De zeppelin-droom valt in duigen
GESPREK VAN DE DAG
Verbod op pitbull interesseert geen hond
'Automobilist raakt de
weg kwijt door oorlog'
Bush en de bloopers
Onderzoekers sceptisch over
toekomst 'vliegende sigaar'
ZATERDAG 22 MAART 2OO3
DAGELIJKS LEVEN
Het aantal pitbulls neemt weer
toe. Die stellige indruk hebben
ambtenaren op het ministerie van
landbouw, natuurbeheer en visse
rij (LNV), dat in 1993 op grond van
de Regeling Agressieve Dieren op
een aantal uitzonderingen na het
bezit en fokken van pitbulls ver
bood. Een woordvoerder spreekt
van 'een combinatie van signalen'.
Hondenkenners, pitbulldeskundi
gen en controleurs hebben vol
gens de LNV-woordvoerder alle
maal hetzelfde gevoel: er komen er
weer meer.
In Limburg werden onlangs in het
Nationaal Park de Meinweg crimi
nele pitbull jachten georganiseerd
op wilde zwijnen en reeën. Vol
gens voorzitter R. Croll van de Ne
derlandse Vereniging van Natuur-
toezicht gebeurde dat voor wed
denschappen.
„We worden vaker bij verdachte
honden geroepen. Er is ook een
intensievere voorlichtingscampag
ne voor politiekorpsen aan de
gang", bevestigt een woordvoerder
van de Algemene Inspectiedienst
(AID) die toezicht houdt op de
handhaving van de wet. Politie
korpsen schakelen de AID in op
het moment dat ze twijfelen over
de 'wettigheid' van een hond.
„Heel veel mensen willen gewoon een stoer hondje." Foto: ANP
Het vereist enige kennis van zaken
een Staffordshire terriër te onder
scheiden van een pitbull, aldus
een AID-woordvoerder. „Het kan
dat er meer honden zijrt, maar het
kan ook zijn dat het er meer lijken
omdat de politie er bij de minste
twijfel sneller op af gaat. Een getal
is moeilijk te geven."
Jan van Ginneke, ex-voorzitter van
de Pitbull Club en nu voorzitter
van de Animal Research Founda
tion Europa (die opkomt voor de
belangen van baasjes met een zo
geheten 'stoere hond') vermoedt
dat een mogelijke toename te d
ken heeft met 'vergeten' wetged
ving. „Heel veel mensen weten]
niet eens meer dat die wet be
staat", aldus Van Ginneke. „Zei
len gewoon een stoer hondje en
dat kopen ze dan in België. Ze n
men hem mee naar Nederland]
zonder dat ze zich van enig k\vj
bewust zijn."
In België geldt een identificatie
registratieplicht voor vechthond
en circa vijftien andere als agrei
sief bekend staande honden wj
onder de pitbull, american staf)
fordshire terriër, fila brasileiro.j
go argentino, mastino napoletal
en rottweiler. Er gelden geen aai
vullende maatregelen voor deze
honden.
Dat er op straat weer meer gebe
ten kan worden, zoals het mini
rie vreest, is volgens Van Ginnd
overdreven. „De kans op ongei
ken is heus niet groter. In het a:
tal bijtgevallen is niks verander!
sinds de regeling is ingegaan. M
of minder pitbulls maakt in het
aantal hondenbeten in Nederla
echt niet uit." Hijzelfheeft drie
bulls thuis, maar dat zijn 'ouwe
jes', die poeslief zijn.
