REGIO
Gluren naar vogels door een kijkwand
'Uitspraken van Balkenende zijn te vaak weinigzeggend en
'Hij heeft alle hoedanigheden om een goede premier te worden'
zwak'
'Zakelijke autokopers
zijn terughoudender'
Tweeënhalve maand omringd door gekken
WOENSDAG 26 MAART 20C>3
NAVRAAG
De Nederlandse consument stelt grote aankopen nog steeds uit.
Zelfs voor de uitbraak van de oorlog in Irak hield de sombere en voor
zichtige klant de
hand op de knip,
blijkt uit een enquête
van het Centraal Bu
reau voor de Statis
tiek (CBS). Navraag bij RICHARD DE JONGH, commercieel directeur
van de Leidse vestiging van autobedrijf BMW Van der Plas.
Wat merkt u van het pessimisme van de consument?
„Ik merk dat zakelijke kopers terughoudender zijn. In het verleden
werden leasecontracten gemakkelijker verlengd."
Wat betekent dat voor de drukte in uw zaak?
„Het is ontegenzeglijk minder druk. Minder traffic noemen wij dat
Maar wij ontvangen nu een gericht publiek. Dat vind ik een voor
deel. Een andere gunstige ontwikkeling is de prijs voor gebruikte
auto's, die oploopt nu er minder nieuwe worden gekocht."
Hoe komt het dan dat u vandaag zo moeilijk aan de telefoon te
krijgen bent?
„Ik moet nu meer moeite doen om auto's te verkopen. Het kost ex
tra aandacht en vergroot de werkdruk. Op zich vind ik dat wel
prettig."
Heeft de oorlog in Irak louter nadelen of zit er ook brood in?
„Ik vind het frappant dat veel ondernemers roepen dat alles wel
weer goed komt met de economie als de oorlog snel is afgelopen.
Dat zou best kunnen, want vertrouwen in de Westerse maatschap
pij is belangrijk voor het zakenleven. Maar bij een oorlog als die in
Irak denk ik toch in eerste instantie aan het menselijk leed. Om dat
te beperken hoop ik dat de oorlog snel voorbij is."
tekst: Tim Brouwer de Koning foto: EPA
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1978, zaterdag 25 maart
LEIDEN - "Ze hebben wel eens berekend als iedereen die hier geen
douche heeft naar het badhuis zou komen er nog wel een paar bad
huizen bijgebouwd konden worden. Waar ze blijven, ik weet het niet.
Ik kan zo de rijen huizen aanwijzen waarvan ik absoluut zeker weet
dat ze geen douchegelegenheid hebben. Maar ik zie ze praktisch
niet. Ze staan zeker nog steeds met een teiltje water te tobben".
De mededeling dat het badhuis aan de Lindestraat (Tuinstadwijk)
moet worden gesloten komt voor badmeester Vroegrijk dan ook niet
als een verrassing. Hij heeft de bui al lang aan zien komen. Na de
sluiting zal Leiden slechts nog over één badhuis, aan de Medusa
straat, kunnen beschikken. Maar ook dit badhuis lijkt geen lang le
ven meer beschoren.
De kosten van een twintig minuten lange douche bedragen welgeteld
twee kwartjes. Kinderen betalen een kwartje. Een bad kost een gul
den. Het gebruik van een handdoek van het badhuis komt neer op 25
cent. "Moet je de boeken eens naslaan. Hier, kun je zien dat toen ik
hier kwam, zeven jaar geleden, er op één dag net zoveel mensen kwa
men als nu in een hele week. Bijna zeshonderd baders per week. Nu
heb ik weken van honderdtachtig, tweehonderd.... Op een zaterdag
kwamen er 250 mensen. Nu soms tachtig", zegt Vroegrijk.
ANNO 1978, zaterdag 25 maart
LEIDEN - Een record aantal van 8oo basketballers en basketbalsters
streden in de Vijf Meihal om de diverse kampioenschappen voor
schoolteams. De opkomst van het eredivisie-basketbal staat hier ze
ker niet los van. De jongens van het Bonaventura werden zoals ge
woonlijk eerste. Uiterst links de 'uitvinder' van het schoolbasketbal,
de heer Kallenberg. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te i
gironummer 57055 tn.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA*
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO (Ld.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
op
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie B.M. Essenberg, G.P Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5 '5° 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneesenrice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 "ur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
I tfn
OORLOGSDAGBOEK
Leidenaar Thomas Erdbrink (27) is oud
medewerker van het Leidsch Dagblad.
Hij woont tegenwoordig in Teheran,
waar hij Midden-Oosten-correspon-
dent is voor NRC Handelsblad. Mo
menteel vertoeft hij als oorlogsver
slaggever in de stad Suleymaniya in
het autonome Noord-lrak waar niet
Saddam, maar de Koerden de dienst
uitmaken.
