BINNENLAND 2
Q
'Er is een bekende meneer neergeschoten
looise agenten willen hoofdstuk afsluiten
Een jaar later rest
de verwondering
O
ete voor lekken naam
imler in Vlaamse handen
Het beeld dat blijft
i
l/errassencL.C&A
UDC 154
dinsdag 6 mei 2003
'Aanhouding Van der G. was niet zo spectaculair'
mone Stevens
ium - Ze hebben het verhaal het afge-
jaar al heel vaak moeten vertellen, de
loise politieagenten die betrokken
bij de achtervolging en aanhouding
Ikert van der G.. „Maar het verhaal
steeds korter, hoor", zegt Martin Mo-
(37) met een lachje. Hij was het die
met zijn maatje Henk Jan Plantinga
1 hun twee politiehonden over de Hil-
ïse straten achter de verdachte aan-
kregen kort daarna assistentie van
immers (27) en Marcel Bosch (26),
latjes bij het korps,
maal gesproken rustige maandag
lerde aan het einde van de middag in
ctische toen via de meldkamer het
t kwam dat er was geschoten op het
park. Molenaar en Plantinga zaten op
iment net te eten in het Hilversumse
i en konden er direct heen, dank zij
dat ze standaard kogelvrije vesten
hun uniform dragen en de honden in
j klaar zaten.
ers en Bosch reden op dat moment in
n-zuid. „We zaten achter een fietsen -
n", zegt Bosch. De mededeling dat ie-
op het NOB-terrein was neergescho-
;d hen de dienstauto keren en naar
mm rijden. De vier agenten weten de
gebeurtenissen in die luttele minuten („Het
was binnen zes minuten gebeurd en binnen
half uur zaten we weer aan ons bureau om
het verbaal te typen") moeiteloos en gede
tailleerd te vertellen. Geen wonder, gezien
de zoveelste herhaling van het verhaal.
Een verhaal dat nu, een jaar later, onder
hand maar eens moet worden afgesloten,
meent Lammers. Molenaar maakt van de
gelegenheid gebruik om nadrukkelijk de rol
van chauffeur Hans Smolders te noemen.
„Als die er niet met zijn mobieltje achteraan
was gegaan, was de kans nihil geweest dat
we hem haddden gepakt. Dan was Volkert
van der G. in zijn auto op de Bomeolaan
weggereden en waren we hem kwijt ge
weest."
Het werd een historische gebeurtenis, om
dat er voor het eerst sinds eeuwen een poli
tieke moord in Nederland was gepleegd. De
mannen beseffen dat ze daar van heel
dichtbij getuige van waren. Molenaar: „Dat
maakt het ook zo bijzonder, de aanhouding
zelf was weinig spectaculair. Drie uur met
mijn hond in de struiken liggen om een in
breker te pakken is voor mij hetzelfde, dat
vind ik minstens zo spannend."
Van der G. gaf zich snel over. Lammers en
Bosch verrichtten de aanhouding. Mole
naar: „Het publiek applaudisseerde! Riep:
'Jullie hebben de moordenaar van Pim For-
tuyn te pakken!' Die wisten eerder dan wij
dat Fortuyn op het mediapark was neerge
schoten! De meldkamer had namelijk de
naam niet over de scanner willen noemen,
uit angst voor een massale toestroom van
media.In het busje op weg naar het media
park kreeg Henk Jan een telefoontje van zijn
vriendin ie hem vertelde dat Pim Fortuyn
was neergeschoten - ze zat voor de televisie.
Plantinga: „We keken mekaar aan en zei
den: dan hebben wij de dader net aange
houden."
De impact van de moordaanslag drong pas
het weekeinde erop bij de agenten door. Het
werk vermengde zich met het sociale leven.
Zo werd Plantinga tijdens zijn vakantie op
Rhodos aangesproken en Molenaar in een
supermarkt in een piepklein Zwitsers dorp
je. Toeristen herkenden de agenten van tele
visie en krantenfoto's.
Het was weliswaar niet zomaar een aan-
houdinkje - dat je met getrokken vuurwa
pen een verdachte van moord pakt is in het
Gooi nogal uniek - maar ook Lammers rela
tiveert de gebeurtenis.
