Media-nervositeit bij grens Koeweit met Ira
MEDIA
Europese Starmaker uit Cannes
'Kunstrijden is gewoon kunst'
'Al-Jazeera vraagt enorme
bedragen voor tv-beelden'
Talentenjacht
D'r op/onder
SBS 6 flopt
Uitreiking van
Oscars heel
slecht bekeken
NOS Journaal
breekt record
Overnam
Cinemedi;
door bedr
Palazzina
Luisteraars
kunnen rol
GTST winn
HOC 648
dinsdag 25 maart 2oo3
aalsmeer - De SBS 6-talenten-
jacht D'r op of d'r onder ver
dwijnt van de tv. Het program
ma trekt dermate weinig kijkers
dat besloten is geen nieuwe op
namen meer te maken.
Op 4 april is voorlopig de laatste
uitzending, zo bevestigt Claudia
van Zweden, woordvoerder van
producent Endemol.
D'r op of d'r onder wordt sinds
twee weken elke werkdag uitge
zonden. Kandidaten krijgen 30
seconden de tijd om te laten
zien wat zij in huis hebben. Een
jury bepaalt of de kandidaat
daarna door mag gaan en hoe
lang. In tegenstelling tot het
kijkcijferkanon Idols kunnen
aan de talentenjacht van SBS 6
ook goochelaars, dansers, caba
retiers en clowns meedoen. Of
D'r op of d'r onder nog in een
aangepaste vorm terugkeert, is
volgens de Endemol-woord-
voerster onduidelijk.
new york/ap - Niet meer dan
33.1 miljoen Amerikanen heb
ben zondagavond op tv het Os
car-gala gevolgd. Dat is het laag
ste aantal sinds 1974, toen de
kijkcijfers voor het eerst werden
gemeten. Vorig jaar keken nog
bijna 42 miljoen mensen naar
de uitreiking van de felbegeerde
filmprijzen.
Volgens de organisatie is het la
ge aantal kijkers te wijten aan de
oorlog in Irak. Vanwege de oor
log had de Oscar-uitreiking dit
jaar een sober karakter, hoewel
het vanwege het 75-jarige be
staan van de Academy Awards
juist een extra feestelijke editie
had moeten worden. De hoog
ste kijkdichtheid in de Oscar-ge
schiedenis werd vijfjaar geleden
gemeten. Toen zagen maar liefst
55.2 miljoen Amerikanen hoe
Titanic er met de ene na de an
dere Academy Award vandoor
ging-
Hilversum - Het NOS Journaal
heeft afgelopen zondag een
mijlpaal bereikt in het aantal kij
kers. Ruim 4,2 miljoen Neder
landers keken zondagavond
naar het Jouraal van acht uur op
Nederland 1 en 2 die ging over
de oorlog in Irak. Dit is de meest
bekeken uitzending van de afge
lopen zes jaar. Het marktaan
deel bedroeg 56 procent. Dit be
tekent dat meer dan de helft van
alle mensen die tussen acht en
half negen naar de televisie ke
ken, hebben afgestemd op het
NOS Journaal.
De afgelopen tien jaar is het één
keer eerder voorgekomen dat er
meer dan vier miljoen kijkers
naar het Journaal keken, name
lijk op zondag 23 februari 1997.
Ruim 4,4 miljoen mensen keken
naar het Journaal dankzij de
voetbalwedstrijd Ajax-Feyen-
oord.
Het meest bekeken Journaal is
de uitzending van zondag 4 ok
tober 1992. Toen keken vijf mil
joen mensen naar het nieuws
over de Bijlmerramp.
HILVERSUM/ME DIAREDACTIE - Bij
de nieuwsrubrieken wordt flink
geworsteld met het aanbod van
oorlogsbeelden. Het beeldmate
riaal dat voortdurend binnen
stroomt is voor het grootste deel
gekleurd door de Amerikanen of
de Irakezen. Vooral het onaf
hankelijke Arabische geluid ont
breekt, helemaal nu Al-Jazeera,
het CNN van de Arabische we
reld, torenhoge bedragen vraagt.