Wie een oorlog wil verslaan, moet
sterk zijn. Niet omdat alles zo naar en
vreselijk is als het soms op tv lijkt,
maar omdat ik zeker zeventig kilo
aan veiligheidsmateriaal mee moet
slepen. Ik ben nu in het bezit van vier
kogelwerende vesten, die iedere zo'n
15 kilo per stuk wegen. Eén voor mij,
één voor mijn vriendin Newsha Ta-
vakolian die fotografeert en twee voor
de chauffeurs en tolk. Daarnaast
sleep ik iedere dag ook nog eens vier
gasmaskers mee. Omdat dat blijkbaar
niet genoeg is, zijn we ook nog in het
bezit van pakken die ons moeten be
schermen tegen aanvallen met che
mische wapens.
Wie vindt dat dit overdreven veilig
heidsmaatregelen zijn, kan voor de
overtreffende trap altijd terecht bij de
Amerikaanse collega's. Televisiezen
der CNN, hier met twintig man aan
wezig, heeft een compleet hotel afge
huurd. Bezoekers kunnen alleen naar
binnen met speciale pasjes. Daar
naast is er een voormalige Britse mili
tair die de ploeg moet 'beschermen'.
Gisteren maakte hij een handrem
stop met zijn terreinwagen, vlak voor
een Iraakse controlepost. Je moet im
mers snel zijn als CNN. Opgeschrikt
door de piepende remmen begonnen
de Irakezen direct mortieren af te
schieten. Iedereen rende voor zijn le
ven.
De gekte bereikte hier een hoogte
punt toen de verslaggever van de
New York Times de letters 'TV op
zijn auto plakte. De volgende dag was
het hele wagenpark voorzien van de
zelfde stickers. Dat zag er interessant
uit, totdat een journalist omkwam bij
een terreuraanslag door een islamiti
sche groep. Hij was goed herkenbaar.
Domheid kan ook goed aflopen. De
laatste dagen bevind ik me op de
grens tussen Noord-lrak en de rest
van het land. De enige weg tussen de
twee gebieden is verlaten en beide
soldaten aan de begin en eindkant
ervan staan constant onder hoog
spanning. Toch leek het een Italiaan
se journalist een goed idee om eens
aan de andere kant te gaan kijken. Hij
werd direct opgepakt door Iraakse
soldaten. Na 24 uur ondervragen
werd hij vrijgelaten. 'Het was niet
zo'n slim plan', verklaarde hij later
met een piepstem.
Tweeënhalve maand omringd door
gekken. Gisteren werd ik door ie
mand benaderd die het lumineuze
plan had om zich Irak binnen te laten
smokkelen. „Dan ben ik de eerste in
vijandig gebied", zei hij. Sorry dat ik
u teleurstel, maar ik laat dat avontuur
even aan me voorbijgaan.
Vanachter de nieuwe kijkwand heeft bioloog Rob Kramer een perfect uitzicht over infiltratiepias Pan 17 in de vallei van Meijendel in Wassenaar. Foto: Henk Bouwman
Kijken door gaten. Niet naar
een peepshow, maar naar wa
tervogels. Voor vogelaars is de
nieuwe kijkwand aan de infil-
tratieplas Pan 17 in de vallei van
Meijendel bij Wassenaar een
prachtige plaats om ongestoord
het leven van een brilduiker of
een kuifeend t£ bespieden. In
de luwte, met de zon in de rug,
is het zelfs voor iemand die nog
geen vink van een mus kan on
derscheiden een aangename
ervaring. Tenminste, als je een
verrekijker en deskundige Rob
Kramer bij je hebt.
In het hart van het duingebied
Meijendel, bij de theetuin
Boerderij Meijendel in Wasse
naar, staat het bezoekerscen
trum van Duinwaterbedrijf
Zuid-Holland. Hier zijn wisse
lende exposities, informatie
over drinkwater gemaakt uit
duinwater en allerlei interes
sante wetenswaardigheden
over de fauna en flora van dit
duingebied. Gewapend met
die kennis lopen we naar de
kijkwand, die ligt aan een
nieuw aangelegd pad.
De wand is in de plaats is ge
komen van een vogelobserva
tiehut, die daar meer dan 25
jaar heeft gestaan. „Het dak
werd steeds slechter. Tijd voor
bezinning", zegt Rob Kramer.
„De plaats was wel geschikt
maar bij harde zuidwesten
wind niet ideaal. Dan zoeken
de watervogels vaak wat meer
beschutting aan de noordoost
kant. De hut lag aan het einde
van een apart pad. Rondlopen
kon niet Daarom vroegen wij
ons af hoe het anders zou
kunnen."