„Qua spanning was het niet te vergelijken
met de achtervolging in Kortenhoef (in mei
vorig jaar, na een gewapende overval door
vier mannen op de plaatselijke ABN Amro-
bank, red.). Dat was veel gewelddadiger - en
spannender."
i VIEMtNS
De Gooise agenten verrichten de aanhouding van Volkert van der G. „Publiek applaudiseerde, omdat we de moordenaar van Pim Fortuyn te
pakken hadden. Dat wisten we toen zelf nog niet eens!" Archieffoto: Ton Kastermans
k/anp - Oud-wethouder
rs van Wageningen moet
ete van 500 euro betalen
bij op 6 mei vorig jaar de
an Volkert van der G. liet
;n. Politierechter Kester
hem veroordeelde hem
g wegens schending van
btsgeheim.
kreeg de avond van de
twee telefoontjes van
irgemeester Sala van Wa-
;n, waarin die hem in-
over de aanhouding van
tr G., oud-inwoner van
ingen. Sala vreesde voor
imdat hij op dat moment
ïbeelden zag van onlus-
)en Haag.
belde daarop S. van der
voorzitter van de Vereni
ging Milieu-offensief, waar Van
der G. werkzaam was. Van der
Wouw ging vervolgens rondbel
len, waardoor de naam van Vol
kert van der G. ging rondzingen.
Volgens de rechter had Bogers
als wethouder een geheimhou
dingsplicht. Bovendien had Sala
hem verteld dat het vertrouwe
lijke informatie betrof. Bogers
wist daarom dat de identiteit
van de verdachte geheim moest
blijven. Het onderzoek naar de
moord had ernstige schade kun
nen oplopen. Dat dat niet is ge
beurd, doet niets af aan de over
treding, aldus Kester.
De veroordeling was conform
de eis. Als de oud-wethouder
niet betaalt, moet hij tien dagen
de cel in.
ms-vosselaar/gpd - Bin-
t rijdt de bekende Daim-
van wijlen Pim Fortuyn
laanderen. De zwartgele
mdse nummerplaat
vervangen door PIM 002
letters op een witte ach-
id. „Pim 1 is er niet
zegt de nieuwe eigenaar
wagen, Alfons Buster uit
amse dorp Vosselaar. „Ik
le auto puur uit emotie
de omdat ik Pims broer
i ken als ex-collega. Mar-
u liever niet dat de auto
Ierland werd gebruikt of
misbruikt. Trouwens: als Kem
pense Belg 15 miljoen Neder
landers te snel af zijn vind ik ook
wel aangenaam."
Op de afdrukken van honden
pootjes op het raampje van de
achterdeur na, blinkt de be
roemde groene Daimler als
nieuw. Met die authenticiteitsaf-
druk zou deze topper uit de Ja
guar-stal in Nederland wel een
klein fortuin kunnen opbren
gen, maar de familie Fortuyn
wilde niet met deze wagen de
nagedachtenis aan de vermoor
de politicus verzilveren.
Ondanks consternatie rustige coördinatie vanuit de meldkamer
door Ed Brouwer
hilversum-naarden - De politie-inzet op de
avond van de moord werd gecoördineerd
door Jerry Stam vanuit de meldkamer, tien ki
lometer verderop in Naarden. Hij spreekt over
twaalf duivelse minuten die veel en veel kor
ter leken te duren. In feite ging het er rustig
aan toe in de centrale. Geen opwinding om
dat het om Fortuyn ging. Een beetje surrealis
tisch was het, herinnert Stam zich. Op één
van zijn computerschermen zag de Gooise
politieman live geluidloze beelden vanaf het
mediapark waar de reanimatie van de LPF-
voorman bezig was.
Het begint allemaal één, twee minuten over
zessen met het telefoontje naar 112 dat er
bij het audiocentrum op het mediapark in
Hilversum een meneer is neergeschoten,
een bekende meneer. Direct zoekt Stam uit
waar hij politieauto's tot z'n beschikking
heeft. Met de opdracht aan zijn collega's dat
zij eerst hun kogelvrije vesten aandoen, diri
geert hij binnen één minuut vijf wagens
naar de plek van de schietpartij, waaronder
eentje van de hondenbrigade.
