Oorlog treft reisbranche hard ECONOMIE 'Zestig miljoen Europeanen bankieren online' CAO's draaien dit jaar vrijwel alleen om poen Luchtvaart VS vreest verlies 70.000 banen KLM past vluchtschema ingrijpend aan Aandeelhouders Getronics stappen ook naar rechter Opmerkelijke ontwerpen Gokje op vertrek Saddam Prijzen olie schommelen flink [iorgt voor biljetten Door de invoering is het aantal biljet- lager dan in de tijd len. In totaal circu- jin dit jaar 270 mil- liljetten tegen 380 lenbiljetten begin [blijkt uit berekenin- Nederlandsche jlB). Volgens de centra- ijn op dit moment ite coupures in omloop 10( ijaar geleden. Dat is af - aan de totale waarde t. ijetten. Die bedraagt 65! et europapiergeld 15 >4- uro, terwijl dat in de 3 dmet 16 miljard euro 6 hoger was. Overigens IB wel een slag om de 45 Is de komst van de eu- 11 meer exact na te gaan lüjetten er binnen de nzen in gebruik zijn. I7?i re munteenheid is in 13 ipa te gebruiken, waar- 26i ftten van land naar 3 U5 ;S in deels in van Accell 175 hm - Fietsenfabrikant 37 eft alle activiteiten in ux en Duitsland van 13 dse Kronan overgeno- 36 fabrikant van onder merken Batavus en ata maakte dat van- 28 bekend. Over de over- 5 doet Accell geen me lt n. Kronan breng sinds fietsmodel van zestig 33 op de Nederlandse 147 etweewieler is eind ja- u. [ontworpen als leger- 12 Zweedse soldaten. 3' erkocht het model, dat ikt wordt door zijn 2! in eerste instantie al- ij itemet. Sinds vorig de fiets ook in de win- e belasting e bijna rond Een Europees ak- Jtr minimumaccijnzen 272 gieproducten is zo ond na een extra issen EU-ministers 527 ciën gistreravond, zo diplomaten. Dat zou 33; idat landen die bij- leen lage dieselac- ien, zoals Luxemburg, 265 iur de prijzen aan de leten verhogen. Voor 25 1 waar de meeste ac- 43 1 energietaksen al vrij 7 n, hoeft vrijwel niets 371 eren. De regeling is 3K laan een regeling om y :EU belasting te hef- 5 larrente, waarover overeenstemming is. geeft KPN jgeldboete - De Opta heeft KPN i opgelegd van 375.000 y felecomconcem stelt [faciliteiten ook voor ii iten open, maar irde andere spelers achter. Deze infor- elt KPN echter wel het eigen bedrijfson- lit is in strijd met de B.97 nunicatiewet en een 3 verordening, zo 6!s Etelecomwaakhond 4 Oj (PN kan zich niet vin- 8j3 uitspraak van de Opta 4 31 zwaar aantekenen. :ft het telecomcon- 4 86 commentaar. 8^45 t| normen elveiligheid - Europese landen n normen stellen jsingrediënten, ook 7 :5 rder EU-normen ifgesproken. Ze kun- .o,t1 ;ere nationale regels als ze denken dat dat gï oor de volksgezond- oordeelde het Euro- •2- ran Justitie gisteren in 1 pissen Denemarken ;e Commissie. Het ;-® «stuur van de Euro- li wilde dat de Denen ■7 e Europese regels q'q luden. Maar Kopen- ij; lt de normen voor ni- rmeer gebruikt in ;;9 neten) en sulfiet (on- in wijn en jam) niet «eg. vrijdag 21 maart 2003 van Stern i verdubbeld - De operationele autobedrijf Stern is jaar met 44 procent ot 10,1 miljoen euro. groeide tot 667 mil- 70 procent meer dan 2ol o forse stijging van de 37,| komt voort uit de van de Athlon dea ls ebedrijven. Stem onder meer autobe- 'loiteert en benzine- heert, verwacht dat at in het lopende letten minste 10 1 toenemen. Ook in i groei deels aan |te danken zijn. Be is de aankoop van er Mercedes-dealer autodealer Pouwels afgerond. Stem enteel nog andere lesprekken. den haag/anp-gpd - De oorlog met Irak treft in Nederland vooral de reisbranche en luchtvaartbe drijven. Ongeveer 25 misbedrij ven hebben tot vandaag werk tijdverkorting aangevraagd, al dus het ministerie van sociale za ken. De