Bijna een dag als alle andere
IRAK 3
Pentagon gevraagd Iraakse oudheden te sparen
P
'U mag het land niet in,
dat dankt u aan 11 september'
'Maar ook als ik dood ga,
vergeet me niet'
vrijdag 21 MAART 2003
Mohammed vanuit Bagdad: Niemand weet iets, al onze levens zijn vraagtekens geworden.
Foto: GPD/Harald Doornbos
door onze correspondent
Harald Doornbos
new delhi-bagdad - Als Mo
hammed geen grappen meer
maakt, dan is er echt wat mis.
Een paar weken geleden kon hij
nog overal om lachen, en deed
hij de oorlogsdreiging in al zijn
jeugdigheid af met een 'dat zien
we dan wel weer'. Maar nu de
eerste kruisraketten Bagdad
hebben geraakt, is Mohammed
Mohammed niet meer.
Een doodserieuze stem klinkt
door de telefoon. „Buiten is het
op dit moment rustig," zegt hij.
„Maar deze aanval komt als een
totale shock voor ons. Ik kan
niet meer normaal nadenken."
Zoals hij praat, klinkt er geen
emotie, geen woede, geen reto
riek. Slechts een vlakke, doodse
rieuze stem, die vanuit Bagdad
laat weten dat hij ook niet weet
wat de toekomst gaat brengen.
Mohammed is 21, maar hij lijkt
nu wel 50. „Niemand weet iets,
niemand weet of hij morgen
nog in leven is of niet", zegt hij.
Vandaar dat hij met grote regel
maat vertelt dat hij heel erg
hoopt dat dit niet het laatste te
lefoontje is. Net zoals hij hoopt
dat hij morgen nog zijn ouders
en zusje kan zal zien. Of volgen
de week z'n vrienden, al z'n
vrienden.
„Ik weet niets meer, al onze le
vens zijn vraagtekens gewor
den", zegt hij. Mohammed is
bang, doodsbang, en niemand
die het hem kwalijk neemt Zelf
verblijft hij nu in een hotel, waar
hij al een jaar werkt in het busi
ness-centrum. Nadeel daarvan
is dat hij z'n ouders vandaag
niet zal zien. Voordeel is dat het
hotel een ruime kelder heeft
waar het personeel kan schuilen
op het moment dat de verwach
te Amerikaanse bommenregen
zal beginnen.
Shock and Awe (schok en ont
zag), heet het in het jargon van
het Pentagon. Angst en Afschuw
in de woorden van Mohammed.
Het enige wat hij en het overge
bleven hotelpersoneel kunnen
doen is de kelder ingaan. En
door ieders hoofd speelt de
vraag der vragen: Gaat een vol
gende bom mij raken of juist ie
mand anders? Russische roulet
te voor een bevolking van 25
miljoen zielen.
Bagdad is in een paar dagen to
taal veranderd. Er staan geen
witte jeeps meer geparkeerd
voor een nabijgelegen hotel,
omdat de VN-wapeninspecteurs
en alle andere internationale
hulpverleners zijn vertrokken.
Ook de meeste journalisten zijn
weg. Diegenen die achterblijven,
mogen niet meer in Moham-
meds hotel slapen. Zij zijn door
de Iraakse autoriteiten onder
bewaking gesteld in een drietal
door de overheid aangewezen
hotels.
Het in de buurt liggende al-
Hamra-hotel is inmiddels geslo
ten. De eigenaar is bang, het
personeel zit angstig thuis. De
straten in de stad zijn verlaten,
de winkels dicht. Electriciteit is
er nog wel, maar ook dat kan
veranderen als Schok en Ontzag
echt losbarst. Vluchten kan niet
meer', zo gaat een liedje. En dat
is precies zoals Mohammed zich
voelt. „Wat kan ik doen?", zegt
hij door de telefoon. „Afwach
ten, zonder hoop en in totale el
lende."
Afscheid nemen is moeilijk. Het
is nu al bijna onmogelijk om te
lefonisch contact met Bagdad te
maken. Dat zal de komende da
gen niet beter worden. Op een
intens serieuze toon zegt Mo
hammed tenslotte: „Misschien
is dit de laatste keer dat de tele
foon het nog doet. Maar ook als
ik dood ga, vergeet me niet."
door Joseph Verrengia
new york - Archeologen hebben er bij
het Pentagon op aangedrongen ongeveer
4.000 belangrijke monumenten en op
gravingen bij een eventuele oorlog in Irak
te sparen. Zij vrezen dat lasergeleide ra
ketten en gepantserde cavalerie resten
zullen verpulveren van de bakermat van
de beschaving - Mesopotamië.
