VN vrezen humanitair drama
IRAK 1
Vechten om dekking na chemisch alarm 'Onze leerlingen zijn erg tolerant'
'Jood weerhield
moeder Saddam
van zelfmoord'
Noorwegen arresteert
Krekar na tv-interview
Brandende bronnen
Demonstraties
trekken overal
veel deelnemers
BEURS SECOND HOME INTERNATIONAL
Transporten VS splijten EU tracht scherven te lijmen na conflicten over Irak
regeringscoalitie België
rd-Korea: Na
val rampspoed
.Noord-Korea heeft van
oor het eerst gereageerd
militaire acties tegen Irak.
jval zal volgens de verkla-
unpzalige gevolgen' heb-
meldde het staatspers-
iKCNA. Pyongyang be-
igt de Verenigde Staten
dat zij in de schaduw van
jiaire operatie tegen Irak
nval voorbereiden op een
i opgestarte kerncentra-
Ird-Korea veroordeelt
orea om de steun aan de
ie operatie tegen Irak en
gheidsmaatregelen te-
«eliike Noord-Koreaan-
locaties.
lelijk gif op
istation Parijs
In een bagagekluis van
ijse treinstation Gare de
jjn flesjes aangetroffen
arin sporen van het do-
gif ricine. De vondst zou
gband houden met de
ln Irak. Eerder dit jaar
iLonden hetzelfde gif
den De groèp die daarbij
earresteerd, was afkom-
Algerijnse terreurkrin-
izou van plan zijn ge-
met de ricine een aanslag
tn in de Londense me-
izou ook in Parijs heb
reten gebeuren, aldus
rorisme-expert.
inse rechter:
log is illegaal
t - „De aanval op Irak
zich af in de illegaliteit,
Is alle rechtvaardigingen
Spaanse, Britse en
Amerikaanse regeringen
iaangevoerd." Dat zei
inse onderzoeksrechter
igisteren in een radio-
mma. Op de vraag of de
zfnemers van de oorlog
Irak kunnen worden ver
door internationale justi-
stanties, antwoordde hij
eerste fase zich op natio-
reau moet afspelen.
se politie pakt
slagberamers'
uhe - De Duitse politie
i Berlijn vijf moslims op-
die ervan worden ver-
dat ze een aanslag heb-
raamd om de aanval op
weken. Het openbaar
trie beschikt over infor-
dat de verdachten de
legen Irak wilden aan-
om een aanslag te ple-
Duits grondgebied. De
borzocht zes gebou-
laronder een moskee en
én van de "Vereniging
Islamitische Gemeen-
in Berlijn'.
chauffeur is
te slachtoffer
i-De eerste bekende
tn de oorlog in Irak was
jarige Jordaanse taxi-
tir, die onderweg tussen
nen Bagdad was gestopt
;ens in een gebouw een
otje te plegen toen dit
chtend door een Ameri-
raket werd getroffen. Hij
i vrouw en een zoontje
maanden achter.
Wijs Iraakse
omaten uit
igton - De Verenigde
hebben gisteren alle lan-
betrekkingen hebben
k opgeroepen Iraakse
aten het land uit te zet-
vertegenwoordigen een
en wreed regime, aldus
uerder Boucher van het
ne van buitenlandse za-
de oorlog zal er een
bewind komen in Bag-
it nieuwe diplomaten zal
ten, zei Boucher.
li was bedoeld
i Nederlandse'
Een bomaanslag die
tdelijk gericht was op
derlandse vrouw heeft
n in Libanese stad Sidon
n man het leven gekost
I mensen verwond. De
Eng had plaats in het
tmentencomplex waar
erlandse vrouw met
'anese man woont. Vol-
1 autoriteiten was zij het
ke doelwit van de aan-
ïwege de Nederlandse
an de oorlog met Irak.
