'Verleuking' van nieuws, is dat de bedoeling? MEDIA Een vat vol tegenstrijdigheden 'Ik houd van doorvragen' Media hebben lange tijd maatschappelijke onvrede, aan licht gebracht door Fortuyn, over 't hoofd gezien Oom Emile wilde nog beetje leven flfl >alityshow asterplan zaterdag 26 april 2003 i/ERSUM - De Holland Media jep heeft het nieuwe Ende- programma Masterplan ocht, dat in het nieuwe sei- n bij Yorin op de buis zal schijnen. Het is nog ondui- jk of er nog afleveringen ko- n van de populaire reallife p Big Brother. Masterplan, eerder al succes had in Por- jal, borduurt volgens een tl IG-woordvoerder voort op eality-trend, maar stijgt uit 'en de formats die we tot nu kennen. Kandidaten aan het c gramma geven volgens haar >e>r een bepaalde periode de 3 ie van hun leven uit handen de 'master'. Hoe het pro vim ma er precies uit gaat zien, de zender voorlopig geheim Djiden. Dat Idolseen tweede e krijgt, is al duidelijk. Vanaf ember brengt RTL4 het ta- en programma met dezelf- jpzet en presentatoren, ?e iout Oerlemans en Tooske 15 ugem, als de debuutversie. rerlevingskans VN neemt toe II n 1 haag - Het kabinet heeft :1 eren besloten dat de drem- n voor nieuwe landelijke om- fi pen omlaag gaat. Om in 5 een nieuwe licentie te krij- n hoeven ze niet langer .000 leden te hebben, maar .000. Dit is van belang voor ongerenomroep BNN. er itssecretaris Van Leeuwen vi idia, LPF) gaf eind vorig jaar an dat omroepen de groot moeite hebben om jongeren zich te binden. Daarom ie hij de lat lager gaan leg- BNN-directeur G. Timmer ;e lij met de realiteitszin van rewindsman. „Het pro oi met de ledentallen geldt ille omroepen, maar bij ons et bijzonder. Dat komt om- jongeren zich eigenlijk ner- s meer aan willen binden, gstens aan een sportvereni- Daar hebben wij dus last BNN heeft nu circa hon- 1 dduizend leden, het wordt een flinke klus om daar r 2005 er nog vijftigduizend te krijgen. in op Kidsweek, ullage vergroot jfERSUM - Het nieuwe week- p Kidsweek heeft een suc- Volle eerste week achter de 5.I De vraag naar de kinder- tit was zo groot dat de opla- p verdubbeld naar 55.000 3;tnplaren. Dat laat uitgever li^knd Pelle weten. Het eerste earner was vorige week in J dag uitverkocht. Tijdens de Usdagen zijn extra exempla- gedrukt die inmiddels ook A(fnaal zijn verkocht. „Ik heb ërjgevoel dat we iets geraakt t wen dat blijvend kan zijn. isireacties van ouders en kin zin maken we op dat Kids- n|k de juiste toon aanslaat", ,n[is Pelle. Kidsweek verschijnt ncelijks op zaterdag en wil ?g| soort Jeugdjournaal op pa- f zijn. Eerdere pogingen om ;e( krant voor kinderen te ma lwaren niet succesvol. urnalistiek lent bekroond 3|terdam - Bas Koek, journa- yij BN De Stem, heeft dit o]het Gouden Pennetje ge- men. Hij krijgt de onder- j.eiding voor een verhaal over 1t Jeconstructie van de Bredase 1 [ermoord, maakte initiatief- lóper het Nederlands Genoot- &p van Hoofdredcteuren )epren bekend. De Gouden gje ging naar Martine Tromp |TV West. Zij zond drie on- iverpen in die deel uitmaken - [de 12-delige serie 'Buiten ld', over mensen en kwes- Idie ons beeld van een ge le, nieuwe samenleving Itoren. De prijzen zijn be id als aanmoediging voor ;e schrijvende journalisten Jevisiemakers. De win 's werden vrijdag in Am- 'am gehuldigd en krijgen geldbedrag van 3500 euro. ijn Groenendijk ;jat naar RVU R5UM - Algemeen direc- '^jBen Groenendijk van Ra- ®%n TV Rijnmond gaat weg. J^lvordt de nieuwe directeur Hde RVU Educatieve Om- zo maakte Rijnmond vrij- ekend. Groenendijk begon 3Mril 1997 als hoofdredacteur- acteur bij Radio