„Vernietiging van cultureel erfgoed is een
soort culturele volkenmoord", zegt de ar
cheoloog McGuire Gibson van de Uni
versiteit van Chicago, die veertig jaar stu
die aan het oude Irak heeft gewijd. „Irak
is niet alleen maar woestijn, het is de plek
waar de eerste beschaving ontstond - de
eerste steden, de eerste geschriften, de
eerste monumentale architectuur, de
eerste monumentale kunst en de eerste
complexe samenleving.
In januari vervoegden Gibson en een
groep oudheidkundigen en conservato
ren zich bij de Amerikaanse ministeries
van defensie en buitenlandse zaken om
belangrijke plekken in Irak in kaart te
brengen. Voordien vermeldde de lijst van
het Pentagon maar 150 locaties. Woord
voerders van het ministerie van defensie
wilden niet zeggen in hoeverre de aan
valsplannen aan de hand van de nieuwe
informatie zijn aangepast.
Gibson zegt dat alle Iraakse steden be
langrijke moskeeën, scholen en andere
islamitische gebouwen bezitten, door
gaans in het centrum. Beschadiging zal
wrevel wekken en als het bepaalde bede
vaartcentra betreft waarschijnlijk in de
hele islamitische wereld. Ook hebben
Gibson en anderen hun zorg uitgespro
ken over mogelijke plunderingen in een
later stadium.
Bagdad ligt aan de Tigris en in het
vruchtbare gebied tussen deze rivier en
de Eufraat kwamen meer dan 6.500 jaar
geleden steden tot bloei. Buiten Bagdad
staat het heiligdom al Muttawakkil uit de
negende eeuw. Moskeeën en islamitische
graftomben zijn van recenter datum,
maar nog altijd meer dan duizend jaar
oud.
Bij de stad Basra in het zuiden bevinden
zich de koninklijke graftomben en de zig-
gurat of toren van Ur uit de derde eeuw
voor Christus. In het midden van het
land kunnen de gerestaureerde hangen
de tuinen van Babyion en de toren van
Babel beschadigd raken, ook al bevinden
zich de belangrijkste schatten uit Baby-
Ion zich tegenwoordig in westerse mu
sea. Saddam Hussein heeft een paleis in
Babyion, VN-inspecteurs denken dat hij
er misschien verboden wapens verstopt
heeft.
Bij Mosul in het noorden zetelden gedu
rende 2.500 jaar Assyrische koningen in
Niniveh. Het staat op de lijst van hon
derd meest bedreigde monumenten ter
wereld.
In de loop van duizenden jaren kwamen
in het gebied verschillende rijken tot
bloei en verval: Sumerië, Babylonië en
Assyrië. Toen Alexander de Grote er in
333 voor Christus op weg naar Perzië
Bakermat van beschaving - van Babyion tot Bagdad
3000 v. Chr.
Sumerisch gezag
Babyion
Neo-Babylonisch
1000 na Chr.
Parthanen I Arabieren
1918
I Perzisch I
Grieks
Mongolen
Belangrijkste
oudheden in Irak
Van 7000 v.C
Assyrische koning
Ashurbanipal (boven)
stichtte de grote
bibliotheek van
Nineveh
Mosul
Museum
van Assyrische
en Islam-
geschiedenis^x r a a t
Museum van Oudheden
paleizen en moskeeën ff
Kerbala I
I Shi'agraftc
Babyion
Ctesiphon: Oude
zuilengalerij
Nippur
jmerisch
geloofs-
centrum
Spijkerschrift
Vroegste vorm van
schrift van
Sumeritanen rond
3000 v. Chr.
Basra
Mogelijke plaats
van Hof van Eden V
Turken
Boeren uit noorden
vestigen zich in
Mesopotamië - 'land tussen de rivieren'.
Kunst, landbouw, wetenschap
en religie ontwikkelen zich
in stadstaten als Eridu, Uruk en Ur - naar men
aanneemt de oudste stad ter wereld.
