'Leiden pakt je beet en laatje niet meer los'
LEIDEN REGIO
Weer beroering over zwemabonnementen
Opwekken weeën
verhoogt de kans
op een keizersnede
R3
Hoge straffen
geëist tegen
onverbeterlijke
serie-inbrekers
Afscheidstournee
Project
vrijwillige
hulpverlening
Sportief wandelen in Cronesteinpark
donderdag 8 MEI 2003
Waarnemer Wolter Lemstra, de man met de oliekan voor het haperende hestuurmotor
Robbert Minhorst
[wam, zag, en greep in. Daar
ook best reden toe, zegt
er Lemstra, die morgen af-
4 neemt als waarnemend
emeester van Leiden. „We
ien het jarenlang niet goed
a (67) is verknocht ge-
taan de stad, zegt hij in zijn
te interview, in de burge-
iterskamer van het stad-
Dat verklaart ook het veel-
g gebruik van het woordje
als het over het stadsbe-
gaat. De geboren Gronin-
eeft zich met Leiden ver-
«higd. iet kost hem moei-
n afstand te nemen van de
en zijn bestuurders: de wet-
lers, raadsleden en ambte-
p - ook al was hij er dan
even. „Leiden pakt je
p laat je niet meer los."
van de koningin
van Zuid-Holland
dondersgoed wie hij in huis
le, toen hij de CDA'er Lem-
als waarnemer in
De stad buitelde van de
in de andere,
als altijd hoog van de toren
maakte weinig klaar. De
van de zes wet-
(stuk voor stuk
tardjes, aldus Lemstra)
ten eerder verlammend
Het laatste
slachtoffer van de harde politie
ke cultuur van Leiden was Lem-
stra's voorganger Jan Postma.
De CDA'er zou niet komen om
een jaartje op de winkel te pas
sen. Hij zou zijn stempel op Lei
den drukken, gokte Franssen -
en die voorspelling kwam uit.
„Zie mij als de man met de olie
kan", schetst Lemstra zijn rol
van het afgelopen jaar. De mo
tor met de fraaie zescylinder ha
pert en was aan revisie toe. „We
zijn nu op de goede weg."
Professor doctor Wolter Lem
stra, kind van middenstanders,
is van 26 juni 1935, te Bierum.
Zijn curriculum vitae puilt uit.
Hij gaf leiding aan drie ministe
ries, was loco-gemeentesecreta
ris van Amsterdam en gemeen
tesecretaris in Utrecht. In 1991
werd hij burgemeester van Hen
gelo. Tussen 1998 en 2002 was
Lemstra bestuursvoorzitter van
de Nederlandse Vereniging van
Ziekenhuizen. Belangrijke ne
venfuncties zijn het lidmaat
schap van de Eerste Kamer, het
voorzitterschap van de Com
missie Innovatie Openbaar Be
stuur en diverse commissaria
ten. Lemstra draagt twee ko
ninklijke onderscheidingen.
Volgens mij kunt u niet stilzit
ten.
„Jan Franssen zei laatst tegen
me: Je wilt natuurlijk door, el
ders. Je kunt gelijk weer aan de
slag. Waar? Dat mag ik niet zeg
gen. Een stad kleiner dan Lei
den. De commissarissen bellen
elkaar natuurlijk regelmatig:
goh, weet jij nog iemand? De
meeste gepensioneerde be
stuurders zijn hunkerend bij de
65 gekomen. Die club is dus niet
zo groot. Maar voorlopig hap ik
niet toe. Dat doe ik mijn vrouw
niet aan. Over een jaar mag hij
me wel weer bellen."
„Het is de aard van het beestje.
Je kunt ook zeggen: ga toch vis
sen of golfen. Het heeft te ma
ken met waar ik vandaan kom:
uit een middenstandsgezin uit
een klein Gronings dorpje,
Godlinze. Je moet werken voor
de kost, en je talenten gebrui
ken. Mijn vader was zo, en mijn
moeder ook. Mijn moeder is 93
en die kan ik overdag nooit be
reiken. Ze zit in allerlei clubs. Zo
lang je gezond bent van lijf en
leden, zegt ze altijd, waarom
zou je dan stoppen? Op mijn
vijftiende stond ik in de bakkerij.
