Ruzie om 'porno' in dansvoorstelling
Kunst helpt de mensen overleven
KUNST CULTUUR
'De mensen bij de C1000
kijken toch op ons neer'
ibi Soerjadi gaat vreemd op Bechsteinvleugel
Effectvol spel bij De
Wetten van Kepler
Illegaal branden: lagere
omzet muziekindustrie
Bij Nathalie Choquette kan klassiek rlnllrnmkrh 7iin
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'Parasieten'. Tekst: Marius
von Mayenburg. Regie: Tanya Hermsen.
Spel: Dominique Hoste, Victor Peeters,
Caroline Rochlitz, Mathijs Scheepers en
Dimme Treurniet. Gezien: 9/4,
LAKtheater Leiden. Aldaar nog te zien:
vanavond en morgenavond.
Mensen kunnen elkaar terrori
seren. In 'Parasieten' zijn de vijf
personages constant daarmee
bezig. In sommige gevallen aan
gemoedigd door een schuldge
voel. De inhoud van het stuk dat
het Brabants toneelgezelschap
De Wetten van Kepler op het re
pertoire heeft genomen, is dus
nogal meedogenloos. Elke we
derzijdse toenadering wordt
consequent door kille afwijzin
gen tegengehouden.
Er spelen twee koppels. Bij het
ene paar wordt de zwangere
vrouw door haar partner mis
handeld. Zij vlucht weg en komt
terecht bij haar zus wier man
tengevolge van een ongeval in
een rolstoel is terechtgekomen.
De veroorzaker van dat ongeluk
komt met regelmaat langs.
Vrijwel alle dialogen vormen
een voortdurend pogen om het
gebrek aan communicatie te
overbruggen. Dat bepaalt in ze
kere zin de inhoud van het stuk
dat in feite statisch is opge
bouwd. De achtergronden van
de personages zijn summier be
kend, van enige ontwikkeling is
nauwelijks sprake. Het is dan
ook geen gemakkelijke opgave
om een dergelijk gegeven op het
podium voldoende zeggings
kracht mee te geven.
De acteurs van De Wetten van
Kepler kiezen voor een welhaast
afstandelijke aanpak. Een goede
keuze want dit stuk met zijn ex
treme uitvergrotingen zou heel
drakerig kunnen uitpakken.
Er zijn overigens wel enkele hef
tige momenten die de afstande
lijkheid tijdelijk doorbreken. De
suïcidale zwangere zus bijvoor
beeld maakt van het kotsen en
slikken van pillen extroverte scè
nes. En als de invalide man uit
zijn rolstoel valt, wordt hij door
de veroorzaker van het ongeval
weinig zachtzinnig daarin terug
gezet. Overheersend is dat ech
ter niet, 'Parasieten' is voorna
melijk een taalbouwsel dat is ge
baseerd op onaangename con
frontaties. En juist op dat punt
levert dit gezelschap vooral goed
ingetogen ensemblespel.
Dat er zo nodig af en toe ten
koste van het gesproken woord
muziek valt te beluisteren, bij
voorbeeld 'It's now or never'
door Elvis Presley, is minder in
zichtelijk. Het stoort niet echt,
maar overtuigt evenmin. Daar
entegen doet het donkere decor
met een enkel meubelstuk en
een prominente plaats voor een
moderne lift deze enscenering
wel veel goed. De Wetten van
Kepler toont met dit 'Parasieten'
op een effectvolle manier een
vorm van zwartgalligheid die
nog wel enige tijd beklijft.
hilversum/anp - Het bran
den van cd's en het down
loaden van liedjes van het in
ternet zorgen wereldwijd op
nieuw voor een forse daling
van verkochte cd's. In 2002
werden in vergelijking met
een jaar eerder 8 procent
minder cd's verkocht, wat
zorgde voor 7 procent min
der omzet.
Andere oorzaken voor de da
lende verkoop van cd's zijn
volgens de Internationale Fe
deratie van Muziekprodu
centen (IFPI) de economi
sche onzekerheid en concur
rentie van andere 'entertain-
mentproducten', zoals dvd's.
Deze schijfjes zorgden echter
ook voor een grotere omzet
van de muziekindustrie. De
verkoop van muziek-dvd's
nam met 9 procent toe.