Rijnmond, ipvolger van de naar het Journaal vertrokken Nico ibroek. di heeft nieuwe d jofdredacteur ^doorn - W.B. Kranendonk gjwordt per 1 augustus de t Jwe hoofdredacteur van het ^Jrmatorisch Dagblad. Hij T C.S.L. Janse op, die ko lde zomer met de vut gaat. q pendonk werkt sinds 1992 ie krant. Hij begon er als mlandredacteur, werd ver ms hoofd van de binnen redactie en is sinds 1997 jnct-hoofdredacteur. De straat op, de wijken in! Het succes van Pim Fortuyn bracht een maatschappelijke onvrede aan het licht die ook door een groot deel van de media over het hoofd was gezien. Veel nieuwsorganisaties na men zich voor de afstand tot hun publiek te verkleinen. Nieuwe jour nalistiek of kortstondig experiment? door Bernice Breure Hilversum - Vakkundig geregis seerd laat iemand de Idapdeur van het warenhuis net voor haar neus dichtvallen. Verslaggeefster Marga van Praag kijkt triomfan telijk in de camera. Een treffend begin van haar item over nor men en waarden in Nederland. In het NOS Journaal van acht uur zoekt ze antwoord op de vraag 'waarom we zo hufterig zijn geworden'. De items van Van Praag, die een verhaal vertellen buiten woord voerders en persberichten om, zijn het resultaat van een koers wijziging bij het NOS Journaal. „We moeten straat en staat met elkaar verbinden", riep Hans Laroes vorig jaar november als pas benoemd hoofdredacteur. Het journaal had 'de problemen in het land', aangekaart door Pim Fortuyn, te laat onderkend. Voortaan moest de boosheid en onvrede van de straat doorklin ken in de uitzendingen. Meer organisaties trokken die conclusie. Volgens TROS-voor- zitter Karei van Doodewaerd ging Nederland jarenlang schuil onder 'één grote grijze deken van politieke correctheid'. Zo ook zijn omroep. Met een nieuw discussieprogramma wil de TROS nu bespreekbaar maken wat 'onder het volk' leeft. „Voor ons was Nederland af, een beetje saai. Paars had alles onder controle", blikt Pieter Broertjes, hoofdredacteur van de Volkskrant temg. „Fortuyn heeft ons bewust gemaakt van een aantal frustraties in de sa menleving waar wij minder op waren gefocust." De Volkskrant heeft zich wellicht te veel gericht op de welvaart en te weinig op de keerzijde van de medaille, analyseert hij. „Bij een artikel over de multiculturele samenle ving hebben we ons te weinig afgevraagd wat dat precies bete kent voor mensen die er mid denin zitten." Redacties van kranten, radio en televisie staan met de mg naar de samenleving, was het harde oordeel van de Nederlandse Vereniging van Journalisten vo rig jaar mei. „Er was toen in de media een breed gevoel dat din gen anders en beter moeten", zegt voorzitter Ron Abram. Maar hij constateert nu 'enige hardleersheid'. „Ik zie wel eens een briljante uitzending of arti kel. Maar dat betreft toch vaak een eenmalig iets, ik krijg niet vaak het gevoel dat daar het roer drastisch is omgegooid." In de media ziet hij hooguit 'verleuking'. „Maar ik vraag me af of dat nou de bedoeling was." Broertjes vindt het lastig om concrete voorbeelden te geven van een veranderde aanpak van zijn krant. Geslaagd noemt hij series als Wat is links' en 'Wat is een Nederlander', en het onder zoek De stand van het land. Maar hij gelooft niet in het mas saal de straat opsturen van zijn redacteuren. „Bij aarzeling toch gaan, zeggen we nu. Maar het zit 'm niet alleen in die straatin terviewtjes. Het gaat erom om de krant met meer 'commit ment' te maken." Broertjes, tevens voorzitter van Prinses Margarita, haar man Edwin de Roy van Zuydewijn en hun advocaat Peter Nicolai tijdens het debat