werknemers hebben minder te doen, omdat minder zonvakanties werden geboekt door de onzekere situatie. Thomas Cook vroeg gisteren werktijdverkorting aan voor de 650 reisbureaumedewerkers. OAD heeft een soortgelijke aan vraag voor 450 medewerkers in voorbereiding en TUI Neder land (o.a. Holland International en Arke Reizen)overweegt het zelfde te doen. TUI registreerde de afgelopen weken al flink wat omboekingen naar vooral Span- je en Portugal. TUI heeft mo menteel ruim 2000 vakantiegan gers in landen als Turkije, Ma rokko, Egypte en Tunesië. Diverse reisorganisaties hebben crisisteams geformeerd. Bij TQ3 Travel, de nummer twee op de markt voor zakenreizen, probe ren zakenmensen hun reizen uit te stellen als dat mogelijk is. „Even een weekje later wordt re gelmatig gehoord", aldus een woordvoerster. Een negatief reisadvies voor het populaire va kantieland Turkije zou een zwa re klap betekenen voor de reis branche. Daarvan is nog geen sprake, zo verzekerde het Cala miteitenfonds gisteren. Luchtvaartmaatschappij KLM heeft haar dienstregeling ingrij pend aangepast wegens de da lende passagiersaantallen als ge volg van de oorlog. In ieder ge val tot en met 13 april worden geen vluchten uitgevoerd naar Jordanië, Libanon, Syrië, de Ver enigde Arabische Emiraten, Bahrein, Saudi-Arabië, Qatar en Koeweit. Tot en met 6 april vliegt de KLM niet op Israël. Verder vermindert de maat schappij het aantal vluchten op Cairo, Tripoli, Casablanca, New York en misschien ook Detroit. Binnen Europa zal de KLM een groot aantal bestemmingen minder vaak aandoen of kleine re vliegtuigen inzetten. Het is nog niet bekend of de KLM werktijdverkorting aanvraagt. Martinair vliegt voorlopig ge woon door naar bestemmingen in het Midden-Oosten. De on derneming vervoert alleen vracht naar de regio. Transavia voert onder meer vluchten uit naar Egypte en Turkije. Een aantal andere luchtvaartmaat schappijen, waaronder British Airways, Lufthansa, Continental Airlines en Korean Airways, schrapt ook vluchten. Delft Instruments, fabrikant van apparatuur voor de medische sector en de industrie, moet de levering van niveaumeters voor tankopslagplaatsen aan Irak uit stellen. Dochteronderneming Enraf zou de meetapparatuur leveren onder de vlag van de Verenigde Naties. De oorlog lijkt verder weinig be drijven in Nederland te raken. In Irak zelf waren tot voor kort hooguit zeventig bedrijven aan het werk. Zij zijn grotendeels vertrokken of hebben zich goed voorbereid. Ondernemersorganisaties VNO- NCW en Transport en Logistiek Nederland (TLN) krijgen nog weinig vragen. „Ondernemers lijken zich de afgelopen weken goed te hebben voorbereid op de acties in Irak", aldus een woordvoerder. Volgens TLN rijden Nederlandse transporteurs amper naar Irak. Dat heeft alles te maken met het handelsembargo van de afgelo pen jaren. Wel adviseert TLN de leden om voorzichtig te zijn met amsterdam/anp - De Stichting Aandeelhoudersbelangen Ge tronics wil dat de Onderne mingskamer van het hof in Am sterdam het beleid en het toe zicht bij de automatiseerder be kijkt. De net opgerichte stichting zegt gegronde reden te hebben om te twijfelen aan de juistheid van het beleid. De stichting vindt dat Getronics zijn aandeelhouders onvoldoen de informeert. Op 27 maart moeten zij instemmen met een plan, waarbij schulden worden geruild tegen aandelen. Het be lang van aandeelhouders verwa tert daarbij tot 3,5 procent. De stichting wil de stemming over de transactie laten verbieden. De stichting claimt te handelen namens de bezitters van ruim 5,6 miljoen aandelen (totaal staan er bijna 