Kramer heeft biologie gestu
deerd en is werkzaam bij het
Duinwaterbedrijf Zuid-Hol
land. Hij houdt zich niet direct
bezig met de waterwinning in
de duinen, maar meer met on
derhoud en de kwaliteit van de
duinen. „Eigenlijk werk ik op
de grens van natuur en recrea
tie. De bedoeling is om zoveel
mogelijk mensen te laten ge
nieten van dit schitterende ge
bied, maar dat mag niet ten
koste gaan van het water en de
natuur."
Gids Kramer weet veel. Als er
geen zeearend overvliegt, kij
ken we naar de voet van een
boom. Een grote groep bos
mieren heeft het nest verlaten
en warmt zich in de eerste len
tezon. Een keutel van een
specht, in de hand van Kramer
ontleed, geeft aan dat deze vo
gel van mieren houdt. Onder
tussen wijst hij op de vreemde
stammenstructuur van de po
pulieren. „De zeewind zorgt
daarvoor."
Via een klaphekje komt we nu
op een halfcirkelvormig zand
pad dat op een paar plaatsen
uitzicht biedt op Pan 17. Het
pad slingert langs de grillige
oever en hier en daar is een
trapje gemaakt om stukjes hel
ling makkelijker te kunnen be
lopen. Langs delen van het
water staat de wand. De wand
schermt de bezoeker af, zodat
de vogels zo min mogelijk
worden verstoord. „Hij is ge
zaagd uit planken van dennen,
die ergens anders uit het duin
zijn weggehaald. Recycling
met een goede doelstelling",
zegt Kramer tevreden.
In de wand zijn door Duinin
richting op verschillende
plaatsen en hoogtes kijksple-
ten aangebracht. Ook staan er
op een paar plaatsen bankjes
om zittend over het water te
kunnen kijken.
De verrekijker wordt uit de tas
gehaald. Op het water vind je
meerkoeten, futen, eenden en
knobbelzwanen. Bij de kuif-
eenden zijn de mannetjes met
hun zwart-witte lijf echte aan
dachtstrekkers. Rob Kramer
raakt opgewonden als hij een
brilduiker onder water ziet
gaan en een heel eind verder
op weer boven ziet komen.
Het water is helder. Hoewel
Het nog niet de tijd is voor de
karpers zie je ze toch springen
als Kramer erover vertelt. Met
gespreide vleugels kijkt
zeearend aan de overka
een
overkant
Het is heerlijk warm en rustig.
Geen vogelliefhebber te zien.
Elk geluid komt over. Krijsen
de meeuwen, fluitende rood
borstjes, koerende duiven.
Kramer vertelt dat ook in
drukke periode recreantei
dit gebied weinig last van
kaar hebben. „Dat komt 01
dat er zoveel mogelijkhede
zijn om te wandelen, te fi(
of te kijken. Mensen kunne
zich snel verspreiden. De
veis en dalen van het duing
bied zorgen ervoor dat je zo
verdwijnt."
Als bron van zorg noemt hi
dit moment de parkeergelP
genheid. „We zijn druk bez
met een betere inrichting. I
doel van het plan is om ove
bodig rondrijden te voorko
men door een meer verspr
ligging van de terreinen.
het nog niet weet: met 650.
bezoekers per jaar op slech
200 hectare mag vallei Meg
del zich een van de populai
ste recreatiegebieden van F
derland noemen.
Saskia Stoelinga
KLANKBORD
Jan Peter Balkenende heeft nog veel
werk te verrichten. Bijna driekwart
van de deelnemers aan onze inter-
net-opiniepeiling vindt de CDA-
voorman (nog) niet geschikt voor
het premierschap. 28 Procent van de
bezoekers van de LD-site heeft wel
vertrouwen in de demissionair pre
mier. Enkele reacties.
Hans van Poelgeest, Leiderdorp:
„Eens. Deze stelling is een inkop-
pertje. Als je hem alleen al ziet,
komt hij weinig vertrouwenwek
kend over. Maar nu zijn daden ook
niet tot de verbeelding spreken,
wordt het almaar duidelijker."
Anton Visser, Ter Aar: „Eens. Bal
kenende kijkt te veel naar de partij
belangen in plaats van de landsbe
langen. Zijn uitspraken zijn te vaak
weinigzeggend en zwak."
Marco van Duijn, Katwijk: „On
eens. Hij is juist wel geschikt voor
het premierschap. Want ondanks
de teringzooi die hij allemaal over
zich heen krijgt, houdt hij zich
goed."
De nieuwe stelling haakt in op het
proces tegen Volkert van der G. dat
morgen begint. Welke straf is ge
past voor de man die Pim Fortuyn
op 6 mei 2002 in koelen bloede
doodschoot?