De Nederlandse nieuws- en ac
tualiteitenrubrieken zijn voor
hun beeldmateriaal afhankelijk
van internationale nieuwszen
ders als CNN en de internatio
nale persbureaus. Ook via Abu
Dhabi-tv komen veel beelden de
Nederlandse huiskamer binnen.
„Momenteel ontbreekt vooral
het onafhankelijke Arabische
geluid", zegt Maria Henneman,
hoofdredacteur van Netwerk.
„We gebruiken wel materiaal
van de Iraakse televisie, maar
dat is veelal gekleurd. Van Al-Ja
zeera kunnen we momenteel
maar mondjesmaat gebruik ma
ken omdat deze zender een on
gelooflijke hoeveelheid geld
waagt. Om het evenwicht te be
waren zenden we beelden uit
van de Iraakse tv met daarbij de
teksten die we via Al-Jazeera
krijgen. Een goed beeld geven
van wat er gaande is, is momen
teel heel erg moeilijk. We zijn
nog terughoudender dan voor
heen en proberen de kijkers
steeds te vertellen dat wat ze
zien wellicht niet op waarheid
berust." De juristen van de NOS
zijn druk doende afspraken met
Al-Jazeera te maken over de
doorgifte van beelden.
Ook RTL Nieuws heeft te maken
met de financiële eisen van Al-
Jazeera. „Die zender heeft zich
zelf ontdekt als belangrijk beeld
leverancier en handelt daar nu
naar door torenhoge bedragen
te wagen", zegt Mare Schreu-
der, adjunct-hoofdredacteur
van RTL Nieuws. „Dat is op zich
ook niet weemd: ze hebben veel
geïnvesteerd in deze oorlog en
zijn op de cruciale plekken aan
wezig. Daarbij komt dat we
nooit eerder een contract met
deze Arabische zender hebben
gehad. Gelukkig zijn er nu ook
andere Arabische zenders die
zich profileren als betrouwbare
24-uurs stations."
Amerikaanse oorlogsgevangene
wordt geinterviewd door de
iraakse staatstelevisie, echter
verspreid door Aljazeera.
Foto: EPA
De strijd in Irak wordt op dit mo
ment vrijwel uitsluitend gevolgd
door media die zijn geselecteerd
door de Coalition Forces. De
strijdkrachten hadden daarbij ui
teraard een grote voorkeur voor
Amerikaanse en Britse journalis
ten. De rest staat buitenspel en
mag Koeweit niet uit. En dat leidt
tot dodelijke solo-acties.
door Mark van Assen
koeweit stad Geen pardon bij
de controlepost even buiten
Koeweit Stad. Vriendelijk maar
beslist gebaart de soldaat dat de
auto moet omdraaien. „Snel,
snel." Hetzelfde gebeurt bij de
andere post. Allebei de wegen
naar de noordelijke woestijn van
Koeweit, naar de grens met Irak
dus, zijn gesloten. Militair mate
rieel rolt door, de volgepakte
joumalistenjeeps rijden terug
naar de stad. Sommigen wagen
het om de posten te omzeilen,
maar worden in de woestijn on
derschept door de Koeweitse
politie, die vervolgens onverbid
delijk is: alle accreditaties inle
veren. „We krijgen ze vast nog
wel terug", probeert een Frans
man de moed erin te houden.
Het overgrote deel van de media
die niet uit Amerika of Groot -
Brittannië komen, staan mo
menteel tandenknarsend in
Koeweit Stad, waar het leven
langzaam zijn pas hervonden
heeft na drie dagen van span
ning en luchtalarmen. Het ver
haal van de oorlog is opgescho
ven naar Um Qasr, Basra en
Bagdad en de pers wil erbij zijn.
En de pers is er ook bij, zij het
dat het slechts gaat om een heel
select gezelschap.
Nu pas wordt duidelijk wat de
gevolgen zijn van de mediatac-
tiek van de Coalition Forces. In
de weken en maanden vooraf
gaand aan de aanval op Irak
konden journalisten zich laten
'embedden'. zoals de Amerika
nen het hebben gedoopt. Het
principe is eenvoudig: de pers
wordt toegevoegd aan een leger
eenheid en krijgt zo de kans om
de oorlog van heel dichtbij te
verslaan.
