Trike:
hangmat op drie wielen
WEG WIEL Z
Touran: ruimdenkende midi-mpv
geworden
'Ophalen nieuwe auto is entertainment
Fietsstrook
Test met anti
-kijkscherm
Lpg-actie
hoofddorp - Autogasleveran
cier BK-Gas houdt tot 9 juni
een actie om rijden op lpg te
promoten. De vier winnaars
mogen een jaar lang gratis au-
togas tanken tot een maximum
van 1.500 euro. Volgens BK-Gas
is het vanaf 14.000 km per jaar
lucratief om over te schakelen
op lpg. De actie bestaat uit het
raden van de besparing die rij
den op autogas oplevert.
Topmodel Jeep
amsterdam - Chrysler levert de
Jeep Grand Cherokee Overland,
het topmodel van de reeks,
vanaf heden met een 2.7 liter
CRD dieselmotor. De motor
met common rail techniek
heeft een vermogen van 163 pk.
De auto heeft een basisprijs van
65.300 euro.
Seat op show
Barcelona - Seat laat op de au
toshow van Barcelona, die nog
tot en met 4 mei duurt, de nieu
we Leon Cupra R met 225 pk
1.8 turbomotor zien. Verder
heeft het Spaanse merk de Ibiza
en Cordoba voortaan ook met
2.0/115 pk krachtbron uitge
rust. De Leon en Toledo zijn er
ook met 1.9/130 TDI-motor.
HDC301
door Rien van der Steen
Volkswagen heeft knap lang gewacht voor
dat het met een tegenhanger van een midi-
mpv kwam. Waar Renault, Opel, Nissan en
bijvoorbeeld Citroën al langer ijzers in het
vuur hebben. En Ford volgt nog met zijn op
de Focus gebaseerde C-Max. VW deed het
met zijn grote Sharan zoals Ford met de Ga
laxy en beide waren niet in staat snel te rea
geren op de vraag naar een middenklasser
met ruimtelijke eigenschappen.
Nu staat de Touran er dan, vanaf april. Wel
met een stijve prijs, want een Zafira is ruim
een paar mille goedkoper. De VW biedt veel
motorenkeus en heeft wat meer bagage
ruimte dan Renault (dat binnenkort een
nieuwe Scenic presenteert) en Opel. Ze den
ken bij VW iets ruimer.
Maar het is geen auto waar je vol geestdrift
ontwerp visioenen van krijgt. En anders dan
bij een Zafira moet de in de vloer wegvou-
wende derde zitrij van twee stoeltjes bijbe
steld worden. VW werkt er nog aan dat dat
achteraf ook kan. De tweede zitrij met drie
verschuifbare stoelen kan ook uitgenomen
worden en daar hoef je geen hernia mee op
te lopen. Want in plaats van ruim 20, wegen
de stoelen maar 16 kilo per stuk. Ze zijn dan
ook aan de dunne kant, met korte zittinkjes.
Voor een langere reistijd is het daar ook
enigszins behelpen, al zijn de stoelen wel
goed verstelbaar. Voorin is het heel anders,
dat zit je echt riant.
VW gebruikt altijd van die mooie kunststof
om het interieur aan te kleden. In de Touran
is dat veel minder het geval. Het laadruim
groeit trouwens naar een kleine twee kubie
ke meter wanneer alle stoelen achterin weg
zijn.
Voor het eerst werkt VW in de Touran met
een elektromechanische, snelheidsafhanke
lijk bekrachtigde stuurinrichting. Niet elek-
tro-hydraulisch, zoals tegenwoordig veel in
kleine auto's toegepast wordt. En het vol
doet prima, want de Touran laat zich erg
goed dirigeren, met voldoende stuurgevoel.
Vering en demping voldoen niet geweldig;
de vering lijkt dik in orde, maar de demping
werkt op een of andere manier keihard. Zo
dat de achteras soms nogal dribbelt. De
wielbasis is gelukkig lang (12 centimeter
meer dan van de huidige Golf) en daaraan
ontleent de Touran veel wegcomfort.
VW mikt op jonge gezinnen met de Touran,
die in Duitsland trouwens ook bepaald niet
goedkoop is: 19.950 euro kost hij daar en
daar zal de gemiddelde buurlander ook wel
van opkijken. De in een nieuwe fabriek in
Wolfsburg geproduceerde Touran is niet be
paald een lichtgewicht en VW denkt dat hij
het meest als vijfeitter in de smaak zal val
len. Ford kiest met de vergelijkbare C-Max
trouwens uitsluitend voor een configuratie
met maximaal vijf plaatsen. Van een vier-
wielaangedreven versie komt het waar
schijnlijk nooit. Opbergplekjes zijn er ook
meer dan genoeg: het schijnen er in totaal
39 te zijn.
