KUNST CULTUUR
'Van mijn muziek blijven ze af
Rob de Nijs nog altijd 'De moeite waard'
Een kronkelende tong
is ook een dansgebaar
R5
Verzamelaar
Büch nu zelf
verzameld
Naturalis verwerft geologische collectie
Back in the World, Back in Holland
zaterdag 26 april 2003
tiesten op
edes-cd'
muziek recensie
Susanne Lammers
Concert: Rob de Nijs Pur Sang. Gehoord: 25/4,
Stadsgehoorzaal, Leiden.
Veertig jaar geleden hielp hij de Nederlandse
pop de eerste stapjes zetten en nog altijd
maakt hij frisse muziek. Daarvoor kreeg Rob
de Nijs dan ook een oevre-Edison. In zijn jubi
leumtour, licht uitdagend getiteld: 40 jaar hits,
laat hij natuurlijk een aantal hoogtepunten
daaruit horen, maar ook zien. Op het scherm
boven zijn hoofd kun je, als je je niet te zeer
laat afleiden door zijn nog altijd flitsende ver
schijning, genieten van oude opnames van tv-
optredens. Getuigen de filmpjes van een in
drukwekkend lange carrière, de muziek die hij
er vanavond bij maakt, maakt duidelijk dat
Rob de Nijs er nog altijd mag zijn.
Zijn stem is met de jaren wat dieper en don
kerder geworden, en daar winnen de oude
liedjes bij. Te meer daar De Nijs ze nog altijd
brengt alsof hij ze voor het eerst zingt. Zelfs in
'Zomer' en 'Zet een kaars voor je raam van
nacht' klinkt hij met een volkomen oprechte
emotie, die je de drakerigheid van die liedjes
bijna doet vergeten. 'Ritme van de regen' ver
toont geen slijtage, en in 'Malle Babbe' bijt hij
in de tekst alsof hij haar net ontmoet heeft.
Die professionaliteit heeft helaas ook een keer
zijde. Het concert is keurig opgebouwd met af
wisselend stemmige en vrolijke nummers,
maar de jolige latin danswijsjes hebben be
paald niet allemaal een eigen gezicht. Die va
kantiemuziek past weliswaar bij de zwoele
sfeer in de zaal, maar doet toch een beetje aan
als makkelijke vulling, momenten om even op
adem te komen.
Het mooiste nummer komt van zijn nieuwste
cd, Engelen Uitgezonderd, en heet 'De moeite
waard'. Zijn 'bandje', zoals hij Pur Sang iro-
nisch-liefkozend noemt, transformeert in een
combo en De Nijs zingt een fantastisch melo
dieus, warm, swingend liedje over zijn zorgen
kind, Josje. Het refrein doet een beetje denken
aan een gebed, met de steeds maar herhaalde,
eisende regel: 'maak mijn leven de moeite
waard', maar de melodie en de effectief be
scheiden begeleiding sluiten elke zoetelijkheid
bij voorbaat uit.
Het persoonlijke tot kunst maken, daar moet
je groot voor zijn.
wijk - Marco Borsato, Van
Hout, Trijntje Oosterhuis,
i en de Munnik, Ilse de
»e, Krezip en De Dijk zijn te
;n op de speciale vredes-cd
>p'. Het album komt uit op
i en de opbrengst komt ten
le aan kinderen die in Irak
itoffer zijn geworden van
orlog. De Nederlandse ar
en hebben speciaal voor de
en nieuw nummer opgeno-
i. Zo is Marco Borsato te
in met het Engelstalige 'The
iay' en zingt De Dijk 'Dat
mooi zijn'. Op de cd zijn
uedjes te horen van de in-
l ationale versie 'Hope', zoals
Ronan Keating, George Mi-
'1, Paul McCartney en Celi-
)ion.
