God voorzag de val van Saddar
REGIO
Kanttekeningen bij de zaak 'Bontje'
Gefeliciteerd met je landgefeliciteerd met je regering
DONDERDAG 17 APR|
NAVRAAG
Vanaf september is de eerste maandag van de n^aand weer 'sirene
dag'. Na zeven jaar komt de minister van binnenlandse zaken erach-
'Als ik het alarm wil horen, «ndat
moet ik een fietstocht maken'
jaar
lijks
proef-
alarm geen zoden aan de dijk zet. Navraag bij THEO WANDERS uit
Hazerswoude-Rijndijk, die als voorzitter van buurtcomité Groenen
dijk al jaren ijvert voor sirenes in de buurt.
Bent u blij met wat
meer geloei in uw
gemeente: tivaalfin
plaats van één keer
per jaar?
..Zeker. Op zich draagt
een maandelijks proef-
alarm bij aan de be
wustwording van de
mensen. Nu, met sire
nes die slechts één
keer per jaar afgaan,
vraagt iedereen zich af
wat de betekenis van
dat alarm is."
En dat is?
„Het proefalarm is een test of de systemen goed werken. Als er
echt iets ernstigs aan de hand is, bijvoorbeeld een ramp in een
chemische fabriek, waarschuwt de sirene de mensen om ramen en
deuren te sluiten, binnen te blijven en af te stemmen op de regio
nale radiozender."
Voor uisde dure publiciteitscampagne van de overheid om
uitleg te geven over het proefalarm dus niet nodig.
„Nee, maar ik vind het toch goed dat er zo'n campagne komt. Als
iedereen weer weet waarom de sirene afgaat, hoef je niets meer uit
te leggen. Want elke eerste maandag van de maand word je er
weer aan herinnerd."
Geldt dat ook voor u?
„Helaas niet. In buurtschap Groenendijk is geen enkele sirene te
horen, tenzij de wind eens een keer niet uit het westen komt. Dat
is een punt van zorg, dat ik al jaren geleden bij de gemeente Rijn-
woude heb neergelegd. Maar de gemeente is met handen en voe
ten gebonden aan het ministerie van binnenlandse zaken. Dat
vindt het niet nodig om hier een sirene te plaatsen, ondanks de
nabijheid van het chemische bedrijf Avery Dennison. Ik doe er
niets meer tegen, mijn mogelijkheden zijn uitgeput. Als ik straks
op de eerste maandag van de maand het proefalarm wil horen,
moet ik maar een fietstochtje maken."
tekst: Tim Brouwer de Koning foto: ANP
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1903, Vrijdag 17 April
LEIDEN - Bij gemeenteraadsbesluit werd op het verzoek van Gebrs.
J. en J.N. Botermans om aan de straten op Vreewijk andere namen te
geven, tegemoet gekomen. B. en Ws. stellen thans voor de namen
Eerste straat, Middenstraat, Laatste straat, Dwarsstraat en Trekvliet
te doen ven/allen en respectievelijk door de navolgende namen te
doen vervangen: BiIderdijk-straatHugo-de-Groot-straat, Gerard-
Dou-straat, Jan-van-Goyen-straat en Vreewijkkade.
Voor zoover de naam van Jan van Goyen minder bekend mocht zijn,
merken B. en Ws. op, dat ook deze een, zij het dan minder bekend,
toch zeer verdienstelijk Leidsch schilderwas uit de 17de eeuw.
STAKING - De dwangwetten zijn door de Eerste Kamer aangenomen.
De staking is opgeheven. Die nederlaag verwondert ons niet. Wij heb
ben haar voorspeld en gewaarschuwd, dat de bourgeoisie nog steeds
sterker is dan de arbeiders. Aangetoond, dat het bij een politieke
werkstaking de vraag is, of de arbeiders al dan niet baas zullen zijn in
den Staat. ,,Neen", zegt de bezittende klasse, ,,wij zijn en blijven
baas." En omdat een groot deel der arbeiders nog te bang en te dom
is, kunnen de machthebbers nog steunen op bajonetten en kanon
nen, op onderkruipers en verraders en aldus hun wil doordrijven.