Dat het om Pim Fortuyn gaat, zegt Stam er
niet bij. Agenten moeten dat horen van om
standers. Achteraf vindt Stam het lastig te
verklaren waarom hij de naam van Fortuyn
achterwege liet. Hij houdt het op 'beroeps
matig handelen', misschien voorkomen dat
zo'n mededeling bij zijn collega's iets los
maakt.
In no time zijn de wagens aan verschillende
kanten van het mediapark. Daar in de buurt
probeert de dader van de aanslag, Volkert
van der G., te ontkomen. Hij wordt op de
hielen gezeten door Fortuyns chauffeur
Hans Smolders, die met zijn mobiele tele
foon de politie de exacte vluchtroute kan
doorgeven. Jerry Stam kent de situatie daar
goed en stuurt zijn collega's enkele kanten
op waardoor zij de schutter de pas kunnen
afsnijden, welke kant hij ook opholt. Zoals
bekend eindigt de kortstondige vlucht bij
het Texaco benzinestation op de Hoge
Naarderweg, hemelsbreed zo'n 200 meter
van de hoofdingang van het mediapark.
„Hb, we hebben de verdachte, we hebben
het wapen, alles onder controle", melden de
collega's Stam per mobilofoon.
Van euforie bij de vier dienstdoende centra
listen in de meldkamer is dan geen sprake,
vertelt Stam. „Je zag het door die achtervol
ging natuurlijk al aankomen. Er ging niets
mis en we konden hem haast niet kwijtra
ken. Maar er valt wel iets van je af, als je de
dader hebt."
Met de aanhouding van Van der G. is het
echter niet voorbij. Er ontstaat nieuwe con
sternatie bij de hoofdingang van het media
park. Daar is het hek in allerijl gesloten en
het kan niet open, waardoor politie en am
bulance het terrein niet op kunnen. De
brandweer wil zonodig het hek rammen,
maar uiteindelijk gaan de hulpdiensten via
de achteringang het mediapark op, om zes
tien minuten over zes. Daar hebben agenten
de handen vol aan het op afstand houden
van journalisten.
Stam krijgt van de korpsen Amsterdam,
Utrecht en Flevoland hulp aangeboden
maar kan hen tot hun grote verbazing mel
den dat die niet nodig is. Wel is Jerry Stam
blij met de hulp die de commandant van
een ME-team van de politie Zaanstreek om
kwart voor zeven aanbiedt. De twee bussen
met twintig ME'ers hebben zojuist geoefend
op de voormalige legerplaats Crailo bij Hil
versum en laten zich graag inzetten om het
mediapark af te grendelen. Normaal duurt
het een uur voor de ME in actie kan komen.
In het eerste halfuur na de schietpartij
wordt de 112-centrale overstroomd met te
lefoontjes van mensen die menen de dader
te hebben zien lopen of fietsen, tot op de
hei toe. Dat gaat nog even door, ook als Vol
kert van der G. al is aangehouden, maar dat
belangrijke nieuwsfeit wordt de bellers be
wust onthouden. Iedereen wordt beleefd
bedankt voor de melding: "We gaan even
kijken'. Pas na half tien zal korpschef Magda
Bemdsen tegenover de wereldpers bevesti
gen dat de mogelijke dader is gepakt.
Tegen elf uur 's avonds zit de dienst van
Stam erop.
Hij maakt nog proces verbaal, belt het thuis
front en praat nog wat na met de collega's.
Na twaalven in z'n eentje voor de buis,
thuis, heeft hij voor het eerst geluiden bij de
beelden die hij al uren heeft gezien. Hij zapt
langs de zenders en beseft wat een wereld
gebeurtenis de dood van Fortuyn is. „Pas
dan komt alles naar boven."