GPD
HÊ£.FT o OOK. Z.O'Ay BLoEpH£kEU
aan p<r soorur fe-estjels
MENSELIJK
De Amerikaanse acteur DON JOHN
SON, naar wie de Duitse douane een
onderzoek heeft ingesteld, is het
slachtoffer van een bedrieger. Dat
staat in het Zwitserse zakentijd-
schrift Cash van vandaag. Volgens
het tijdschrift wilde Johnson in Zü-
rich een grote lening afsluiten. Het
zou een 'mislukte poging tot een nog
al ongebruikelijke financiering van
een film' zijn geweest. Controle heeft
uitgewezen dat gebruik is gemaakt
van een vals briefhoofd en valse
handtekeningen en dat de vermeen
de kredietverstrekker een duistere fi
guur is, weet Cash. Volgens Johnsons
woordvoerder Elliot Mintz zou de 53-
jarige acteur uit onder meer Miami
Vice een medefinancier hebben ge
zocht voor een film. De documenten
in kwestie waren afkomstig van een
zakenman met wie Johnson had on
derhandeld. Foto: AP
GroenLinks heeft het college van
B en W van Schoonhoven ver
zocht om 'idol' JAMAI toch in het
openbaar te HULDIGEN. De partij
is teleurgesteld over de medede
ling van het gemeentebestuur om
de 16-jarige zanger op een nader
tijdstip in beslotenheid te eren,
omdat het een te grote toeloop
vreest. Schoonhoven refereert aan
de situatie op de Dam in Amster
dam, toen duizenden meisjes Ja-
mai haast onder de voet liepen.
,,Een besloten feestje doet geen
recht aan de geweldige prestatie
van Jamai, die in één klap een na
tionale bekendheid is geworden",
meent GroenLinks-raadslid Ad
Struijs. ,,0p alle mogelijke ma
nieren proberen wij Schoonhoven
op de kaart te zetten, waarvoor
jaarlijks een behoorlijk bedrag
wordt uitgetrokken. Door de pres
tatie van dit idool staat Schoon
hoven volop in de landelijke be
langstelling." Bij de ontvangst
van Willem-Alexanderen Maxima
heeft Schoonhoven geen voorbe
houd gemaakt. Struijs: ,,De ge
meente trok 45.000 gulden hier
voor uit, de route kreeg een flinke
opknapbeurt en de gracht werd
opgesierd met prachtige schalen
vol bloemen. Dranghekken wer
den aangerukt om te voorkomen
dat mensen onder de voet gelo
pen zouden worden. Zo kan het
ook."
Wereldwijd lopen automobilisten het
risico de dupe worden van de oorlog
in Irak. De Duitse automobielclub
AvD waarschuwt er voor dat door de
aanval op Saddam Hussein honderd
duizenden navigatiesystemen in
Duitsland in de war kunnen raken.
„En dit geldt natuurlijk ook voor au
to's in Nederland en elders", aldus
AvD-woordvoerder Jochen Höveken-
meier.
In ons land deelden de ANWB, het
ministerie van verkeer en waterstaat
en de Evo, belangenorganisatie van
verladers en vervoerders, desgevraagd
mee zich geen zorgen te maken. Vol
gens de ANWB gaat het hooguit om
een kleine groep gebruikers die pro
blemen zou kunnen ondervinden.
Met name bezitters van goedkopere
types navigatiesystemen en van syste
men die overwegend of uitsluitend
via het Amerikaanse satelliet-naviga-
tie systeem GPS [global positioning
systemfunctioneren, lopen gevaar de
weg kwijt te raken. „George Bush
heeft zeker opdracht gegeven het
GPS-signaal weer te coderen", weet
Hövekenmeier. „Saddam Hussein of
terreurorganisaties kunnen immers
ook van GPS gebruik maken om hun
raketten te richten. Dat zal Washing
ton nooit toestaan."
In 2000 werd het GPS-signaal, dat
vooral voor militaire doeleinden werd
gebruikt, door de toenmalige Ameri
kaanse president Bill Clinton vrijge
geven voor commercieel civiel ge
bruik. In Duitsland benutten twee
miljoen weggebruikers het systeem.
Dertig tot veertig procent van hen
kan in de problemen raken door het
besluit van de Amerikanen om GPS
opnieuw te coderen. .Automobilisten
wisten misschien wel eerder dat de
oorlog was uitgebroken dan de
bondskanselier", grapt Hövekenmei
er. De nieuwste generaties navigatie
systemen zijn minder afhankelijk van
het satellietsignaal en zullen geen ge
breken vertonen. „De oudste syste
men werden ingevoerd toen GPS nog
gecodeerd was en zijn berekend op
een gebrekkig signaal. Het gaat vooral
om draagbare systemen en de mid
denklassers", aldus de Duitser.