410 miljoen stuk ken uit). Voorzitter is P. Fren- trop van adviesbureau Deminor. Getronics wil niet inhoudelijk reageren op de nieuwe zaak. Alle problemen hangen samen met een operatie om obligaties te ruilen voor aandelen, contant geld en nieuwe obligaties. Alleen zo denkt het bedrijf te kunnen overleven. De verwikkelingen hebben inmiddels de bestuurs leden Van Voorst en Docter de kop gekost. Het bedrijf kwam in problemen na de overname van Wang Glo bal in 1999 voor 1,8 miljard eu ro. Hiervoor gaf de automati seerder onder meer twee obliga tieleningen uit, die aflopen in 2004 en 2005. Getronics kan de leningen van 569 miljoen euro niet aflossen. Het noodlijdende Getronics on derzoekt ook andere opties om uit de problemen te komen. Mogelijkheden zijn onder meer de verkoop van bedrijfsonder delen, verwerven van nieuwe partners en nieuw kapitaal. Obligatiehouders stapten al eer der naar de rechter. Ook de Ver eniging van Effectenbezitters overweegt de rechter in te scha kelen. Volgende week donder dag is een doorslaggevende dag. Dan zijn er twee vergaderingen: één van obligatiehouders en een van de aandeelhouders. Intussen houden de banken het bedrijf het mes op de keel. Woensdag werd bekend dat Ge tronics de aandelen van de be langrijkste Nederlandse en Bel gische dochtermaatschappijen in onderpand heeft gegeven aan vier banken in ruil voor een le ning van 200 miljoen euro. Getronics maakte gisteren be kend dat topman voor Italië Schisano wordt opgevolgd door Ruzzini. Italië zorgt voor grote verliezen. amsterdam/gpd - In de CAO- onderhandelingen worden dit jaar bijna alleen afspraken ge maakt over loonsverhoging. Over andere zaken als scholing, verlof, werkgelegenheidsplan nen en pensioenen spreken on derhandelaars nauwelijks. Die conclusie trekt de FNV uit de tussenbalans die de bestuurders hebben opgemaakt. Inmiddels zijn 11 van de 43 dit jaar te vernieuwen CAO's afge sloten. Alle contracten hebben een structurele loonsverhoging van onder de 2,5 procent. Daar mee komt de vakbeweging de afspraak na die het eind vorig jaar met het kabinet maakte. De looneis mocht nergens hoger zijn dan 2,5 procent. In ruil daarvoor beloofde het kabinet onder andere minder drastisch te bezuinigen op de gesubsidi eerde banen en de spaarloonre gelingen. Volgens CAO-coördinator Jon- gerius heeft die afspraak een on gewenst neveneffect. „Werkge vers hebben zoiets van 'zo de loonmatiging is alvast geregeld, nu hoeven wij niks meer te doen'. Hoe hard we ook probe ren afspraken te maken over bij voorbeeld werkgelegenheid, het lukt vrijwel nergens.". De FNV vindt dat 'ernstig'. „Juist nu het economisch slechter gaat en de werkloosheid stijgt, moe ten werkgevers en werknemers veel dingen samen regelen. Denk aan het maken van plan nen om zoveel mogelijk banen te behouden. Het is een gemiste kans als we nu geen beleid uit stippelen." De FNV zegt dat de weigerachti ge houding van de werkgevers grote gevolgen kan hebben. „De vakbeweging had verwacht dat als wij ons aan de loonmatiging zouden houden, de werkgevers geld zouden vrijmaken voor overige arbeidsvoorwaarden. Nu dat niet het geval blijkt, staat de loonafspraak van 2,5 procent onder druk. We zullen ons dit jaar nog aan de afspraak hou den. Maar in de toekomst zullen we niet zo snel meer zo'n af spraak maken", zegt Jongerius. Werkgeversvereniging AWVN erkent dat het een 'kaal' seizoen is. Maar de woordvoerder noemt het onzin dat dat de schuld is van de werkgevers. „De voorstellen van de bonden gaan bijna alleen over loon en eenmalige uitkerihgen. Veel meer staat er niet in", kaatst