De basismotor 1.6 is aan de trage kant en de
FSI met zijn directe benzine-inspuiting is
iets vlotter, maar nog niet indrukwekkend
zuinig. Want bij de introductie in Zuid-
Spanje had hij toch 11,4 liter per 100 km.
nodig. De 1.9 diesel is een heel brave motor,
maar de nieuwe 2.0 met een handgescha-
kelde zesversnellingsbak (voor de FSI komt
ook een zestraps automaat) is met afstand
de imposantste van het stel. Met een verras
send hoog koppel van 320 Nm, dat heel stil
aan de voorwielen afgeleverd wordt. In no
vember volgt nog een versie met een 2.0
FSI-krachtbron.
VW wil dit jaar zo'n 7.500 Tourans in Neder
land verkopen. Volgend jaar moeten dat er
12.000 worden. Ruim denken heet dat.
De Touran: keurig, een tikje saai en knap prijzig. Foto: PR
door Joop van der Pol
Het lijkt nergens op. Drie wielen
heeft het, een voorvork waar
geen eind aan komt, oogverblin
dende kleuren en veel naakt,
glanzend staal. Het is geen mo
tor, ook geen auto, maar een tri
ke. Wat een trike is? Gewoon fun,
zegt de triker. Sommige motorrij
ders spreken oneerbiedig van een
fiets met zijwieltjes. Maar par
keer er eentje op een motorbeurs
en tien tegen één dat Kawasaki-
Kees en Harry met z'n Harley
nieuwsgierig rond de stand dren
telen. Een trike trekt altijd be
kijks.
Het fenomeen waaide een jaar
of tien geleden over uit de Ver
enigde Staten, de bakermat van
het customizen, het verbouwen
en aanpassen van voertuigen
naar persoonlijk inzicht: chop
pers, easy riders. In Nederland
worden trikes gewoon kant en
klaar gekocht en dan naar wens
verfraaid met eindeloos verkrijg
bare accessoires. Zelf bouwen is
alleen al vanwege de dure type
keuring onbegonnen werk.
Kenners schatten dat in ons
land nu grofweg duizend trikes
rondrijden, afkomstig van zeven
of acht fabrikanten. Elk voorjaar,
zodra het buiten een graadje of
vijftien wordt, duiken ze op. Een
soort hangmat van polyester,
gedrapeerd over een motor
frame dat aan de staart uit
mondt in een brede achteras.
Daarboven zit een compact blok
gesleuteld, meestal een luchtge-
koelde boxermotor uit de beste
VW-Kevertraditie. Die motor
verklaart het kenmerkende,
klapperende geluid.
De bestuurder herken je aan
jeans of leer, zonnebril en een
sjaaltje als haarband of voor de
Onderhoudskits Shimano
Goed en regelmatig onderhoud
van de fiets is van het grootste
belang. Zeker als de fiets vaak
wordt gebruikt en er hoogwaar
dige prestaties van de tweewie-
Ier worden gevraagd. Het bete
kent soms ook dat onderdelen
regelmatig moeten worden ver
vangen. Shimano brengt hiei
voor sinds kort zogenaamde
onderdelenkits op de markt
Voor elke onderdelengroep i
een set, bestaande uit een n*
we ketting, een cassette en ej
flesje kettingolie.
Spaakspanningsmeter
Een gelijkmatige spaak
spanning is het geheim van
sterke wielen. Hoe kun je
dat controleren? Regelmatig
een bezoek aan de fietsspe-
ciaalzaak? Dat is tegenwoor
dig niet meer nodig.
ParkTool heeft een spaak
spanningsmeter ontwikkeld
cüe door iedereen eenvou
dig is te gebruiken. De TM-1
meet op een nauwkeurige
manier de spanning van el
ke spaak in het wiel. De me
ter is op vrijwel elke spaak
te gebruiken, ongeacht de
diameter. De adviesprijs is
99,95.
Verkeersveiligheidsorganisatie
TeamAlert zal bromfietsers die
geen helm dragen niet langer
overgieten met vla. Onder druk
van bedreigingen heeft het be
stuur besloten te stoppen met
de campagne, die een week
heeft geduurd. De ludieke aan
pak heeft geleid tot een stroom
bt^ze brieven en e-mailtjes
waarin ouders dreigden met ju
ridische stappen. Ook kreeg
TeamAlert signalen binnen van
jongeren die het voorbeeld van
de organisatie wilden volgen.
