Rellen om SARS op Chinees platteland BUITENLAND Guangdong natuurlijke broedplaats van nieuwe virussen Berlusconi beroept zich op dode getuigen Tientallen doden door tornado's in VS Garner: Nog deze maand interim-bestuur in Irak LAEA-hoofd wil onderzoek naar nucleair instituut 'Een deel van mij is weggegaan door onze correspondent Gert-Jan Broere PEKING - De Zuid-Chinese provin cie Guangdong is de geboorte plaats van het coronavirus dat de longziekte SARS veroorzaakt. Een echte verrassing is dat niet. De eet- en leefgewoonte maakte van de provincie een tikkende tijd bom. Van achter uit de kraam klinkt een jammerend gemiauw. In kleine, op elkaar gestapelde kooitjes zit een tiental katten te wachten op de dood. Ze zien er smerig uit, maar dat schrikt po tentiële kopers niet af. Het gaat er om dat ze vers zijn. Ze zijn tenslotte voor de consumptie. Wanneer een klant een dier heeft aangewezen, wordt de nauwelijks tegenstribbelende kat ter plekke de nek omge draaid door de verkoper, die ie dere keer weer moet lachen wanneer toeristen bij de aanblik nauwelijks hun eten kunnen binnenhouden. Vervolgens ver dwijnt het levenloze dier in de tas van de koper. Het is niet de enige 'bijzondere' waar die wordt aangeboden op de Qingpingmarkt in Guangz hou. Een paar kramen verder aan wint szaak Een Britse veteraan rlog tegen Irak in 1991 •ren een rechtszaak igeheten Golfoorlog- gewonnen. Volgens rechtbank is het lijk dat de gezond- ilemen van Alex Izzet, ize botten, zwakke b psychologische te wijten zijn aan de Jes tegen chemische en ..Jhe oorlogsvoering die ds heeft gekregen. De gjllzzet, een voormalig >n onderhoudseen- afloop dat hij hoopt doorbraak is in het ;k rond de erkenning ilfoorlogsyn droom machinist jrein achter 79IRF - Een machinist van 79jsnelheidstrein van de ^joorwegen heeft zijn ooag op een open vlakte 3i|ïs uitgestapt en weg gum niet meer terug te 06?at maakte een woord- 55[an de spoorwegen gis pend. De passagiers in 7ojan Dortmund naar moesten ruim een 2oiten totdat een inder- 5igetrommelde vervan- ïchinist de reis kon in. De 46-jarige ma- er zo plotseüng de if, zei later dat ge redenen hem tot zijn idden gebracht sen vijf' |pakt in Irak gjjroN - Amerikaanse oojebben in Bagdad een Qgjeèst gezochte Irake- 02 0 Safih Mahdi Am- 6ovangengenomen. Dat functionaris van het oop van defensie in Was- oorfsteren bekendge- M MK fff f ggje vrouwelijke weten- fljfff 55L bijgenaamd Me- 2oj[ltvuur, was volgens de ien betrokken bij het igramma voor de ig van massavernie- iens. Zij stond als iw nummer 53 op de eest gezochte Irake- 18 de 'harten vijf in het corresponderende [dat de Amerikanen 75aten maken. inse agent Vrijuit oope zaak tegen politie- 93|io Placanica die tij- 03|op van de G8 in het Genua in 2001 een 75|antiglobalist dood- 2if gisteren geseponeerd. 7°er beschikte positief op oiïek van de aanklagers irvolging af te zien, icanica uit zelfverde- hebben geschoten. lacht tegen langers Slobo •••6 - Het Joegoslavië-tri- jeeft twee voormalige iedewerkers van Slobo- isevic, Jovica Stanisic Jo Simatovic, aange legens oorlogsmisda- Dsnië en Kroatië. Dit de gisteren gepubli- nlastelegging. De Ser- inister van buitenland- Svilanovic zei gister- Belgrado dat beiden, letineerd zijn, aan het uitgeleverd zullen Het tweetal is vaak ge- ijdens het Milosevic - !n daarom is de aan- ien verrassing. Istraf voor irhandel mg - Een Chinese man doodstraf gekregen iet verkopen van dertig 1 de Chinese provincie Sijn vrouw kreeg voor tokkenheid bij de ver- 1 de meisjes tien jaar ipgelegd, zo meldde de lina Morning