Tot de gemeentesecretaris
kwam en zei: Het is toch zunde
dat 'ie in de bakkerij moet staan.
Hij kan toch zo goed leren. Zo
kwam ik in 1951 in Bierum als
volontaire op de secretarie te
recht."
Over Godlinze: „Het is een terp
dorp in de gemeente Bierum.
Als de zee kwam, kropen de
mensen bij elkaar en omspoelde
het water de terp. Zij baden tot
God: Geef ons linzen! Zo wil de
legende."
Op 1 junibegon u in Leiden. Wat
trofu aan?
„De bestuurskrachtmonitor ver
telt eigenlijk alles. Daar stonden
keiharde conclusies over Leiden
in. De stad heeft een te grote
broek aan, heeft te veel ambi
ties, gaat slecht om met de regio
en met de partners in de stad.
Kortom: Leiden was in last. We
hebben het niet goed gedaan.
We hebben ons te veel gefocust
op wat binnen de stadsmuren
ligt. We dachten het zelf wel te
rooien."
„Voordat het rapport uitkwam,
hebben we alle buurgemeenten
uitgenodigd. Ik heb gezegd: dit
college trekt het boetekleed aan.
Dat doen we één keer. In de
kerk hoeft dat ook maar één
keer voor absolutie.De bestuur
ders uit de regio hadden achter
over kunnen leunen en kunnen
zeggen: Da's nou typisch Lei
den, we hebben het altijd geroe
pen. Je kunt ook zeggen: we ko
men er samen uit."
Dat gebeurde, mede door de
knieval van Lemstra. En door
die van wethouder Ron Hille-
brand, benadrukt Lemstra. Bei
den trokken veel samen op om
van Leiden weer een fatsoenlijk
bestuurbare stad te maken die
kan samenwerken met omlig
gende gemeenten, zegt hij. Of
om althans het klimaat daarvoor
te scheppen. „Dit is een cul
tuuromslag. We zitten er mid
denin. Het gaat de goede kant
op, maar de weg is nog lang."
„Met de regio zijn afspraken ge
maakt over woningbouw, werk,
economie, verkeer en natuur.
Lemstra: „We zijn in Leiden op de goede weg." Foto: Mark Lamers
Dat is een gigantisch proces. En
grond erbij voor Leiden kun je
vergeten. Fusie en annexatie zijn
noch voor de regio, noch voor
de provincie, noch voor de
Tweede Kamer aan de orde. We
moeten dus samenwerken."
.Anders omgaan met onze part
ners in de stad lukt niet van de
ene op de andere dag. We zijn
mondjesmaat begonnen de
contacten te verbeteren. De wo
ningcorporaties, de universiteit,
het LUMC, het ROC en de Ho
geschool zijn al langs geweest.
En waar ik blij mee ben, is dat
de Leidse kring terug is. Die was
op sterven na dood, maar krijgt
weer een nieuw leven. Daar ont
moeten bestuurders van ge
meenten, het bedrijfsleven en
allerlei organisaties uit de stad
en de regio elkaar. Het is nu de
Leidse regiokring."
„Verder was er een grote afstand
tussen wat het bestuur wil en
denkt, en wat de ambtelijke top
dacht dat het bestuur wilde. Bo
vendien had alles prioriteit.
Daar wordt een organisatie ho
rendol van. Er was altijd een
sterke wethouderscultuur de
politiek gekozenen maken de
dienst uit. De relatie tussen het
stadsbestuur en de ambtelijke
top is niet zoals die is tussen een
man en een vrouw in een goed
huwelijk. Als al die ambtenaren
nou allemaal klorissen en klo-
ressen waren. Er zitten vele
voortreffelijke managers tussen.
De expertise en de capaciteit
van het ambtelijke apparaat
kwamen onvoldoende tot hun
recht."
„Het is aan het veranderen,
maar mijn opvolger Henri Len-
ferink krijgt daaraan zijn handen
vol. Hij moet zorgen voor een
heid in het college en voor goe
de samenwerking met de amb
telijke top."
