Mensen met een vlekje
'Gratis' tanken met foute vrienden
REGIO
Softdrugs voor eigen gebruik wel gedoogï
GERECHT
Trip, Driehuis en Vroomans
stapten niet boos op bij Nova
WAO versnelde de herstructurering van de Nederlandse economie in jaren '70 en '80
NAVRAAG
De Rotterdamse wethouder Janssens wil strenger optreden tegen
voetbalverenigingen waar het vaak hommeles is. Naar aanleiding
Opgewonden standjes port Agressie
moeten tot twintig tellen
clubs waar
agressie veel voorkomt te weren van de gemeentelijke sportvelden.
Verdient zo'n maatregel navolging in Leiden en omgeving? Navraag
bij Lissenaar GERARD VAN DIJK, voorzitter van de molestatiecommis
sie van het voetbaldistrict West 2.
Is er bij u in de buurt ook zo veel agressie op de velden als
in Rotterdam?
„Nee, het is hier gelukkig
niet zo erg als in de grote
steden Amsterdam, Rot
terdam en Den Haag.
Niet voor niets dient het
grote-stedenbeleid als
speerpunt van de voet
baldistricten. Molestatie
komt zelden voor, als
vind ik elke keer er na
tuurlijk één te veel. Wel is
er soms trammelant van
uit het publiek, waarvoor
wij een alert oog heb
ben."
Loont een hard optreden tegen verenigingen waar wedstrijden
uit de hand lopen?
„Eerst proberen wij door besprekingen met clubbesturen de zaak
ten goede te keren. Ons district gaat vooral preventief te werk. Wij
willen verenigingen helpen met kadertrainingen en betere club-
scheidsrechters. Maar als clubs herhaaldelijk in de fout gaan treedt
artikel 31 in werking. In dat geval staat een vereniging onder cura
tele. Dat kan er zelfs toe leiden dat zij niet meer mag voetballen."
Als voorzitter van de molestatiecommissie bezoekt u vaak
amateurvoetbalwedstrijden. Wat maakt u mee op de velden?
„Ik zoek de problemen niet op, maar ga ze ook niet uit de weg. Als
er bij een wedstrijd klappen vallen, adviseer ik clubs en ook de
scheidsrechter op rapport op te maken en de politie in te lichten.
Maar het loopt met de meeste van de 30.000 wedstrijden vaak
goed af. Afgelopen weekeinde was ik daarvan nog getuige, in Den
Haag nota bene. Geen centje pijn."
U leidt ook voetbalwedstrijden. Ooit iets vervelends gebeurd?
„Je zult het wel hautain van me vinden, maar in de 34 jaar dat ik
scheidsrechter ben, heb ik nooit iets vervelends meegemaakt. Het
hangt ook van je houding af. Er valt geen onvertogen woord, waar
door ik met plezier fluit. Zo gaat dat elders meestal ook. Maar als
er uitspattingen zijn dan zijn, ook bij een goed geleide vereniging,
meteen de rapen gaar. Dat is het grote verschil met vroeger.
Welke raad kunt u scheidsrechters en clubbestuurders geven?
„Zij moeten tegen opgewonden standjes zeggen dat zij tot twintig
moeten tellen. Nee, niet meer tot tien, dat is misschien te kort.
Maar wie zich twintig tellen bezint, doet geen rare dingen op het
voetbalveld."
tekst: Tim Brouwer de Koning
foto: Mark Lamers
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1903, Vrijdag 24 April
LEIDEN - Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen ter alge-
meene kennis:
dat het keurlokaal met ingang van den lsten Mei e.k. verplaatst
wordt van het gebouw aan de Hooglandsche kerk naar het Openbaar
Slachthuis, Maresingel;
dat aldaar van af genoemden datum de keuring van levend vee en in
gevoerd vleesch zal geschieden; en dat met het ingevoerd vleesch
moeten gevolgd worden de wegen, aangegeven in artikel 6 der veror
dening op den invoer, het vervoer, den doorvoer, de keuring van vee
en vleesch en den handel in vleesch in de gemeente Leiden.
