Lente in de lammetjesfabriek
GESPREK VAN DE DAG
Met een nieuwe heup of de Vanessa-look op safari
Een boekje open
Geblaat en gemekker op grootste schapenhouderij van Nederland
WOENSDAG l6 APRIL 2OO3
DAGELIJKS LEVEN
WT /VloesffcA/ W/J VRutfTirR e£NS l'flOIStReAJ
MENSELIJK
De Amerikaanse RAPPER BIG
LURCH is door de moeder van een
21-jarige vrouw die door hem zou
zijn vermoord, voor een civiele
rechtbank aangeklaagd. Volgens de
moeder handelde de muzikant be
wust 'extreem gewelddadig' om zo
zijn imago van 'gangsta rapper' op
te poetsen. Big Lurch, echte naam
Antron Singleton, wordt ervan ver
dacht in april vorig jaar de 21-jarige
Tynisha Ysais op bloedige wijze te
hebben vermoord in haar apparte
ment in Los Angeles. Hij zou haar
borstkas hebben opengereten en
stukken van haar lichaam hebben
opgegeten. Een rechercheur ver
klaarde later dat hij op de longen
van het slachtoffer sporen zag waar
uit bleek dat er op gekauwd was. Big
Lurch moet terechtstaan wegens
moord en foltering. Hij riskeert de
doodstraf. De moeder heeft niet al
leen de rapper maar ook zijn platen
label Death Row Records aange
klaagd. Dit label, onder andere be
kend van wijlen Tupac Shakur en
Dr. Dre, zou Big Lurch aan drugs
hebben geholpen en hem hebben
aangemoedigd de moord te plegen.
Weekblad Story heeft ten onrechte
foto's geplaatst van PAUL DE
LEEUW die in zijn huis rondliep met
zijn zoontje Kas. De bewuste afbeel
dingen waren door een fotograaf van
buiten gemaakt en door de ramen
van de woning 'geschoten'. De Raad
voor de Journalistiek vindt dat on
toelaatbaar, zo bleek gisteren. -„Ook
publieke personen hebben recht op
eerbiediging van hun persoonlijke
levenssfeer", staat in de uitspraak.
Verder oordelen de mediadeskundi
gen dat een journalist degene over
wie hij publiceert met open vizier te
gemoet moet treden. Slechts in bij
zondere omstandigheden mag een
verslaggever afwijken van deze bas
isregel. In dit geval waren die er
niet. De raad vindt wel dat publieke
lijk bekende personen in het alge
meen moeten accepteren dat hun
portret wordt gepubliceerd als zij in
het n ieuws komenStory gaf ter zit
ting zelf toe dat het geen publicatie
met een bijzondere nieuwswaarde
betrof, maar slechts een onderwerp
dat nog steeds de aandacht van de
lezers trekt.
Mede vanwege zijn inzet voor jong
couturetalent heeft FRANS MOLE
NAAR gisteren de Max Heymans-
ring gekregen, een tweejaarlijkse
onderscheiding van de Nederlandse
Vereniging van Modejournalisten
(NVM). De Max Heymans-ring is een
van de belangrijkste prijzen voor de
gevestigde couturiers in Nederland.
De onderscheiding is vernoemd naar
de overleden extravagante couturier
Max Heymans en bedoeld voor ont
werpers die zich verdienstelijk heb
ben gemaakt voor de Nederlandse
mode. Molenaar krijgt de ring omdat
hij zich niet alleen beperkt tot cou
ture. Hij ontwerpt ook uniformen,
vazen, verf, een auto en bestek voor
in het dagelijkse leven. ,,Zo kennen
we de werkkleding die hij maakte
voor het leger en de postbodes", al
dus de voorzitter van de NVM. Foto:
ANP
Twee SIERADEN die ooit aan Holly-
wood-ster MARILYN MONROE toe
behoorden, zijn maandag in Londen
ontvreemd. De diamanten ring met
een M en een gouden armband, sa
men omgerekend rond de 60.000
euro waard, maakten deel uit van de
tentoonstelling Marilyn Monroe: Het
leven van een legende, die momen
teel in de County Hall Gallery te be
zichtigen is. De politie heeft een
verdachte aangehouden. Een twee
de is nog voortvluchtig, meldde de
politie gisteren. Foto: EPA
Zeker eenderde van de Nederlan
ders trekt de broek wel eens uit in
'verboden gebied'. Bovendien kent
43 procent van de Nederlanders
vrienden en kennissen die
VREEMDGAAN. Toch keurt 76 pro
cent van de ondervraagden een slip
pertje af, zo blijkt uit de 'Vreemd
gaan-enquête' die het blootblad
Playboy deze maand in zijn jubile
umnummer publiceert. De Neder
landse Playboy bestaat twintig jaar.
