DENKSPORT Problemisten scheppen eigen wereld Het fenomeen Sergei Tiviakov Een beetje puzzelen is voldoende N A G A D A A s D Jong verzamelgebied II; Werelderfgoed UNESCO HDC965 ZATERDAG 12 APRIL 2003 BRIDGE PUZZEL DAMMEN Marijke van der Pas al iet hele speelplan alleen maar draait om lemen van een snit, zullen weinig jers de clou van het spel missen. Er zijn punten te verdienen met een dergelijk Iplan. Het wordt pas interessant als er II ns een extra kans verborgen zit. Als dat l je wat oplevert en als die weinig specta- ire snit dan ook nog fout zit, is bridge jpns een heel mooi spel. Dergelijke ma- Kvres zijn heus niet weggelegd voor al- Ttopspelers. Vaak is een beetje puzzelen wildoende. jet eerste spel lijkt 4* af te hangen van de de van ♦H. Toch is 44 met dit zitsel al- e maken. 4 V 10 8 7 6 4862 76 4AH 10 Eric van Dusseldorp 2 N V10 7 5 3 42 W 6 45 t - 4 B 4 r 0 ♦B 10 953 z 4 V B 7 3 2 4A H B 94 4 H 9 A V 8 4854 opent de bieding met 24, Multi. Oost 24. Hij wil tegenover een zwakke twee irten 24 spelen en tegenover een zwak- ree in schoppen 24. Zuid volgt met 24. rd is zo verheugd dat hij een vijfkaart heeft dat hij maar ineens de manche West komt uit met 49. Het ligt voor and die kaart te nemen met het aas en de troeven te trekken. Er gaat een kla- ïslag verloren en gezien west kwetsbare ling ook twee hartenslagen. Zuid maakt :ontract als 4H bij oost zit. Kan zuid leter plan bedenken dan die fantasielo- it? :an als zuid zich maar realiseert dat de imst van 49 duidt op een singleton of ileton en dat spelen op 4A bij oost zin- is. Door ook 4H te incasseren is de kla- ïkleur bij west geëlimineerd. Om ervoor Irgen dat oost niet aan slag kan komen hartenkleur speelt de leider vervolgens ïarten naar de negen. West neemt de rt incasseert 4A en speelt daarna 4V na. ijkt alsof zuid er allemaal niets mee op- ig ïoten is maar de truc moet nog komen, troeft 4V niet af maar gooit in de hand aatste klaveren af. West blijft aan slag ag nu kiezen uit twee vervelende din- - hij mag harten naspelen in de dubbel- ice of ruiten in de vork. 44 is dus on- isbaar, alleen moet de leider wel dat extra kansje meepakken, iet tweede spel lijkt het alsof het ne- van een saaie snit het enige is wat de r kan bedenken. 4 A 6 3 2 4 10 5 2 H 3 2 4 H 9 3 N 4VB.9 9 8 6 3 t 4 A H 4 IB 10 7 WT° ♦9864 765 Z 41084 4H 1087 54 4 B 7 A 5 4 A B 2 opent met 14 en hoogt op naar de che als zijn partner inviterend 34 biedt, start met V. Het spel lijkt weinig inte nt. Met de troeven 2-1 en 4V bij oost ct zuid zelfs een overslag. Er is dus tijd iven naar een mogelijk rampscenario te n. 44 zou down kunnen gaan als de ren 3-0 zitten en 4V bovendien bij Is er een oplossing voor dat zitsel? slechts vijf hartens en vijf ruitens samen gevaar dat de tegenpartij hoge kaarten eft zeer klein. Het is dus gratis als de r de troeven nog even de troeven laat erst de rode kiemen elimineert. Hij nt de uitkomst in de hand en gaat van ictmet harten. Hij neemt de teruggespeel- i« riten en gaat weer van slag met harten, nt roeft de derde ruiten, speelt nu pas 4H „i A en troeft vervolgens ook de derde in. Mocht west de driekaart troef heb- dan kan zuid claimen. West wordt aan gebracht met de derde troef en moet leien in de dubbelrenonce of in de kla- ivork. stal zijn deze voorzorgsmaatregelen