LEIDEN - Het steenen graf uit Egypte, waarmede mr. A.E.H. Goe-
koop uit 's-Gravenhage het Rijksmuseum van Oudheden verrijkte,
kon om zijn groote afmetingen, - het is pl.m. 5 meter lang en pl.m. 3
meter breed - niet in het gebouw van het Museum zelf worden opge
steld. Tot dusverre stond het dan ook nog in kisten ingepakt. Thans is
men bezig een gebouwtje in den tuin achter het Museum aan de
Breestraat te maken, dat door een gang met het hoofdgebouw in ver
binding zal worden gesteld, waarin het graf een plaats zal vinden.
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d-d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, G.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-maik directie@damiate.hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5 '5° 5^7
ADVERTENTIES
071-5 356300
Sprinters (rubrieksadv): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per beating
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Fgarlem.
Onder dwang van foute vrien
den gaat een man uit Noord-
wijk mee op dievenpad. Op
een avond weet het drietal uit
een woning in Noordwijker-
hout een compleet cinema
homesystem, met televisie,
dvd-speler en geluidsboxen
mee te nemen. De buit ter
waarde van enkele honderden
euro's stalt de Noordwijker tij
delijk in zijn tuinhuisje, in de
hoop de spullen later voor een
goede prijs van de hand te
kunnen doen.
Voor de rechtbank speelt de
man de vermoorde onschuld.
Zo vertelt hij dat hij weliswaar
heeft meegeholpen met het
stelen van de audiovisuele ap
paratuur maar dat hij zelf de
woning niet is binnengegaan.
„Dat weigerde ik. Ik ben voor
de drempel blijven staan." De
rechter is niet onder de indruk
van de weerstand die de man
heeft geboden. De details
doen er niet zo veel toe, meent
hij. „U heeft meegeholpen en
bent daarom medeplichtig. De
spullen heeft u later niet terug
gebracht naar cte eigenaar."
Bij het noemen van de gesto
len waar krijgt de verdachte
het ineens Spaans benauwd.
Hij begint nerveus op zijn
stoel te draaien. „Het spijt me,
maar ik kan het niet meer te
rugdraaien," verklaart hij ge
geneerd. Inmiddels blijkt de
boel allang te zijn verkocht en
is het geld op. De advocaat
van de man vergelijkt de situa
tie van zijn cliënt niet die van
een kat in het nauw. Zo'n kat
maakt nu eenmaal rare spron
gen. „Ik werd gedwongen",
legt de Noordwijker uit. „Die
jongens vertelden me dat ik
me niet zo moest aanstellen
en dat ik een mietje was."
Geen excuus, vindt de rechter.
„U bent toch een volwassen
man. U had 'nee' moeten zeg
gen en de politie kunnen bel
len." De verdachte knikt be
schaamd.
De woninginbraak is niet het
enige dat de Noordwijker op
zijn kerfstok heeft. De man
heeft ook meerdere malen met
zijn vrienden 'gratis' bij ver
schillende benzinestations ge
tankt. Eén keer reed hij na het
volgooien van de tank gewoon
door, de andere keren gaf de
man een fotocamera of kente
kenbewijs als borg af om ver
volgens nooit meer te verschij
nen. „Wat vindt u daar nü
van?", wil de rechter weten.
„Verschrikkelijk", antwoordt
de verdachte terwijl hij zenuw
achtig aan zijn kin trekt. „Het
mag nooit meer gebeuren,
maar ik had geen geld." Het
geldgebrek blijkt ook reden te
zijn geweest voor de man om
bij de politie valse aangifte van
inbraak te doen. „Ik had niets
meer te eten en hoopte op die
manier wat geld van de verze
kering los te peuteren, maar
dat is niet gelukt.
Als de rechter de Noordwijker
mag geloven, is de negatieve
spiraal van gebeurtenissen on
dertussen voorgoed doorbro
ken. „Ik heb nu een full-time
baan. De geldzorgen zijn ver
dwenen." Toch heeft de man
wel het een en ander goed te
maken met de maatschappij,
oordeelt de rechter. „Ik leg u
een taakstraf van 148 uur op
en een voorwaardelijke gevan
genisstraf van zes weken met
een proeftijd van twee jaar."
De voorwaardelijk straf moet
de man er in de toekomst van
weerhouden om voor foute
vrienden te zwichten.