Post van- i De kinderen waren af- uit de provincie Yun- laar Henan gesmok- iderloze echtparen be daar tussen de 2000 en in (250 tot 410 dollar) Ikind. nlieden voor «nen getild f Het Europese anti- jireau (Olaf) heeft bij de je justitie aangifte ge il een omvangrijke I waarvan tenminste ïrikaanse zakenlieden itoffer zijn geworden, ilden vele honderddui- dollars voor 'anti-terro- irtificaten' die zoge- verden uitgegeven door .etaire Controle Raad' juropese Commissie, lan bestaat echter hele- !t. Volgens een woord- van Olaf zou een groep le en Nederlandse cri- achter de zwendel zit- [parket van Brussel dat in onderzoek heeft, kon 'ren niet bevestigen. dinsdag 6 mei 2003 hangt een half gevild honden karkas. Op de grond staan bak ken met over elkaar kruipende schildpadden. In een kapot aquarium krioelen slangen. Daar achter wordt de meer re guliere waar aangeboden: kip pen, konijnen, duiven en een verdwaalde fazant. Qingpingmarkt is de grootste toeristische attractie van Guang zhou, beter bekend als Kanton, hoofdstad van de provincie Guangdong. Het is een kilome ter lange rij van 2000 kramen. Alles wordt te koop aangebo den, van antiek tot traditionele Chinese medicijnen, maar de af deling vers vlees is bij toeristen het populairst én beruchtst Me nigeen heeft er zijn liefde voor de Chinese keuken afgezworen. 'Mensen uit Guangdong eten al les met vier poten, behalve een stoel en alles dat vliegt, behalve een vliegtuig', luidt het gezegde. Nog niet zo heel lang geleden gingen de Kantonezen daar prat op. Eten is voor hen één van de belangrijkste geneugten van het leven en een vorm van status. Hoe exotischer de gerechten die iemand zich kan veroorloven, des te hoger het aanzien. Maar toen sloeg SARS toe. Vrij wel iedereen is er inmiddels van overtuigd dat het coronavirus dat de longziekte veroorzaakt, in Guangdong oversprong van dier naar mens en zo veranderd is in het besmettelijke vims, dat ste delingen als Hong Kong en Pe king in paniek heeft gebracht. Voor zover te achterhalen is de SARS-epidemie begonnen in Foshan, ten westen van Kanton. Het kwam niet als een verras sing dat Guangdong de broed plaats bleek van nieuw vims, dat nog nooit eerder bij de mens werd aangetroffen. De schrijf ster Robin Marantz Henig waar schuwde begin 1998 in The Washington Post al voor een epidemie, die ergens in Zuid- China zou ontstaan. Ze dacht daarbij aan een influenzavims, vergelijkbaar met het vogelpest virus dat eind 1997 aan zes mensen in Hong Kong het leven kostte. De waarschuwing baseerde Ma rantz Henig op de levensom standigheden in Guangdong. In een gebied 4,5 keer groter dan Nederland wonen 90 miljoen mensen. Het platteland rond Kanton en Hong Kong geken merkt door boeren, vee en gevo gelte, boven op elkaar levend in een totaal vervuild milieu. De perfecte broedplaats voor een vims dat de weg van dier naar mens vindt. Dat is waarschijnlijk wat in Hong Kong gebeurde toen de vogelpest - die normaal alleen in kippen en eenden voorkomt - onder mensen slachtoffers maakte. Lang werd veronder steld dat hetzelfde zich voor deed met het coronavirus. Maar in hun zoektocht naar de zoge noemde indexpatiënt (de pa tiënt waar het allemaal begon) kwamen ambtenaren volksge zondheid uit bij Pang Zouyuo, bestuurder in Bitang, gemeente Foshan. Pang - die nog leeft - voldoet niet aan de voorstellin gen van Marantz Henig. Hij woont in een net huis zonder dieren in de omgeving. Het eni ge dat zijn vrouw wilde loslaten, was dat haar man regelmatig kat at. „Hij heeft last van mgpijn en is er van overtuigd dat het eten