De volgende dag krijgt hij complimenten
voor de rustige manier waarop hij de aan
houding en de rest van de avond gecoördi
neerd heeft. Stam: „Het gaf een goed gevoel
dat van politiezijde het allemaal goed ge
gaan was. Maar de droevigheid over de
dood van Fortuyn en wat dat allemaal los
maakte overheerste."
door Koos van Wees
den haag - Een jaar na de dood
van Pim Fortuyn overheerst bij
zijn aanhangers teleurstelling,
en bij de anderen verwondering
over hoe snel de Nederlandse
politiek weer is overgegaan tot
de orde van de dag. Even leek
het alsof de massale steun voor
Fortuyns roep om vernieuwing
ook daadwerkelijk zou leiden tot
een politiek waarin de burger
meer van zichzelf zou herken
nen. Het is ijdele hoop geble
ken.
Op de dag dat de dood van de
charismatische politicus wordt
herdacht met samenkomsten in
Hilversum en Rotterdam, hou
den CDA, WD en D66 de kiezen
stijf op elkaar over de kabinets
formatie. Waar alle politici zich
na diens dood achter Fortuyns
oproep om de achterkamertjes
te mijden schaarden, overheerst
nu de zwijgzaamheid. Openheid
zou het formatieproces bemoei
lijken, heet het; wie de tegenpar
tij in de kaart laat kijken ver
zwakt zijn eigen positie.
Maar ook buiten de formatie
zijn de politieke mores weer
barstig. Getuige ook de kritiek
op die LPF-ministers die in
dachtig hun grote leermeester
wél aangaven waar ze met hun
beleid naar toe wilden. De
'proefballonnetjes' van LPF-po-
litici als Herman Heinsbroek en
Hilbrand Nawijn werden in een
drachtige samenwerking van
politiek en media met grof ge
schut naar beneden gehaald.
Waardoor ook de taboes op cri
minele jonge Marokkanen,
doodstraf en de maximumsnel
heid overeind bleven, Fortuyns
voorkeur om werkelijk alles be
spreekbaar te maken ten spijt.
Ondertussen eigenen steeds
meer partijen zich de weinige
veranderingen toe die wél zicht
baar zijn sinds Fortuyns dood.
'Het land teruggeven aan de
burgers' heet het door Fortuyn
bedachte motto waaronder het
CDA nu de strijd aangaat met
bureaucratie en regelzucht. Vei
ligheid, hét boegbeeld van het
politieke falen van de laatste de
cennia, staat na de storm die
Fortuyn daarover veroorzaakte
nummer 1 bij rille partijen. En
zelfs CDA en WD blijken nu
niet ongevoelig voor de opvat
tingen over bestuurlijke ver
nieuwing, die Fortuyn ooit al
leen met D66 deelde.
Het steekt alleen wat bleekjes af
bij de massale volkswoede die
Fortuyns dood een jaar geleden
leek te veroorzaken. Natüürlijk
moet er wat veranderen, riepen
de gevestigde politieke partijen
toen, al wisten ze zelf nog steeds
niet helemaal wat. Die onzeker
heid vond zijn weerslag in het
onbestemde politieke klimaat
van het afgelopen jaar. Wie niet
weet waarnaar hij koerst, zoals
het huidige CDA/WD/LPF-ka-
binet, raakt al snel verdwaald.
Saai was het daarmee niet, maar
het is de vraag of Fortuyn dat
bedoelde toen hij zei dat de ra
men open moesten op het Bin
nenhof. De opschudding die de
moord op de lijsttrekker veroor
zaakte is inmiddels bekoeld, en
wat rest is een gevoq^an ver
vreemding over de aan hysterie
grenzende reacties toentertijd.
De man die toen zei dat het was
alsof hij een kind verloren had,
kan nu rekenen op deernis.
Uit een enquête vorige week
bleek dat de helft van de Neder
landers denkt dat Fortuyns be
langrijkste doel was om de poli
tiek wakker te schudden. Als dat
waar is dan is hij daarin ge
slaagd, zij het tijdelijk. Mis
schien dat het met betere pleit
bezorgers dan de LPF-fractie
anders was gegaan. Maar nu
zijn de barsten in de Haagse
kaasstolp geheeld, en schurken
de bewoners van het Binnenhof
weer gemoedelijk tegen elkaar.
Fortuyns roep om vernieuwing
is uitgewerkt.
Pim Fortuyn met zijn hondjes Carla en Kenneth. Foto: WFA/Roy Beusker
10% katoen
100% katoen