in de Tweede Kamer. Met name NOVA pakte dit onderwerp anders aan dan we van de actualiteitenrubriek gewend waren. Foto: EPA/ANP Het Genootschap van Hoofdre dacteuren, is tevreden over de wijze waarop de media de kri tiek hebben opgepakt. „We heb ben geleerd van de spiegel die ons is voorgehouden." Hans Laroes vindt het nog te vroeg voor de vraag of het ver schijnsel Fortuyn de Nederland se journalistiek blijvend heeft veranderd. „Dat kan je pas over een aantal jaren zeggen." De items met lage drempel van Van Praag noemt hij geslaagd, al lukt het niet wekelijks zo'n verhaal te brengen. „Het is nou eenmaal wat bewerkelijker. Overigens stelt hij dat er 'funda menteel niets mis' was met de joumaalaanpak, „Het gaat om aanvullingen, geen drastische veranderingen. Ik wil niet ver loochenen waar het Journaal voor staat. We blijven bepaalde onderwerpen brengen die men sen misschien saai vinden, maar die in onze ogen belangrijk zijn. Ik voel er niets voor om alleen maar mee te tetteren met het gesprek in de straat." Regionale media hebben tradi tioneel meer contact met hun publiek. Volgens Bart Verkade, chef nieuwsdienst van het Rot terdams Dagblad, heeft zijn krant altijd goed geluisterd naar wat er leeft in de stad. „Mis schien heeft niet iedereen de precieze omvang van de zege van Leefbaar Rotterdam voor speld. Maar we waren wel op de hoogte van zijn schare en, be- National Geographic laat 'oudjes' opnieuw Mount Everest beklimmen langrijker, het gevoel dat daar onder zat. We wisten wel dat veel Rotterdammers het gevoel hadden dat hun stad naar de kloten ging." Volgens hem was er voor die ge voelens ook voldoende ruimte in de krant „We maakten jaren geleden al uitgebreide reporta ges over verloederde plekken in de stad en de onmacht van de buurt. Hooguit hebben we nu nog wat meer aandacht voor de speerpunten van Leefbaar Rot- IN MEMORIAM terdam, zoals onveiligheid. Maar dan onderzoeken we ook hoe groot die onveiligheid in werkelijkheid is." Voor het Rotterdams Dagblad is het een rare gewaarwording dat inmiddels veel landelijke media zich met een aparte editie, re dactie, wekelijkse reportage of column op de havenstad heb ben gestort. „Ze moeten niet denken dat ze 'er zijn' zolang ze Rotterdam in het vizier hebben. Dan trappen ze straks weer in dezelfde valkuil. De volgende keer gebeurt 'het' in bijvoor beeld Zwolle." Ook SBS 6 gaat er prat op het 'gevoel van het volk' te herken nen met het programma Hart van Nederland als dagelijks be wijs. Vorig jaar begon de om roep met de Stem van Neder land, een programma waarin de taal van de straat werd gespro ken. Maar dat mislukte. Presen tator Ton van Royen: „We zijn er veel te optimistisch vanuit ge gaan dat de interesse van de melkboer en stratenmaker voor politiek zou aanhouden. De Stem is fors ingezet, met elke dag opinie, elke dag een expert. Maar het politiek bewustzijn bleek heel snel na de dood van Pim vervlogen. Bizar gewoon." Van Royen stelt dat ook bij de publieke omroep 'de les van Pim best wel is doorgesijpeld'. De Journaal-items van Van Praag noemt hij 'bijna Hart-van Nederland-achtig'. „Dat was twee jaar geleden echt ondenk baar." Een ander voorbeeld is de manier waarop Nova is om gegaan met de Margarita-kwes tie. „Dat was een onderwerp dat onder de hele bevolking leefde, dus werd er flink mee uitgepakt. Dat zou vroeger meer gedoseerd zijn gebracht, en zeker niet als hoofditem." Vijftig jaar geleden, om precies te zijn op 29 mei 1953, bereikten Ed mund Hillary en Tenzing Norgay als eerste de hoogste bergtop ter wereld: de Mount