van kat de pijn vermindert. Maar sinds hij zo ziek is geweest eet hij het niet meer. De buren trouwens ook niet meer." Chinese wetenschappers zijn er nu van overtuigd dat het men selijke coronavirus, is veranderd onder invloed van een dierlijke versie, die bij katten en andere dieren voorkomt Zo is een nieuw vims ontstaan. Op zich is dat niet zo bijzonder. Er duiken regelmatig nieuwe virussen in de wereld op. Alleen zijn ze zel den zo besmettelijk, en dodelijk, als SARS. kansas city - Tristan Hoyle zit op de over blijfselen van zijn verwoeste winkel. Delen van de Amerikaanse staten Kansas, Missouri, Arkansas en Tennessee zijn zondag en giste ren getroffen door verwoestende tornado's. Volgens de Amerikaanse nieuwszender CNN vielen er zeker 38 doden, van wie twintig in Missouri. Volgens lokale autoriteiten zijn er in totaal zeker 83 wervelwinden geteld, een uit zonderlijk hoog aantal. De schade als gevolg van de tornado's is groot. Hele huizen werden weggeblazen door de 'twisters'. President Bush beloofde de getroffen landgenoten snel federale hulp. „De natuur kan soms bijzonder ruw zijn. Het beste wat we nu kunnen doen is bidden voor degenen die geleden hebben", aldus de president. Foto: AP/Mark Humphrey bagdad/anp-rtr - De Verenigde Staten ver wachten nog deze maand een nieuw inte rim-bestuur in Irak te kunnen presenteren. Het tijdelijke bestuur zal volgens de Ameri kaanse bewindvoerder in Irak, Jay Gamer, bestaan uit waarschijnlijk negen vertegen woordigers van de verschillende Iraakse ri valiserende facties. „Medio deze maand is het begin van een kem van een bestuur te verwachten", aldus de voorzichtig formule rende ex-generaal. Gamer noemde als mogelijke leiders van het tijdelijk bestuur Massoud Barzani (leider van de Koerdische Democratische Partij, KDP), Ahmad Chalabi van het Iraaks Natio naal Congres (INC), Jalal Talabani van de Koerdische PUK, Iyad Allawi van het Iraaks Nationaal Akkoord en Abdul Aziz al-Hakim, de tweede man van de sji'itische groepering SCIRI. Volgens de Amerikaanse tijdelijk be windvoerder komt er mogelijk ook nog een christelijk vertegenwoordiger bij en een af gevaardigde van de soennieten. De ex-militair Gamer zei ook dat hij volgen de week Paul Bremer verwacht, de nieuwe 'civiel bestuurder' van Irak. „Hij zal zich meer gaan bemoeien met het politieke pro ces. Ik doe dat nu allemaal en ik wil het niet allemaal doen." Met zijn opmerkingen maakte Gamer een voorlopig einde aan geruchten dat de eerder al uitgelekte benoeming van Bremer om streden zou zijn. Vooral het Pentagon, dat Gamer naar voren schoof, zou zich ertegen verzetten dat Bremer in de hiërarchie boven Gamer komt. Sommige media in de VS zei den dat Gamer direct zou opstappen als Bremer zijn opwachting maakt in Irak. Gar ner zelf zei gisteren dat hij 'nog wel een tijd je blijft'. De Verenigde Staten onderzoeken of het mogelijk is een deel van de voormali ge moerassen in het zuiden van Irak te her stellen. De baas van het Amerikaanse agent schap voor Internationale Ontwikkeling, door onze correspondent Hans Geleijnse rome - De beer is los in de Itali aanse politiek: premier Silvio Berlusconi stond gisteren op verdenking van omkoping voor zijn rechters in Milaan en be schuldigde de president van de Europese Commissie Romano Prodi van malversaties. Ter ei gen verdediging beriep hij zich op een overleden vriend, de we gens corruptie veroordeelde so cialistische ex-premier Bettino Craxi die twee jaar geleden in ballingschap in Tunis stierf. In het geding is de privatisering van de staatsvoedselketen