Rijke landen voor opbouw Irak
ECONOMIE
Pensioenfondsen spreken hun creativiteit aan
02 gaat na overname
onder oude naam door
Hoeveel zeggensch;
krijgt Irak over oli<
Apple aast op
muziekdivisie
van Universal
Vossdiep in het diepe gegooid
G-7 geeft nieuwe
VN-resolutie
unanieme steun
'Witte goud' gedolven
Van Ardennefel tegt
kwijtschelding schulc
Unilever vindt vertraag
betaling AH onaccepta
Zorg ABN-topman
voor dominant VS
den haac/gpd - ABN Amro-top-
man Groenink maakt zich grote
zorgen over de toenemende
economische en politieke do
minantie van de VS. De bankier
\Teest dat de Amerikaanse hou
ding leidt tot nieuwe barrières
voor ondernemingen van bui
ten de VS, die wereldwijd zaken
willen doen. Groenink vindt dat
Europa zich moet verzetten te
gen een door de regering-Bush
omarmde visie 'dat Amerika
eenzijdig zijn wil moet kunnen
opleggen'. In NRC Handelsblad
zei hij dat zijn bank voorbereid
moet zijn op een toekomst,
waarin de wereld weer in blok
ken uiteenvalt.
i Meer mensen erop
uit met paasdagen
leidschendam - Koepelorgani
satie Toerisme Recreatie Neder
land (TRN) venvacht dat onge
veer 750.000 Nederlanders tij
dens de paasdagen vakantie
vieren of een dagje uitgaan. Dat
zouden 150.000 binnenlandse
toeristen meer zijn dan vorig
jaar. Tweederde van de Neder
landse vakantiegangers blijft in
eigen land. „Dat zijn er 100.000
meer dan in 2002 en dat heeft
alles te maken met het feit dat
Pasen dit jaar drie weken later
valt. Dat geeft meer kans op
mooi weer, de meeste attractie
parken zijn al open en de bol
len staan in bloei", aldus een
TRN -woordvoerster.
'Banen voor bond
hét belangrijkst'
den haag - Werkgelegenheid is
het belangrijkste waar een vak
bond zich voor moet inzetten,
gevolgd door loonsverhoging.
Dat blijkt uit een enquête van
FNV. De vakbond vroeg bijna
3000 leden en niet-leden naar
de belangrijkste taken van vak
organisaties. Inzet voor werkge
legenheid is met stip het be
langrijkste antwoord. Ruim een
derde vindt dat de eerste priori
teit van een vakbond. Volgens
de FNV heeft dat te maken met
het hoge aantal reorganisaties
en saneringen van de laatste ja
ren. Loonsverhoging komt op
de tweede plaats. Andere pun
ten die veel werden genoemd:
solidariteit en opkomen voor
gelijke rechten.
Metromuntje New
York uit de gratie
new york - Na tientallen jaren
zijn nut te hebben bewezen
gaat het muntje voor de metro
in New York verdwijnen. Vanaf
4 mei is het muntje met het vijf-
kantige gaatje niet langer gel
dig. Nieuwe technologie en be
lastingtechnische problemen
deden de muntjes de das om.
parus/washington/rtr/anp -
Computerfabrikant Apple heeft
zijn oog laten vallen op de mu-
ziekactiviteiten van het Franse
mediaconcern Vivendi Uni
versal. De belangrijkste reden is
de verhevigde belangstelling van
Apple voor de exploitatie van
onüne-muziek.
De Los Angeles Times maakte
vrijdag voor het eerst melding
van gesprekken tussen Apple en
Vivendi. Diverse media bericht
ten het afgelopen weekeinde dat
de onderhandelingen in een
cruciale fase zitten. De betrok
ken bedrijven ontkenden noch
bevestigden de berichten, maar
volgens ingewijden willen de
Amerikanen voor het eind van
deze maand de knoop hebben
doorgehakt.