zij de bal terug. De woordvoerder geeft toe dat de werkgevers zelf ook met voorstellen kunnen komen. „In CAO's doen we dat ook wel. We willen afspraken maken over het verhogen van de arbeidspro ductiviteit. Dan denken de bon den meteen dat wij willen dat iedereen veel harder moet gaan werken. Dat is niet zo. Onder dat voorstel vallen ook afspra ken over scholing, want goed opgeleide werknemers zijn pro ductiever. Maar ook slimmer omgaan met de roosters en ver deling van extraatjes vallen daaronder." utrecht/terneuzen - Twee opvallende architecto nische ontwerpen in ons land naderen hun voltooi ing. Zo is de bouw van de Papendorpse brug over het Amsterdam-Rijnkanaal in een afrondende fase gekomen. De brug wordt een belangrijke schakel tussen Utrecht en Leidsche Rijn en verbindt Kana leneiland met Papendorp. Het ontwerp is van archi tect Ben van Berkel. Hij groeide op in Kanaleneiland en ontwierp ook de Erasmusbrug in Rotterdam. In Terneuzen(foto onder) wordt de laatste hand ge legd aan opvallend vormgegeven busstation. Het bestaat uit een lange stalen wand waarin grote glaspanelen zijn verwerkt waardoor het op een transparant megawindscherm lijkt. Kosten ruim drie miljoen euro. Foto's ANP/Marco Hofsté/Ton Borsboom amsterdam/gpd - Bankieren via internet raakt steeds meer ingeburgerd. Een op de vijf Europeanen regelt zijn bankzaken inmiddels via internet. In Nederland steeg het gebruik in 2002 met 60 procent. Die forse stijging liep synchroon met de grootschalige sluiting van bankkanto- De snelle opmars blijkt uit onderzoek van Forrester. Volgens dit Amerikaanse bureau, dat wereldwijd onder zoek doet naar technologische ontwikkelingen, regelen zo'n 60 miljoen Europeanen hun bankzaken via de computer. En zal dat aantal de komende vier jaar ruim verdubbelen tot 130 miljoen. De grootste toename was de afgelopen jaren zichtbaar in de zuidelijke landen, met als uitschieter Italië. Daar steeg het gebruik met 88 procent ten opzichte van het jaar ervoor. De groei is daar het grootst omdat het ge bruik nog relatief laag ligt. Zo'n 10 procent van de vol wassen Italianen neemt inmiddels voor bankzaken plaats achter de pc. Forrester schrijft de forse stijging in Nederland toe aan het sluiten van veel bankkantoren, in combinatie met 'stevige reclame' voor online bankieren. Hierdoor zou den veel mensen min of meer gedwongen de overstap maken. De banken zelf denken er anders over. Een woordvoerder van ABN Amro noemt het de kip-of-ei- discussie. De banken zeggen hun kantoren te sluiten of om te bouwen tot adviescentra omdat steeds meer mensen hun zaken via internet regelen en niet meer op kantoor langskomen. Woordvoerder Pielage: „Het klopt dat we Schade door oorlogsterreur niet gedekt Een eventuele terroristische aanslag door Irak in Nederland is niet gedekt Een dergelijke aanslag geldt als schade door oorlog en dat valt per definitie buiten de dekking van schadeverzeke ringen. Dat heeft een woordvoerder van het Verbond van Ver zekeraars gisteren gezegd. Het is in Nederland verboden voor verzekeraars om schade van oorlog in hun dekking op te ne men. Als een aanslag te herleiden is tot Irak, dan is het een di rect gevolg van oorlog. Dan keren verzekeraars niet uit", zo stel de de woordvoerder van het verbond. Dekking verlenen tegen schade door oorlog is verboden omdat het een belofte zou kun nen zijn die verzekeraars niet waar kunnen maken. Oorlog kan namelijk leiden tot dermate hoge schades, dat geen enkele ver zekeraar die kan opbrengen. ritten naar en uit Turkije, met name Oost-Turkije. De oorlog leidde gisteren