[tegoeden
5 bevroren
igton - President Bush
t internationale ge-
rhap opgeroepen alle
goeden te bevriezen die
den zijn aan Saddam
Jen zijn kliek. In de Ver
baten gaat het om
keningen op naam van
nng van Irak, de Centra-
jvan Irak, de Raidain
'eRasheed Bank en het
staatsverkoopkantoor
le- De Amerikaanse mi-
financiën zei gister
dat zijn ministerie de be-
'eid heeft gekregen de te-
'in te zetten 'voor het
lvan het Iraakse volk'.
vrijdag 21 maart 2003
tel Aviv/AP - Saddam Husseins
moeder wilde zelfmoord plegen
toen zij zwanger was van hem.
Dat heeft een 85-jarige Iraakse
vrouw, die sinds 1951 in Israël
woont, gisteren gezegd. Volgens
de vrouw, Nassima Karush,
heeft Saddams moeder haar
plan uiteindelijk laten varen
door de overtuigingskracht van
een joodse man, Sallim Zirha.
Zirha, een aangetrouwd familie
lid van Karush, onderhield vol
gens haar handelscontacten met
Saddams vader, Hussein al-Ma-
jid, die vlak voor de geboorte
van zijn zoon overleed. Sad
dams moeder, Subha, was ver
scheurd van verdriet door de
dood van haar man en die van
haar oudste zoon, die was over
leden aan kanker. Zij wilde niet
meer leven, ook al was ze zwan
ger van Saddam. Zirha wist haar
tijdens een autorit van Irak naar
Israël op andere gedachten te
brengen.
Volgens een Israëlische Sad-
dam-expert, Amatzia Baram,
zou het verhaal waar kunnen
zijn. Hij heeft de 85-jarige Ka
rush geïnterviewd en foto's ge
zien waarop haar echtgenoot
samen met een oom van Sad
dam staat, een bewijs dat er
banden waren tussen de twee
families. Zirha kan in elk geval
niet meer worden gevraagd een
en ander op te helderen. Hij
overleed tien jaar geleden.
zuidelijk irak - Amerikaanse mariniers verkennen het terrein in de zuidelijke Iraakse woestijn. Het is niet bekend waar de foto precies is ge
maakt, maar op de achtergrond brandt een oliepompstation, dat vermoedelijk is aangestoken door zich terugtrekkende Iraakse militairen. Dat
wijst erop dat de troepen in de buurt van de oliestad Basra op de foto zijn vastgelegd, omdat daar diverse olievelden zouden zijn aangestoken.
Bij de opmars richting Basra en Bagdad stuitten de Amerikanen tot nog toe slechts op één plaats op weerstand van enige betekenis.
Foto: AP/Mark Avery
door onze correspondent
Windy Kester
oslo-den haag - De politie van
de Noorse hoofdstad Oslo heeft
gisteravond de Iraakse Koerd
Mullah Krekar gearresteerd. Jus
titie in Noorwegen was bang dat
Krekar het land zou ontvluch
ten, en besloot hem daarom op
te pakken. Hij moet in Noorwe
gen terecht staan, maar nog on
duidelijk is op grond van welke
aanklacht.
Krekar verzette zich tegen zijn
aanhouding toen vijf agenten
hem kwamen oppakken, op het
moment dat hij met zijn advo
caat belde. Hij verzette zich he
vig tegen zijn aanhouding, maar
werd na enige strubbelingen op
de trap van zijn woning in de
boeien geslagen.
Twee maanden geleden werd
Krekar door de Nederlandse jus
titie naar Noorwegen uitgezet.
Daar woonde hij al langer als
vluchteling. Hij vroeg wel asiel
aan in Nederland, maar gisteren
werd bekend dat de Immigratie-
en Naturalisatiedienst (IND)
hem in februari reeds tot onge
wenste vreemdeling heeft ver
klaard. Volgens de IND kan Kre-
kars aanwezigheid in Nederland
'de internationale betrekkingen
schaden'.
De Iraakse Koerd leidt de orga
nisatie Ansar al-Islam, die wordt
verdacht van banden met al-
Qaeda Woensdagavond nog
dreigde hij op de Nederlandse
televisie in het programma Net
werk met zelfmoordaanslagen
op Amerikaanse militairen als
de VS Irak zouden aanvallen.