De Vivendi-dochter Universal
Music is een van de grootste
platenmaatschappijen ter we
reld. Ze heeft bekende sterren
als Eminem, Shania Twain, U2
en Bon Jovi onder contract. Ap
ple kan die muziekrechten goed
gebruiken. Het concern fabri
ceert onder andere de mp3-spe-
ler iPod, die volgens Apple een
succesnummer is. Verder rust
Apple zijn computers steeds
meer uit met multimedia-moge-
lijkheden (muziek, films).
Apple zou 5 tot 6 miljard dollar
willen uittrekken voor Universal.
Vivendi kan het geld goed ge
bruiken om zijn schuldenlast te
verminderen. Die bedroeg eind
vorig jaar 12,3 miljard euro.
hdc 158
maandag 14 april 20q
fïï'MI jlïïln •)"!-■ j
Mf 1
hoogezand - E
ij de scheepswerf Bodewes in Hoogezand werd afgelopen zaterdag de Multi Purpose Container Vessel Vossdiep gedoopt en vervolgens tewatergelaten. Het schip is
118 meter lang en 15 meter breed. Door het zelf ontwikkelen van enkele nieuwe scheepstypen heeft de Groningse scheepswerf de laatste zes maanden tien nieuwe orders kunnen
boeken. Dit is opmerkelijk omdat er steeds meer casco's van schepen gebouwd worden in lagelonenlanden zoals Roemenië, Oekraïne en Polen. Foto: ANP/Dennis Beek
door John Wanders
Washington - G-7, de groep van zeven
rijkste landen ter wereld, heeft in Was
hington eensgezind haar steun uitgespro
ken voor een nieuwe VN-resolutie over
Irak, gericht op de wederopbouw van het
land. De binnenkort door de Veiligheids
raad aan te nemen resolutie moet een ein
de maken aan de economische sancties te
gen Irak.
De resolutie - waarvan de Amerikanen
eind vorige week de noodzaak nog niet
inzagen - baant tevens het pad voor een
aanzienlijke steunoperatie van het IMF
en de Wereldbank. Van zijn ooit bloeien
de economie is na het schrikbewind van
Saddam Hussein, drie oorlogen en twaalf
jaar sancties, weinig meer over. Irak be
hoort nu qua levensstandaard tot de
armste landen ter wereld. Maar de oliere
serves maken financiering van de her
stelwerkzaamheden mogelijk.
De ministers van financien en de presi
denten van de centrale banken van de G-
7-landen(VS, Japan, Duitsland, Groot-
Brittannië, Frankrijk, Italië en Canada)
spraken elkaar dit weekeinde in de marge
van de voorjaarsvergadering van IMF en
Wereldbank.
Ze zegden toe op korte termijn onder
handelingen te beginnen over verlichting
van de Iraakse schuldenlast. De Ameri
kaanse onderminister van defensie
Wolfowitz riep de voornaamste schuldei
sers op de schulden, of in ieder geval een
groot deel ervan, kwijt te schelden.
Allereerst dient te worden vastgesteld
hoe groot die schuldenlast van Irak feite
lijk is. Vaststaat dat het land onder Sad
dam Hussein forse schulden heeft opge
bouwd bij met name Rusland, Frankrijk
en Duitsland, dezelfde drie landen die
zich sterk hebben gekeerd tegen de Ame
rikaans-Britse invasie van Irak Schattin
gen lopen uiteen van 60 tot 100 miljard
dollar.
Potentieel twistpunt is in hoeverre de
nieuwe regering van Irak mag worden
aangeslagen voor de schuldenlast van
het verjaagde regime.
De recente tv-beelden van het contrast
tussen de noden van het Iraakse volk
enerzijds en de weelde waarin zijn
machthebbers leefden anderzijds, tonen
pijnlijk duidelijk aan hoe eenzijdig het
aangetrokken buitenlands kapitaal ten
goede kwam aan de elite rondom Sad
dam Hussein. Het zou volgens sommige
betrokkenen van grote onrechtvaardig
heid getuigen als gewone Iraakse burgers
met terugwerkende kracht worden belast
voor de pracht en praal waarin zijn on
derdrukkers leefden. Vertegenwoordigers
van arme Afrikaanse landen onderstreep
ten dat diezelfde logica ook voor hen zou
moeten opgaan.