Een unieke kans, want sinds de
Tweede Wereldoorlog is dit niet
meer voorgekomen. Toen
maakten meereizende fotogra
fen opzienbarende foto's van
onder meer de geallieerde inva
sie in Normandië. Tijdens de
oorlog in Vietnam kregen jour
nalisten alle vrijheid, wat uitein
delijk rampzalige gevolgen had
voor het zo zorgvuldig gekoes
terde beeld van een rechtvaardi
ge strijd. Doordat het thuispu
bliek met eigen ogen zag wat er
zo ver van huis allemaal gebeur
de, keerde het zich massaal te
gen de oorlog. Gedurende de
vorige Golfoorlog lieten de Ame
rikanen zien dat ze hun lesje
hadden geleerd. De pers kreeg
geen enkele bewegingsruimte.
Alle informatie werd in hapklare
brokjes opgediend in de tent
van generaal Schwartzkopf.
Daar kwam veel kritiek op, want
van vrije nieuwsgaring was geen
sprake.
Dit keer hebben de Amerikanen
dus het embedden bedacht. Ze
brachten het met het weidse ge
baar van de gulle gever, maar
stelden toch enkele voorwaar
den. Zo mogen journalisten de
positie van 'hun' eenheid niet
prijsgeven en mag er ook niet
gepraat worden over strategi
sche zaken. Wat dat laatste pre
cies omspant, wordt uiteraard
bepaald door het leger. En het
kan haast niet anders of de vrij
heid van berichtgeving zal om
gekeerd evenredig zijn aan de
mate van tegenstand en het
aantal slachtoffers aan geallieer
de zijde.
Redenering
Veruit de meesten van de zeven
honderd 'embeds' zijn Amerika
nen, daarna gevolgd door Brit
ten (het is tenslotte 'hun' oorlog,
zo is de redenering) en helemaal
aan het eind bungelt nog een
handjevol andere nationalitei
ten. Daarbij zitten nauwelijks of
geen Fransen en Duitsers. Zij
worden beleefd genegeerd van
wege de opstelling van respec
tievelijk Parijs en Berlijn.
De rest, zo n tweeduizend man,
staat onder de streep en werd
tot voor kort nog tevreden ge
houden met dagtripjes naar mi
litaire kampen in de woestijn
van Koeweit. Nu de oorlog is be
gonnen, ligt dat helemaal stil
(deels ook door de bureaucrati
sche drempels die de Koeweiti's
blijven opwerpen) en wordt de
verslaggeving uitsluitend ge
daan door de embeds'. Een
mooie bijkomstigheid voor de
Coalition Forces: er zijn journa
listen die zich inmiddels al zo
hebben geïdentificeerd met hun
eenheid dat ze het hebben over
'wij' in plaats van over 'het le
ger'.
De frustraties bij de 'non-em-
beds' lopen zo hoog op dat
sommigen er op eigen houtje op
uit trekken. Met dodelijke gevol
gen: eergisteren zijn er drie ITN-
joumalisten omgekomen nabij
Basra, waar ze tussen de linies
terechtkwamen. Ook zaten er
enkele ploegen enige tijd vast
Sita kwam voort uit de Starmaker-band K-otic. Foto: ANP
cannes/gpd - Vele tientallen fotografen,
journalisten uit de hele wereld, het zonover
goten strand van het Zuid-Franse Cannes
op de achtergrond en een loopbaan in de
muziek in het vooruitzicht De negen win
naars van de verschillende, Europese versies
van het Endemol-programma dat bij ons
Starmaker heette, hadden het slechter kun
nen treffen.
Toch zitten de sterren in wording er niet
echt vrolijk bij in de salon van het chique
hotel Majestic. 'Onze' Sita, door haar pla
tenmaatschappij angstvallig afgeschermd
van de pers, maakt zelfs de indruk óveral
liever te zijn dan in het gezelschap van haar
collegasterretjes.