Everest (8850 meter). Wat ze niet konden ver moeden, is dat nu jaarlijks hon derden mensen hun voorbeeld volgen alsof het om een zomer vakantie aan de Spaanse kust gaat. Die onderschatting heeft al aan 175 mensen het leven gekost. Een halve eeuw later leeft alleen Hillary nog. Hij is ruim tachtig en kan niet meer goed op grote hoogtes verblijven. Vandaar dat hij rorid de herdenking van de beklimming laag blijft. Dat ligt anders voor de zonen van beide heren. Op verzoek van National Geographic Channel beklom men Peter Hillary en Jamling Tenzing Norgay vorig jaar mei de Mount Everest opnieuw en maakten daarvan een docu mentaire die morgen voor de eerste keer te zien is. Het was de bedoeling dat bei den de top zouden bereiken. Maar Jamling weigerde. In 1996 volgde hij ook al de voetstappen van zijn vader. Bij die expeditie kwamen twaalf mensen om het leven. Jamling Norgay beloofde zijn vrouw nooit meer de berg te beklimmen. „Tenzij een van mijn drie dochters omhoog gaat", nuanceert hij die belofte. Er is nog een reden dat Norgay niet omhoog ging. Zijn vader was sherpa, assistent van de bergbeklimmers. Vandaag de dag zijn er tientallen. Een be roep dat niemand kiest uit luxe, maar uit noodzaak. Nepal is een arm land en een sherpa verdient relatief goed. „Mijn vader heeft als gids gewerkt op de Everest, zodat ik dat niet hoef te doen", aldus Norgay. Dus klom Hillary met hulp van andere expeditieleden en sherpa omhoog. Hij slaagde in zijn mis sie en keerde heelhuids temg. Niet dat alles goed ging. Drie ca- meralieden ontsnapten aan de dood toen een ijsmuur onder hen wegzakte en Hillary werd flink ziek op de berg. Uitersten In de documentaire is goed te zien hoe de Mount Everest de afgelopen halve eeuw een berg van uitersten is geworden. Het is naar elke maatstaf levensgevaar lijk de beklimming te doen. Om de berg te beklimmen moet eerst een gletsjergebied worden overbrugd waar constant grote ijsschotsen schuiven. De kans dat je dan ineens honderden meters valt, is niet denkbeeldig. Hoger op de berg wil het flink waaien en boven de achtdui- Basiskamp bij de Mount Everest. Foto: National Geographic zend meter is er zo weinig zuur stof dat een volwassene wordt temg geworpen tot de geestelij ke vermogens van een zesjarige. Desondanks gaan jaarlijks hon derden mensen, veelal matig voorbereid, naar boven. Terwijl Hillary vorig jaar stapje voor stapje de top naderde (vanwege de ijle lucht kun je niet sneller), zaten achter hem z'n dertig mensen van drie andere expedi ties. Onder wie een Portugese onderneemster. „Ik heb net mijn bedrijf verkocht en had niets te doen. Ik dacht, laat ik de Everest beklimmen. Het inter nationale ruimtestation staat ook op mijn lijstje. Ik denk dat dat de volgende trip wordt." Als het aan de Portugese ligt, laat ze zich desnoods naar bo ven dragen door een paar sherpa's. Is het voor westerlin gen een fysieke uitputtingslag om de top te bereiken, getrainde sherpa's draaien er hun hand niet voor om. Een westerling moet zeker twee maanden in Nepal verblijven voordat hij vol doende aan de ijle lucht is ge wend om aan de klim te begin nen. En dan doet hij er zeker twee dagen over. Veel sherpa's lopen in één ruk omhoog met als record vijftien uur. Er is dan ook geen westerling die zonder sherpa's omhoog komt. Want die zorgen ervoor dat de vier kampen op weg naar de top be voorraad worden. De weg naar de top is voor wes terlingen niet alleen zwaar, maar ook wreed. De meeste van de 175 slachtoffers zijn nooit ge borgen. De huidige klimmers moeten daarom langs de overle den