In Noorwegen werd geschokt
gereageerd op die uitspraken.
Enkele parlementsleden noem
den het onverantwoordelijk dat
de Iraaks-Koerdische leider nog
steeds vrij rondliep. Krekar heeft
volgens de Noorse justitie net
als iedereen vrijheid van me
ningsuiting, maar mag niet op
roepen tot strafbare handelin
gen. De vraag is of hij dat tijdens
het vraaggesprek heeft gedaan.
Volgens Krekars Noorse advo
caat zijn de uitspraken uit hun
verband gehaald. Het interview
vond volgens hem plaats zonder
tolk en dit zou misverstanden in
de hand gewerkt hebben. „Als
Krekar 'wij' zegt, bedoelt hij de
islamitische wereld en niet
noodzakelijk Ansar al-Islam."
Krekar heeft de publieke opinie
in Noorwegen tegen zich. De
Noorse minister van binnen
landse zaken liet de mullah een
paar weken geleden weten dat
hij als een bedreiging voor de
binnenlandse veiligheid gezien
wordt. Eerder werd gesteld dat
hij het land binnen twee weken
moet verlaten, maar de situatie
in Irak maakt uitwijzing naar
Noord-Irak niet waarschijnlijk.
Hij kan nu ook niet meer terug
naar Nederland.
door Hans Gertsen
amman - De Verenigde Naties vrezen dat de oorlog in
Irak zal uitdraaien op een enorme humanitaire catastrofe,
zeker als de strijd langer dan enkele weken gaat duren.
De bevolking van Irak is immers al ernstig verzwakt. Die
waarschuwing gaven zeven VN-organisaties gisteren tij
dens een gezamenlijke persconferentie in de Amman.
De organisaties, waaronder het kinderfonds Unicef, de
voedselorganisatie WFP, de landbouworganisatie FAO
en de wereldgezondheidsorganisatie WHO, schetsten
een inktzwart beeld. Volgens de organisaties was de hu
manitaire situatie in het land al 'dramatisch', voor er
ook maar één bom was gevallen.
Maar liefst zestig procent van de bevolking is al jaren
chronisch afhankelijk van internationale hulp om te
overleven. Miljoenen Irakezen kregen tot nu toe voed
selhulp via het olie voor voedsel-programma van de VN,
maar dat programma is door het uitbreken van de oor
log stil komen te liggen.
Volgens een woordvoerder van de WFP kunnen de
meeste Irakezen nog een week of zes vooruit met de
rantsoenen die ze hebben, maar daarna dreigt voor mil
joenen burgers hongersnood. Er liggen hier en daar nog
wel voedselvoorraden in pakhuizen, maar het is de
vraag of die nog gedistribueerd kunnen worden als de
infrastructuur door de oorlog ernstige schade oploopt.
Unicef-directeur Bellamy deed gisteren een klemmend
beroep op de partijen in het conflict om hun internatio
nale humanitaire verplichtingen na te komen. Zij vreest
dat met name kinderen en vrouwen slachtoffer worden
van het conflict, omdat die groepen in tijden van oorlog
altijd tot de meest kwetsbaren horen. Dat geldt in het
geval van Irak nog meer, omdat volgens Unicef nu al
meer dan 1 miljoen kinderen van onder de vijf jaar on
dervoed zijn.
De slechte gezondheidstoestand van de Iraakse bevol
king heeft alles te maken met de rampspoed die het
land de afgelopen twee decennia heeft doorgemaakt.
Twee eerdere oorlogen, jarenlange sancties en slecht
beleid van de eigen machthebbers hebben het land to
taal aan de bedelstaf gebracht. Een nieuwe oorlog is het
laatste wat de bevolking er nog bij kan hebben, zo con
cludeerden de VN-organisaties.