De campagne was erop gericht
Actie voor dragen helmen gestopt
om bromfietsers te wijzen c
het belang van een helm. F
aantal omgekomen brom- e
snorfietsers is vorig jaar n
procent gestegen tot ruim h
derd, bleek deze week uit v
lopige cijfers van het Centr
Bureau voor de Statistiek 0
en Rijkswaterstaat. Een eerdj
actie van TeamAlert leidde or
tot protest. De jongerenorgal,
satie plaatste in 2000 zwarte t.
borden op plekken waar jonf
ren in het verkeer waren omj^
komen. Vooral nabestaandefe
hadden daar moeite mee. 2:
ten te binden. Kim Steenbergen:
„We hebben verschillende leden
met een handicap, onder wie
ook ex-motorrijders. Ze hadden
last van nek- of polsklachten, of
kunnen vanwege een ongeluk
niet meer op een tweewieler.
Dankzij de trike kunnen ze weer
gewoon lekker toeren."
Het idee is al een paar jaar oud,
maar deze zomer vindt op de
autowegen rond Rotterdam, de
zogènoemde 'ruit', de daadwer
kelijke test plaats met het anti-
kijkscherm. Bij verkeersongeluk
ken moet het slachtoffers en
hulpdiensten afschermen van
het verkeer. Belangrijk is ook dat
er 'kijkfiles' mee worden voor
komen.
De uitvoering van het kijk-
scherm is simpel. Het is een
scherm dat als een harmonica is
opgevouwen op een aanhang
wagen. Die wagen bestaat uit
twee delen. Losgekoppeld ma
ken die delen het mogelijk om
het anti-kijkscherm uit te trek
ken tot een lengte van dertig
meter. Het is blauw en 1,20 me
ter hoog. Een elektrische lier rolt
het scherm als een gordijn uit.
Twee personen kunnen het in
ongeveer vijf minuten opzetten.
De test wordt uitgevoerd door
de politie van het korps Rotter
dam-Rijnmond, Rijkswaterstaat,
de brandweer en het Korps Lan
delijke Politiediensten. Die wil
len onder meer weten of het
verkeer zich normaler afwikkelt
dan wanneer er geen scherm
staat. Dan rijden veel automobi
listen, in beide richtingen, na
melijk langzamer omdat ze wat
van het ongeluk willen zien.
Het maakt het ook mogelijk bij
een brede weg van bijvoorbeeld
drie banen een flink deel be
schikbaar te houden voor het
verkeer. Getest wordt ook onder
meer hoe de wind op het
scherm inwerkt. Het moet zeker
windkracht vier aankunnen.
TNO heeft al getest hoeveel
wind het scherm doorlaat.
Het scherm wordt vooral ge
bruikt als verwacht wordt dat
een ongeluk voor minimaal een
uur werk zorgt. De politie be
paalt wanneer het wordt ge
bruikt Dat is besloten omdat zij
meestal het eerste op de plaats
van een ongeluk zijn. Rijkswa
terstaat zorgt dat het scherm ter
plekke komt
De testperiode is een half jaar.
Dat is om het bij meerdere
weersomstandigheden uit te
kunnen proberen. Halverwege
de proef wordt een tussenbalans
opgemaakt. Dan kan het scherm
voor de rest van de testperiode
nog worden aangepast.
Eind 2003 bekijken betrokkenen
welke beslissing moet worden
genomen.
Het scherm kan bij een ongeval
in vijf minuten door twee men
sen worden uitgerold.
Foto: René Teeuwen
moeten zorgen. Voorop daarbij
staan de pogingen om de klan
ten langer te binden dan alleen
met dagrecreatie. „Overal zien je
hoe attractieparken investeren
in hotelsen verblijfsaccommo-
datie, de resortontwikkeling",
weet Jeff Bertus, van IAAPA, de
wereldwijde koepel van attrac
tieparken.
De Efteling doet dat met
Droomrijk, waarmee uiteindelijk
op 3600 bedden wordt gemikt.
Daarnaast wordt gewerkt aan
een apart uitgaanscentrum, Uit-
rijk. Het Land van Ooit heeft zo
juist een uitbreidingsplan inge
diend bij de gemeente Heusden,
waarin wordt uitgegaan van in
vesteringen tot 45 miljoen euro
gedurende de komende 15 jaar.
Inclusief hotel waarvoor een fi
nanciële partner wordt gezocht.