„Met wat ik ben tegengekomen,
kon ik als burgemeester niet
zeggen: daar heb ik geen bood
schap aan. Een waarnemer
komt om op de winkel te pas
sen. Dat is me niet gelukt. In
Leiden is dat ook niet mogelijk.
Ik kon me niet terughoudend
opstellen. Je wordt in de organi
satie gezogen."
Dat hoor je vaker: U bent een be
moeial.
„In de collegevergaderingen
wordt wel eens lachwekkend ge
zegd: het is goed dat het maar
een jaar duurt. Daar heb je die
oude vos weer. Ik kon niet stil
zitten. Ik heb ook van de wet
houders en de raadsleden de
ruimte gekregen wat te doen.
Die ruimte heb ik ook gepakt.
Zo eigenwijs ben ik ook wel
weer."
„Het college redt zich wel. Ik
ben te spreken over de wethou
ders. Het zijn wel vechtersba
zen. Daar moet je als coach bo
ven kunnen staan. Met de stijl
van Guus Hiddink, niet die van
Louis van Gaal. Commando
structuren werken hier niet Lei
den is een beetje anarchistisch,
ze houden hier niet van strakke
hiërarchie."
„Het is een voorrecht dat ik een
oude vent ben. De wethouders
leiden - Het einde komt in zicht. Waarnemend burgemeester Wolter
Lemstra is aan zijn afscheidstournee door de stad begonnen. Zo werd
hij gistermiddag door een colonne van niet minder dan zeven brand
weerauto's van het stadhuis aan de Breestraat naar het stadsbouw-
huis aan de Langegracht vervoerd om van de ambtenaren afscheid te
nemen. Morgenmiddag is het definitieve vaarwel na een dienstver
band van bijna een jaar. Dan volgt na een buitengewone raadsverga
dering een afscheidsreceptie in de burgerzaal van het stadhuis. Foto:
Hielco Kuipers
hadden allemaal mijn schoon
zonen kunnen zijn. Ik heb drie
dochters. Iemand die veel ouder
is, wordt eerder geaccepteerd.
Daarbij heb ik vijftig jaar bij de
overheid gewerkt, in dertien ge
meenten, en leiding gegeven
aan drie departementen van het
rijk. Ook dat is een voorrecht.
Mij naaien ze geen oor aan."
U stelt: het college redt zich wel.
En de gemeenteraad?
„De raad zoekt zijn weg in het
nieuwe duale bestel. Hij functio
neert niet slecht. De raad vraagt
terecht een visie van het college
voor de lange termijn, anders
kan die geen kaders stellen.
Maar partijen moeten niet
wachten tot alles gebraden en
gebakken is tot het wordt aange
boden op een servet."
„De raad moet eerder aan de
bak, zodat hij eerder piketpalen
kan slaan. Nodig vaker wethou
ders uit zonder beleidsstukken.
Jöh, wat wil je nou? De wethou
ders vinden dat best leuk. Ze
zijn ijdel genoeg om te vertellen
waar ze mee bezig zijn en waar
ze trots op zijn."
„Het democratische spel in Lei
den vind ik plezierig. Je kunt
zeggen: Oh, daar heb je Daan
Sloos weer, of Jacques de Coo.
Ik geniet er elke keer weer van.
Het is een beetje spel, een beetje
arena. Zo ging het in Amster
dam ook. En het is zoals de Lei-
denaar is: met het hart op de
tong."
Hetajscheid valt zwaar.
„Ja. Leiden is een prachtige stad.
Hij pakt je beet en laat je niet
meer los. Of je gaat je grenze
loos ergeren, of je gaat helemaal
de diepte in. De Leidenaars kan
keren veel. Een pietsie mag, dat
houdt het stadsbestuur alert.
Maar als je ze op hun stad aan
spreekt, zijn ze juist hartstikke
trots. Deze stad heeft ook een
schitterende historie. Ik heb het
afgelopen jaar genoten. En mijn
vrouw en ik gaan geheid naar
Leiden op 3 oktober. Het feest
heeft vorig jaar een enorme in
druk op ons gemaakt"
leiden - Tegen een 20-jarige
man uit Leiden is gisteren drie
jaar celstraf geëist voor een
reeks kleine inbraken. Tegen
een maat van de Leidenaar heeft
de officier van justitie acht
maanden geëist.