niets. En ook nu heeft zuid de pech dat west maar oost de driekaart troef heeft, an nog niet claimen maar hij heeft wel )elangrijke extra kans gecreëerd. Na 4A H brengt hij oost aan slag met 4V. Als een rode kleur naspeelt is 44 binnen, zal dus noodgedwongen met klaveren n. Nu heeft de leider ineens twee en in die kleur. Hij legt 42 en is binnen lijkt dat oost onder de tien heeft uitge- ld. Mocht west de tien inleggen dan nog steeds de kans bestaan dat oost 4 eft. e leider eerst een hoge schoppen incas- en dan pas de rode kleuren probeert te neren, is hij te laat. Oost komt aan slag tarten en kan 4V naspelen. Aan slag de tweede harten incasseert hij 4B en veilig van slag met harten. De leider t het winnende plan dus bedenken voor b troeven aanraakt en zo'n vooruitzien- Uk heeft lang niet iedere speler. Oplossing nummer 14 De twee gevraagde woorden van de puz zel van vorige week waren: KAMELEON en OCELOT Kruiswoordraadsel nummer 15 HORIZONTAAL: 1Bewakingsdienst aan de kust; 8. kunst (Lat.); 9. mannelijk dier; 10. trotse hou ding; 12. knak; 13. luister; 15. Franse schilder; 16. gravure; 18. els; 20. evenzo; 21. plaats op een tentoonstelling; 22. Griekse letter; 24. wisselgebruik (It.); 26. windrichting; 28. grondsoort; 30. hap; 33. cum notis (afk.); 34. Turks paleis; 35. roem; 36. tangens; 37. proef; 39. beroep; 40. heilige; 42. atmosfeeroverdruk; 45. verharde huid; 48. leer van het helden dicht; 49. informatie; 51. sport van een ladder; 53. stad in Duitsland; 54. hout soort; 55. Spaans rijpaard; 56. vooruit!; 57. kleine hoeveelheid donzige stof; 58. ongebonden; 60. een beetje; 61. baby speelgoed. VERTICAAL: 1. Kermistent; 2. gebruik; 3. telegraaf res tant; 4. jagerstas; 5. uitroep van pijn; 6. snaarinstrument; 7. driekroon; 8. steek wapen van een insect; 11. spoorstaven; 12. paardje; 14. moed; 15. ambtelijk hoofddeksel; 16. foedraal; 17. parvenu; 19. huishoudelijk apparaat; 23. insect; 25. flauw; 27. afwezig; 28. huisdier; 29. boom; 31. Edelgrootmogende; 32. vod; 33. verhoogde toon; 38. cassettebandje; 39. soort gebak; 41. gewaad; 43. klank kleur; 44. inleg; 46. ernstig; 47. zangstem; 49. rivier in Duitsland; 50. hoofddeksel; 52. vaste brandbare stof; 54. bijb. naam; 58. maanstand (afk.); 59. vluchtig. Welke twee woorden worden gevormd door de letters uit de volgende vakjes; 17-43-53-15-31-14-49-26-35 en 39-3-42- 57-40-4-59-41 Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart, dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen van 12,5 euro verloot. 1 N T E R E s c H E Ml E R N z 1 T A N E W z B R A Z M E E v O C E E E F F E N R E N O N O E 1 O T 1 1 i L E T U A A P J R S T R w R A A K E 1 K E N A 1 K O P A 1 A D R E M W T E N P D O G N T E L E A A 1 E E A T O K H R L 1 M B E L E H E R A A V O O R N E D E R N A P O R A H R E A N E A T 1 N A Winnaars Annemiek Geersinga, Leidseweg 5, OudAde (cryptogram). Louise Haan, Fitterstraat 39, Leiden (kruiswoord). Cryptogram nummer 15 HORIZONTAAL 5. Meubel van vurenhout in een straaljager? (11); 7. Opdissen bij de Chinees? (11); 8. Streek van een monarch? (11); 11. Dubbel tegenover een Pool (4); 12. Naar buiten mikken is een kwestie van doen (10); 14. Tom én Jerry weet ze te vangen (7); 15. Onfris en vurig kledingstuk (6); 16. Lichaamsdeel met (weinig) mogelijkheden (7); 18. Hengelaars