Groei zit er ook in de verlenging
van het seizoen. De Efteling
heeft de traditionele opening
met Pasen vervroegd door al op
1 april de poorten te openen.
„Langere openstelling en meer
verblijfsaccommodatie zijn dé
groeimogelijkheden", zegt ook
Goof Lukken van de Beekse Ber
gen, waar jaarlijks zo'n 700.000
bezoekers worden geregistreerd
in Safaripark (550.000) en Speel-
land Beekse Bergen (150.000).
Daarnaast zijn er 440.000 over
nachtingen.
„Tot 1996 hadden we hier de
grootste stoeltjesbaan van Euro
pa, die stond model voor het at
tractiepark. Maar een kabelbaan
waar je 45 minuten in zit, is niet
meer van deze tijd. Met onze
drie takken zijn we nu wel een
van de meest diverse recreatie-
bedrijven in Nederland", aldus
Lukken.
Zo zoekt elke locatie zijn eigen
markt, zijn eigen positie. De Ef
teling heeft enigszins afstand
genomen van het spektakel en
mond. Omdat het nogal onor
thodoxe voertuig voor de Ne
derlandse wet een auto is - rij
bewijs B volstaat - was een helm
aanvankelijk niet verplicht. Dat
gegeven lokte zowel vrijheids-
minnende motorrijders als au
tomobilisten op het comforta
bele zadel. Sinds ruim een jaar
geldt een verbeterde regeling.
De triker kiest zelf óf een veilig
heidsgordel, óf een helm.
Zo'n tweehonderd trikers heb
ben zich georganiseerd in twee
clubs: 3 Wheels en de kleinere
Dutch Trikers Association. „We
hebben leden van 20 tot 67
jaar", vertelt vice-voorzitter Kim
Steenbergen van 3 Wheels. „We
organiseren weekends en ma
ken toertochten van hooguit
honderd kilometer. De snelweg
mijden we. Liever sturen we
ontspannen met zestig per uur
over de toeristische route, ge
nietend van de natuur. Er rijden
hele gezinnen mee. En of je nu
op een tweedehandsje zit van
8.000 euro of op een Boom
Streetfighter van 50.000 euro,
dat maakt niks uit. Ook snelheid
is absoluut geen item, al zijn er
trikes die verschrikkelijk hard
kunnen. Het gaat om de fun, ge
zellig samen op weg zijn."
„Een goeie trike moet aan drie
voorwaarden voldoen", vindt
Steenbergen: „Hij moet er
prachtig uitzien, hij moet lekker
ontspannen zitten en hij moet
veilig zijn. Het merk is niet zo
belangrijk."
Over dat laatste denkt Ton Bos
(58) ietsje anders. Met zes me
dewerkers bouwt hij in Weert de
enige Nederlandse trike: de
Bos's Trike. Per jaar verkoopt hij
er dertig, vijfendertig. De con
currentie komt vooral uit Duits
land. Bos heeft zojuist een Euro
pese typegoedkeuring verwor-
Ton Bos op een van zijn producten, de MTi Dual. Foto: Mare Bolsius
ven, dus hij kan de anderen nu
op hun eigen terrein het hoofd
bieden. „Maar bescheiden,"
zegt Ton, „anders groeit het me
boven het hoofd. Het moet leuk
blijven."
De Bos's trikes staan bij het tri-
kersvolk goed aangeschreven,
vanwege kwaliteit en afwerking.
..Een gebakje knutselen kan ie
dereen", vindt Ton. „Net zoals
iedereen ermee kan rijden. Zo'n
trike heeft een wegligging als
een kart Maar je moet wel je
verstand gebruiken. Soms huren
mensen er een voor een dagje
en gaan dan tekeer alsof ze op
een tank zitten. Dan krijg je on
gelukken natuurlijk. Maar nor
maal gesproken is een trike vei
liger dan een motor. Je wordt
beter gezien, een plots overste
kende drempel of een modder
plas is geen probleem en je valt
nooit om."
Zo heeft het voertuig een onver
wachte schare fans aan zich we-
hanteert het sprookje als the#z
Van der Zijl: „De buitenland!
vakantie is onze belangrijkst!
concurrent, plus tijdsbestedi
gen als funshoppen of de Til
burgse kermis. Maar met eer
concurrent als Six Flags bijvo
beeld, zijn we blij. Laten ze z
daar maar de Rollercoaster c
tal van Europa noemen. Met
woeste stalen geweld lokken
hun eigen publiek, jonge gas
met een hoog adrenalinegeh
te. De Efteling is er voor de h
familie." Veel scherper afgeb
kend is Het Land van Ooit
ze doelgroep wordt steeds jo
ger. Toen we in 1989 begonn
mikten we op gezinnen met
deren van 10 tot 12 jaar. Nu
blijkt dat kinderen van 6 tot I
9 jaar onze belangrijkste mai
vormen. Die markt wordt da
mee veel enger en verplicht
alleen investeringen te d(
zaken met meer functies'
directeur Taminiau toe.