Babyion
Unie van de stadstaten
rond Babylon in
1750 v. Chr. Wet van
Hammurabi (rechts) is
de voorloper van ons
huidige rechtssysteem.
jnfffFflÊMT Machtig
keizerrijk
neemte de macht over in Babylon in 689 v. Chr.
Nebuchadnezzar II
L bouwt de Toren
van Babel en de hangende Tuinen die van
Babyion het middelpunt maakten van de
toenmalige wereld.
Cyrus de Grote verovert
MmHhHL Mesopotamië in 539 v. Chr.
Het wordt een welvarende Perzische provincie.
■JPPJIPW- Alexander de Grote verovert
Mesopotamië in 331 v. Chr.
Griekse invloeden op oude lokale tradities.
Perzische
Ik. stammen ver
slaan de Grieken in 130 v. Chr. Zij bouwen een
fraaie hoofdstad, Ctesiphon.
Moslim Arabieren verjagen de
Perzen in 637 na Chr. Bagdad
nieuwe hoofdstad in 762. En wordt centrum
van kennis en macht van Islam.
Neo-Babylon
Parthaan/Sassanide
Mongol
Ziggurat van Ur
Sumerische tempelpyramide
Mongoolse horden veroveren
Bagdad. Na bloedige strijd in
1258 is het land in armoede gedompeld
RVPTPST* Turken veroveren de regio
in 1533. Onder Ottomaanse
gezag tot instorten van Turkse Rijk in 1918.
O GRAPHIC NEWS/GPD/Bronnen o.a. Washington State. Oxford Universities
doorheen trok, bestond het eerste ge
schrift - het in kleitabletten getekende
spijkerschrift - er al 2.500 jaar.
Er is geen voltreffer voor nodig om som
mige ruïnes te verwoesten. In de Golfoor
log van 1991 veroorzaakten schokgolven
van de bombardementen op Bagdad
barsten in het bakstenen gewelf van Cte
siphon.
De Haagse Conventie voor de Bescher
ming van Cultureel Eigendom in Geval
van Gewapend Conflict uit 1954 verbiedt
het bombarderen van monumenten. De
VS hebben het verdrag ondertekend,
maar nooit geratificeerd.
Militaire strategen vragen zich af of Sad
dam de oudheden als 'cultureel schild'
zal gebruiken. In 1991 verstopte hij klaar
blijkelijk uitrusting in de schaduw van Ur
en diende het Museum van Bagdad als
zijn hoofdkwartier. Beide gebouwen
raakten bij bombardementen licht be
schadigd; de Haagse conventie was daar
mee niet geschonden omdat ze voor mi
litaire doeleinden waren misbruikt.
Archeologen maken zich ook zorgen over
op
ajn
wat er na een oorlog kan gebeuren. Na
de Golfoorlog van 1991 hebben plunde
raars veel beelden en andere schatten
over de poreuze grenzen van Irak ge
smokkeld om ze in westerse galerieën 11
aan de man te brengen.
„Het Pentagon moet een korps arche<
gen en conservatoren klaar hebben st „e|
om in Irak de schade op te nemen en
vindplaatsen en musea te beveiligen".
hoogleraar recht aan de DePaul Uni
teit in Chicago.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - In het ochtend
programma van radiozender
WRQX wordt druk gediscussi
eerd over de tv-top 20. De serie
CSI over forensische politie-on-
derzoekers staat op nummer 1,
de reality-show 'Married by
America' blijkt niet echt een
succes. De fileberichten: de
monstranten tegen de oorlog
zorgen bij de Roosevelt Memo
rial Brug voor opstoppingen.
Bijna een dag als alle andere,
zegt Rachel (34) die haar twee
kleine kinderen naar school
heeft gebracht „Het is zo'n lan
ge aanloop geweest. We wisten
dat het ging gebeuren." En nu is
het zo ver. Amerika is in oorlog
met Irak.
Het is een strijd die via tv en
kranten tot de Amerikanen
komt. Op woensdagavond ston
den de tv"s massaal aan in de
huiskamers, ook bij Rachel
thuis. „Ik zat er op te wachten.
Maar toen het kwam, was het zo
klinisch." Het eind van de
'countdown' kwam op Rachel
zelfs wat absurd over. „De uren
die werden afgeteld. De journa
listen op tv leken gelukkig dat
het wachten eindelijk afgelopen
was. Er was zo weinig te zien. De
hoop dat mensen zich deson
danks realiseren dat hier men
sen dood gaan. Oorlog is ver
schrikkelijk."