Ruwe schattingen van de wederopbouw-
kosten van Irak lopen uiteen van 20 mil
jard dollar per jaar tot 600 miljard dollar
in de komende tien jaar.
De eerste zorg van IMF en Wereldbank is
het herstel van de voedsel- en watervoor
ziening in Irak en het weer aan de praat
krijgen van de (geplunderde) ziekenhui
zen en scholen. Zodra de veiligheid dat
toelaat, zullen de organisaties afvaardi
gingen sturen om de hersteloperatie in
kaart op gang te brengen.
amsterdam/gpd - Het mobiele
telefoniebedrijf 02 keert terug
naar de oude naam Telfort na
de overname door Greenfield
Capital Partners. De financiële
dienstverlener betaalt 25 mil
joen euro voor de Nederlandse
dochter van het Britse mm02.
Geruchten over de verkoop van
het verliesgevende 02 Neder
land deden al enige tijd de ron
de. Greenfield nam vorig jaar
augustus al het Nederlandse te-
lecombedrijf Enertel over.
Met de koop van 02 bevat de te-
lecomportefeuille van de finan
cieringsmaatschappij nu zowel
vaste als mobiele activiteiten.
„We zullen in de toekomst ons
telecompakket nog verder uit
breiden want wij geloven dat
deze markt in de toekomst weer
groei zal kennen", aldus Green-
field-directeur Bolhuis.
De lage prijs is opmerkelijk. In
het verleden is diverse malen
het prijskaartje van 200 miljoen
genoemd. Bolhuis kon vanmor
gen niet zeggen waarom moe
derbedrijf mm02, dat de afgelo
pen jaren 2 miljard euro in de
Nederlandse dochter investeer
de, met deze veel lagere prijs ak
koord is gegaan. „Het waren pit
tige onderhandelingen, maar
uiteindelijk ging mm02 met 25
miljoen akkoord."
„Veel andere partijen zullen zich
nu achter de oren krabben",
voegde bestuursvoorzitter Ton
aan de Stegge van 02 Nederland
daaraan toe. „Hebben we hier
niet iets laten liggen, zullen ze
zich afvragen." Het hernieuwde
Telfort zal schuldenvrij van start
gaan. Bij de overname is bijna
200 miljoen euro aan schuld te
ruggezet naar mm02.
Bij 02 Nederland werken nu 715
mensen. Aan de Stegge ver
wacht dat er uiteindelijk 550 ba
nen overblijven. „Die teruggang
zal vooral via natuurlijk verloop
tot stand komen."
vierlingsbeek - De oogst van asperges is op dit ogenblik in volle gang. Bijvoorbeeld in het Brabantse Vier
lingsbeek waar de 'delvers van het witte goud' - begunstigd door fraai zonnig weer - aan de slag zijn tus
sen de met plastic afgedekte bedden. Foto: ANP/Bert Beelen
door Maurice Wilbrink
Zeist - De pensioenfondsen
PGGM en ABP, samen goed voor
vier miljoen klanten, brachten vo
rige week goed en slecht nieuws:
de pensioenen zijn gewaarborgd,
maar ze worden duurder en so
berder. De lange glijvlucht op de
aandelenmarkten heeft de reser
ves gesloopt en bestuurders
moeten zorgen dat het systeem
niet kopje ondergaat. Alles is ge
oorloofd: forse premieverthoging,
geen of onvolledige indexering
van de pensioenuitkeringen en
de werknemer moet weer wat
langer doorwerken.
Wie dacht dat een flink herstel
van de beurskoersen al die
maatregelen overbodig maakt,
komt bedrogen uit. Extra rende
ment op aandelen gaat de ko
mende tien jaar direct naar de
buffers, liet PGGM-topman De
Beus weten.