Enkele jaren geleden besloot
Het Land van Ooit zich daara
ook te richten op nieuwe in
komstenbronnen: de verkoop
van cd-roms en video's bijvo
beeld, en theatershows in her
land. Steeds opgebouwd ron
het merk Ooit en de zogehetf D
Ooiters, de medewerkers die
overal een centrale plaats inr Pfl
men om zodoende de band 1 j
de piepjonge consument vas ia(
houden. Taminiau: „Van de
ruim 7 miljoen euro omzet hjQ
len we nu zo'n 35 procent uitAf
activiteiten buiten het park.")^
Tegelijk wordt de run op attrftei
tieparken, dierentuinen, zwe Kf
baden en ander recreatief aa£ 1
bod steeds massaler. Taminifó I
„Het attractiepark blijft een Tot
trekker. Uit onderzoek blijkt pc
Nederlanders van alle Europ< j£
nen het meest naar een attra i
tiepark gaan."
uplicht j
te doen i
:ties", li<L<=
no
door Henk Mees
Beleveniseconomie wordt het
genoemd. Zie Autostadt, het au
to-pretpark van Volkswagen in
Wolfsburg. In drie jaar tijd zijn
er zes miljoen bezoekers geteld.
Dagelijks komen hier 500 klan
ten hun nieuwe auto afhalen,
aangevoerd vanuit een torenho
ge glazen zuiL De hele familie
glundert mee op zo'n dagje uit
„Een auto ophalen is entertain
ment geworden", zegt woord
voerster Ines Rössler. Op een
oppervlakte van 25 hectare met
onder meer een circuit waarop
wagens kunnen worden getest
Een heus attractiepark.
Het voorbeeld van Volkswagen
vindt navolging op kleinere
schaal. Porsche lokt zijn klanten
naar Leipzig, waar 30 nieuwe
Porsches per dag de deur uit
gaan. Opel doet het met Opel
Live in Rüsselsheim; Audi ver
went de automobilist in Ingol-
stadt en BMW heeft plannen in
München.
Ondertussen klagen de plaatse
lijke dealers. .Autohandelaren
hoeven niet toe te kijken. Ze
kunnen Autostadt ook aanwen
den als instrument om klanten
te binden en te winnen", stelt
Ines Rössler.
De keus in de vrijetijdsbesteding
wordt steeds royaler. In de Efte
ling wijst algemeen directeur
Ronald van der Zijl op het eco
nomisch belang van attractie
parken binnen de toerismesec
tor. „De groei komt voort uit de
toename van vrije tijd. Er is ook
meer geld, ervaring in reizen en
méér mobiliteit Mijn opa en
oma hadden geen auto; nu rij
den grootouders met hun klein
kinderen naar de Efteling. Met
de komst van Disney naar Euro
pa is het parkenbezoek nog
meer gaan leven. Onder het
mom van 'het is niet alleen leuk
Autostadt: het futuristische auto-attractiepark van Volkswagen in Wolfsburg. Foto: GPD/Mario Vos
voor de kinderen' gaan we weer
naar een pretpark."
In de hele Nederlandse toeris
mesector zijn er inmiddels meer
dan 400.000 arbeidsplaatsen; er
gaat 40 miljard euro per jaar om
in deze bedrijfstak. Van der Zijl:
„Het aanbod zal alleen maar
toenemen. Een attractiepark
kun je nu eenmaal niet verplaat
sen naar een lagelonenland. De
werkgelegenheid zal ook toene
men. Want het is arbeidsinten
sief werk waarvoor we, gelukkig,
niet alleen academici nodig
hebben."
Tijdens het seizoen werken zo'n
2.000 mensen in de Efteling. Op
fulltimebasis zijn er gedurende
het gehele jaar 800 mensen in
vaste dienst. Het is veruit het
drukst bezochte attractiepark
van Nederland, met een bezoe
kersaantal dat vorig jaar op
3.465.000 uitkwam. Goed voor
een omzet van circa 90 miljoen
euro over 2002.
Als echte bedrijven zoeken ook
attractieparken naar nieuwe in
komstenbronnen die voor groei