Dat mag zo zijn, de jonge moe
der uit een randgemeente van
Washington DC is er deson
danks van overtuigd dat de VS
de juiste keuze hebben gemaakt
„We willen niet leven in angst.
Angst voor onze kinderen, angst
om naar buiten te gaan, zoals
nu. Als we Saddam Hussein uit
de weg ruimen, dan helpt dat.
Als hij dood is, dan zijn we op
gelucht."
Het is een gevoel dat breed leeft
in de Verenigde Staten. Zo'n 71
procent van de Amerikanen
vindt dat president George Bush
gelijk heeft als hij zegt dat ge
weld nu de enige manier is om
de Iraakse dictator uit te schake
len. Dat daar in veel landen an
ders over wordt gedacht is 'jam
mer maar helaas'. „Het was kie
zen tussen conventionele wijs
heid - doe het niet - en doen wat
goed is", zegt Michael Gress,
een ontwikkelingswerker die net
terug is uit India en Oost-Euro
pa.
De voormalige leraar en pastor
beziet de oorlog in heel prakti
sche termen. „Als je een lastige
klas had, dan zocht je de onrust
stoker op en maakte een voor
beeld van hem. De andere leer
lingen kalmeerden dan ook, en
waren je dankbaar. Dat werkt op
het internationale toneel ook.
Hoop ik."
Hij meent bovendien dat het
Midden-Oosten wel wat 'crea
tieve instabiliteit' kan gebruiken.
„De regio moet opgeschud wor
den. De man op de straat is het
zat te worden geterroriseerd."
Niets doen tegen Saddam Hus
sein zou bovendien een 'moreel
falen' inhouden, meent hij.
Onzin, zegt hij, over de kritiek
dat dit een 'oorlog van keuze' is.
„Die man heeft een verschrikke
lijke tirannie uitgeoefend. Je
kunt dit niet laten voortduren.
Je kunt 11 september niet nege
ren. Dit soort dwingelanden
luisteren niet naar diplomatie.
Je moet ze de ijzeren vuist ge
ven."
Wat niet wil zeggen dat oorlog
gemakkelijk is, of mensen onbe
roerd laat. Er is angst en onrust
over de gevolgen overzee en
hier. „Ik was een beetje be
nauwd vanochtend om de deur
uit te gaan. Mijn man had me
geadviseerd thuis te blijven.
Maar ik kan mijn leven niet la
ten beheersen door angstvoor
aanslagen", zegt Rachel.
Bij Douglas, een 42-jarige za
kenman uit Virginia, is het an
dersom. „Mijn vrouw begon gis
teren over evacuatieplannen,
maar daar heb ik niks mee. Het
is nu code oranje, de op een na
hoogste alarmfase. Wat heeft
het voor zin om zakenreizen uit
te stellen, of niet de stad in te
gaan? We zullen nog jarenlang
te maken hebben met bedrei
gingen van de veiligheid. Ik
denk dat ik pas ga opletten als
het code rood is."
Douglas zegt dat hij gemengde
gevoelens heeft over de oorlog.
Maar het was onvermijdelijk,
concludeert hij. „Als je een
streep in het zand trekt, dan
zegt Patricia Gerstenblith, archeologe f „v.
- "Jniw E
:be
oefe
rake
feci
lee
dAI
inp
lat
Hl
De veiligheidsmaatregelen zijn opgevoerd sinds Amerika in oorlog is
met Irak. Zo ook hier bij de ingang van een station in New York.
Foto: Reuters/Chip East
moet je bereid zijn je dreige
menten na te komen."
Hij kan niet wakker liggen van
het verzet van landen als Frank
rijk en Rusland, maar hij stoort
zich er ook niet aan. Dat is inge
geven door politiek, meent hij.
„Als de oorlog een succes wordt,
komen ze allemaal aanrennen
om een graantje mee te pikken.
Het enige waar ik bang voor
ben, is dat wij daar vast komen
te zitten. Het is helemaal niet zo
gemakkelijk een democratische
regering op te bouwen in een
staat die nooit democratie heeft
gekend." Wel hoopt hij dat de
Amerikaanse regering haar arro
gantie wat tempert. „De wereld-
pr kan beter."