ANNO 1978, maandag 17 april
LEIDEN - Zaterdag opende de zwembaden De Vliet en De Zijl hun
deuren voor het nieuwe zwemseizoen. Terwijl de nachtvorst nog niet
was opgetrokken, stonden de liefhebbers reeds in alle vroegte in de
rij voor een eerste duik. De buitentemperatuur kwam nauwelijks bo
ven de no graden uit. Zwembad De Vliet noteerde op de openingsdag
al een dikke vijfhonderd bezoekers. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de Dalie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: 8.M. Essenberg, C.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82. Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut ine)
p/kw €55.00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
OORLOGSDAGBOEK
Molly Ackerman is 49 jaar en
geboren en getogen Ameri
kaanse. Ze woont en werkt in
Leiden als beeldend kunstena
res en is eigenaar van galerie
EAE op de Nieuwe Rijn.
„Het is nu een maand oorlog.
Het klimaat is veranderd in
deze maand van gekte.
Nikos Kazantzakis, de Griekse
schrijver en filosoof, schrijft
in 'Rock Garden' over een be
zoeker van de rotstuin van
een monnik. Per ongeluk
trapt hij tegen een kleine
steen. Opvallend genoeg be
gint de monnik te huilen. De
man vraagt waarom hij huilt.
Buiten de tuin is het oorlog,
dus hij kan zich niet voorstel
len dat zo'n ongelukje erg is.
Maar de monnik weet dat het
hele universum is veranderd:
de steen zal nooit meer in
exact dezelfde positie kunnen
liggen als daarvoor.
Als ik in mijn wagen naar het
strand rijd, schieten de kleu
rige bollenvelden aan me
voorbij. Ik moet er even tus
senuit, weg van CNN, e-
mails, kranten en discussies.
Weg van alle emoties. Weg
van de constante behoefte
om te weten wat er in de we
reld gebeurt. Ik merk dat de
Nederlandse nieuwsbulletins
een anti-Amerikaans effect
hebben op mijn Nederlandse
partner. Het is subtiel, maar
we hebben thuis ruzies over
de oorlog, omdat we allebei
zo begaan zijn met wat er
met de mensen gebeurt.
Op het strand van Noordwijk
ontmoet ik een oude man
met een grote hond. Ik vraag
hem naar het ras van de
hond. Hij vertelt me dat het
een Sint-Bernhardhond is en
laat een klein vaatje zien dat
om zijn nek hangt. Op zijn
beurt vraagt hij me of ik Ame
rikaanse ben. Ik zeg 'ja'. Plot
seling grijpt hij mijn arm en
zegt: „Gefeliciteerd met je
land, gefeliciteerd met je re
gering!" Ik weet niet hoe te
reageren. Ik voel me hier niet
lekker bij. Is dit sarcasme? Als
ik met mijn man richting zee
loop en mijn tenen het zand
raken, zegt hij tegen me dat
de man waarschijnlijk rechts-
conservatief is en meende
wat hij zei. Dat hij echt trots
is op de daden van Amerika.
Eenmaal op een deken in het
zand luister ik naar het bre
ken van de golven en kijk
naar paarden die door het
water galopperen. Ik denk
aan die 1 le september in
New York. Ik was daar bij
mijn nicht. Ze werkte voor
MTV Nieuws. Evacuaties,
tanks, ambulances en solda
ten waren overal. Ik was
enorm bang. Nooit eerder
was ik dichter bij een oorlog
dan op dat moment. Toen ik
de stad inging wilde ik uit de
ondergrondse stappen, te
ruglopen naar het apparte
ment van mijn nicht en de
dag verlaten. Ik was een emo
tioneel wrak. En nu zie ik elke
dag Irakese straten vol met
plunderaars en schietende
burgerwachten. Ik begrijp
niet hoe de Irakese burgers
dat kunnen verdragen.