SME in 1985. Volgens Berlusconi had Prodi als baas van het staatsbe drijf IRI dat opdracht had SME te verkopen, een deal gemaakt met Buitoni van de industrieel Carlo de Benedetti. „Premier Craxi was hierover zeer veront rust. Hij bad me om mee te bie den voor SME zodat de staat er niet bij in zou schieten. In het landsbelang en niet om eigen interesses te dienen heb ik dat gedaan", zei Berlusconi. Omdat een Romeinse rechter er een stokje voor stak ging de ver koop van SME aan Buitoni niet door. Volgens het Milanese par ket was deze rechter in opdracht van Berlusconi omgekocht door diens advocaat en naaste mede werker bij Berlusconi's bedrijf Fininvest, Cesare de Previti. Pre- viti - vorige week in een andere omkopingszaak ten gunste van Berlusconi veroordeeld tot elf jaar gevangenisstraf - is met twee anderen eveneens gedag vaard in het SME-proces. Berlusconi zegt het slachtoffer te zijn van politieke justitie door 'rode rechters' in Milaan. Giste ren mocht hij als verdachte zijn eigen verdediging voeren. Hij gebruikte de helft van de hem toegestane tijd van twee uur. Er waren in en buiten de volgepak te rechtszaal de nodige inciden ten. De rechters maakten zich woedend over applaus voor Ber lusconi van de publieke tribune. Bij diens aankomst wist de zoon van een ex-rechter dichtbij de premier te komen. „Houd je aan de wetten, je zult eindigen als Ceaucescu", schreeuwde de jongeman. Berlusconi, zichtbaar geërgerd door deze verwijzing naar de in 1989 terechtgestelde Roemeense dictator, gaf zijn po- litie-escorte onmiddellijk op dracht de betoger te identifice ren. Deze werd na aanhouding vrijwel onmiddellijk weer vrijge laten. De beschuldiging richting Prodi zorgde voor schokgolven. Italië neemt op 1 juli het roulerende voorzitterschap van de EU over en met een premier en commis sievoorzitter op voet van oorlog belooft dat weinig goeds voor de noodzakelijke intensieve sa menwerking tijdens deze perio de van zes maanden. Prodi zelf, op bezoek in Bologna, reageerde laconiek: „Dit is niet mijn pro ces. Verder geen commentaar." Maar oppositieleiders waren des Konijnen worden gewogen op de markt in Guangzhou. Markten als deze worden verantwoordelijk ge houden voor het ontstaan van SARS. Foto: EPA/Paul Hilton peking/anp-dpa - De versprei ding van de besmettelijke long ziekte SARS leidt in China tot steeds meer onrust buiten de zwaar getroffen hoofdstad Pe king. Chinese en andere Aziati sche media maakten gisteren melding van recente rellen op het Chinese platteland, waar de be volking in opstand kwam tegen de stringente maatregelen en te gen lokale overheidsfunctionaris- De rellen zijn onder meer ge meld in de provincies Henan (Centraal-China) en Zheijang (Oost-China). Plaatselijke bewo ners richtten hun woede vooral op de quarantaine van ver meende SARS-patiënten op plaatsen nabij hun huizen. De demonstranten zeggen geen zie ke mensen zo dicht in de buurt te willen, aldus een Chinese overheidsfunctionaris. Uit voorzorg zijn intussen in de stad Nanjing bijna 10.000 men sen in quarantaine geplaatst. De geïsoleerde inwoners, van wie er maar zeshonderd in direct con tact zijn geweest met SARS-pa tiënten, zijn ondergebracht in een stuk of tien instellingen in de stad. Loco-burgemeester Xu Zhongzi verklaarde dat zijn stad streeft naar 'geen besmettingen, geen sterfgevallen, geen ver spreiding1. Nanjing is de hoofdstad van de oostelijke provincie Jiangsu, waar althans volgens de officiële gegevens slechts vier SARS-ge- vallen zijn bevestigd. Steeds meer Chinese autoriteiten ne men hun