De eerste oorlogsbeelden uit
Bagdad waren niet wat iedereen
had verwacht. Geen massale
luchtaanvallen. Dat heeft Ameri
kanen vertrouwen gegeven: de
generaals zijn flexibel én het be
wijst dat het om Saddam Hus
sein en zijn wapens gaat. „Het
toont de wereld dat we het echt
gemunt hebben op de leiders
van Irak, niet op het gewone
volk", zegt Irma, die in Was
hington bij haar dochter logeert.
Vanochtend zat ze aan de tv ge
kluisterd. „Ik luisterde naar Kofi
Annan (VN-secretaris-generaal,
red.). Hij zei dat hij zich verdrie
tig voelde. Dat doe ik ook."
door onze verslaggever
John Wanders
dulles airport - Een vertrouwd
gezegde wil dat alle grenswach
ten op Amerikaanse luchtha
vens bullebakken zijn. Geloof
mij, het is een van de vele voor
oordelen die de ronde doen
over Amerikanen. Neem Warren
Blair, gestoken in het uniform
van de Amerikaanse Immigra
tiedienst en werkzaam op Dulles
Airport, de internationale lucht
haven van Washington. Hij blijft
- ook op deze dag van sterk ver
hoogde paraatheid in de VS we
gens terreurgevaar - de vriende
lijkheid zelve. Zolang je hem al
thans niet tegen de haren in
strijkt. Tip: dit laatste moet je bij
de jongens en meisjes van de
Amerikaanse immigratiedienst
sowieso niet doen, zeker niet als
him land in oorlog verkeert.
'Senior Inspector' Blair heeft mij
- juist aangekomen uit Amster
dam - in de voorbije zes uren
onder ede verhoord ('Steek je
rechterhand op en verklaar..').
Er is in viervoud proces verbaal
opgemaakt Tot vervelens toe
heeft inspecteur Blair een schier
onafzienbare reeks grotendeels
mislukte afdrukken van mijn
duimen en vingers gemaakt
('Wat heb jij veel breuklijnen,
zeg! Weet je zeker dat je je daar
en daar niet eens gesneden
hebt?') Hij heeft de vereiste fo
to's gemaakt van mijn aange
zicht (nu weet ik dus waarom
boeven altijd intens vermoeid
uit hun ogen kijken op Ameri
kaanse politiefoto's). En de hele
santekraam vervolgens als 'cri
minal record' doorgestuurd
naar de FBI. Dit alles zonder een
grauw of een snauw.
Warren Blair permitteert zich af
en toe zelfs een voorzichtige
grap, zonder al te openlijke ver
broedering tussen ondervrager
en ondervraagde: over wat hij
zoal meemaakt in de praktijk
van de immigratiedienst, die
vooral aan elkaar lijkt te hangen
van het doorprikken van leu
gens omtrent de identiteit van
de reiziger. Boven zijn bureau
hangt een poster van het ver
woeste World Trade Center in
New York, met daaronder de
tekst We will never forget!'; na
11 september 2001 moet dit
controlewerk een nieuwe di
mensie hebben gekregen. Ter
afronding van de ruim zes uur
durende exercitie - vooral zo
slepend vanwege de heftige
wachttijden ('Is mijn blauwe fol
der alweer een rekje opgescho
ven?') - haalt de inspecteur een
blikje sinaasappelsap, een fruit-
hapje en twee mueslirepen uit
een la tevoorschijn. „Je zult wel
trek hebben."
Het kan slechter.
„Get your fucking ass in that
seat!" (Ga met je verdomde reet
op die stoel zitten!) Dit heldere
bevel is afkomstig van Blairs
jongere collega, op het eerste
gezicht evenmin een hardvoch
tig mens, maar wellicht toch net
iets sneller aangebrand. Wat in
ieder geval meehelpt om de irri
tatie van alle dienstdoende
functionarissen flink op te voe
ren, is dat de aangesprokene
een Fransoos is; Fransen wor
den in de VS inmiddels bijna
even erg gehaat als Saddam
Hussein zelf. De bewuste Frans
man, eerder die dag aangeko
men uit Parijs, heeft een zoveel
ste opdracht om te gaan zitten
in de wind geslagen en stelt zich
nu demonstratief op voor de ba
lie van Blair. Hij slaat er - als te
ken van Franse suprematie en
onverzettelijkheid? - de armen
over elkaar.