Koopje
Op het Centraal Station in Lei
den leurt een vrouw met een
zwarte damesfiets. De gloed
nieuwe fiets wil ze verkopen
voor slechts 35 euro. Van ver
kooptechnieken heeft de
vrouw echter weinig kaas ge
geten, vindt een voorbijgan
ger. Haar gegil werkt eerder
averechts. De Leidenaar biedt
haar aan de fiets voor haar te
verkopen en de winst te delen.
De vrouw gaat akkoord. Nog
voor hij de fiets heeft verkocht,
wordt de man opgepakt door
de politie voor heling.
Voor de rechter ontkent hij in
alle toonaarden dat hij had
kunnen weten dat de fiets mo
gelijk gestolen was.Als ie
mand voor nieuwe fiets maar
35 euro vraagt, denkt u dan
echt dat het zuivere koffie is?",
vraagt de rechter vol ongeloof
in zijn stem. „Ja hoor", ant
woordt de man stellig. „Ik heb
wel gekkere dingen meege
maakt. Ik ben zelf verslaafd ge
weest aan de drugs en heb wel
eens een mobieltje waar ik 800
gulden voor had betaald, ver
kocht voor 25 euro. Sommige
mensen doen nu eenmaal rare
dingen. Ik kijk daar niet meer
van op." De beschuldiging van
heling aan zijn adres,
onterecht. „Ze verteld
het haar fiets was." Vo
ongeloofwaardig, mee
ficier van justitie. „Die
stond in de gedoogzoi
had redelijkerwijs tocl
nen vermoeden dat d<
van diefstal afkomstig
Daarbij heeft u wel va
diefstal en heling te m
had."
Ze vindt een fikse gele
van 500 euro en een v
voorwaardelijke gevai
straf op zijn plaats. „I
het maar eens voelen
ze aan haar eis toe.
De rechter is minder
tuigd. „Ik vind het alle
heel verdacht maar he
breekt in deze zaak aa
en overtuigend bewijs
ten we niet zeker of d<
ook gestolen is. Er is
gifte van diefstal geda
kan dus niet anders c'
spreken." De man is
baasd. Hij wist wel di
zijn gelijk stond.
Floor Ligtvoet
ANNO 1978,
maandag 24 april
LEIDEN - Even had er
op het UVS-veld de
schijn van dat het
Nederlands voetbal
elftal voor spelers
van 14 en 15 jaar de
eerste zege op de
Engelse leeftijdge
noten zou gaan be
halen. Uitblinker
was de uit Suriname
afkomstige Amster
dammer Gullit. Met
nog een kwartier te
spelen sprong de
DWS'er hoger dan
doelman Lowe en
kopte in de uiterste
hoek raak: 3-3. Gullit
bewees met zijn uit
stekende spel zeker een belofte voor de naaste toekomst te zijn.
Foto: archief Leidsch Dagblad
mers naar 1
vertrekt
Dinsdag 8 april schrijft het Leidsch Dagblad in het artikel
'Redactiebaas Nova Rensen op non-actief dat de oude
presentatoren Rob Trip, Kees Driehuis en Margriet Vroo
mans boos zijn opgestapt. Dit is geheel onjuist. De oude
Nova-presentatoren zijn geheel gepasseerd en stijlloos
aan de kant gezet. Boos opstappen hoort meer bij onbe
scheiden ijdeltuiten zoals Van Nieuwkerk en Rottenberg.
Hetty Clavan,
Leiden.
Het grote gebruik van de WAO in de jaren '70
en '80 is de nekslag geweest voor veel indu
striële bedrijven in Nederland. De hoge pre
mies maakten de Nederlandse arbeid zo duur,
dat veel laagbetaald werk versneld naar lage
lonenlanden verdween. Onnodig, denkt de
Leidse jurist Barend Barentsen (30), die on
langs promoveerde op een proefschrift over
de manier waarop de Nederlandse overheid
sinds 1901 is omgegaan met arbeidsonge
schiktheid.
De jaren '70 en '80 waren in Neder
land crisisjaren. Een groot deel van
de industriële basis van het land
verdween, zoals de schoenenindu
strie in Noord-Brabant en de textiel
in Twente. Daarvoor in de plaats
kreeg Nederland een diensteneco
nomie, die heel andere eisen stelt
aan werknemers. Dat proces had
hoe dan ook plaatsgehad, denkt Ba
rentsen. Toch had Nederland nog
altijd werk kunnen hebben voor in
dustriearbeiders en andere laagge
schoolden als de WAO in die jaren
niet was gebruikt als middel om
'mensen met een vlekje' van de ar
beidsmarkt te halen.