Voor het onderzoek heeft het bureau
NetPanel 810 mannen en vrouwen
ondervraagd. Een kleine 40 procent
van de mensen die vreemdgaan,
biecht dat trouwens op, 24 procent
vertelt het niemand en 30 procent
deelt de heimelijke liefde met een
vriend of vriendin. De favoriete part
ners in crime ontmoet de vreemd-
ganger vaak toevallig (23 procent),
maar ook collega's doen het goed,
stelt 17 procent. Daarnaast zijn het
vakantieliefdes (15 procent) en ou
de liefdes (10 procent).
In Apeldoorn zijn zeven witte WALI-
BI'S GESTOLEN. Eigenaar Man in 't
Veld is pislink en looft 7500 euro
tipgeld uit. Het gaat om twee man
netjes, vier zwangere vrouwtjes en
een zogende moederwalibi, waarvan
het jong is achtergelaten. Een van
de dieren die achterbleven, raakte
zodanig gewond dat het waarschijn
lijk moet worden afgemaakt.
Foto: GPD
Hoe kijken mensen van buiten tegen ons en onze ge
woonten aan? Men kan mij er wakker voor maken. Ik
ben er dol op. Uiteraard valt die vreemdeling op, wat
anders is dan bij hem thuis. Wat hetzelfde is, is niet in
teressant. Zo viel het Graciela Prosperi op dat een taart
in Buenos Aires gemiddeld twee keer groter is dan in
Nederland. De gebakjes in Den Haag zijn aan de kleine
kant en dat compenseren de banketbakkers daar door
fijnzinnige artistieke opsmuk bovenop de lekkernij.
Niets van dat alles in Buenos Aires Daar is het van dik
hout zaagt men taarten met extra veel aandacht voor
de vulling overvloedig karamel op volle-melkbasis,
dulce de leche. In Buenos Aires verlaat een klant zelden
een banketbakkerij met minder dan twaalf doughnuts.
Graciela Prosperi is Argentijnse, met een Nederlander
getrouwd en woont hier lang zat om verbanden te leg
gen, maar kort genoeg om nog verwonderd te zijn. Zij
doet er een leuk boekje van open dat, vertaald, 'Een
voet op twee kusten', heet. Om nog eens een observatie
van haar te melden: Argentijnen zijn geneigd om zich
tegenover een klant omstandig voor een fout te veront
schuldigen, „Sorry, ik wist het niet", of „Pardon, hele
maal vergeten. "Dat zal je volgens Graciela een Neder
lander maar hoogstzelden horen doen. Het blijft meest
al bij „zoiets kan gebeuren.Voor een Argentijnse win
kelbediende ligt de verantwoordelijkheid uiteindelijk
altijd bij de chef, dus komt-ie weg met zo'n excuus, ter
wijl de Nederlander zich de gelijke waant van de klant
die van zijn diensten gebruik maakte of van zijn baas.
Er is weinig geneigdheid bij ons kaaskoppen, ons nader
te verklaren als dingen fout gaan.
Er zit iets riskants aan dergelijke boekjes. Het blijven
ketens van momentopnamen. Bovendien is de actiera
dius van de observatie beperkt. Graciela Prosperi komt
uit de bevoorrechte hogere middenklasse van Buenos
Aires en beweegt zich in navenante Haagse kringen.
Haar achtergrond laat zich vergelijken met die van die
andere Argentijnse, een handvol jaren jonger, voorbe
stemd om de aanstaande koning van dit land tot steun
en toeverlaat te dienen. Zal Maxima, telg van een land
vijfenzeventig keer de omvang van onze eigen moeras
delta, ook zo verbaasd zijn als een Hagenaar zijn gas
ten liever naar het station rijdt dan ze eventjes het kip-
peneind helemaal naar huis terug in Leiden te bren
gen? De cadeaubon, geliefde gulle gave in dit kikker
land met inkijk van buiten, scoort niet hoog in Argen
tinië. Het mist het element van de verrassing zoals
trouwens per definitie met onze gordijnen open het ge
val is. Maar Argentijnen kussen slechts één keer en pas
sen voor de Nederlandse drieklapper op anderhalve
Medische specialisten van gerenommeerde
privé-klinieken in Zuid-Afrika claimen veel
goedkoper te zijn dan de Nederlandse ge
zondheidszorg. Mensen met een versleten
heup of dames op leeftijd die de Vanessa-
look willen, worden met open armen in
Kaapstad ontvangen. Met na een paar da
gen ziekenhuis een bezoek aan fameuze
wildparken of een partijtje golf.