toevlucht tot massale afzondering van inwoners om verdere verspreiding van de ziekte tegen te gaan. Alleen al in de hoofdstad Peking zijn circa 16.000 mensen in quarantaine geplaatst. Het stadsbestuur van Peking heeft weer nieuwe voorzorgs maatregelen aan de al lange lijst toegevoegd. Het is per direct verboden te zwemmen, te vis sen of te varen in alle waterbas sins. De sluiting van alle zwem baden, meren en plassen moet voorkomen dat het vims de openbare watervoorziening be smet. De maatregel volgt op de bekendmaking van de WHO dat het vims veel langer buiten het menselijk lichaam kan overle ven dan tot nu toe werd aange nomen. Ziekenhuizen in Peking kampen met een oplopend tekort aan Universiteit weert studenten om SARS De Universiteit van Califor- jtiië in Berkeley neemt met het oog op de longziekte SARS in het komende zomer semester geen studenten aan uit China, Taiwan, Singapore en Hong Kong. Dat heeft de leiding van de vermaarde ho geschool gisteren meege deeld. Door de maatregel worden enkele honderden studenten gedupeerd die zich voor het op 27 mei be ginnende semester hebben ingeschreven. In het afgelo pen semester waren onge veer 700 studenten uit de ge noemde gebieden afkomstig. ondersteunend personeel. Men sen geven massaal hun baan op uit angst met SARS te worden besmet, meldden de staatsme dia. Schoonmakers en mensen die maaltijden bezorgen, heb ben hun taken overgedragen aan het verplegend personeel, dat al zwaar overbelast is door de gezondheidscrisis. Andrew Natsios, zei gisteren dat met de hui dige watertoevoer in het gebied, mogelijk een kwart van de moerassen levensvatbaar is. De moerassen tussen de rivieren Eufraat en Tigris waren duizenden jaren lang een uniek natuurgebied met rietvelden, meren en on telbare drijvende eilandjes. Verder leefden er soorten vogels en vissen die vrijwel ner gens anders voorkomen. Het gebied van oudsher werd bevolkt door de Moeras-Ara bieren, oftewel Madan. Na het einde van de Golfoorlog in 1991 kwa men de Madan in opstand tegen Saddam Hussein. Toen Amerikaanse militaire onder steuning uitbleef, sloeg de voormalige Iraak se dictator de opstand genadeloos neer. Tienduizenden Moeras-Arabieren werden gedood of verjaagd en hun leefgebied werd letterlijk drooggelegd. Wat grotendeels over bleef was een droge, verzilte woestijn waar niets meer wil groeien. wenen/ap - Het hoofd van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA), Mohamed el- B aradei, heeft de Verenigde Staten schriftelijk ver zocht een delegatie te mogen sturen naar het Iraakse instituut voor kernonderzoek Tuwaitha, waaruit niet alleen allerlei uitrusting, maar moge lijk ook nucleair materiaal verdwenen is. Dat zei IAEA-woordvoerster Melissa Fleming gisteren. Volgens Fleming is het verzoek gedaan naar aan leiding van 'een aantal verslagen van ooggetuigen en media' over plunderingen van het instituut, dat zo'n twintig kilometer ten zuiden van Bagdad is gelegen. Op ongeveer duizend plaatsen in Irak wordt ra dioactief materiaal gebruikt in de industrie of ge zondheidszorg. VN-inspecteurs ontdekten voor de oorlog 1,8 ton verrijkt en natuurlijk uranium in het instituut. Het staat vast dat computers, meubilair en weten schappelijke uitrusting uit het instituut zijn ver dwenen. Of ook nucleair materiaal is meegeno men, is vooralsnog onduidelijk. N MEMORIAM duivels. „Berlusconi probeert de aandacht voor zijn eigen verant woordelijkheid te ontlopen door er anderen bij te betrekken", zei de post-communist Fassino. De oppositie is toch al in rep en roer vanwege een debat over