De federatie is druk bezig het
illegaal downloaden van mu
ziek tegen te gaan, onder
meer door legale muziekpa
gina's op internet te zetten.
Ook worden steeds meer
cd's 'piraterij-proofdat wil
zeggen dat ze niet gekopi
eerd kunnen worden.
Musical over internaatjongeren in Leidse Schouwburg
door Astrid Klein Beekman
Amsterdam - „Geluk? Mij moet
je niet vragen wat dat is." Die
uitspraak in het begin van de
musical 'Home' maakt meteen
duidelijk dat de jongeren in het
verhaal zich geen illusies ma
ken. Overleven, dat doen ze.
„Een klotezooi is het."
'Home', gebaseerd op gesprek
ken met honderden uit huis ge
plaatste jongeren, geeft met
stoere taal, stevige muziek en
swingende dans een rauw rea
listisch beeld van hun bestaan.
„Maar het is ook gewoon een
goede show met een goed ver
haal", zegt regisseur Koen van
Dijk over de musical die aan
staande maandag in de Leidse
Schouwburg te zien is.
Tiss, Tim, Lucky, Florie, Toko,
Ravna en Motje wonen in een
opvanghuis. Hun leven is zwaar
en onzeker. Een 16-jarig meisje
dat echt in een internaat woont
zegt na de voorstelling gezien te
hebben onder de indruk te zijn.
In bijna alle karakters herkent ze
wel iets van zichzelf. „Soms ben
ik ook zo uitdagend als Motje,
maar ik kan ook zo rustig zijn als
Tiss."
D(^makers van de musical wa
rén? eerder al op bezoek in haar
internaat. Ze vertelde hun toen
dat een musical niet veel zin
had: „De mensen bij de C1000
kijken toch op ons neer."
„Nou, dan maken we deze mu
sical toch voor hèn", was de re
actie van regisseur Koen van
Dijk. Is 'Home' daarmee een
musical met een missie? Van
Dijk trekt een vies gezicht.
„Daar krijg ik de kriebels van.
Nee, ik noem het liever verant
woordelijkheid."
Van Dijk regisseerde bekende
musicals als 'Cyrano', 'Joe', 'De
Griezelbus' en 'Into the Woods'.
Met 'Home' begeeft hij zich op
een nieuw pad omdat het stuk
speciaal gemaakt is om te laten
zien waar jongeren in tehuizen
mee worstelen. Dick van den
Heuvel (bekend van de politie
serie 'Russen' en de thriller
'Moord in Tuschinski') schreef
'Home'. Hij gebruikte daarvoor
verslagen van gesprekken met
honderden kinderen die voor
kortere of langere tijd uit huis
zijn geplaatst.
„Met 'Home' willen we deze we
reld laten zien aan mensen die
er helemaal niets van weten.
Maar het is ook gewoon een
goede show met een verhaal.
Die twee staan niet haaks op el-
kaa,r. Die versterken elkaar
juist", zegt Van Dijk.
De musical was in 2000 ook al in
de theaters te zien omdat het
Nationaal Fonds Kinderhulp
toen veertig jaar bestond. De
kem van het verhaal is hetzelfde
gebleven, maar er is er een nieu
we cast en een nieuwe regisseur.
„Ik heb de vrijheid gekregen en
heb het verhaal helemaal op z'n
kop gezet."
In de musical krijgt ook jong ta
lent een kans. Juta Bolsius (27),
een student van de «rfdeling Mu
ziek Theater van het conservato
rium in Tilburg: „Je kunt jezelf
echt lekker profileren in de pro
ductie. Als je in een ander stuk
begint, mag je blij zijn als je in
rij drie van het ballet mag
staan." Ze is Florie. „Een heel
heftig type. Iemand die veel
heeft meegemaakt en aandacht
vraagt door te stelen."
Aan de ontmoeting met de in
ternaatbewoners heeft ze veel
gehad. „Toen zijn er een hele
boel kwartjes gevallen. Je zag de
personages uit het stuk er ge
woon rondlopen." Stiekem
hoopt Bolsius wel dat 'Home'
iets goeds kan doen. „Vooral
voor die 'ClOOO-mensen'. Daar
zou ik tegen willen zeggen: 'Hal
lo! Kijk eens wat verder. Die jon
geren doen zo niet voor niets!"