voorgangers omhoog. En natuurlijk zorgt het 'massatoe risme' op de berg voor de nodi ge vervulling. Oude tenten, voedsel en zuurstofflessen slin geren rond. Temidden van de ongerepte natuur ligt er die ene strook van de berg vol met rot zooi. Door de vele beklimmingen is de glans er dan ook een beetje af. De eerste succesvolle beklim ming in 1953 was wereldnieuws. Wekenlang schreven kranten nergens anders over. Vijftig jaar later belt Peter Hillary zoals af gesproken vanaf de top van de berg met een satelliettelefoon de Amerikaanse nieuwszender CNN voor een interview. „Dit is Peter Hillary vanaf de top van de Mount Everest", hijgt hij in de telefoon. De reactie van CNN: „Bel zo meteen terug. We zijn even druk met wat anders." Contrasten De vele contrasten tussen vroe ger en nu maken dat de docu mentaire een mooi tijdsdocu ment is. In de film is bijvoor beeld te zien hoe Edmund Hil lary en Tenzing Norgay vijftig jaar geleden op de top staan, hoe ze beneden verwelkomd worden en hoe Nepal uitloopt om de mannen te begroeten. Ook is er veel aandacht voor de positie van de sherpa's zonder wie geen beklimming mogelijk is. En veel eer gaat uit naar een Zwitserse expeditie die in 1952 mede onder begeleiding van Tenzing Norgay bijna de top haalden. Ook is er aandacht voor de voordelen die de popu lariteit van de berg brengt. De Everest zorgt voor de nodige in komsten waardoor het straatar me volk zich nu voorzichtig kan ontwikkelen. Ook daar toont de berg zijn twee gezichten. Alleen door als sherpa de gevaarlijkste toeren uit te halen kunnen de bewo ners van de bergstreek voor zichzelf een beter leven verdie nen. Dolf Rogmans Surviving Everest, morgen om 20.00 uur bij National Geo graphic Channel. Themanum mer National Geographic Society over De Everest. Ik ga echt wel nog een beetje le ven", zei Emile Schüttenhelm in 1975 bij zijn - zeer ongewilde - pensioen als voorzitter van de NOS. Die belofte heeft hij waar gemaakt. Het leven was aan hem besteed: hij was een man vol enthousiasme en daden drang. Woensdag overleed hij. De KVP'er Emile Adrianus Schüttenhelm, op 23 november 1909 in Den Haag geboren en bij de jezuïeten opgevoed, was de eerste voorzitter van de Ne derlandse Omroep Stichting (NOS). Hij was al tien jaar voor zitter van haar voorgangster, de Nederlandse Televisie Stichting (NTS), toen die in 1969 met de Nederlandse Radio Unie (NRU) tot de NOS samensmolt. Toen Schüttenhelm in 1975 op stapte, had hij niet alleen de uit- Emile Schüttenhelm 1909-2003 breiding van één naar twee tv- netten mede bewerkstelligd, maar ook de aanleg van een deel van het Omroepkwartier en de instelling van de dienst Kijk en luisteronderzoek. Ook was er een omroepwet gekomen. 'De Sjuut' of 'Oom Emile' was in '59 als volkomen buitenstaander door de regering bij de NTS be noemd. Het waren onzekere tij den, nog zonder omroepwet. „Omdat jij de enige bent die dat overleeft", verklaarde minister Cals hem zijn benoeming. Schüttenhelm kon over de par tijen heenkijken, wat toen al hard nodig was in het navelsta- rende Hilversum. Er was natuurlijk weerstand te gen de buitenstaander in om roepland, maar de actieve, crea tieve, daadkrachtige en markan te Schüttenhelm wist die moei teloos te overwinnen. Het was niet meteen aan hem te zien en te merken, maar als het erop aankwam was hij een gevoelig mens, betrokken bij het lief en leed van zijn medewerkers. Hij was bij tijd en wijle ook een groot feestnummer: zo werd hij tijdens een omroeppartijtje ge fotografeerd met een glas op zijn hoofd. De pers nam hij ook gemakke