Hij kenschetste de 20-jarige
man als 'serie-breker'. De man
stond terecht voor niet minder
dan veertien inbraken. Tussen
oktober en januari heeft hij vijf
keer ingebroken in woningen
aan de Langegracht, twee keer
aan de Hooigracht, twee keer
aan de Boerhaavelaan. Ook is hij
binnengedrongen in huizen aan
het Noordeinde, de Caecilia-
stiaat, het Pieterskerkhof en het
Vinilypad. Hij had het daarbij
vooral gemunt op zaken als tele
foons, camera's en spelcompu
ters. Het bewijs tegen hem is
overweldigend, omdat overal
zijn oorafdrukken zijn aange
troffen op plaatsen waar hij aan
ramen en deuren heeft geluis
terd.
De inbreker, afkomstig uit Alge
rije, heeft jaren geleden politiek
asiel aangevraagd in Nederland.
Toen dat werd afgewezen, is hij
op straat beland. Wat voor toe
komst de man hier nog dacht te
hebben, wilde de rechter van
hem weten. „Geen toekomst,
mijn toekomst is verloren", liet
hij via zijn tolk weten.
„Moeten wij u elke keer dan
maar langer opsluiten?" vroeg
de rechter. „Waarom gaat u niet
terug naar Algerije om daar een
toekomst op te bouwen? Want
hier heeft u geen toekomst, ze
ker niet in de criminaliteit." De
officier kondigde aan het leven
van de verdachte financieel zuur
te maken als hij na een eventue
le veroordeling in het land blijft.
De rechter doet uitspraak op 21
mei.
leiden - De Stichting Dienstver
lening is begonnen met een
project in de Merenwijk en Lei
den Noord dat het Meldpunt
Vrijwillige Hulpverlening wordt
genoemd. Hiervoor wordt ge
zocht naar enthousiaste man
nen, vrouwen, jongens en meis
jes die af en toe tijd over hebben
en iets voor de oudere mede
mens willen betekenen. Vrijwil
ligers die een keer met iemand
vallen wandelen, winkelen, een
praatje maken bij een kopje kof
fie of om met iemand mee te
gaan naar het ziekenhuis.
Tientallen ouderen zouden hier
van graag gebruik willen maken.
Ook wordt er gezocht naar ie
mand die een oudere dame in
de Merenwijk 's avonds wil be-
zoeken. Meer informatiëSandra
Fleur. 5231063.
fie over zwemabonne-
b houdt nog even aan.
eerder ouderen boos
f in hun ogen buitenspo-
ieven, nu melden zich
ouders en gedupeerde
in. Zo is mevrouw A. Al-
g uit Leiden Zuidwest
p de gemeente omdat zij,
an en hun drie kinderen
lalf, dertien en vijftien
ïtmeer in aanmerking
ivoor een gezinsabonne-
tlkwas onaangenaam
ten voel me een beetje
belazerd door de gemeente."
Vorig jaar kocht mevrouw Al
tenburg een gezinsabonnement
voor 90 euro. Dit jaar moet zij
voor ieder afzonderlijk een
abonnement aanschaffen van
42 euro. Een snel rekensomme
tje leert dat haar dat het lieve
sommetje van 210 euro kost
„Dat komt omdat het gezins
abonnement alleen nog maar
geldt voor ouders met kinderen
tot en met elf jaar. Die konden
dit jaar een gezinsabonnement
voor 95 euro in de voorverkoop
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 - 53 56 424
kopen of vanaf 3 mei voor 104
euro", verduidelijkt Altenburg.
„Blijkbaar heb ik nu geen gezin
meer, omdat mijn kinderen ou
der zijn dan elf jaar. Dan word
ik blijkbaar gestraft en ben zo
ruim het dubbele bedrag kwijt."