De stelling waarop u tot en met
maandag kunt reageren (via de
post: De Stelling, postbus 54, 2300
AB Leiden, of via www.leidschdag-
blad.nl) luidt:
Volkert van der G. mag
nooit meer vrijkomen
Cees van Duijn (41), vastgoedcon
sultant en belegger te Warmond:
„Balkenende beschikt over een be
hoorlijk politieke kennis en dito
vaardigheden, maar mist uitstraling
op het gebied van autoriteit en lei
derschap. Te veel tovert hij een glim
lach rond zijn mond als het gaat om
moeilijke zaken. Verwijtbaar is dit al
lerminst, dit is het (zachtaardige) ka
rakter van de man. In een ver verle
den had Luns ook altijd een glimlach
om de mond en een kwinkslag klaar,
maar hij kon scherp debatteren en
ook op de juiste momenten autori
tair (lees: leider) zijn. Balkenende zal
mijns inziens nooit
honderd pro-
geschikt zijn
r het premier-
ip. Hij mist en-
essentiële
lardigheden.
erhage(ook
"DA) heeft er
Karin Castelijn (42), boerin in Rijp-
wetering: „Ik ben het niet met de
stelling eens. Ik denk dat Balkenen
de wel geschikt is voor het premier
schap. Natuurlijk is dit ook een leer
proces voor hem. Ik wijs erop dat
Balkenende niet in de allergemakke
lijkste periode is aangetreden: de
roerige periode na de gigantische
entree in de Kamer van de LPF, de
snelle val van het kabinet, gevolgd
door nieuwe verkiezingen, en niet te
vergeten de aanloop naar de oorlog
in frak. Ik vind dat we Jan Peter Bal
kenende het voordeel van de twijfel
moeten gunnen. Het
is zeker geen ge
makkelijke opgave
waar hij voor staat,
maar ik ben vol
vertrouwen dat hij
die wel aan kan."
Nancy Knijnenburg (34), Leiden,
beveiligingsmedewerkster, voetbal
trainer van de damesselectie van
S]C Noordwijk: „Helemaal mee
eens. Natuurlijk is de situatie voor
Balkenende op het moment heel
moeilijk omdat er zoveel zaken op
hem afkomen: de oorlog in Irak, de
Margarita-affaire, de formatie en
noem maar op. Alleen kan hij geen
duidelijke beslissingen nemen. Als
premier moet hij als een sterke en
besluitvaardige man overkomen op
de Nederlandse burgers, maar dat
hebben we nog niet mogen meema
ken. Ik vind hem een
meeloper met de gro
te massa, een beetje
aarzelend en niet ie
mand met een be
slissende stem. Maar
wie weet, komt dat
nog."
jÊi
Dennis Salman (30), Noordwijk,
beleidsmedewerker Noordwijkse
Woningstichting, discjockey, kern
lid van de Lijst Nieuwe Politiek:
Als het gaat om de rol van Balke
nende in de rel rond het koninklijk
huis vind ik dat de discussie niet
waard. Zijn functioneren kan en
mag niet worden opgehangen aan
zijn bijdrage in deze Oranjesoap. In
zijn algemeenheid moet ik wel stel
len dat het leiderschap van Balke
nende mij tot nog toe een beetje te
genvalt. Hij heeft om verschillende
redenen, waaronder ervaring en
misschien ook wel leef
tijd, onvoldoende
overwicht. Maar alles
moet je leren. Ik
hoop toch dat hij in
een volgend kabinet
weer aan het roer
staat. In mijn opinie
is hij de minst
slechte op
tie."
Pieter Stam (51), dominee in Ka
wijk: „Ik vind Balkenende wél
schikt voor het premierschap. Hij
heeft een goed stel hersens en d(
helder en snel. Het enige dat hij
is ervaring in zo'n zaak rond het
ninklijk huis. Dan weet hij nog ni
precies hoe de lijnen en de verai
woordelijkheden liggen. Maar je
kunt niet verwachten dat iemand
met zo weinig bestuurlijke ervari
dat allemaal wel weet. Over een
of wat is dat ook voor hem and<
Intussen vind ik dat hij alle hoi
nigheden heeft die van hem e<
goede premier kunnen
maken. Hij ontwikkelt
zich niet verkeerd, is
als leider een accep
tabele figuur en je
kunt met hem voor de
dag komen in het bui
tenland. Ik hoop dan
ook dat hij nog een
paar jaar krijgt."
Minder werk
aan de win
kel dus?
„Dat is maar
ten dele zo.
Het gekke is
dat aan de
bovenkant
van onze
markt - bij
een dure au
to als de
BMW kun je
eigenlijk niet
van een on
derkant
spreken -
nog volop
belangstel
ling voor onze auto's bestaat. Werknemers van multinationals ma
ken een pas op de plaats, maar voor de rest rolt het gewoon door."
Balkenende is
niet
premierschap