zijn erdoor van de kaart (3); 19. Muziek aanbieden? (13); 20. Gewichtige lengtemaat (9). VERTICAAL 1. Lichtgelovig doen alsof? (10); 2. Gevleugeld vorstje (14); 3. Weggebruiker? (10); 4. Predikant die beeld spraak gebruikt (16); 6. Voetstap om hogerop te komen (5); 9. Het gerecht der gezworenen is een paradijs (2,3,3,4); 10. Rumoerige straat van geboorte tot dood (9); 13. Niets verhullende opname van een junk (10); 17. Als een dwaas uit zijn humeur (6). Oplossing nummer 14 HORIZONTAAL: 5. Auspiciën; 6. remisebaas; 9. schuttersgilde; 12. zozeer; 13. neergang; 15. werk aan de winkel; 17. straalmotor; 19. eigenwijs; 21. droogdoek. VERTICAAL: I. Bureauwerk; 2. splinterpar tij; 3. scheuren; 4. beta; 7. sol; 8. scholen; 10. goedwillend; II. eindeloos; 14. gen; 16. draaitol; 18. onweer; 20. vrij Diagram nr. 1 Damproblematiek. Niet ieder een weet wat er met deze term wordt bedoeld. Een zoekactie op internet, via zoekmachine Google, levert binnen tweehon derdste van een seconde precies 79 verwijzingen op. In een enkel geval gaat het om de problema tiek rond een dam in een rivier in Costa Rica, de overige 78 ge vonden items hebben evenwel betrekking op het vervaardigen van composities op het dam bord. Een damproblemist (deze term levert via Google overigens maar vier verwijzingen op) is iemand die zich bezig houdt met het sa menstellen van damproblemen. Damproblemisten hebben on derling een eigen jargon. In een volle trein kan een discussie tus sen twee problemisten als volgt luiden. „En, heb je de laatste tijd nog problemen gemaakt?" „Ja, veel problemen zelfs" „Moeilijke problemen?" „Onoplosbare problemen" En de medepassagiers hun wenkbrauwen maar fronsen. Diagram nr. 2 Damproblemisten hebben ook hun eigen wedstrijden: wie maakt het mooiste probleem. De kwaliteit van een aantal composities van de recente Da vid Douwes Memorial (ge noemd naar een nog niet zo lang geleden overleden, grote problemist) was uitermate hoog. De definitieve rangschikking is nog niet bekend omdat oplos sers nog de tijd hebben om eventuele missers (bijoplossin gen, falen) op te sporen, maar het is al wel mogelijk om een re presentatieve selectie te maken. De compositie afgebeeld op dia gram- 1 is van de Nederlandse Zwitser Andreas Kuijken. Vanuit een mooie stand weet wit op prachtige wijze te winnen: 47-41 (36x47) 27-22 (47x50) 22x4 (16x38, want op (50x11) volgt 4x9 (16x38) 9x28 (35x44) 28x50) 28x10 (35x44 anders volgt 4-27) 4-13!! (8x19) 37-32 (38x27) 45-40 (44x35) 10-5 (50x11) 5x7 en het slot wint precies (en zo hoort het ook, want in de damproble matiek mag een compositie niet 'ongeveer' eindigen). (6-11) 7x16 SCHA Diagram nr. 3 (35-40) 16-11 (40-45) 11-50 (30- 34) 26-21 (34-40) 50-6 (45-50) 21-17(50x11)6x35 Andreas Kuijken is (net als de beroemde eindspelcomponist Johan Bastiaannet) zowel inter nationaal grootmeester in het partij spel als in de problema tiek. Hij maakt niet zo heel veel, maar wat uit zijn handen komt, is altijd van hoge kwaliteit. Zie diagram 2. Oplossing: 47-41 (36x47) 44-40 (35x44) 28-23 (19x39) 30x10 (47x33)'22-18! (13x42) 10-4 (16x38) 4-31! (33x11) 31x16 (6-11) 16x7 (2x11) 46-41 (11-17) 41-37 (17-22) 37- 32. Voor de aardigheid heeft Kuijken de beginstand geretro- geerd (teruggewerkt) naar de 20x20 beginstand en het 'partij- verloop' van een