Wierd Duk
Het stond eergisteren op onze voorpagina: Bush be
gint toespraak met blooper. Het blijkt dat de presi
dent al in beeld was tijdens een soort geluidstestje
waarbij hij volgens onze krant olijke grimassen
maakte en met guitige oogjes naar medewerkers bui
ten beeld keek. „Het was zowel een menselijk als een
ontluisterend gezicht", aldus ons lijfblad. Menselijk,
dat begrijp ik, maar waarom eigenlijk ontluiste
rend?
Er komen een paar dingen in herinnering. Om te be
ginnen natuurlijk de eerdere blooper van Bush. Ach
ter een microfoon die nog aan stond noemde hij een
journalist 'a major league asshole'. En dik vijftien
jaar geleden zei Reagan na een televisie-toespraak
terwijl de microfoon nog aan stond: „Zo, dan gaan
we nu Moskou bombarderen. "Allemaal misplaatste
leukigheid natuurlijk. Maar wel begrijpelijk.
Wie live moet optreden voor publiek, staat onder
druk. Altijd. En naarmate het belang van zo'n optre-
De droom is voorbij: nooit zal de 'vliegende si
gaar' meer een echte rol van betekenis in het
luchtverkeer spelen. De toekomst van de zep
pelin, het enorme drijvende luchtschip, is
hooguit een zeer geringe. Hij is veel te lang
zaam, zeer gevoelig voor weersomstandighe
den en vergt bovendien enorme investerin
gen.
Twee net verschenen onderzoeken wijzen,
onafhankelijk van elkaar, uit dat de zeppelin
hooguit in te zetten is voor reclamedoelein
den, politie-observatie en een enkele toeris
tische rondvlucht, bijvoorbeeld boven de
bollenvelden van Lisse en Hillegom. De on
derzoeken werden deze week gepresenteerd
op een bijeenkomst in Utrecht van het Plat
form Luchtschepen.
Paul Peeters onderzocht de toekomst van de
zeppelin namens Novem, de Nederlandse
Organisatie voor Energie en Milieu. Scepsis
is een te zachte uitdrukking voor zijn ge
moedstoestand: Al honderd jaar beloven
ondernemers, wetenschappers, uitvinders
en avonturiers een grote toekomst voor het
luchtschip, als oplossing voor milieu- en
vervoersproblemen. Die legende is over.
Maatschappelijke problemen los je niet op
met het luchtschip.
Alleen voor de Tweede Wereldoorlog werd
de zeppelin echt grootschalig ingezet, met
name door Duitsland. De ramp met de Hin
denburg op 6 mei 1937, waarbij 35 mensen
het leven lieten toen dit grote luchtschip na
een oversteek over de Aüantische Oceaan
na aankomst in de Verenigde Staten voor de
landing uit elkaar klapte, maakte daar een
ruw einde aan.
De realiteit is hard: „De emissies van voor
het milieu kwalijke stoffen zijn relatief hoog,
een zeppelin heeft meer ruimte nodig dan
een vliegtuig en zelfs de geluidsoverlast is
De ramp met de Hindenburg maakte een eind aan de grootschalige inzet van de zeppelin. De toekomst ligt niet in transport, maar hoogn
reclame en een enkele toeristische vlucht. Foto's: GPD en archief
niet gering: alleen een helikopter
maakt meer geluid. Daar komt bij
dat de vliegende sigaar een soort
vliegende slak is: meer dan honderd
kilometer per uur zit er niet in, dus
dient het noodgedwongen bij korte vlucht
jes te blijven. Bovendien moet je, als je al
een zeppelin voor personenvervoer bouwt,
meteen een hele grote bouwen om uit de
kosten te komen. En zoiets vergt een porte
feuille die zo'n vijfhonderd miljoen euro dik
is. Ook voor de korte afstanden van het bin
nenlands vervoer is het luchtschip geen al
ternatief volgens Peeters: „Voor binnen
lands vervoer zou je kunnen denken aan
trajecten die met het openbaar vervoer om
slachtig zijn, zoals Den Haag-Vlissingen of
Leeuwarden-Alkmaar. Maar de markt voor
zo'n route is simpelweg niet groot genoeg.
Dan kom je nooit uit de kosten."