Maar misschien zijn het de zenuwen die de
jonge kandidaten parten spelen. Op deze
plek zullen ze het immers tegen elkaar moe
ten opnemen in Eurobest, een door de
Franse tak van Endemol georganiseerd tv-
festijn. Een internationale jury, onder wie
Suzanne Klemann, zangeres van Lois Lane,
zal de prestaties beoordelen. Veronica
brengt het programma zondag op de buis.
Yorin, de zender die Starmaker destijds op
de buis bracht, had geen belangstelling.
Logische plek
De opnamen voor Eurobest worden ge
maakt tijdens de televisiebeurs Mip-tv in
Cannes. „Een logische plek voor zo'n tv-
spektakel", aldus Alexia Laroche-Joubert,
cüe voor het Franse TF 1 verantwoordelijk
was voor Star Academy. Haar zender zal Eu
robest, overigens als sinds jaar en dag de
naam van een internationale reclameprijs,
live uitzenden.
'Een prachtige trofee' zal de winnaar van dit
alternatieve songfestival ten deel vallen, een
platencontract is er dit keer niet meer bij.
„Puur een erekwestie dus", aldus Nikos
Aliagas, één van de twee Franse presentato
ren. Dj Mental Theo zal voor Veronica ver
slag doen van de gebeurtenissen.
„Het wordt geweldig", schetst Aliagas de si
tuatie nog maar eens. Al was het alleen
maar voor de internationale 'line up' van
échte sterren als Mariah Carey, Tom Jones
en Atomic Kitten. Als het programma aan
slaat komt er zelfs een tweede editie. Dat is
echter nog maar de vraag. Eurobest maakt
pijnlijk duidelijk hoe vluchtig de roem is van
de op televisie geschapen sterren.
Buiten de eigen landsgrenzen zijn de win
naars van de sterrenopleiding volledig on
bekend. Alleen de Franse Nolwenn Leroy
trekt enige (Franse) aandacht van fotogra
fen. De Spaanse Chenoa, uit het in Spanje
razend populaire Operacion Triunfo, de
Griekse Notis, de uitbundig uitgedoste Rus
sische banger van de band Komi. de Britse
Lemar en ook de Nederlandse Sita, als enige
aan het werk aan haar tweede album, doen
in ieder geen bellen rinkelen bij de meeste
aanwezigen.
Daarbij is het ook zeer de vraag of de uit
zending in andere landen dan Frankrijk en
Nederland te zien zal zijn. Zeker door het
succes van Idols is de belangstelling voor
Starmaker aanzienlijk afgenomen, zo lijken
ook de sterren zelf te beseffen. De Russische
delegatie, meegereisd met Komi, deelt des
ondanks monter t-shirts en cd's uit, die uit
eindeloze stapels dozen tevoorschijn ko
men. „Wij zorgen er wel voor dat de wereld
Korni in ieder geval niét vergeet", aldus de
Russen.
KIJKCIJFERS
Top
10 meest bekeken programma's
Journaal (zo,20u)
NOS
4237
2.
Studio sport (zo,19u)
NOS
3248
3.
Voetbal Roma-Ajax
NOS
3078
4.
Baantjer
RTL4
2455
5.
Kopspijkers
VARA
2303
6.
Tussen kunst en kitsch
AVRO
2267
7.
Goede tijden slechte tijden
RTL4
2259
8.
Laat ze maar lachen
RTL4
1549
9.
RTL Nieuws (di, 19.30u)
RTL4
1587
10.
Netwerk (zo)
KRO
1584
Top
10 meest bekeken kinderprogramma's
Jeugdjournaal (di)
NOS
366
2.
Klokhuis
NPS
282
3.
Verse erwtjes
VPRO
211
4.
Genante verhalen
VPRO
209
5.
Pokemon
FOX Kids
208
6.
Doen Laten
VPRO
208
7.
Dennis the menace
FOX Kids
207
8.
Grabbit the rabbit
VPRO
203
9.
Heuvellandziekenhuis
VPRO
196
10.
