuis op het platteland in de provincie Anhui. Het is slecht gesteld met de gezondheids zorg in China. Foto: GPD/Gert-Jan Broere door mutaties alleen maar do delijker zou kunnen worden. „China is de sleutel tot het uit roeien van het virus", liet Gro Harlem Brundtland, algemeen directeur van de Wereld Ge zondheidsorganisatie (WHO) weten. China krijgt met SARS de reke ning betaald voor twintig jaar verwaarlozing van het gezond- hei^sstelsel. Het geld dat naar de zorg ging is in percentage van het bruto nationaal product (BNP) alleen maar afgenomen. Vorig jaar bedroeg het 5,2 pro cent, net boven het door de Ver enigde Naties gehanteerde ab solute minimum van 5 procent. Eind jaren zeventig had iedere productiebrigade op het platte land een eigen kliniek, waar een blotevoetendokter een soort eerste hulppost bestierde, vaak bijgestaan door een verloskun dige. Alle leden van de brigade konden vrijwel gratis gebmik maken van hun diensten. Maar begin jaren negentig zette de privatisering in. Het stelsel was in verval geraakt want de briga des waren verdwenen en de overheid kon het geld niet op hoesten om een alternatief in stand te houden. De medische kosten stegen volgens een rap port van de VN daardoor van 1990 tot 1997 met 500 procent. Vanwege het ontbreken van een volksverzekering moest iedereen de zorg uit eigen zak betalen. Op het platteland betekent het dat mensen liever in een grote cirkel om een kliniek of zieken huis heen lópen, als die er al is, als ze zich niet goed voelen of moeten bevallen. Een beroep doen op zorg staat gelijk aan het zich diep in de schulden steken. Het gevolg is dat het aantal ge vallen van tuberculose en het sterftecijfer onder baby's in sorri^aige streken weer toe neemt. De proef in Anhui met een soort verzekering is aardig, maar in de praktijk waarschijn lijk niet uit te voeren. Net als met het opzetten van een pensi oensysteem heeft de overheid simpel het geld niet om het tot een succes te maken. Rekenen op het gezondheids stelsel op het Chinese platteland bij het intomen van het virus is dan ook zinloos. D»hoop is daarom gevestigd op de strijd die nu wordt uitgevochten in China's zwaarst getroffen ste den. „Vice-premier Wu Yï vergeleek de SARS-epidemie met de over stromingen van een paar jaar geleden in centraal China", ver telt Henk Bekedam, WHO-verte- genwoordiger in China. „Door die watersnood is veel geld ge pompt in het versterken van de dijken. Dat heeft er voor gezorgd dat die overstromingen zich vo rig jaar niet meer voordeden. Over drie, vier jaar zal het zorg systeem in China ook sterk ge noeg zijn om een epidemie als deze te kunnen weerstaan, ver zekerde ze mij." De vraag is alleen of China, en de mensheid, die tijd wel is ge gund.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 7