Ambtenaren en onderwijzers,
verzekerd bij het ABP, gaan vol
gend jaar 19 procent pensioen
premie betalen, zo'n 6 procent
meer dan in 2002. Werknemers
in de zorg en welzijn, aangeslo
ten bij PGGM, zien de premie
stijgen van 7,6 procent in 2002
naar 13 procent in 2004. Wie al
met pensioen is kan rekenen op
toenemend koopkrachtverlies
zolang de beurzen blijven kwak
kelen.
In de marktsector is het al niet
anders. Daar moeten werkge
vers soms flink bijstorten om te
zorgen dat het pensioenfonds
aan z'n verplichtingen kan blij
ven voldoen. Het comfortabele
eindloonsysteem (pensioen op
basis van 70 procent van het
laatstverdiende salaris) is hier
eigenlijk al niet meer de norm.
Middelloon (een uitkering op
basis van het gemiddeld ver
diende loon) rukt op en steeds
meer werknemers moeten ge
noegen nemen met een jaarlijk
se werkgeversbijdrage, die ze
zelf aanvullen en beleggen zon
der dat de uitkomst vast staat bij
hun pensionering.
Enkele honderden fondsen zijn
nu bezig noodmaatregelen uit te
voeren om het vermogen op peil
te houden. Ze moeten voldoen
aan de nieuwe normen die de
toezichthouder, de Pensioen- en
Verzekeringskamer (PVK), vorig
najaar formuleerde. Tegelijker
tijd zijn de bestuurders in een
strijd gewikkeld met de PVK
over de snelheid waarmee weer
nieuwe buffers kunnen worden
opgebouwd, zodat de fondsen
ook in de toekomst tegen een
schok op de aandelenmarkten
kunnen.
PGGM en ABP vinden dat de
PVK hen meer de tijd moet ge
ven om weer reserves te kwe
ken. Ze eisen een grotere vrij
heid van handelen, en daarin
staan deze fondsen niet alleen.
Door met een vrij rigide norm te
komen, zette de PVK vorig jaar
hoog in. Dat heeft veel creativi
teit losgemaakt bij de fondsbe
stuurders, waardoor de PVK-
houding inmiddels wat soepeler
is: de fondsen worden beoor
deeld op hun specifieke situatie.
En die kan flink verschillen.
Er zijn sterk vergrijsde fondsen
met veel gepensioneerden en
nog maar een kleine groep
werknemers. De mogelijkheden
om daar vooral via de premie
iets te doen aan het fondsver
mogen zijn beperkt. Het ABP is
hard op weg zo'n fonds te wor
den. Nu al wordt daar meer uit
gekeerd aan pensioen dan er
binnenkomt aan premie. PGGM
is echter een fonds met relatief
veel jonge deelnemers. Daar
breekt pas in 2013 dat moment
aan. Dat maakt de noodzaak om
iets te doen aan de vermogens
positie minder urgent dan bij
het ABP.
Alle fondsen zijn intussen sterk
gebaat bij langjarige loonmati
ging. De Beus van PGGM zei dat
de loonontwikkeling eigenlijk
belangrijker is voor zijn fonds
dan de beursontwikkelingen.
Nu nog gaat PGGM uit van een
jaarlijkse looninflatie van 4,8
procent.
De Beus hoopt dat percentage
in de nabije toekomst te kunnen
verlagen naar 3 procent waar
door de kosten veel lager uitko
men. Dat is ook een stuk pretti
ger onderhandelen met de
strenge PVK.
Premievrij pensioen
Werknemers van Unilever
betalen ook in 2003 geen
pensioenpremie. Het con-
cempensioenfonds Progress
is ondanks economische te
genslag nog steeds rijk ge
noeg om alle verplichtingen
te voldoen. Dat is opmerke
lijk gezien de malaise bij an
dere fondsen. Het pensioen
vermogen nam in 2002 met
513 miljoen af tot 2,9 miljard
euro. De pensioenverplich
tingen zijn licht gestegen tot
ruim 2,3 miljard euro. Als ge
volg daarvan daalde de dek
kingsgraad tot 126 procent
aan het einde van 2002. Nu
bedraagt de dekkingsgraad
ongeveer 120 procent. Dit is
aanzienlijk lager dan in de af
gelopen jaren, maar nog flink
boven de eis van de toezicht
houder: 105 procent. Pro
gress ziet geen reden haar
beleggingsbeleid te verande
ren.
door onze correspondent
Bob Kroon
genève - Behalve het volk van
Irak is ook zijn olie 'bevrijd'.