Jeugdjournaal (do, 7.48u)
NOS
183
Marktaandelen in c
Nederland 1
14,3
(12,7)
Nederland 2
20,1
(19,9)
Nederland 3
8,2
(7,5)
RTL 4
17,2
(17,5)
-
RTL 5
4,1
(4,0)
Yorin
4,5
(5,9)
-
SBS 6
8,4
(9,3)
-
NET 5
5,0
(4,9)
V8
3,2
(3,2)
Veronica
0,7
(0,8)
-
De weekcijfers zijn afkomstig van de afdeling Kijk- en Luister
onderzoek van de Publieke Omroep. Het aantal kijkers x 1000.
De lijst met meest bekeken kinderprogramma's bestaat uit kij
kers van 3 tot en met 12 jaar.Tussen haakjes staan de marktaan
delen van vorige week.
Joan Haanappel geeft al meer dan 25 jaar commentaar bij kunstrijden
Hilversum - Het is haar bepaald
niet aan te zien, maar haar zilve
ren tv-jubileum heeft ze inmid
dels achter de mg. Ooit begon
nen met het geven van com
mentaar voor de NOS tijdens de
Europese Kampioenschappen
Kunstrijden in 1976, is ze nu al
weer jaren 'gelukkig' bij Euro
sport. Voor die zender zal voor
malig kunstrijdster - ze stopte
eind 1973 met de sport - en
spraakwaterval Joan Haanappel
de komende week rechtstreeks
verslag doen van de WK Kunst
schaatsen in Washington.
Niet vanuit Washington overi
gens, en ook niet vanuit het ver
trouwde honk in Hilversum,
maar vanaf het Eurosport
hoofdkwartier in Parijs. Het feit
dat Haanappel niet naar de Ver
enigde Staten gaat is een geld
kwestie, dat ze in Parijs zal zit
ten is meer om 'de gezelligheid'.
„Ik zit hier in Hilversum in een
studio zonder ramen. Gezien
het tijdsverschil zal ik vaak 's
midden in de nacht of heel
vroeg in de ochtend aan de slag
moeten. Ik voel er niets voor om
dan in mijn eentje hier op een
leeg mediapark te zitten. In
Frankrijk zijn al mijn Eurosport
collega's aan het werk, dus dat is
goed te doen."
Dat er een zware
is duidelijk. In enkele gevallen
moet Haanappel een nacht
slaap overslaan om rechtstreeks
commentaar te kunnen geven.
Ze is het zo langzamerhand wel
gewend om op vreemde tijden
op te draven. „In ieder geval
krijgt het kunstrijden bij Euro
sport veel aandacht En terecht.
Het is één van de best bekeken
sporten op de zender. Bij de
NOS kreeg het kunstrijden geen
ruimte, dat was ook het pro
bleem. Ik kreeg tussendoorplek
jes of mocht even aan het einde
van de avond komen opdraven.
Als er dan nog een spectaculair
doelpunt in een voetbalwed
strijd viel ging er nog een kwar
tier vanaf. Op een gegeven mo
ment dacht ik daarom: nu doe
ik het niet meer."
Na een kort avontuur bij een
Duits sportprogramma, een ver
huizing met haar Australische
echtgenoot naar diens geboor
teland en een volgende verhui
zing naar Engeland, is ze nu al
weer ene hele tijd woonachtig in
België. Van daaruit rijdt ze regel
matig naar Hilversum om com
mentaar te geven. „Het mooie is
dat ik ben mee gegroeid met de
sport. Die is ontzettend geëvolu
eerd. Kunstrijden is misschien
wel de moeilijkste sport die er is.
Om in zo'n vol stadion in volle
vaart omhoog te springen, drie
keer om je as te draaien en dan
weer perfect neer te komen, dat
is toch onvoorstelbaar! Zelf
vond ik twee keer trouwens al
moeilijk genoeg. Maar hoe dan
Joan Haanappel tijdens de Olympische Winterspelen in Lilleham-
mer. Foto: ANP
ook, kunstrijden is gewoon
kunst."
Discutabel
Kunstrijden is een jurysport, en
jurybeslissingen zijn per defini
tie discutabel. Haanappel steekt
tijdens het geven van commen
taar haar mening over de jury
bepaald niet over stoelen of
banken.Als ik kritiek geef is die Monique Brandt
terecht", zegt ze gedecideerd.