bbelgangers
ddam gezocht
haag Brodeloos gewor-
dubbelgangers van Sad-
Hoessein kunnen terecht
- et Londense theaterdistrict
It End. In de Riverside Stu-
worden vanaf 1 mei open
ties gehouden voor een ko-
ie over de oorlog tegen Irak
toneelschrijver Alistair Bea-
die al eerder een hit had in
t End met de politieke sati-
eelgood' over de spindoc-
van de Britse premier Tony
Voor de rol van Saddam
ssein wordt geworven in de
e wekelijkse theaterkrant
Stage. Volgens de adverten-
ijn er snorren beschikbaar
vers geschoren kandida-
De productie moet eind ju-
première gaan.
eaterstuk
Ét actrice
_,bosch - 'Parasieten', de
jstelling waarmee theater -
lschap De Wetten van Kep-
)t eergisteren door het land
le, is met onmiddellijke in-
gestopt vanwege psychi-
problemen van een van de
ces. „De heftigheid van het
en conflicten met de ande-
lelers, ook op persoonlijk
ed, hebben ervoor gezorgd
ij zich onder doktersbe-
leling heeft moeten stel-
zegt zakelijk leider Ton
ssen. 'Parasieten' is een 75
iten durend treurspel,
in de vijf spelers alle moei
ten hun eigen en eikaars le-
e verzieken. Het stuk was
Jer deze maand nog te zien
et Leidse LAKtheater.
Ilse DeLange trekt met 'Clean up' lange neus naar platenbonzen
lorrondes
igfestival
En - De Vara is op zoek naar
talent voor het Kinder
festival 2003. De voorron-
raor Zuid-Holland vinden
ts op 6, 13 en 20 september
jrpshuis Swania in Zeven
en. Kinderen die in de ja-
1991 tot en met 1995 gebo-
ijn, kunnen zich opgeven
Ê:bus 950,1200 AZHil-
Ze moeten liedjes uit
ideren voor Kinderen'
frtoire zingen. De winnaars
jde provinciale finales mo-
rneedoen aan de landelijke
ptrijd.
ichmaninov
roriet Britten
den - Het Tweede Piano-
tert in C-mineur van de
lische componist Rachma-
|v is het favoriete muziek-
van luisteraars van het
e Classic FM. Het stuk ein-
w? op de eerste plaats in de
300 die de zender heeft op-
pld op basis van de stem-
I van 250.000 muzieklief
pers. Op 2 staat Mozarts
metconcert in A en Bruchs
Ite Vioolconcert in G-mi-
staat op 3. Van de eigen-
e composities is de muziek
omponist Howard Shore
leef voor de 'The Lord of the
s' het populairst. John Wil
is heeft meerdere noterin-
pp de lijst, voor zijn muziek
e Harry Potter-films,
indler's List', 'StarWars'
I en 'Saving Private Ryan'
De symfonische uitvoe-
van nummers van de rock-
tt Queen belandde op de
Ie plaats. De populairste
ponist is Mozart, met 22
pingen. Tsjaikovski volgt
met twintig noteringen op
pet.
door Hanneke van den Berg
den haag - Op de foto oogt ze
als een ware diva, in het sfeerloze
kantoor van haar platenmaat
schappij zit een wat verlegen
meisje. In de afgelopen vijfjaar
heeft Ilse DeLange alle hoogte
en dieptepunten van een popar
tieste meegemaakt en ze is er
met littekens, maar ook met een
grote portie levenservaring uitge
komen.
Promotie? Prima. Verleidelijke
foto's? Ook goed. Maar aan haar
muziek moeten ze niet komen.
Dat heeft zelfs de grootste pla
tenbaas in Nashville moeten
constateren. En die mag wat
haar betreft nu de haren uit zijn
hoofd trekken bij het beluisteren
van haar net verschenen derde
album 'Clean up'.
Haar debuut-cd World of hurt'
ging zo'n 500.000 keer over de
toonbank. Vanuit het 'niets' - of
schoon dat altijd maar betrekke
lijk is voor een artiest, die daar
voor meestal jaren heeft moeten
knokken - was opeens een ster
geboren. En waar veel muzikan
ten alleen maar van kunnen
dromen, gebeurde bij haar heel
snel: ze kreeg een platencon
tract voor het uitbrengen van
'World of hurt' in de Verenigde
Staten en een optie voor nog zes
albums.