Thuis brengt een vrouw me
rozen, omdat ze mijn oor
logsdagboek in de krant heeft
gelezen. Het ontroert me. Het
ROC besluit om op school
niet meer over de oorlog te
praten. Er is te veel kans op
conflicten met zoveel natio
naliteiten in dezelfde omge
ving. Maar onderling praten
we er nog wel over. Zo veel
Irakezen verkeren in onzeker
heid over het lot van hun fa
milies. Geen telefoon, geen
elektriciteit. Het duurt maan
den voor ze zullen weten
of..."
Molly Ackerman
Met ondergang van Irak staat ook de eindtijd voor de deur
„Gevallen is de grote stad Babyion en zij is geworden een woonplaats van duivelen, een schi ii
plaats van alle onreine geesten." (Openbaring 18:2). Illustratie uit een veertiende-eeuws man 1
ver te werpen en een nieuwe hemel en een
nieuwe aarde te brengen. Aan het feit dat de
auteur die twee verbindt, zie je dat het een ge
construeerd boek is."
Wat denken gelovigen dat er gaat gebeuren, nu
Irak is gevallen? Weinig, denkt Lietaert Peerbol-
te. Hij verwacht dat de belangstelling voor de
eindtijd weer snel zal wegebben. Mensen die
het verband willen leggen tussen de oorlog in
Irak en Babyion hebben volgens hem 'een inte
ressant theologisch probleem'.
Volgens de bijbel is het God zelf die Babyion
ten val brengt. De neergang van Saddam Hoes
sein is weliswaar snel gegaan, maar de oorlog
was evident mensenwerk. „Diezelfde twee
slachtigheid zie je rond de oprichting van de
staat Israël: er is een groep joden die stug in
Jordanië zijn blijven wonen, omdat de ware
staat Israël door God gevestigd wordt, niet door
mensen."
Bush heeft er belang bij God buiten beeld te
houden in zijn oorlogsretoriek. „Bush is er alert
op dat hij de strijd niet tot een godsdienstoor
log maakt. Van officiële zijde zal je nooit horen
dat Hij de hand heeft gehad in de snelle over
winning. Er is discussie of Bush eigenlijk wel
gelovig is, maar ik denk van wel. In zijn milieu
spelen eindtijdverwachtingen een grote rol."
Bumpersticker
'Eng1 en 'heel fout' noemt de nieuwtestamenti-
cus de Amerikaanse pamfletten uit de funda
mentalistische kringen waaruit Bush zijn kie
zers haalt. Buitengewoon antisemitistisc
toon zijn die: de antichrist zou uit het jo< e
volk komen. Maar het eindtijdgeloof ken 1
een vrolijke kant. In Amerika zijn horlogi t
koop met teksten als: wéér een uur dichi
het laatste oordeel. Gelovigen kunnen ei
ker op hun bumper plakken met de waa
wing dat de berijder wel eens plotseling
mei opgenomen kan worden als Jezus te
keert. Beware, at the Rapture the driver 0
car will be taken away. „En dat is bloeds
bedoeld, niet als grapje."
In Nederland zal het zo'n vaart niet lope
leeft het actieve geloof aan de eindtijd vi
bepaalde pinkstergemeenten. „Strengge
gemeenten als Katwijk aan Zee zijn-een
voorbeeld van hoe zorgvuldig het orthi
protestantisme hiermee om gaat. Die 1;
bij voorkeur helemaal aan God over. Sp<
ren erover is not done, want dan ga je op
stoel zitten. Eerlijk gezegd vind ik dat eei
sympathieke oplossing."
lietaert Peerbolte vindt het boek Openb
zo gek nog niet, ook al neemt hij de drak
hoeren, beesten en slangen met een kor
zout. „De gedachte dat de tijd een einde
is helemaal niet zo vreemd. De natuurki
wijst erop dat alle materie een begin- en
eindpunt heeft. Als je aanneemt dat God
hand heeft in het begin van alles, ligt vo(
hand dat hij dat ook heeft met het eind.