Zoals in Salt Lake City, waar een
schandaal ontstond toen de jury
tot vrijwel ieders verbazing het
Russische paar Jelena Bereznjaja
en Anton Sicharoelidse ten kos
te van de Canadezen een gou
den medaille toekende. Later
kreeg het Canadese paar toch
nog een gouden medaille toege
kend. Bij de dames dreigde zich
ook een rel te ontwikkelen toen
de Russische Sloetskaja op goud
afstevende nadat Michelle Kwan
was gevallen. Toch ging de
Amerikaanse Sarah Highes er,
ook tot haar eigen verbijstering,
met het goud vandoor.
Haanappel voorziet meer pro
blemen met jurybeslissingen nu
niet meer bekend gemaakt
wordt welk jurylid wat stemt.
„Er zijn veel protesten tegen ge
weest, maar het gaat nu toch ge
beuren. Ik ben benieuwd hoe
dat gaat uitpakken."
Hoe het ook zij, het toernooi
wordt vast heel spannend, ver
wacht Haanappel, die voorlopig
nog niet aan stoppen denkt. „De
sport is veel te mooi, en het
werk is veel te leuk. Naast mijn
werk voor Eurosport klooi ik
nog wat met het Olympisch ma
gazine en doe ik aan aerobics en
dansen. Ik ben nu eenmaal geen
mens om achter de geraniums
te gaan zitten."
Eurosport, WK Kunstrijden: te
zien tussen vanaf vanavond tot
en met 30 maart, dagelijks op
wisselende tijden.
ergens in de woestijn nal
Qassr, totdat ze vervolgei
woedende Britse troepen
den opgepikt. Hoge Ame
se en Britse militairen lat
moment onbenut om te
schuwen voor het gevaat
non-embeds lopen als z<
gen gelegenheid het oorl
bied in trekken: „Doe he
klonk het dit weekeinde i
een persconferentie. „H(
niet waard. Wacht tot wij
sein geven dat alles veilij
De vraag is of ze dat ook
gezegd tegen de embeds
schijnlijk wel, maar het v
zijdse belang zal de ladir
die woorden behoorlijk j
dempt hebben. De jourr
worden geleid door hun
naar de eerste beelden, h
door hun wens om de bt
geving zo veel mogelijk tl
ren.
caim nes/me diaredactie -
derlandse televisiepr
Palazzina neemt het pn
bedrijf Cinemedia over.
ze overname wil Palazz
serieuze speler worden
gebied van 'kwaliteits-p
ma's'.
„We willen een van de
tv-producenten van N<
worden", aldus Jan-Pie
leu van Palazzina, die he
zes jaar geleden opricli
Taco Zimmerman. Onla
ook Arthur Valkieser aan
de-eigenaar. Valkieser
kort daarvoor zijn belan
gelijknamige facilitair b<
investeert nu in de pi
van televisie-programm
is de bedoeling dat de
werking uiterlijk in juni
gaat, zo maakte het tri
televisiebeurs in Cani
kend.
Cinemedia, specialist ii
sche programma's en
cent van Crisis (NPS),
sen van het kinderzit
(NCRV) en Je lijf, je levi
ac), blijft als apart bei
staan. Wel wordt de i
aldaar, Hans Emans, oo
redacteur informatiev
gramma's bij Palazzina
en Stafleu kennen elkaai
de tijd dat ze beiden bij
ca werkten.
Producent Palazzina
meer bekend van progi
als City Cabs (NCRV), D
ste plek van Nederland
en Holland Avenue (eei
tectuurserie bij de AVRO
Hilversum - Luisteraars
ochtendshow Freddy
de ochtend op Yorin FN
deze week kans op een
tenrol in Goede tijden
tijden.
Wie een bezoek wil bren
de set en kennis wil ma
de acteurs en actrices,
laten weten door te bel
Yorin FM.
Vrijdag maken de disi
Olav Mol, Freddy GonJ
Joost Buitenweg bekend
verkoren is en zich voor
een soapie mag voelei
RTL4-serie.
Vrijdagavond wordt de
aflevering van Goede
slechte tijden uitgezond!