heuse analyse voorzien. Wie dit moois wil meemaken, moet zich maar abonneren op De Problemist door 25 euro over te maken op giro 407690 t.n.v. Penningmees ter Kring voor Damproblema tiek, Rotterdam. Mooi is ook de inzending van H. van der Heijden. Omdat delen KEN Diagram nr. 4 van de compositie al bekend zijn, zal de stand van diagram 3 echter niet hoog eindigen. Wit wint door 28-23! (18x49) 15-10 (17x37) 10-4 (26x17) 4x16 (49x21) 16x12 (17x8) 47-42 (37x48) 39-34 (48x30) 35x2 De lezer heeft nog twee oplos singen van vraagstukken van drs. J. Bus tegoed. Nr. 1: (wit: 20,25,27,30,31,36,37,38,42,43,44,50 zwart: 5,7,8,9,13,15,18,19,24,26,29,35) Oplossing 40,39,372 (28) 32,34,1,15 Z (40) 4 (19) 4-22 (45) 6! Y (24) 50 (10) 6 w+ Y 50? Z20?(40)33(45)50(18)21 (10) 17 (14)1.1(19)7X (22)6(50)7-1(45)28 (50,17)= X6(22)17(50)31,17(23)= Nr. 2: (wit: 21,25,27,31,37,38,41,46 zwart: 7,9,12,15,16,17,34) Opl. 22,2,24,3 (18) 9! Z (22)27 (39)49(20)38(25)49(30)35. Z17? (40)50(45)32(20)41(24)36 (29)27(33)= Ter oplossing een niet zo lastig vraagstuk, voor de David Dou wes Memorial ingezonden door D.Vuurboom. Zie diagram 4. Wit begint en wint. Toen op 10 januari bijna heel schakend Nederland zijn vizier richtte op het Corustoemooi, begon Groninger Sergei Tiviak ov aan een toernooi in Sevilla. De nummer vier op de Neder landse ranglijst had geen uitno diging ontvangen voor Wijk aan Zee en moest toch ergens zijn brood verdienen. Tiviakov be haalde een gedeelde derde prijs en trok direct door naar het na bijgelegen Gibraltar. Daar be haalde hij een bescheiden vijfde plaats, toch nog goed voor twee honderd Britse ponden. Direct reisde hij door naar Aosta in de Italiaanse Alpen, waar hij ge deeld tweede werd achter de Roemeen Nisipeanu. Meteen keerde Tiviakov terug naar de Spaanse zuidkust, waar hij neer streek in Malaga. Daar werd hij met zes overwinningen en drie remises eindelijk eens onge deeld eerste en streek 1.500 euro op. Spoorslags vloog hij naar Dhaka, de hoofdstad van Ban gladesh, waar hij ook een toer nooi won, maar samen met twee anderen. De vijf open toer nooien hadden gemeen dat Ti viakov een van de hoogste ra tinghouders was, oftewel een van de favorieten. Een heel an der soort toernooi speelde hij na Dhaka in Dos Hermanas, alweer in Spanje. Een tienkamp aldaar werd gewonnen door de wereld topper Drejev en de minder be kende Rustemov, voor onder anderen Sjirov en Khalifman. Ti viakov werd laatste, de omscha keling naar sterkere tegenstan ders was kennelijk toch moeilijk. Maar hij voltooide wel een bij zondere prestatie: in bijna drie maanden tijd speelde hij 58 par tijen. Hij neemt kennelijk geen tijd voor studie of andere schaakactiviteiten, maai- wil al- Diagram 1: Stand na 25.Pce2 leen maar spelen. En veel van de wereld zien: op zijn website meldt hij vol trots dat hij behal ve Russisch en Engels ook nog Italiaans, Nederlands en Spaans spreekt en dat hij tot nu toe in 38 landen is geweest. Een lijst van die landen staat op de site, voor de echte liefhebbers. Als je een beetje rondkijkt op die site www.tiviakov.demon.nl, dan lijkt hij toch niet de eenzij dige schaker die je achter hem zou zoeken. Sergei Tiviakov werd geboren in 1973 in het Russische Krasnodar, vlakbij de Zwarte Zee. Hij werd in 1989 wereldkampioen tot zestien jaar en een jaar later