immuniteit voor strafvervolging. Op voorstel van de voorzitter van Senaatsvoorzitter Marcello Pera, een partijgenoot van Ber lusconi, zou het parlement snel een besluit moeten nemen om in elk geval de vijf hoogste verte genwoordigers van de staat (president, premier, de voorzit ters van de beide parlements- huizen en de opperrechter) tij dens de uitoefening van htm ambt te vrijwaren van justitiële vervolging. De oppositie is het daar mee eens, maar verzet zich mordicus tegen het toepasbaar verklaren van deze wet voor lo pende processen, zodat Berlus coni in elk geval tijdens zijn pre mierschap gevrijwaard zou zijn van rechtsvervolging. door onze correspondent Eelco van der Linden pretoria - Walter Sisulu, vechter tegen de apartheid en zijn leven lang strijdmakker van Nelson Mandela, is gisteren na een lan ge ziekte op 90-jarige leeftijd overleden. Zuid-Afnka verliest een van de vaders van het nieu we vaderland, een man die met zijn spierwitte haar meerdere generaties inspireerde het land te bevrijden van het racistische regime. „Hij laat een grote leegte achter, een deel van mij is weggegaan", reageerde Mandela vannacht. Enige tijd geleden zei de eerste zwarte president van het land tegen een groep schoolkinde ren: „Sisulu steekt met kop en schouders boven alle andere Zuid-Afrikanen uit. En dat komt door zijn eenvoud en simpel heid." Sisulu was de zoon van een blanke voorman en groeide op in een arm Zwart gezin in de Transkei, het 'Thuisland' van de Xhosa's. Zijn status van kleur ling voedde zijn haat tegen de blanke overheersers en zijn drang om tot actie over te gaan. Op 15 jarige leeftijd trok hij naar de stad, waar hij onder andere zou werken als bakkersknecht en mijnwerker. Hij had weinig Walter Sisulu 1912-2003 officieel onderwijs genoten en zou uiteindelijk een eigen be drijf in onroerend goed opzet ten. Sisulu gold als de stille strateeg op de achtergrond van het Afri kaans Nationaal Congres (ANC), de bevrijdingsorganisatie die werd opgericht in zijn geboorte jaar (1912) en die hij als geen ander belichaamde. Hij richtte in 1944 de Jeugdbond op van het ANC met de latere voorman nen Oliver Tambo en Nelson Mandela om de toenmalige lei ding tot een militantere koers te bewegen. In 1949 werd Sisulu zelf tot secretaris-generaal van het ANC gekozen. Sisulu en Mandela waren, uit ei gen wil en noodgedwongen, on afscheidelijk. In de jaren '50 stelden ze het zogenaamde Freedom Charter op, waarin werd gepleit voor een non-raci ale samenleving, en organiseer den ze de eerste campagnes van burgerlijke ongehoorzaamheid. In 1956 werd het tweetal samen met 154 andere activisten aan geklaagd wegens verraad, maar ze werden na een vijf jaar du rend proces vrijgesproken. De keuze voor het gewapend verzet had verregaande conse quenties. In 1960 richtte Sisulu samen met Mandela^e guerril labeweging Umkhonto we Sizwe (Speer van de Natie) op. Bij een inval in 1963 werden plannen van de organisatie gevonden en in 1964 werd het tweetal tijdens het beroemde Rivonia-proces tot levenslang veroordeeld en naar Robbeneiland gestuurd. Sisulu kwam in 1989 vrij, een jaar eerder dan Mandela. Sisulu assisteerde Mandela bij de onderhandelingen met het apartheidsregime en het voeren van campagne tijdens de eerste vrije verkiezingen in 1994, maar bleef een rol ver op de achter grond spelen. Bescheidenheid was zijn handelsmerk, ook op het persoonlijk en materieel vlak. Hij is tot zijn dood met zijn vrouw Albertina blijven wonen in een simpel huisje in Soweto.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 7