lijk voor zich in: hij maakte bij voorbeeld allerlei vergaderingen openbaar. Emile Schüttenhelm was Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. RADIOGEZICHT Naam: Tijs van den Brink Leeftijd: 32 Radioprogramma: De Ochten den Zender: Radio 1 Altijd al bij de radio willen wer ken' Vroeger wilde ik eigenlijk sport leraar worden, maar daar was ik niet goed genoeg voor. Dus ben ik de School voor Journalistiek gaan doen, eigenlijk met het idee om krantenjournalist te worden. Ik heb ook eea aantal jaren voor het Friesch Dagblad gewerkt, maar heb geen spijt van mijn overstap naar de radio. Radio past toch beter bij mijn stijl van interviewen. Hoe ben je bij de radio terechtge komen1. In mijn tijd bij het Friesch Dag blad werkte ik in Den Haag als politiek verslaggever. Daar ben ik door de EO gevraagd om chef van de politieke redactie van de EO te worden. Daar viel toen het radioprogramma Wandelgan gen en de politieke redactie van Twee Vandaag onder. Radio-cv Na Wandelgangen ben ik Tijd sein Radio gaan presenteren en sinds twee jaar doe ik De Och- tenden. Ook ben ik invalpresen- tator voor Met het oog op mor gen. Wat herinner je je van je aller eerste uitzending? Ik herinner me dat ik ontzettend zenuwachtig was en dat ik Jan Marijnissen heb geïnterviewd voor Wandelgangen. Waar het over ging, weet ik niet meer, maar het ging geloof ik wel goed. Tijs van den Brink Foto: Gert Jan van der Tuuk Wat is er zo leuk aan radio ma ken Sowieso vind ik het leuk dat ra dio het snelste medium is. Ook is een voordeel van radio dat je langere gesprekken kunt voeren. Op tv is zeven minuten al lang, terwijl je op de radio iemand soms wel een half uur kan inter viewen. Wat ik ook fijn vind, is dat het op de radio niet uit maakt hoe je eruit ziet en of je stropdas wel recht zit. Wat voor soort presentator ben Ik zie mezelf vooral als een in terviewer. Van alleen aankondi gen zou ik niet gelukkig worden. Ik houd van doorvragen als dat nodig is. Ik ben niet hard om het hard zijn, maar als er aanleiding toe is, houd ik van een stevig in terview. Heb je een bepaald ritueel tij dens het presenteren Ik drink veel meer dan normaal tijdens een uitzending. Deels uit afleiding denk ik, maar ook om dat het intensief werk is. Drie uur uitzending kost qua energie evenveel als een normale werk- Word je wel eens aan je stem herkend op straat Ik schijn dezelfde stem te heb ben als Klaas Drupsteen van de NCRV. Dus het komt regelmatig voor dat ze ons door elkaar ha len. Ik krijg ook post die voor hem bedoeld is en vice versa. Krijg je veel reacties van luiste raars Veel is natuurlijk een relatief be grip, maar ik denk dat ik in ver gelijking tot anderen redelijk wat reacties krijg. Ik heb een in terviewstijl die een reactie bij mensen oproept. Sommigen zijn lyrisch, anderen vinden dat ik teveel interrumpeer. Favoriete progragmia? Ik kan niet zonder het Radio 1- Journaal, vanwege het nieuws. Maar mijn favoriete program ma's, het is misschien raar om te zeggen omdat ik er zelf werk, zijn De Ochtenden en Met het oog op morgen. Favoriete presentator? Rob Trip, omdat 'ie een heel na tuurlijke presentator is en Max van Wezel, om zijn humor. Voor welk programma zou je de overstap naar televisie maken? Ik presenteer al wel eens voor de tv, ik heb het programma Nieu we Stuurlui gedaan en ga daar dit najaar mee door en val wel eens in bij Twee Vandaag. Toch denk dat ik altijd radio wil blij ven maken. Ik zit bij De Ochten den gewoon op mijn plek. Lieneke van der Fluit

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 29