Ilse DeLange (25) was klaar voor
het grote avontuur en stortte er
zich vol overgave in. Om met
even grote vaart weer te worden
teruggesmeten. „Opeens beslo
ten ze de plaat toch niet uit te
brengen in de VS. Een exacte re
den hebben ze nooit genoemd,
maar via via begreep ik wel dat
ik te weinig country was voor
Nashville en te veel country was
voor Los Angeles. Aanvankelijk
gingen alle deuren wagenwijd
voor me open en werd ik ont
vangen met alle toeters en bel
len en opeens kwam ik niet ver
der meer dan de secretaresse
van de platenbaas. Ik kreeg de
juiste personen simpelweg niet
meer aan de telefoon. Ilse De-
Lange was voor hen verleden
tijd. Dat was een keiharde erva
ring", zegt ze.
„Als ik indertijd ja en amen op
alles had gezegd en braaf was
meegegaan in alle veranderin
gen die zij voorstelden, was het
misschien heel anders gelopen.
Maar dat kan ik niet. Ik ben tot
veel dingen bereid, maar ik sluit
Ilse DeLange: „Opeens ontdekte ik dat ik met alle ervaringen van de afgelopen jaren in mijn achterhoofd goede liedjes kon schrijven." Publiciteitsfoto
geen compromissen over mijn
muziek. Daar blijven ze van af."
Ofschoon ze best bereid is een
tweede Amerika-avontuur aan
te gaan ('Het blijft een droom
om wereldwijd door te breken'),
zou ze niet sleutelen aan deze
voorwaarden. „Als er zoveel aan
mijn liedjes wordt veranderd dat
het mijn muziek niet meer is,
kan ik er mijn gevoel niet meer
instoppen. Dan worden het
zielloze liedjes."
Of het nou nog wat wordt met
Amerika of niet, Ilse DeLange
hoeft voorlopig geen duimen te
draaien. Met haar nieuwe al
bum, dat heel toepasselijk
'Clean up' (schoonmaak) heet,
weet ze weer alle ogen op zich
gericht. Vooral omdat het mij
lenver afstaat van haar eerste
plaat 'World of hurt', die coun-
tryfans verraste door de popin
vloeden en popfans verbaasd
deed staan omdat die opeens
meezongen met een 'country-
plaat'.
,Ach, mensen willen muziek al
tijd in hokjes stoppen. Je doet óf
country, óf pop, óf soul. Nou, ik
dus niet. Ik heb altijd al meerde
re stijlen door elkaar gebruikt.
Bij mijn debuut lag het zwaarte
punt bij de country. Blijkbaar
zat dat toen het meeste in me.
In de tweede plaat 'Livin' on lo
ve' zat 'meer venijn en minder
suiker', zoals veel mensen toen
riepen, wat waarschijnlijk kwam
door de toegenomen invloed
van andere muziekstijlen. En nu
weet ik zeker dat de meesten
zullen zeggen: 'goh, ze is hele
maal de popkant opgegaan.
Nou, ze doen maar. Laat ieder
een maar roepen wat-ie wil."
„Ik heb vorig jaar een tijdje in
Nashville gewoond en had alle
apparatuur bij me die ik nodig
had om liedjes te maken. Op
eens ontdekte ik dat ik met alle
ervaringen van de afgelopen ja
ren in mijn achterhoofd goede
liedjes kon schrijven. Dat was
een prettig gevoel."
Na aanvankelijk allerlei mede
componisten te hebben 'uitge
probeerd', bleek ze uiteindelijk
het beste te kunnen samenwer
ken met Bruce Gaitsch en Blue
Miller. Gaitsch schreef ooit 'La
isla bonita' voor Madonna en
speelde gitaar op albums van
onder meer Elton John, Barbra
Streisand en Gladys Knight.