Door het grote gebruik van de WAO
raakte de arbeidsmarkt in een vi
cieuze cirkel terecht, zegt Barent
sen. Bedrijven die reorganiseerden,
lieten veel werknemers naar de
WAO vertrekken. Dat was geen be
wust frauderen. „Het systeem be
stond nu eenmaal en bood grote voordelen
ten opzichte van de WW. De uitkeringsge
rechtigden hoefden niet te solliciteren, de
uitkering was hoog en liep bovendien door
tot aan het pensioen. De mensen die in de
WAO terechtkwamen, zullen beslist gezond
heidsklachten hebben gehad. Maar zeker
achteraf kun je je afvragen of de klachten zo
ernstig waren, dat zij niet meer konden wer
ken. Er was eerder sprake van economische
ongeschiktheid dan van medische.
De grote toevloed naar de WAO leidde tot
verhoging van de verzekeringspremie, waar
door de loonkosten toenamen. De arbeid
moest productiever worden om concurre
rend te blijven. „Daardoor gingen veel mar
ginale bedrijven over de kop", weet Barent
sen. Als deze ontwikkeling er niet was ge
weest, hadden zij het langer kunnen uithou
den en waren veel arbeidsplaatsen behou
den gebleven. De gesubsidieerde Melkert-
banen, die niet hoogproductief zijn, hadden
dan in de markt kunnen blijven.
Hoe geaccepteerd die groei van de WAO
was, is nu nauwelijks nog voor te stellen.
„Begin 1985 maakte een Amerikaanse tele
visieploeg een reportage over de WAO en
het grote gebruik dat ervan gemaakt werd.
Er zaten hier zoveel meer mensen in de
WAO dan in de ons omringende landen of
in Amerika. Was Nederland soms ziek? Na
mens de regering gaf de toenmalige staats
secretaris Frits Bolkestein een reactie. Die
wuifde alle bezwaren weg en zei: 'Namens
de regering kan ik zeggen: dat valt best mee,
er is geen probleem'. Juist Bolkestein! Dat is
toch niet een man van wie je zo'n uitspraak
verwacht."
De WAO werd ingevoerd in 1967 als opvol
ger van de Ongevallenwet van 1901. Onder
die wet werd alleen een uitkering gegeven
als iemand invalide werd door een ziekte of
een ongeluk op zijn of haar werk. Wie bui
ten het werk om invalide werd, was aange
wezen op een lage uitkering op grond van
de Invaliditeitswet. Het gevolg was bittere
armoede. Veel arbeidson
geschikten probeerden
toch iets bij te verdienen
als bijvoorbeeld sigaren-
verkoper.
Op den duur vond ieder
een dat er een betere re
geling moest komen en
dat werd de Wet op de ar
beidsongeschiktheidsver
zekering WAO. Invoering
daarvan werd algemeen
gezien als een kwestie van
fatsoen. De overheid ver
wachtte niet dat er een
heel groot beroep op ge
daan zou worden: zo'n
200.000 mensen achtte zij
het maximum.
Het liep anders. Vanaf
1987 kwam het schrik
beeld van een miljoen
WAO'ers in zicht. Het Ka
binet Lubbers/Kok be
sloot tot een serie maatre
gelen om de instroom te
beperken. In 1993 kwam er het zogeheten
bami-akkoord. De uitkering voor 'nieuwe
gevallen' werd verlaagd (het WAO-gat'er
werd geen rekening meer gehouden met de
kansen van de arbeidsongeschikte op de ar
beidsmarkt en er kwam een eerdere herkeu
ring. Later volgden nieuwe maatregelen: het
principe van passende arbeid werd vervan
gen door 'gangbare arbeid'. Er kwam een
Wet Pemba, die onder meer inhield dat de
werkgevers het WAO-risico deels zelf moes
ten gaan betalen.