ken wij maken dat niet meer mee, denki
Silvan Schoonhoven
oj
SCHRIJVENDE LEZERS
Ik ken deze zaak alleen van het glo
baal doorlezen van de diverse aan
deze zaak gerelateerde krantenartike
len van de afgelopen jaren. Ek kan
daarom één en ander niet precies op
waarde inschatten, maar wil nu als
burger van Sassenheim (dus 'collega'
van de heer L. Bontje) wel eens enke
le kanttekeningen plaatsen. Een aan
tal punten valt mij in het artikel van 7
april op:
- 'Sassenheim zou 450.000 euro op
tafel moeten leggen en de heer
Bontje blijft eigenaar van het terrein.'
Alle belastingbetalende Sassenhei-
mers mogen wel betalen, maar delen
te zijner tijd niet mee in de opbreng
sten bij verkoop van de (dure woon-
bestemmings)grond.
- 'De heer Bontje is een echte Sassen-
heimer, die graag in het dorp wil blij
ven.' Ik kan hier als ook echte Sas-
senheimer, gezien de gang van za
ken, geloof ik niet echt blij mee zijn.
- 'Het kraanverhuurbedrijf draait al
jaren zonder milieuvergunning.' Kan
toch niet!
- 'De heer Bontje werkt heel con
structief mee.' 'Dit aanbod is de snel
ste weg.' Kan ik mij niet voorstellen,
gezien de periode dat deze zaak nu al
speelt en dat hij nu pas is gaan kijken
naar vrijliggende grond op het bedrij
venterrein Sassenheim-Zuid.
- 'Volgens de heer Bontje heeft hij
recht op een vergoeding.' Het is triest
als vermelde fouten zijn gemaakt.
Daar mag enige compensatie tegen
over staan.
- 'De heer Bontje stelt dat hij in drie
maanden verhuizen wel redt, want
dat is nu ondernemen.' Schijnbaar
heeft hij dat fenomeen laat ontdekt,
want anders had de zaak al lang gere
geld kunnen zijn. Er spelen voor hem
vermoedelijk meer redenen mee, die
naar mijn idee minder bedrijfsmatig
zijn.
- 'Die vervuiling is dan mijn risico.'
Niet alleen dan, lijkt mij. De heer
Bontje moet als veroorzaker in elk ge
val de schoonmaakkosten zelf beta
len en niet Sassenheim, ofwel de bur
gers. En de eis van een geldige mi
lieuvergunning is dus terecht, het
moet nu snel aangepakt zijn.
Hier laat ik het bij. Vaak wordt ge
steld dat een gemeentelijke organisa
tie onvoldoende of soms zelfs niet
beseft dat men omgaat met gemeen
schapsgelden. Dat bepaalde burgers
dit zelf ook niet meer lijken te weten,
is de reden van deze ingezonden
brief.
De heer Bontje mag zijn wens
voren brengen, maar dan alle*
zakelijke gronden en niet met
nadering die riekt naar geldklt
ten koste van zijn Sassenheim
deburgers.
De gemeente Sassenheim mo
ook als 'ondernemer' afhandt
het belang van de klant: alle b
dus.
Het argument van wethouder
see 'Als wij Bontje betalen, is I
van de dam.' is mijns inziens 1
belang, alleen of iemand wel
recht op iets heeft.
Piet van der
Sas
Irak is gevallen en Saddam spoor
loos. Veel Amerikanen geloven dat
dit niet zomaar gebeurt, maar dat
God deze lijn al heeft uitgestippeld
in de bijbel. Misschien gelooft
George Bush zelf wel dat de eind
tijd is aangebroken nu het moderne
Babylon is gevallen. Dat zegt
nieuwtestamenticus Bert Jan Lie
taert Peerbolte van de Universiteit
Leiden. „De eindtijd is net een hor
rorfilm."
Een grote hoer rijdt rond op een
zevenkoppig monster. Een gods
lasterlijk beest verschijnt uit zee.