En wie dat in handen krijgt,
controleert de toekomst van
het land, de wereldolieprijs
en misschien zelfs het lot van
het machtige oliekartel OP
EC, dat in 1960 in Bagdad
werd opgericht. Onder de
woestijnbodem van Irak ligt
een tiende van 's werelds
oliereserves, zo'n 110 miljard
vaten.
Die olie, belooft George
Bush, is 'eigendom van het
Iraakse volk', maar het nieu
we bewind krijgt het zeker
niet op een presenteerblaadje
aangereikt. Als de door Was
hington gesteunde Iraakse
oppositie eenmaal in het za
del zit, dan zitten Anglo-
Amerikaanse maatschappijen
als ExxonMobil, Chevron en
BP straks op de eerste rang,
terwijl hun Franse, Russische,
Italiaanse en Chinese rivalen
voorlopig het nakijken heb
ben.
Die laatsten sloten met Sad
dam Hussein contracten voor
meer dan 1000 miljard dollar.
Door de sancties kwam daar
niets van terecht, maar de
contracten zouden nog
steeds rechtsgeldig zijn. Het
Russische Lukoil heeft al aan
gekondigd zijn Iraakse con
tracten met 'hand en tand' te
zullen verdedigen, al is het
niet zeker bij wie zij straks
moeten aankloppen.
Een dochterfirma van het
Amerikaanse Halliburton,
waar vice-president Dick
Cheney tot 2000 de scepter
zwaaide, heeft nu al een con
tract van het Pentagon in de
wacht gesleept om oliebran-
den te blussen en de installa
ties weer productierijp te ma
ken. Zelfs in de VS vraagt
men zich af waarom hiervoor
geen inschrijving is geopend.
Maar het Pentagon zegt
geen enkele andere con
tant in staat was deze m
ke klus op korte termijn
klaren.
Olieanalisten in Genève
zen op de plannen van]
hington om de Iraakse i
rijkdommen, die in 197
staatseigendom werden
klaard, mettertijd weert
ten privatiseren. Dat zot
primeur zijn, want de m
olieproducerende landi
schouwen hun olie a
naai bezit, dat alleen op
tractbasis door buitenla
maatschappijen mag w
geëxploiteerd. Volgens 1
Amerikaanse Baker Inst
in Houston wordt het p
seringsmodel serieus b<
ken en doorgesproken i
de Iraakse oppositie.
Als Amerikaanse en Brit
multinationals (plus mi
schien Koninklijke/Shé
genaar zouden worden
de Iraakse olie, kunnen
kenen op een storm vai
zet in de rest van de we
Voorlopig is dit dan ook
maar één van de opties
over wordt gepraat, zegt
of America Securities g(
stellend. Maar bankana
laten er weinig twijfel ot
bestaan dat het interiml
wind aan 'coalitiemaats
pijen' als Exxon, CheVrc
ConocoPhilip, Occident
troleum en BP voor het
van dit jaar de eerste pr
tiecontracten zal gunne
De Europese Commissi
heeft echter al laten do<
schemeren dat iedere vt
keursbehandeling in str
met het reglement van i
Wereldhandelsorganisa
Bovendien botst een do
VS gedicteerde toewijzii
van oliecontracten met
'olie-voor-voedselprogr
ma' van de VN. Dat is w
waar tijdelijk opgeschot
maar niet geannuleerd.
door John Wanders
Washington - Nederland is bij
monde van staatssecretaris Van
Ardenne(ontwikkelingssamen -
werking) tegen kwijtschelding
van de schulden die Irak heeft
opgebouwd bij IMF en Wereld
bank. In Amerikaanse regerings
kringen klonk dit weekeinde de
roep om kwijtschelding.