Al bijna even somber is het tweede onder
zoek, van het Platform Luchtschepen en het
Airport Development Center van de TU
Delft Gert Hoogenstrijd van het Platform:
„Zeppelins maken weinig geluid, maar zijn
niet helemaal stil, en omdat ze zo langzaam
zijn hoor je ze veel langer. Ze zijn niet veel
veiliger dan andere vormen van luchtver
voer. En ze zijn windgevoeliger. Je kunt niet
zomaar ergens op een bepaalde tijd afspre
ken, want dan weet je nooit of je er dan ook
bent
Toverwoord voor de zeppelin zou, naast
doeleinden als observatie door de politie
en
recla
me, hooguit
het tegenwoor
dig onvermijdelijke
'fun' kunnen zijn. Hoo
genstrijd: „Rondvluchten boven de
Waddeneilanden, de Veluwe, de Bollen
streek en de Deltawerken, en korte cruise-
vluchten in Europa, naar bijvoorbeeld
Praag, Londen, de Middellandse Zee en
Scandinavië - dat moet kunnen. Maar dat
soort pleziertochtjes is dan niet voor ieder
een weggelegd. Hoogenstrijd: „In Duitsland
bestaat dat soort vluchten al, en daar beta
len de mensen vierhonderd euro per uur.
Dat loopt overigens wel als een trein: alle
vluchten zijn tot in 2004 volgeboekt."
Gerben Baaij, hoofd productontwikkeling
van Toerisme Recreatie Nederland, is opti
mist van nature, maar sluit zijn ogen niet
voor de werkelijkheid als het gaat om de
toekomst voor het luchtschip. „Ik wilde ei
genlijk voorstellen om maar een borrel te
gaan drinken", grapt hij. En dan: „Ik denk
dat je eerlijk moet zijn. Die eerste drempel
voor een zeppelin is best hoog. Als je een
paar miljoen op de plank hebt liggen is
het eerste wat je denkt: Laat ik een
kopen. Maar draai het eens om: stel uaij
Amsterdam zou kunnen beginnen met o
ristische rondvluchten met een zeppelin
dan heb je iets in de aanbieding dat fanü
tisch is voor het toerisme in Nederland."
Dus wat hem betreft is de droom niet he
maal uit. „Ik denk dat er in de hele werel
een markt is voor ongeveer vijf compute!
zei de directeur van IBM in 1945. Het kaï
dus toch altijd nog anders lopen dan iedi
een voorspelt."
Luuk Kortekaas
den toeneemt, neemt de spanning toe. Een paar jaar
geleden speelde ik in Elektra, een Griekse tragedie.
De titelrol was in handen van Loes Luca. Na haar
belangrijkste en moeilijkste scène liep zij altijd het
toneel af terwijl ze zachtjes zong: Wie heeft er weer
het laatste woord: Feyenoord!" Afreageren. Even
kwijt wat er nog aan spanning in je lijf zit. Terug
naar de eigen tijd. Met die dingen heeft het te ma
ken. Ik heb een acteur meegemaakt, net van de To
neelschool, die zijn debuut bij het beroepstoneel
maakte. Bij de première zei hij vlak voor hij het to
neel op moest: „Ik denk dat ik het vanavond eens op
mijn routine doe." Bluf, jezelf moed inpraten. Ik heb
televisie-presentatoren vlak vooreen live-optreden
zien flirten met de scriptgirl. En anderen zich zien
overgeven aan Zen-Boeddhisme. Allemaal zenuwen-
bestrijding anders niet.
Nu is er een groot verschil tussen een toneelrol of een
tv-presentatie en een cruciale toespraak van een
staatshoofd. Maar er is één overeenkomst: de druk
op de ketel. Druk waarmee je op een of andere ma
nier in het reine moet zien te komen. Via Boeddha,
een deuntje of een korte flirt. Even je concen
tratie losgooien zoals voetballers hun benen
losgooien vóór de wedstrijd.
Of Bush een groot president is, weet ik niet.
Buitenlandse politiek is niet mijn sterke
punt. Ik ben niet de aangewezen man om
commentaar te geven op de oorlog in
Irak. Maar van de druk die een live televi-
sie-optreden met zich meebrengt, kan ik
meepraten. Het gedrag van Bush vlak voor
de oorlogsverklaring lijkt cynisch. Maar ik
denk dat het meer met zijn zenuwen te ma
ken had dan met de inhoud van zijn toe
spraakDie olijke grimas en die guitige blik
van de president lijken mij dan ook meer
menselijk dan ontluisterend.