Blue Miller speelde onder meer
mee met Isaac Hayes en Bob Se-
ger en schreef liedjes voor Gla
dys Knight. „Met hen klikte het
echt. Ze luisterden naar wat ik
inbracht, vulden aan of droegen
alternatieven aan. Soms had ik
alleen een loopje of een frag
ment en moesten we het num
mer nog helemaal opbouwen,
een andere keer had ik het liedje
al voor de helft af en rondden
we het samen af. Dit was een
heerlijke manier van werken,
zoveel fijner dan bij de vorige
platen, waarbij ik me nog veel te
veel liet overdonderen door de
muzikale ervaringen van ande
ren en machtige mensen die het
niets interesseert of er mooie
muziek wordt gecomponeerd,
als het maar verkoopt."
In de teksten maakt Ilse DeLan
ge een lange neus naar de com
mercie die regeert in de muziek
industrie. Titels als 'New Begin
ning" en 'Machine people' geven
de richting al aan en met de ti
telsong veegt ze al helemaal de
vloer aan met allerlei spoken uit
haar verleden. Het is een tekst
die niet gezongen wordt door
het onzekere meisje dat vijf jaar
geleden op het podium stond,
maar door een door de wol ge
verfde vrouw. En wie aan haar
muziek komt, mag wel uitkijken.
Ilse DeLange: 30 mei, Dr. An
ton Philipszaal, Den Haag; 12
juni, Vredenburg, Utrecht; 16
juni, Nieuwe Luxor, Rotter
dam; 23 juni, Carré, Amster
dam.
amsterdam/gpd - Boudewijn
Büch was zoals bekend een fa
natiek verzamelaar, maar hij
wérd ook verzameld. Frans
Mouws (33) schat dat er in Ne
derland zo'n 500 Büch-verza-
melaars zijn, van wie vijftig ech
te die-hards. Hij behoort over
duidelijk tot de laatste categorie.
Vandaag verschijnt een boek
van zijn hand met allerhande
wetenswaardigheden over Büch.
Mouws, in het dagelijks leven
ICT-medewerker, wijst op zijn
boekenkast, die voor de helft in
beslag genomen wordt door pu
blicaties van en over Büch. En
dan zijn er nog diverse parafer
nalia, zoals poste/s - „Enkele
heel zeldzaam", aldus de Büch-
verzamelaar.
Mouws had zijn buik vol van le
zen na de zware literatuur op de
middelbare school, vertelt hij,
maar toen hij rond zijn acht
tiende een van de eilandboeken
van Büch onder ogen kreeg, was
hij op slag gefascineerd door de
bijzondere feitjes en vreemde
wetenswaardigheden die de
schrijver bijeen wist te brengen.
Eenmaal bevangen door de
geestdrift van Büch ging hij alles
van de schrijver verzamelen dat
los en vast zat. „Op zeker mo
ment sla je helemaal door",
geeft Mouws grif toe.
Want wat schreef Büch veel!
Mouws stond er zelf versteld
van wat hij allemaal tegenkwam
aan boeken en losse publicaties,
zoals columns over de meest
uiteenlopende onderwerpen in
de meest uiteenlopende bladen.
„Ik hield alles bij."
Voor Mouws was Büch een bron
van energie en inspiratie. ,Als ik
iets van hem las had ik meteen
zin op mijn motor te stappen en
bijvoorbeeld naar Weimar te rij
den om het graf van Goethe te
bezoeken. Büch had het talent
je ongelooflijk enthousiast te
maken voor alles waar hij zich
mee bezighield."
Hoezeer Mouws gegrepen was
door Büch bleek toen de schrij
ver vorig jaar overleed. „Ik zat
op de bank met tranen in de
ogen. Later werd hij gebeld door
uitgever Martin Ros die voor
stelde een boek te maken van
zijn Büch-verzameling. Vandaag
ligt het in de winkel. Dat bete
kent overigens niet dat zijn werk
als Büch-verzamelaar erop zit.
„Er ligt nog zoveel materiaal van
Büch dat gepubliceerd moet
worden en er wordt nog zoveel
óver hem geschreven. Het ver
zamelen gaat gewoon door",
stelt Mouws met voldoening
vast.
'Boudewijn Büch, een over
zicht van zijn werk', door Frans
Mouws. Uitgave: Aspect.
theater recensie
Maarten Baanders
Voorstelling: 'The Sweet Flesh Room'
door André Gingras (Korzo Productie).