wel tot extra be veiliging bij Amerikaanse bedrij ven GE Plastics en GE Specialty Chemicals in Bergen op Zoom, waar 1600 mensen werken. „We willen geen paniek zaaien, maar we zijn nu alles aan het contro leren om ons voor te bereiden op het ergste", zei directeur lo gistiek Van den Eijnden. door James McConigal den haag - De internationale luchtvaartindustrie stevent af op een derde crisis in 12 jaar. Voor sommige grote airlines kan het ditmaal fataal zijn. De eerste keer dat de luchtvaartwereld hard werd geraakt, was tijdens de Golfoorlog in 1990. Passa giers bleven een halfjaar lang massaal weg, maar daarna her stelde de markt zich relatief snel. De aanslagen van 11 september 2001 in New York vormden een ernstiger en nog steeds voortdu rend probleem, omdat de lucht vaart zelf betrokken was. En nu is er de oorlog tegen Irak, die een door de economische reces sie toch al kwetsbare bedrijfstak opnieuw omlaag duwt. Volgens een recent rapport van de Ame rikaanse vereniging van lucht vaartmaatschappijen ATA zou de crisis rondom Irak alleen al in dit deel van de wereld een schade kunnen veroorzaken van 10,7 miljard dollar. Per dag zou den 2200 vluchten moeten wor den geschrapt en zouden 70.000 banen op de tocht staan. Deze aantallen zijn extra, want al eerder waren bezuinigingen, verliezen en geschrapte werkge legenheid ingeboekt als gevolg van de heersende malaise. Volgens de ATA hebben Ameri kaanse maatschappijen sinds de aanslagen op de Twin Towers 18 miljard dollar verloren en zou het verlies voor 2003, afgezien van de Irak-crisis, op ongeveer 6,7 miljard dollar uitkomen. De maatschappijen hebben de afgelopen twee jaar tientallen miljarden bezuinigd en meer dan 100.000 banen geschrapt. Op parkeerterreinen in de woes tijn van Nevada zijn honderden vliegtuigen extra neergezet, waarvoor geen emplooi meer was. De oorlog tegen Irak zorgt op nieuw voor een dip in de vraag naar vliegtuigstoelen, nu zowel zakenreizigers als toeristen af zien van reizen. Daarnaast heeft de hoge olieprijs van de afgelo pen maanden de maatschappij en op extra kosten gejaagd. Ten slotte merken ze wat de kosten zijn van door de overheid opge legde extra veiligheidsmaatrege len, zowel op de grond (meer controles) als in de toestellen zelf (versterkte cockpitdeuren en andere aanpassingen). Topman Gordon Bethune van Continental Airlines, nummer vijf in de VS, maakte deze week 1200 ontslagen bekend. Volgens hem heeft alleen al zijn bedrijf een half miljard dollar nodig om te overleven. Het afgelopen jaar vroegen Uni ted Airways en US Airways sur seance van betaling aan en stopte maatschappij Vanguard er helemaal mee. Analisten in de VS vrezen dat de oorlog tegen Irak ertoe zou kunnen leiden dat American, Delta, Northwest en Continental allemaal moeten gaan schuilen onder de paraplu van surseance om onmiddellijk faillissement te voorkomen. In de aanloop naar de oorlog zak ten de aandelen gestaag in koers. Luchtvaartmaatschappijen in Europa staan er volgens financi ële specialisten iets beter voor. KLM, Lufthansa, British Airways en Air France hebben de afgelo pen jaren stilletjes gesaneerd en hebben grote bedragen in kas, waardoor zij een crisis beter kunnen doorstaan. Ze hebben bovendien enkele zwakke con currenten zien bezwijken - Sa bena en Swiss Air. Daarnaast hebben zij minder last van de turbulentie op de interne Ame rikaanse markt, waar de combi natie van moordende concur rentie en teruggelopen passa giersaantallen ervoor gezorgd heeft dat de bedrijven er vrijwel platzak zijn. Lufthansa maakte gisteren be kend het verlies van 2001 (633 miljoen euro) te hebben omge bogen naar 717 miljoen euro winst over 2002. Het bedrijf is erin geslaagd de kosten flink te drukken, vooral op vluchten van en naar de VS. Ook ging het met succes de strijd op de interne markt aan met de prijsvechters. Ook deze maatschappijen, die alleen in Europa vliegen, zoals easyjet en Ryanair, laten de Amerikanen zien dat zelfs in een slechte markt nog geld valt te verdienen, al gaat dat vaak ge paard met harde maatregelen in de sfeer van ontslagen en ande re bezuinigingen. Dublin/ANP - Het gokplatform op internet, TradeSports.com, heeft gisteren een zeer duidelij ke toename in de handel gesig naleerd. Op de website kunnen bezoekers onder meer gokken op het vertrektijdstip van Sad dam Hussein. „Zestig procent van de deelnemers is er zeker van dat de Iraakse leider op 31 maart niet meer aan de macht is", aldus topman John Delaney. Er zijn momenteel ruim 50.000 van deze termijncontracten ver handeld. Bij het Ierse bedrijf kan gehandeld worden in termijn contracten bijvoorbeeld op uit slagen van grote sportevene menten en beursindices als Dow-Jones en Nasdaq. „Tra- deSports.com telt ruim 10.000 leden, die rechtstreeks met el kaar handelen", zei Delaney. Op de website kunnen gokkers han delen in 'Saddam-contracten' die eind maart, april, mei of juni aflopen. Alle contracten hebben een waarde van maximaal 10 dollar. Wie nu 'Saddam-maart' koopt, betaalt 5,60 dollar. De ko per is zijn inleg kwijt als Hussein op 31 maart nog president is. Is de Iraakse leider wel weg, dan is er 4,40 verdiend. Via de website kan ook geld worden ingezet op de gevangen neming van Osama bin Laden. Volgens Delaney kan niet in al les worden gehandeld. „Zo wil den mensen gokken op het tota le aantal doden in Irak. Dat is te macaber." intemetbankieren vooral hebben geïntroduceerd na de aangekondigde sluiting van de kantoren. Maar we zien de enorme toename van het gebruik als een bevestiging, en niet als een gevolg." ABN Amro sloot de afgelopen twee jaar 284 kantoren. Ook andere banken als Rabobank en de Postbank sloten de afgelopen jaren in veel regio's hun deuren. ABN Am ro telt op dit moment een miljoen klanten die bankieren via internet. Begin 2002 waren dat er 400.000, zo blijkt uit recente gegevens van de bank. Inmiddels loopt 30 procent van alle binnenlandse be- taaltransacties en 29 procent van alle beleggingstransac ties via internet. Nederlanders doen hun bankzaken waarschijnlijk het liefst even tussendoor op het werk; de piek van online bankieren ligt volgens ABN Amro door deweeks tussen 11 en 12 uur 's morgens. singapore/rtr/anp - De prijs van ruwe olie schommelt met vrijwel elk bericht dat over de oorlog in Irak naar buiten komt. Vanmorgen vroeg noteerde een vat (159 liter) Noordzee-olie 25,50 dollar. Op de markten in het Verre Oosten lag de notering daarvoor op 26 dollar, kort na dat werd gemeld dat er in het zuiden van Irak olievelden in brand staan. Gisteravond zakte de prijs snel van 26,30 tot 25,65 dollar. Dat gebeurde nadat het grondoffen- sief in Irak was begonnen. De oliehandel gaat ervan uit de oor log van korte duur is, hoewel president Bush tegen dat opti misme heeft gewaarschuwd. Als blijkt dat de branden in de olievelden zich uitbreiden, zal de prijs weer oplopen. De VS poogden gisteren de gevolgen van een eventuele onderbreking van de olieaanvoer uit het Mid den-Oosten te bagatelliseren. Er is voldoende olie, ook als Irak de olievelden saboteert, zo ver klaarde Abraham, de Ameri kaanse staatssecretaris van energie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 9