'Home', 14 april in de Leidse
Schouwburg.
on Kastermans
efietconcert
r War Child
•dam - In de Meervaart
terdam is 28 april een
•tvoorstelling ten bate
ar Child. Aan de uitvoe-
•titeld 'Musical Sterren
far Child', nemen onder
n Bastiaan Ragas, Stan-
leson en Ruth Jacott
et initiatief komt van de
olspeler van de musical
l', Ivo Chundro. „Bijna
cs speel ik in een fictief
tussen mooie decor-
1 terwijl het echte Bag-
woest wordt en duizen
deren traumatische er-
n opdoen", verwoordt
motief.
erswoude
(t zangers
woude - Christelijk Ora-
Vereniging Hazerswou-
ct zangers en zangeres-
O.V. Hazerswoude, tot
irt 'Zang Vriendschap',
•rt elke maandagavond
45 en 21.45 uur in de
aal van de Gereformeer-
aan de Korenmolen-
Hazerswoude. Het re-
omvat zowel heden-
muziek als barok. Voor
ïformatie: www.covha-
ude.tk.
e Oteiza
gleden
'(SASTiAN - De beroemde
e beeldhouwer Jorge
is overleden. Hij was 94
Od. Oteiza gold als één
j meest vernieuwende
laars van het naoorlogse
Hij werd vooral bekend
stract werk in steen en
ijn werk werd wel verge-
s iet dat van grote vak-
rs als Henry Moore en
Chillida.
terclasses bij
ihtenfestival
iam - De relatie mees-
ling staat dit jaar cen-
dens het Grachtenfesti-
msterdam. In dat kader
meerdere masterclas-
even. Sopraan Cristina
om is een van de mees-
haar zangkunsten op
en zal overbrengen. Van
lag 20 augustus tot en
ïdag 24 augustus staan
an tachtig concerten ge-
p en rond de grachten
isterdam. Vrijdag 22 au-
o»vindt in de Rode Hoed
ht van meester-leerling'
ejOnder meer New Cool
ive zal dit feestje opluis-
loogtepunt van het
:nfestival is het Prinsen-
:oncert.
roosendaal/anp - Truus Bronk-
horst en Marien Jongewaard
hebben zich met hun dansvoor
stelling 'I feel good' de woede
op de hals gehaald van de direc
teur van de schouwburg in Roo
sendaal, Leo Kievit. Hij heeft de
dansers zelfs geschreven dat hij
eenzesde deel van de uitkoop
som voor de voorstelling, vorige
maand in zijn theater, niet be
taalt. Hij wil Bronkhorst en Jon
gewaard voorlopig ook niet
meer programmeren. Kievit
vindt dat een gefilmd onderdeel
van de voorstelling te zeer por
nografisch is getint.
„Het is helemaal geen porno.
Als dit pomo was, zou de hele
porno-industrie op apengapen
liggen", aldus Marien Jonge
waard. „Er is zelfs minder naakt
te zien dan in de Nederlandse
speelfilms en op de Nederlandse
televisie. Er is in de film die we
bij de voorstelling gebruiken wel
de suggestie van de geslachts
daad en die kan natuurlijk erg
sterk we rken, maar suggestie is
nou eenimaal een sterk onder
deel van theater."
Volgens Jongewaard liepen en
kele rnonsen op 26 maart in
Roosendaal de zaal uit. „Het
doet me allemaal een beetje
denken aan de jaren '50. Ik
dacht dat we dit wel achter ons
hadden."
Kievit zegt dat hij alleen maar
even zijn tanden wil laten zien.
„Ik loop al heel wat jaartjes mee
en ik weet dat je van je hart geen
moordkuil moet maken. Een
voorstelling kan slecht zijn of te
genvallen, maar ik wil hebben
wat ik gekocht heb. En dat was
in dit geval een moderne dans
voorstelling. Ik ben helemaal
niet puriteins, maar je zag een
kwartier lang gezichten en bo
venlichamen van mensen die
onder meer duidelijk klaarkwa
men. Ik probeer hier in Roosen
daal, toch geen grote plaats, de
moderne dans op de kaart te
krijgen. Misschien dat dit soort
dingen in Amsterdam allemaal
geaccepteerd worden, maar dit
is niet geschikt voor het publiek
in Roosendaal", aldus Kievit.