tot achttien jaar. Naast zijn schoolopleiding kreeg hij als kind les op de schaakschool van Smyslov. Zo als meer Russische grootmees ters voltooide hij echter ook een academische studie: landbouw economie. In 1997 vestigde hij zich in Groningen en leerde in korte tijd Nederlands. Op zijn site laat Tiviakov foto's zien die hij vorig jaar maakte in een Egyptische piramide en waarop een 'asuri' te zien is. Dat is een soort witte bol, een wezen uit de 'parallelle wereld', dat met het menselijk oog niet te zien is. Tiviakov zegt de eerste mens te zijn die zo'n wezen op een foto heeft vastgelegd. Ken ners van de parallelle wereld reageerden enthousiast, waarop Tiviakov meer ging fotograferen. Hij publiceerde foto's van witte bollen die te zien waren tijdens het Nederlands kampioenschap en tijdens een bezoek aan het Gronings Museum. Je krijgt de indruk dat hij iedereen in de maling neemt, maar insiders houden vol dat Tiviakov geen humor kent. Wel lijkt aanneme lijk dat hij gewoon een vlekje op de lens van zijn camera heeft. Tiviakov is niet iemand die fans maakt met zijn partijen. Na het Nederlands kampioenschap van vorig jaar, waar hij gedeeld eer ste werd maar de barrage ver loor van Van Wely, schreef Je roen Bosch in het bondsblad: „Tiviakov sprokkelt zijn punten vaak op onopvallende wijze bij een. Kleine voordeeltjes worden uitgebouwd tot een vol punt. Die voortdurende druk leidt er soms toe dat de tegenstander ongeduldig wordt." John van der Wiel in Schaaknieuws: „Zijn spel straalt misschien weinig groots uit, maar is gewoon wat nauwkeuriger en pragmatischer dan dat van de meeste anderen. Tiviakov beheerst altijd zijn ope ningen goed en is, indien in vorm, moeilijk te raken." De volgende partijtjes uit Dhaka zijn niet illustratief bij deze om schrijvingen. Het NK was echter sterk bezet. Om zwakke mees ters te verslaan hanteert Tiviak ov kennelijk een andere speel wijze. Eentje waarmee hij het publiek trouwens wel op de banken krijgt. Tiviakov-Ahmed l.e4 c5 2.Pf3 d6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 a6 6.Le3 e6 7.Le2 Le7 8.a4 Pc6 9.0-0 0-0 10.f4 Ld7 ll.Pb3 b6 12.Lf3 Dc7 13.g4 Lc8 14.g5 Pd7 15.Lg2 Te8 16.Dh5 Lfó 17.Tf3 g6 18.Dh4 Lg7 19.Tafl PfB 20.Khl Tb8 21. f5 Pe5 22.Th3 b5 23.axb5 axb5 24.Pd4 b4 25.Pce2 Zie diagram 1. Wit gaat echt op zijn dooie gemak op de zwarte koning af. 25...PC4 26.Lcl Dc5 27.Pb3 Db6 28.Pf4 Lb7 29.f6'Lh8 30.Pxg6 Zwart geeft het op. Tiviakov- Rahman l.e4 c5 2.c3 Pf6 3.e5 Pd5 4.Pf3 Pc6 5.Lc4 Pb6 6.Lb3 d5 7.exd6 e6 8.0-0 Lxd6 9.d4 cxd4 10.Pxd4Pxd4 ll.Dxd4 0-0 12.Pd2 Dc7 13.Pf3 Ld7 14.Tdl Pc8 15.Dd3 Lc6 16.Pg5 g6 17.Dh3 h5 18.g4 Zie diagram 2. Mede door de zwakte van e6 kan zwart de wit te aanval al niet meer stoppen. Het volgende wanhoopsoffer had hij zich kunnen besparen. 18...Lxh2+ 19.Dxh2 Dxh2+ 20.Kxh2 hxg4 21.Kg3 Pe7 22.Kxg4 Zwart geeft het op. FILATELIE Vier sfeervolle beelden van ölands Alvar, het unieke platte landsgebied op Zuid-öland, sie ren de derde serie in de reeks Werelderfgoed, die Zweden 20 maart in roulatie heeft gebracht. De streek, die is bewoond sinds het stenen tijdperk, beslaat een derde van öland en men vindt er onder andere 's werelds grootste bebouwde kalkplateau (Alvar). Op vier Brevzegels wor den landbouw, rotsplateaus, een lintdorp en zeegronden in beeld gebracht. Zweden