Alle ingrepen samen hebben zeker gewerkt,
betoogt Barentsen. Vanaf 1994 begon het
aantal arbeidsongeschikten te dalen en
steeds minder mensen worden voor 80 tot
100 procent afgekeurd. Sindsdien fluctueert
de in- en de uitstroom. Eind jaren '90 groei
de het aantal WAO'ers weer, maar sinds
een paar maanden neemt die groei sterk
af. Ook de kosten daalden. De WAO kost
nu 2,6 procent van het Bruto Binnenlands
Product, net zoveel als in
1976. Weliswaar zijn er nu
twee keer zoveel arbeids
ongeschikten als toen,
maar het aantal werken
den is veel sneller geste
gen, waardoor de premies
laag blijven. Bovendien
heeft een kwart van de
965.000 WAO'ers werk. Op
grond van die cijfers con-
I N
ONDER
ZOEK
Nieuwsgierigheid is
de belangrijkste
drijfveer voor de
wetenschap. De
rubriek In Onderzoek
doet een greep uit de
vele onderwerpen
waar Leidse
onderzoekers zich in
hebben verdiept.
Vandaag: Barend
Barentsen.
cludeert Barentsen dat een
miljoen arbeidsongeschikten
geen schrikbeeld meer hoeft
te zijn.
Dat wil niet zeggen dat
de wet nu optimaal
functioneert. Barent
sen vindt de WAO
inmiddels 'te on
gastvrij'. De wet is
in 1967 ingevoerd
om arbeidsonge
schikten voor de
bedelstaf te behoe
den en dat doet hij
nog maar nauwelijks
- voor de meeste werk
nemers daalt de uitke
ring binnen enkele ja
ren naar bijstandsni
veau. „Ik vind dat de uit
kering verhoogd moet
worden voor mensen van
wie echt weinig arbeid
meer te vergen valt." De
wet pakt vooral slecht uit voor
jongere werknemers die, zoals
Barentsen zegt, 'een redelijk
middeninkomen' hadden kunnen
verwerven. Ook voorstellen van
de Commissie Donner en
de SER om de WAO te
beperken tot 'volle
dige en duurzame
arbeidsonge
schiktheid'
keurt hij af.
„Dan zet je
de klok te
rug naar
1967."
Wilfred
Simons
HOC 970
Graag wil ik, raadslid Groenlinks, reage
ren op het artikel 'Weg vrij voor preven
tieve fouilleringen' van 16 april. Dat
Groenlinks tegen preventief fouilleren
blijft, zal voor velen geen verrassing zijn.
Helaas bevat het stuk een passage, die
naar mijn inzien wel gezegd kan zijn,
maar als eindconclusie niet klopt. Het be
treft de alinea: 'Softdrugs voor eigen ge
bruik worden gedoogd, maar niet in het
veiligheidsrisicogebied. Daar worden ze
afgenomen. En je krijgt ze niet meer te
rug'.
In de discussie in de commissie voor Be
stuur en Veiligheid op 15 april, heb ik het
volgende beargumenteerd namens
Groenlinks. Het kan niet zo zijn dat per
sonen, die softdrugs voor eigen gebruik
(maximaal 5 gram) bij zich dragen, bij
fouillering in het veiligheidsrisicogebied
een afstandsverklaring moeten tekenen
en hun softdrugs kwijt zijn, terwijl een
paar straten verder, buiten het veilig
heidsrisicogebied, het gedoogd wordt dat
personen sofdrugs voor eigen gebruik bij
zich dragen-. Hier is het gefijkheidsbegin-
sel in het geding. Verder is het zo dat in
het veiligheidsrisicogebied (omgeving
Nieuwe Beestenmarkt) koffieshops staan.
Personen die daar softdrugs voor eigen
gebruik kopen, lopen bij acties grote kans
dat ze hun softdrugs kwijt zijn. Zij wor
den genoodzaakt hun softdrugs v
gen gebruik elders, buiten het veil J
risicogebied, te kopen. Officier vai
de Steen heeft als gevolg aangegev
de betreffende passage te schrapp
het protocol Preventief Fouilleren
den. Eindconclusie is dus: als je w w
fouilleerd in het Nieuwe Beestenn
gebied en je hebt softdrugs voor e i
bruik bij je, dan hoeft je dat niet ii
veren.
Srta D a
Raadslid Gro J
SCHRIJV
ENDE LEZERS
volgenrt
WAO voorj
derlandset.
mie: „BedriJ»
reorganise
lieten veel v
was geen I
frauderen, h
teem best}
eenmaal e
grote voj
ten opzicj
de WW. T
ringsgerecip
hoefden,,
solliciteren,
kering v
en liep b
door totL