Beetje dom.
Ter reactie grijpt Blairs jongere
collega het eerste het beste tele
foontoestel, om het ding met
kracht in de hoek te werpen. En
dan stuift hij vanachter de balie
tevoorschijn; de Franse reiziger
is een iel mannetje vergeleken
met de in blauw uniform gesto
ken massa die nu briesend op
hem afkomt. De Fransman gaat
dwars door de wachtruimte en
eindigt met een smak tegen een
tussenwand. Zijn hoofd wordt
nog even weinig zachtzinnig te
gen het wandje gestuiterd -
waarschijnlijk niet geheel con-
John Wanders. Foto: GPD
form de wettelijke voorschriften
- maar de opstandige Fransoos
zit nu wel. En het sterft plots van
de blauwe en witte uniformen
in de wachtruimte. Een enkele
functionaris holt naderbij met
de hand op de heup, waar stee
vast een vuurwapen rust in een
holster.
De Fransman verdwijnt in de
cel. Die zien we niet meer terug.
Is het toeval dat de knap volle
wachtruimte van de immigratie
dienst overwegend wordt gevuld
door reizigers met een Arabisch
voorkomen? Zeg maar afkom
stig uit de regio Noord-Afrika tot
en met Pakistan? Er zit temid
den van deze etnische groep
slechts een zwarte jongen, die
volgens zijn ondervraagster (pri
vacy, ho maar) zijn hele verhaal
bij mekaar heeft gelogen, plus
een stuk of vier blanke mannen.
Het gaat bij die vier om Westeu-
ropese sukkels als ikzelf, die aan
-D
de vooravond van de oorlog Seri
dermate snel op het vliegtuig lajlic
sprongen, dat ze bij aankomst hij ii
Washington werden verrast eeld
door het verscherpte toezichtt ian.
de aangescherpte (werk)visare zens
gels. Zo zijn er de laatste dagen acht
al vele journalisten onverrichti wen
zake teruggekeerd naar Europa Volg
verzekert Blair. ijlic i
Want dat Amerika het toezicht uro
op haar landsgrenzen heeft aa n va
geschelpt is glashelder. De ope perat
ratie 'Liberty Shield' is in volle zoal
gang, een operatie ter optimal sen i
beveiliging van het eigen land, ugee
hetgeen ondermeer inhoudt di range
er aan de grenzen van de VS
niets meer door de vingers Mg
wordt gezien. De mate van pa
raatheid ligt op het een na 0f||
hoogste niveau: Code Orange.
„Zero-tolerance", verzekerthd De C
hoofd van de afdeling, een ren i
zwarte vrouw met een ijzeren na Bi
wil. „Dat dankt u aan 11 sep- ij is o'
tember, meneer. Ik moet uwe igeni
geren." Vanaf de tegenoverlig Ssdier
gende muur kijkt de beeltenis anhoi
van Amerika's 43ste president, ehoc
George W. Bush, goedkeurend plf va
toe. idagc
Samen met een Deense collegi ien d
/lotgenoot word ik onder bege entail
leiding van twee veiligheids- pgep<
functionarissen gedeporteerd egerin
uit de VS. Wat een treurige af- Men
gang uit een land waar ik vier waar
jaar achtereen met veel pleziet hter Z(
woonde. De Deen gaat op tran
port naar Frankfurt, ik moet
naar Londen. Daarna moet ik
me maar zien te redden, j
Even lijkt het erop dat we alleb O
riemen omgegord krijgen met u - e<
boeien. Maar ach, we zijn aard nerika
ge jongens, toch? Dat mag op gistere
het oog kloppen, maar toch dd we
blijkt (fie aanname een forse ïheirr
taxatiefout; ons veiligheidsdui m Hi
krijgt bij aankomst in de verft sgerin
terminal ongenadig op zijnso- r$u]ta£
demieter van de dienstdoendi ie40-j
chef beveiliging. Wat als de Ie aan]
Deen en de Nederlander op h' feschi
platform van de luchthaven ft wore
amok hadden gemaakt, of erge n jggj
„Dit mag niet weer gebeuren boude
Dat kunnen we niet hebben gesprt
Zero-tolerance is de lijn dietel Libië.