Gezien: 25/4 LAKtheater Leiden. Aldaar
nog te zien: 26/4.
Moordenaars roepen afschuw of
sensatiezucht op, maar je kunt
ze ook koel observeren, hun ver
halen horen en nagaan hoe ze
met hun misdaden naar zelfont
plooiing zoeken, aan vreemde
krachten gehoorzamen en hun
weg zoeken in de wereld. Dit
doet choreograaf André Gingras
in 'The Sweet Flesh Room'. Het
kale, grijze decor doet kil en kli
nisch aan. Drie dansers voeren
je mee van de ene case study
naar de andere. Moorden met
telkens andere drijfveren (inti
miteit zoeken, vampiemeigin-
gen) worden zakelijk verteld en
suggereren vooral verlatenheid.
Deze verlatenheid en verwron
gen drijfveren worden suggestief
vertaald in dansbewegingen, die
vreemd, maar verrassend origi
neel zijn. De dansers kruipen
gekromd over de vloer, schichtig
en op hun hoede. Ze lopen met
dwangmatige impulsen rond,
laten zich met een sprong vallen
en tikken of botsen tegen elkaar.
Het contact is uiterst vervreem
dend. Uit de verkrampte bewe
gingen schiet telkens een merk
waardig soort acrobatiek. Als
een moordenaar zijn verhaal
verteld heeft, wordt hij door de
andere twee in allerlei houdin
gen gedwongen. Net zo kwel
lend is het wrang-humoristische
spel dat één van hen de anderen
laat spelen. Geen enkele bewe
ging is vanzelfsprekend. Zo ont
dek je dat zelfs een kronkelende
tong in een wang of een kante
lende hand aan een gestrekte
arm een dansgebaar kan zijn.
Aan het eind vertelt een vrouw
over een moord die ze gepleegd
heeft, niet omdat ze in zichzelf
is verdwaald, maar omdat haar
volk onderdrukt wordt. Haar
drijfveer ligt buitiaa haarzelf. Het
is een beetje éen 'boodscha-
pachtige' afloop, maar het is
vooral de directe, lichamelijke
beleving van mensen die gruwe
lijk verdwaald zijn, die de indruk
van deze voorstelling bepaalt.
arnhem - De Arnhemse Celredome galmde gisterenavond bij 'Hey Ju-
de', 'Live and let die' en 'We can work it out'. Paul McCartney was 'in
the house' voor een dwarsdoorsnede van zijn oeuvre. Het eenmalige,
uitverkochte Nederlandse concert in de 'Back in the World tour 2003'
duurde tweeëneenhalf uur. In die tijd speelde 'Macca' 36 nummers,
waarvan een aantal nog nooit live vertolkte Beatles-songs. Het was
voor het eerst in tien jaar dat de ex-Beatle Nederland aandeed.
Foto: ANP/Robert Vos
leiden - Naturalis krijgt 80.000 gesteentemonsters
en fossielen van de geologische collectie van de
Universiteit van Amsterdam (UvA). Maandag
wordt de overdracht van de wetenschappelijke
verzameling officieel bekrachtigd in het Leids na
tuurhistorisch museum. Naast Naturalis krijgen
ook het natuurhistorisch museum in Maastricht
en Nijmegen en het Geological Research and De
velopment Centre in Bandoeng in Indonesië een
deel van de collectie.
De objecten zijn in de eerste plaats bestemd voor
onderzoek en scholing. Daarnaast hebben som
mige voorwerpen een historische waarde, omdat
ze door beroemde wetenschappers verzameld
zijn. Voor andere fossielen en gesteentemonsters
geldt dat ze betrekking hebben op academische
proefschriften.
Op termijn verhuist mogelijkerwijs ook de zoölo
gische collectie van de Universiteit van Amster
dam naar Leiden. „Naturalis en de universiteit
hebben een intentieverklaring getekend, waarin
staat dat Leiden de centrale plek moet worden
waar dit soort collecties worden beheerd", zegt
voorlichter Hans DaUzenberg.