„Er zijn mensen weggelopen en
ik heb diverse telefoontjes ge
had, onder meer van een leraar
die met zijn klas was geweest.
Het is erg zonde, vind ik."
Jongewaard en Bronkhorst ne
men het niet dat Kievit een deel
(de duur van de film) van de uit
koopsom niet wil betalen. „We
gaan een brief schrijven aan de
Vereniging van Schouwburg- en
Concertgebouwdirecties, dat het
uit moet zijn met dit soort ge-
dreig."
De voorstelling 'I feel good' is
volgende maand, van 8 tot en
met 10 mei, te zien in het LAK
theater in Leiden.
aitPD - „Heel, heel mooi",
nIA/ibi Soerjadi, enigszins
e indruk, de historische
sztvleugel, die hij sinds
g fond 'te logeren heeft' op
igoed de Wulperhorst in
lij zijn hele carrière onaf-
lijk is geweest van zijn
le Bösendorferpiano die
lar ter wereld ook immer
1de - heeft pianist Wibi
i gisteren openlijk zijn
'erklaard aan een nieuw
lent: de Bechsteinvleu-
desverklaring heeft al net
Jectaculair en openbaar
als destijds zijn huwe-
ïzoek aan zijn inmiddels
iw Marion, die hij ten
Fi van zijn voltallige pu-
het Amsterdamse Con-
ouw de hand vroeg.
5 Wulperhorst toonde
i gistermiddag namelijk
z üszt-Flügel Nr. 576, de
vleugel die de firma Be-
op 17 maart 1862 aan
iszt leverde, en waarmee
volgende maand - on
er opnieuw in het Con-
ouw - zijn Lisztrecital op
n zal opluisteren,
één Lisztnummer zal
i op deze grondig geres-
Tde piano spelen. We
tl niet denken dat hij zich
pu schaart onder de au-
ke musici die de piano-
efereren boven de mo-
irbo-instrumenten. De
p zijn recital speelt hij op
"nternieuwe vleugel van
Wibi Soerjadi bespeelt de legendarische concertvleugel van Fr anz Liszt. Foto: ANP/Toussaint Kluiters
dezelfde firma.
Dat de favoriete componist van
Soerjadi, Franz Liszt, bijna an
derhalve eeuw geleden op deze
vleugel gespeeld heeft, daaraan
hoeft niemand te twijfelen. Ie
dere pianobouwer zag gi zaag zijn
instrumenten onder de handen
van deze beroemde pianovir
tuoos bespeeld worden en daar
op kreeg Liszt de ene n a de an-
defe piano 'met de corr ïplimen-
ten' aan huis bezorgd. Zo ook
dit exemplaar van de firma Be-
chstein, een van de vele piano's
dus waarop Liszt heeft gespeeld.
De 150-jarige Berlijnse piano
bouwers zien nu hun nieuwste
product al even graag in de han
den van de bekende pianist
Soerjadi. Daar halen ze met lief
de een oud exemplaar, mét
technische bemanning, voor
dvèr uit Berlijn.
door Hans Visser
den haag - De sopraan Nathalie
Choquette giert zingend, gekleed
in een tutu, per driewieler over
het podium. Van de verleidelijke
Carmen maakt ze een oud
vrouwtje. En bij haar vuurt Mo-
zarts 'Koningin van de Nacht'
haar coloraturen af, terwijl ze een
bord spaghetti naar binnen
werkt Ze heeft er wereldwijd
succes mee. Maar het heeft een
keerzijde. „Sinds mijn kinderen
mij hebben zien optreden, begrij
pen ze maar niet dat ze thuis
nooit op de piano mogen klim
men en spaghetti eten ze nu het
liefst met hun handen."
Vanavond treedt de Canadese
komische sopraan Nathalie
Choquette op in de Haagse Dr.
Anton Philipszaal. IKAls kind al
was ik dol op theater. En geluk
kig groeide ik op in een milieu
van diplomaten. Want als je er
gens wordt geconfronteerd met
mensen die een rol spelen, dan
is het daar wel. Mijn ouders
hadden dat ook snel door. Op
mijn vierde lieten ze mij thuis
graag al die mensen nadoen die
ze in hun diplomatieke wereld
hun spelen zagen spelen. Een
beetje bekakt."