Een delegatie van Zuid-Afrikaanse medici
presenteerde zich gisteren in Hotel Jan Ta
bak in Bussum. Het initiatief voor Medical
Holiday komt van een in Kaapstad wonende
Nederlander, Hans Nuis. Volgens hem heb
ben de artsen daar hetzelfde opleidingsni
veau als in West-Europa, maar bedragen
hun honoraria en de ziekenhuiskosten 'een
derde tot de helft van de kosten in Neder
land'.
Medische behandelingen in Zuid-Afrika
worden niet vergoed door zorgverzekeraars,
ook al staat iemand op de wachtlijst. Nuis
denkt dat veel mensen de pijn en het onge
mak zo beu zijn dat ze daar niet op wach
ten.
Orthopedisch chirurg Leith Stewart (48) van
Medical Holiday heeft vijf maanden geleden
zelf een nieuwe heup gekregen en stond na
drie weken weer te opereren. „Bij oudere
mensen gebruiken we een andere methode.
We gaan uit van een verblijf van zes weken
om nacontroles te kunnen doen." De voor
onderzoeken vinden in Nederland plaats.
Wie bang is voor de risico's van bloedtrans
fusie kan voor de operatie eigen bloed mee
nemen.
Orthopeed E. Albers van Ziekenhuis Hilver
sum denkt niet dat de wachtlijsten een re
den zijn om naar Zuid-Afrika te gaan. „Voor
een nieuwe heup kan iemand binnen acht
weken bij ons terecht. Zo'n reis regelen zal
toch ook wel vijf weken duren. Dus daarin
zie ik niet veel tijdwinst", aldus Albers.
Medical Holiday biedt een scala aan medi
sche behandelingen aan, waaronder een
ontwenningskuur voor alcohol en drugs.
Toch verwacht het bedrijf vooral vraag naar
cosmetische ingrepen. „Mensen willen aan
hun uiterlijk laten sleutelen zonder dat c
buurvrouw er lucht van krijgt. Als dan g<
zegd wordt: wat zie jij er goed uit, kun je
zeggen dat het komt door de heerlijke va
kantie", aldus Nuis.
Cosmetisch specialist L. Habbema van i
disch Centrum het Gooi in Bussum, vin*
ons land steeds meer een soort 'wild we
worden op zijn vakgebied. „Nederlandei
kijken vooral naar het geld en slikken de
verkoopverhalen voor zoete koek. Het is
schande wat er nu allemaal gebeurt. En
zeg het niet voor mezelf, want ik kom ot
het werk."
Jetty Claus
Aan de lopende band tuimelen ze
naar buiten. De lammetjesfabriek
van de gebroeders Kingma in Han-
tumeruitburen draait op volle toe
ren. Het is een geblaat en gemekker
van jewelste.
In iedere hand sjouwt hij een pas
geboren lam. Ze bungelen aan
hun achterpootjes. De boer brengt
de natte dieren naar een kraam-
hok met een dikke laag stro. Hun
moeder volgt ongerust blatend,
aan haar achterkant bungelt nog
een slijmerig stuk nageboorte.
Ze heeft vlot gelammerd. In een
recordtempo wierp ze haar twee
ling. „Bij schapen gaat het altijd
heel snel. Dan hoeven we alleen
maar een beetje te helpen", zegt
An dries Kingma. Met zijn broer
Gerrit runt hij de grootste scha
penhouderij van Nederland,
's Zomers is de zeedijk van Fer-
werd tot voorbij het Groningse Us-
quert het domein van hun vee en
ook rond het totale Lauwersmeer
grazen de Texelaars van de broers.
Als in het najaar de kuddes op hun
top zijn, hebben de Kingma's in
totaal zo'n tienduizend schapen
lopen.
Achttien lammeren heeft Andries
vannacht 'gevangen'. „Het was
een mooie rustige nacht", zegt de
boer tevreden. De meeste ooien
lagen rustig te herkauwen of te sla
pen. Kingma vertrouwt op zijn ge
hoor. Als een van de schapen ze
nuwachtig begint rond te drente
len of te mekkeren, stroopt hij de
mouwen op en haalt hij het lam
'er even af.