telt nu twaalf culturele en natuurmonumenten die op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO staan. Aan vier daarvan werd op de eerste Werelderfgoedserie (31/1 2001) aandacht besteed (het kerkcentrum Gammelstad in Lulea, de marinehaven van Karlskrona, het theater van het koninklijke slot Drottningholm en de ijzergiererij van Engels- berg) en vorig jaar (21/3) stond op de tweede serie het stadje Visby centraal. Enkele weken geleden zijn in deze rubriek de gemeenschap pelijke uitgiften genoemd als een van de jongste thematisch verzamelgebieden. Een ander is het Werelderfgoed. In toene mende mate wordt namelijk op zegels aandacht besteed (en te recht) aan de nu 730 culturele en natuurmonumenten die op de Werelderfgoedlijst staan. Zo verschenen de laatste tijd ze gels in: Argentinië, kapellen in Cordoba; Colombia, nationaal park Los Katios; Duitsland, tui nen van Dessau Wölitz, het Mu seumeiland Berlijn en de Dom van Keulen; Equator, het histori sche centrum van Santa Anya de los Rios de Cuenca en een serie met diverse eilanden o.a. Isla Espanola; Finland, velletje met vier zegels met houten hui zen in de oude stad van Rauma; Frankrijk, dienstzegels UNESCO met o.a. de piramides van Giseh en een zegel met Chartité-sur- Loire Nievre; Italië, Pisa; Japan geeft om de drie a vier maanden een velletje met tien zegels uit waarop o.a. de tempels van Nik- ko, Itsukushima en Kyoto; Noord-Korea, o.a. de tempel van Chong-jon; Paraguay, ru ines van de missiepost La Santi- sima Trinidad de Parana; Span je, vel met twaalf zegels met o.a. het San Pau hospitaal in Barce lona en een serie met o.a. het koningspaleis van Aranjuez; Tsjechië, o.a. slot Litomysl; Ver enigde Naties, monumenten in Oostenrijk en Italië; Zuid-Korea, een serie met o.a. de Heeinsa tempels en een serie met de ge bouwen Injeongjeon en Seonje- ongjeon. Zweden heeft het overigens 20 maait niet bij de Werelderfgoed zegels (in boekjes van vier) gela ten. Tevens verschenen drie In- rikes Brevzegels (zomerbloe men; zes zegels in een boekje) waarop het kleine hoefblad (Tussilago farfara), het lever bloempje (Hepatica nobili) en de gewone sleutelbloem (Pri mula veris); drie rolzegels met huizen, te weten een huisje uit Naka (2 kronor), een uit Bohus- lan (4 kronor) en een uit Medel- pad (5 kronor) en tot slot de tra ditionele serie (sinds 1961) No belprijswinnaars, deze keer ge wijd aan de Spanjaarden Santia go Ramón YCajal (1852-1934) en Servero OchoaT1905-1993), die respectievelijRJm 1906 en 1959 de Nobelprijs kregen. Het gaat hier om een gemeenschap pelijke uitgifte met Spanje. Posteurop (bijzonderheden): Estland, 7/1, 0,50 kr.-zegel perm, serie leeuwenwapen, 15/1, serie vuurtorens (deelX), 4,40 kr., vuurtoren Keri; Finland, 3/3,100 jaar gemotoriseerde luchtvaart en 80 jaar luchtvaart maatschappij Finnair, blokje met 4 x 0,65 €-zegels (in boekje), wk-ijshockey (0.65), 700ste ge boortedag Heilige Birgitta (0,65, Zweden kwam ook met herden kingszegel), vechtende auerha- nen (schilderij), vel met 2x5 0,90 zelfklevende zegels; Let land, 25/1, Letse kunst (V), 40 s.; Monaco, 2/1, int. Circusfestival (0,59 3/2, wk-bobslee (0,80 Rusland, 8/1, onder zoek Antarctica, vel met 2 x 5,00 r.-zegels, 10/1, regionen (VII), 6x3,00 r.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 21