„Voor een klassieke zangcarrière
was ik dan ook niet geschikt. Ik
heb wel de opleiding daarvoor
gehad, maar steeds met het idee
in mijn achterhoofd met muziek
iets therapeutisch te moeten
doen. Maar daar is het heel lang
nooit van gekomen. Ik zong in
koren en kerken en trad ook op
in restaurants. Aan tafeltjes.
Heel gek eigenlijk want toen ik
daarmee begon was ik dodelijk
verlegen. Maar na een paar ja
ren verloor ik toch mijn
schroom en kon ik bij de bin
nenkomst van een klant al zien
wat zijn muzikale smaak zou
zijn. Ik leerde te spelen met de
situatie van dat moment."
„Pas toen ik werd gevraagd aan
een muzikaal cabaretprogram
ma mee te doen, gewoon een
aardigheidje onder collega's,
bleek ik te hebben gevonden
wat ik zocht. Ik kon daar humor
combineren met muziek. Ik liet
mensen lachen en daarmee kon
ik ze helpen. Want wat is er
mooier dan mensen die in de
problemen zitten, ze even daar
uit weg te halen door ze te laten
lachen? Toch is mensen laten
lachen misschien wel het moei
lijkste wat er in het theater be
staat."
„Ik begon parodieën te maken
op al die idiote operadiva's en ik
kan je verzekeren dat ik er van
uit de operakoren waarin ik
meezong, heel wat van nabij
heb kunnen zien. En opera is
natuurlijk een raar genre. Hoe
vaak zit je daar niet te kijken
naar iemand die wordt ver
moord, maar nog een reeks van
minuten blijft doorzingen.
Prachtig, maar ook een beetje
absurd. Daar mag je best eens
een grap over maken. Belangrijk
is dat je de muziek wel serieus
blijft nemen. Maar de context,
die mag komisch zijn. De mu
ziek van Mozart en Puccini blijft
natuurlijk onweerstaanbaar.
Daar kun je grappen mee uitha
len, maar belachelijk maken, dat
lukt je niet eens. Je moet ze ook
echt in hun waarde laten, an
ders werkt de humor niet. Er is
dan ook nog nooit iemand boos
geworden om wat ik deed."
„In wezen zijn mijn optredens
niet veel anders dan een ge
woon recital. Meestal met een
pianist als begeleider, maar ook
met een orkest, een kwartet of
een koor. Ik ben eens opgetre
den met het koor van het Russi
sche leger. Ik wilde net als zij
opkomen in zo'n uniform. Maar
dat kon de leider niet waarde
ren. Uiteindelijk kreeg ik het
toch voor elkaar, dus zag je al
snel al die stugge strenge man
nen stikken van het lachen."
„Eigenlijk doe ik op het toneel
niet veel anders dan wat ook
een clown doet, ik hou de men
sen een spiegel voor. Humor is
immers het onverwachte ele
ment in het heel gewone, het al
ledaagse. Chaplin was daar een
meester in, voor mij nog steeds
de grootste. Tijdloos."
„Kunst helpt de mensen overle
ven. Muziek kan je kracht geven.
In een sombere bui kan een
plaat van Rossini me behoorlijk
opvrolijken. Maar ben ik een
beetje weemoedig, dan kies ik
voor Chopin en op een regen
achtige, sombere dag heb ik veel
baat bij Bach."
„Ik heb veel wortels in mij, maar
ik ben er intussen achter geko
men dat mijn belangrijkste bron
toch de muziek is. Die is inter
nationaal, ook de reacties jej
daarmee losmaakt. Daarmee i:s
het mogelijk de kem van do
Nathalie Choquette: „Opera is natuurlijk een raar genre. Foto: GPD
menselijke natuur te raken.
Maar er zijn een paar zaken
waarmee ik geen grappen zal
uithalen. De aria 'Casta Diva'
van Bellini en het 'Ave Maria'. Al
heb je sommige situaties niet in
de hand. Zo trad ik een keer op
met honden. Ik zong 'Die Scho
ne Blaue Donau' en een paar
honden waren erop getraind te
reageren met geblaf. Maar toen
ik even later doodserieus het
'Ave Maria' zong, rende een van
die honden, zo'n heel kleintje,
naar me toe en tilde een poot
op. De rest hoef ik je vast niet te
vertellen."
Nathalie Choquette met orkest,
vanavond in de Dr. Anton Phi
lipszaal, Den Haag.