Ook op klaarlichte dag draait het
circus gewoon door. Het regent
lammeren. De broers werken om
beurten, de klok rond. Ze komen
alleen toe aan wat hazenslaapjes.
In de twee grote stallen op het erf
staan achttienhonderd drachtige
fokschapen. „We kunnen eer nu
eigenlijk geen seconde bij weg."
Met een handige beweging trekt
Gerrit Kingma een schaap van
haar poten. Het dier geeft zich ge
laten over als de boer twee vingers
in haar achterkant steekt. „Even
voelen en wat ruimte maken."
Voorzichtig trekt hij twee pootjes
naar buiten. Als het neusje naar
buiten komt, volgt al snel het hele
lam. En een paar tellen later een
tweede. Meteen na de landing
schudden ze met hun kopjes. „Dat
lijkt goed. Die zijn mooi helder."
Bij schapen gaat de geboorte
meestal zonder problemen.
Slechts nu en dan ligt een lam
Gerrit Kingma helpt de lammetjes ter wereld (foto's boven). Twee oudere
lammeren worden gezoogd door hun 'superpleegmoeder' (onder).
Foto's: GPD/Jan de Boer
achterwaarts, of met een afgewend dig. „We kunnen het meestal zelf
kopje voor de uitgang. De broers wel af.Ze zijn ervaren verloskun-
hebben bijna nooit een veearts no- digen. Vroeger op de boerderij van
hun vader in Temaard vingen ze al
lammeren. Zoals ook de kinderen
van Gerrit en Annet Kingma hun
ouders bijstaan. Dochter Gonnie
(15) en Eelkje (9) redden zichzelf
bij het lammeren.
Het is vooral oppassen dat de pas
geboren lammeren niet verdwalen
in de drukke stal. „Ze raken zo
maar door elkaar." In hun opwin
ding willen schapenmoeders zich
nog wel eens over het verkeerde
lam ontfermen. Ze lopen door el
kaar heen, likken alle pasgeboren
jongen en raken in de war. Pas de
volgende dag komen ze tot bezin
ning: de geur en stem van het in
middels opgedroogde lam staat
hun niet aan. Niet zelden versto
ten ze het jong.
De Kingma's hebben er een fraaie
oplossing voor. Als er een lam
dood wordt geboren, stroopt Ger
rit het vel er af. Dat gebruikt hij als
jasje voor een verstoten jong. De
moeder van het dode lam accep
teert het weesje vaak moeiteli
Twaalf lammeren, die al in ja
het levenslicht zagen, zijn do
boer ondergebracht bij een s
pleegmoeder. Het koppel wo
gezoogd door een jonge koe.
de kop in de nek kunnen ze i
de uier.
Op de meeste boerderijen is I
in februari of maart lammerti
De gebroeders Kingma laten
kudde later dekken. Dan kun
schapen en lammeren snelle
wei in. Het beheer van de gra
kudde is tijdrovend. „Schape
gen veel aandacht. Je moet ei
regeld bij langs."
Het jonge vee krijgt de hele zc
de tijd om zich rond vreten. E
maal op gewicht zijn ze beste
voor de export en voor Islami
sche slagerijen in de Randsta
shoarmamarkt groeit de laats
ren flink.
Peter Grondsma
wang. En de Nederlandse gekte om iemand een
maand van tevoren op een informele lunch te
vragen, is ook al niet aan Argentijnen besteed.
Ze bellen voor alle zekerheid een paar dagen te
voren of die afspraak nog wel doorgaat en tref
fen dan meestal een onthutste Nederlandse
gastvrouw. Maar natuurlijk gaat het door.
Prachtig al die observaties. Zijn wij een hard
vochtig volk? Ik dacht van niet. De Amster
damse rechter heeft Volkert van der G.
alleszins humaan gestraft. Hulde. Zijn
wij een volk dat zorgvuldig met de ei
gen spullen omgaat en nooit de boel
kort en klein zal slaan, zoals pas nog
met de oudste resten van menselijke
beschaving in Bagdad gebeurde? Ik
hoop het, maar sinds ik mij waag
temidden van de grijpgrage menig
te tijdens de roemruchte drie dolle
dwaze dagen in het grootwaren
huis, steek ik mijn hand minder
graag in onze Nederlandse bijen
korf of wespennest of mierenhoop.
Dat laat ik voortaan aan Graciela