Altenburg vindt dat zij eigenlijk
'dubbel' wordt gepakt „Je hebt
al drie schoolgaande kinderen
en dat kost een hoop geld. Dan
komen die zwemtarieven er ook
nog eens bij. Wij wonen vlak bij
het zwembad, maar kopen dit
jaar dus geen vijf individuele
abonnementen. Dat is jammer
voor de kinderen, maar ik ben
niet gek Ik kan me niet voor
stellen dat ik de enige ben die
zo reageert.
Altenburg vindt het verder
vreemd dat zij niet door de ge
meente is geïnformeerd over de
wijziging rond de seizoens
abonnementen. „Bij de aan
vraag van eerdere abonnemen
ten moest de gemeente altijd
naam en adres weten. Waarom
stuurt Leiden ons dan niet even
een briefje met de veranderin
gen rond abonnementen en ta
rieven?"
Daarnaast ergert Altenburg zich
aan het feit dat kinderen van
nul tot drie jaar dit seizoen ook
entree moeten betalen. „Ik be
grijp dat het voor zwembaden
niet gemakkelijk is en dat er
misschien financiële proble
men zijn. Maar moet ik die dan
oplossen? Eerlijk gezegd voelen
Een gezin met kinderen van twaalf jaar en ouder is dit seizoen veel meer geld kwijt om in De Vliet te
kunnen zwemmen. Archieffoto: Eric Taal
wij ons een beetje in de kou ge
zet door de gemeente.
H. de Boer, manager sportac
commodaties van de gemeente
legt uit dat De Vliet meeloopt
met de tariefsverhogingen die
begin dit jaar zijn doorgevoerd
in de zwembaden De Zijl en het
Vijf Meibad. „En daar hoort de
verlaging van de leeftijdsgrens
voor gezinsabonnementen van
vijftiennaar elf jaar ook bij. Er
zullen best gezinnen zijn die
meer moet gaan betalen. Maar
ondanks dê prijsverhoging kan
een gezin toch het hele seizoen
voor weinig geld zwemmen."
Eric-Jan Berendsen
leiden - Artsen en zwangere
vrouwen moeten terughouden
der zijn met het kunstmatig op
wekken van weeën om een
zwangerschap in te leiden. Dat
zegt gynaecoloog Nicolette van
Gemund, die gisteren aan de
Universiteit Leiden promoveer
de op het inleiden van zwanger
schappen.
Van Gemund komt met haar
waarschuwing nadat zij had
ontdekt dat het kunstmatig op
wekken van zwangerschappen
het risico op een keizersnee en
andere complicaties zoals infec
ties duidelijk verhoogt. Bij een
onrijpe baarmoederwand is er
zelfs een drie tot vier keer grote
re kans op een keizersnede dan
bij een natuurlijk op gang geko
men bevalling. Sommige vrou
wen krijgen emotionele proble
men na een keizersnede.
Het inleiden van de zwanger
schap was van oorsprong een
methode voor zwangere vrou
wen bij wie complicaties optra
den zoals zwangerschapsvergif
tiging, een verminderde functie
van de placenta of het 'over tijd
zijn' van de baby. Maar volgens
het LUMC, het Leidse academi
sche ziekenhuis, wordt het op
wekken van zwangerschappen
zonder dringende medische re
den de laatste jaren op grote
schaal toegepast.
Als de vrouw bij een bepaalde
dokter wil bevallen bijviDrbeeld,
of als de arts wil dat debevalling
binnen kantooruren gebeurt. Of
ook als de aanstaande moeder
genoeg heeft van de zwanger
schap. Een verwerpelijke ge
woonte, vindt Van Gemund.
„De risico's van het inleiden van
zwangerschappen geven alle re
den om er terughoudend mee te
zijn."
leiden - In het Cronesteinpark aan de Kanaalweg wordt donderdag
15 en 22 mei en 5,12,19 en 26 juni een introductietraining 'Sportief
Wandelen 40+' gegeven. Sportief wandelen gebeurt in een wat ho
ger tempo dan normaal wandelen en wordt afgewisseld met oefe
ningen. De training is geschikt voor iedereen, het tempo wordt
langzaam opgevoerd en met ieders capaciteiten wordt rekening ge
houden. Deelname is gratis. Aanmelden bij Pluspunt, telefoon
5413536, (tussen 9 en 12 uur).