Water verandert in bloed. Onreine
geesten komen als kikvorsen uit
de bek van een draak. En engelen
moorden een derde van de we
reldbevolking uit.
Er staat nogal wat te gebeuren als
het laatste boek van de bijbel in
derdaad een spoorboekje van de
wereldgeschiedenis blijid. Veel
Amerikaanse christenen geloven
dat, nee, weten het zeker. Als het
boek Openbaring spreekt over de val van Baby-
Ion, de stad tussen de Eufraat en de Tigris, dan
is de parallel met Bagdad en Irak snel getrok
ken. Babyion, een 'schuilplaats voor onreine
geesten', zal 'met geweld geworpen worden',
voorspelt Johannes in het boek Open
baring. „En de koningen der
aarde, die met haar gehoe
reerd hebben, zullen over
haar wenen en weekla
gen, wanneer zij de rook
van haar verbranding
zien."
Gruwelijk
Het geloof dat het einde
der tijden voor de deur
staat, laait om de zoveel tijd
op. Rond het jaar duizend
gebeurde het, tijdens de
Reformatie, de olie
crisis, de val van
de Iraanse
Shah en bij
de eerste
Golfoor
log.
I N
ONDER
ZOEK
Nieuwsgierigheid is
de belangrijkste
drijfveer voor de
wetenschap. De
rubriek In
Onderzoek doet
een greep uit de
vele onderwerpen
waar Leidse
onderzoekers zich
in hebben verdiept.
Vandaag: nieuw
testamenticus Bert
Jan Lietaert
Peerbolte.
En nu weer. Vooral als er weer
eens iets aan de hand is rond de
Perzische Golf, stijgt direct de be
langstelling voor het bijbelboek
Openbaring.
De eindtijd is net een horrorfilm,
zegt Lietaert Peerbolte uit Leider
dorp. Mensen vinden het even
gruwelijk als fascinerend. In Ame
rika bestaat een levendige markt
van pamfletjes en populaire boek
jes waarin driftig wordt gespecu
leerd over de vraag of we in de
eindtijd zitten of niet. „De conclu
sie is dan: het lijkt er sterk op."
Toch zitten christenen fout als ze
denken dat Openbaring een
dienstregeling voor de wereldge
schiedenis geeft, zegt Lietaert
Peerbolte. Johannes beschreef ge
woon zijn eigen tijd, de eerste
eeuw na Christus. „De 'hoer van
Babylon' is volkomen duidelijk
een symbool van het kwade Ro
meinse rijk. De Romeinen hadden
net als de Babyloniërs de tempel
van Jeruzalem verwoest. God had
een bedoeling met al die ellende,
dachten de joden, en uiteindelijk
zou hij zou de Romeinse keizer
ten val brengen. Johannes beschreef dat in her
kenbare beelden, die twintig eeuwen verder
nog steeds overeind staan. En opeens weer ac
tueel worden als er een dictator in Irak is - het
vroegere Babyion."
Poel van zwavel
Johannes vertelt een beetje een vreemd
verhaal, geeft de nieuwtestamenticus
toe. Het eindtijdscenario zit onlogisch in
elkaar. Na de val van Babylon is er nog
een laatste oorlog van alle koningen op
aarde tegen God. „Uiteraard wint God.
Daarna worden de duivel en zijn tra
wanten in een poel van zwavel ge
gooid. De duivel wordt gekerkerd en
Jezus regeert duizend jaar. Aan het eind
van die tijd komt de duivel nog één
keer vrij, hij wordt onmiddel
lijk verslagen en dan
pas komt het defini
tieve oordeel."
Het opmerkelijke
plot is het resul
taat van twee
verschillende
eindtijdver-
wachtingen die
de auteur in el
kaar heeft ge
schoven. Beide
theorieën waren
populair in de
eerste eeuw na
Christus. „Het
Nieuwtestamenticus Bert Jan Lietaert Peerbolte
was: God
grijptin
door de
Messias te
laten rege
ren. Het
andere is:
God grijpt
in door de
aarde om-