Van Ardenne echter meent dat
Irak 'als de olie weer gaat stro
men' heel goed in staat zal zijn
de eigen broek op te houden en
tegelijkertijd zijn schulden af te
lossen. De armste landen, voor
al die op het Afrikaanse conti
nent, hebben voor hun ontwik
keling het geld veel harder nodig
dan Irak, stelt Van Ardenne. Irak
beschikt na Saudi-Arabië over
de grootste oliereserves ter we
reld.
„Het weinige geld dat we heb
ben, dient te gaan naar de ver
betering van de watervoorzie
ning in de armste landen, naar
de bestrijding van aids en naar
de opbouw van het onderwijs in
die landen. De Iraakse schul
denlast saat wat ons betreft niet
bovenaan, qua prioriteiten", zo
zei Van Ardenne gisteren op de
voorjaarsvergadering
en Wereldbank in Wash
Zoals Van Ardenne dit
de de Nederlandse rege
tegenwoordigde bij de
bank, vervulde haar col
nister Hoogervorst(fii
op papier diezelfde ro
IMF. Hoogervorst vert
dag alweer naar Nederi
voor de IMF-vergadei
begonnen.
Reden was het stuklope
ultieme formatiepoginj
CDA en PvdA.
Hoogervorst koos er ii
met zijn politiek leid
voor om de IMF-bijeen
laten schieten, om zat
Den Haag aanwezig te
zijn bij VVD-beraad ov<
matie.
Hoogervorst' taken in
ton werden waargenon
president Wellink van
derlandsche Bank en de
rier-generaal van Fe
„Het belangrijkste dat d
ter in zijn agenda had st
gesprek met de presidei
Internationale Ontwil
bank, heeft normaal
plaatsvinden", ondei
Hoogervorst' woordvoei
rotterdam/anp - Was- en voe-
dingsmiddelenconcem Unilever
gaat niet akkoord met een latere
betaling door Albert Heijn. Het
supermarktconcern wil rekenin
gen van leveranciers later beta
len om daarmee kosten te be
sparen. „Wij gaan daar niet in
mee", aldus een woordvoerder
van Unilever zaterdag.
Unilever onderzoekt stappen
die het tegen Albert Heijn kan
nemen. Het concern ziet af van
juridische actie. Het niet leveren
van artikelen behoort tot de mo
gelijkheden, aldus de woord
voerder.
Het concern zegt niet te zijn ge
ïnformeerd door Albert Heijn
over de latere betaling. „We
hebben geen brief ontvangen.
We merkten het doordat de re
keningen niet werden betaald."
Een woordvoerder van Albert
Heijn is verbaasd. „We hebben
Unilever enkele weken geleden
al geïnformeerd over de andere
betaling."
De woordvoerder weet niet wat
het supermarktconcern gaat
doen als Unilever de poot stijf
houdt. „Het is te vroeg daar iets
over te zeggen, maar het is zeker
dat voor Unilever géén uitzon
dering op het nieuwe betalings
systeem wordt gemaakt." Met
de drie verschillende wf
schappijen van Unilevi
afspraken over de beta
zijn volgens de Unileva
voerder allemaal opger
dertig dagen.
Bij een andere leveranc
Albert Heijn is de aco
heid minder groot. CSM
cent van zoetwaren
dingsingrediënten, is in
met Albert Heijn over
lingstermijn. Een woon
kan daar niets anders
gen dan 'we verwachte
er wel uitkomen'.
Het is niet de eerste kee
bert Heijn en Unilever i
de haren vliegen. Eii
weerde de supermarkt
van Unilever uit de si
om zo gunstiger voor
en een lagere prijs te bi
Uiteindelijk werd de sc
oorlog na een week on
delen bijgelegd.
Het oprekken van de b
termijn zorgt volgens
Heijn voor een belangr
tenbesparing. Het geldt
leen voor de superma!
maar ook voor andere d
het concern zoals Etos
Gall en Deli XL In tot
het om ongeveer 12.000
ciers.