Tot overmaat van ramp kampen vrijwel alle VN-organi-
saties die met Irak van doen hebben met een groot ge
brek aan geld. De vluchtelingenorganisatie Unhcr bij
voorbeeld heeft van de geschatte 60 miljoen dollar die
op korte termijn nodig is voor de opvang van vluchte
lingen tot nu toe amper een derde binnen. De WHO
heeft minder dan een miljoen dollar binnen van de 12
miljoen dollar die de komende zes maanden nodig is
om epidemieën te voorkomen.
berlijn-san francisco/rtr-afp -
Meer dan 100.000 mensen heb
ben gisteren in Duitsland gede
monstreerd tegen de Ameri
kaanse aanval op Irak. Met na
me in Berlijn was er een grote
demonstratie. In Parijs mar
cheerden 40.000 betogers naar
de Amerikaanse ambassade.
Ook werd een McDonald's be
klad met leuzen. Ook in de Bel
gische steden Antwerpen en
Brussel waren er protesten.
Daarbij kwam het tot kleine op
stootjes. In het Amerikaanse San
Francisco trad de politie hard
op tegen demonstranten die
San Francisco, gisteren. Foto: AP
straten en kruispunten blok
keerden. Er zijn meer dan 1300
betogers opgepakt. Eerder al
waren tientallen arrestaties in
Los Angeles en New York.
door Nick Parker
koeweit/ap - Enkele uren na de
eerste Amerikaanse aanval op
Bagdad gaat in het hoofdkwartier
van het Britse leger bij de grens
tussen Koeweit en Irak het lucht
alarm. Op de basis, waar onge
veer 20.000 militairen zijn gele
gerd, treedt het noodscenario
voor een mogelijke gasaanval in
werking. Duizenden soldaten zet
ten hun gasmaskers op, en zoe
ken dekking in schuilplaatsen.
Tankbemanningen nemen plaats
in hun tanks om een mogelijke
Iraakse aanval over de grond af te
slaan.
Terwijl ik telefonisch overleg
voer met de redactie van mijn
krant hoor ik rond kwart voor elf
's ochtends het geluid van inko
mend artillerievuur. Een zware
explosie in de buurt van het
kamp wordt even later gevolgd
door een tweede, minder goed
te horen knal. Zowel de soldaten
als de in het kamp aanwezige
journalisten speuren de horizon
af naar tekens van een Iraaks of
fensief.
Seconden later worden de
noodprocedures in werking ge
zet, en schalt de kreet 'gasaan
val, gasaanval!' over de basis. Ik
houd ogenblikkelijk mijn adem
in en zet het gasmasker op dat
iedereen op de basis bij zich
moet dragen. „Dit is geen oefe
ning! Dit is geen oefening!",
schalt het uit de luidsprekers.
Het is duidelijk: de noodproce
dures moeten ogenblikkelijk
worden uitgevoerd. Samen met
de soldaten ren ik naar een pro
visorische schuilkelder. Militai
ren en journalisten vechten zich
de schuilkelder in, er blijkbaar
'Business as usual' op Amerikaanse school in Wassenaar
Gestoken in beschermende kledij en gasmasker wachten de Britse soldaten in hun bunker op bet oor
deel: zat er gifgas in de Iraakse raket of niet? Foto: EPA/Russell Boyce
van uitgaand dat de ene groep
wel voorrang zal verlenen aan
de andere. Ten onrechte.
De sfeer in de schuilplaats is ge
spannen. Een commandant
komt binnen en herhaalt dat dit
echt geen oefening is, en dat re
kening wordt gehouden met een
aanval met chemische of biolo
gische wapens. Terwijl iedereen
met zijn gasmasker en bescher
mende kleding in de weer is,
wordt het in afwachting van wat
er gebeuren gaat stil in de
schuilplaats. Iedereen lijkt bezig
met de gedachte dat een kleine
hoeveelheid gif uit het arsenaal
waar Saddam Hussein volgens
de Britse en Amerikaanse rege
ringen de beschikking over
heeft, een verschrikkelijke dood
ten gevolge kan hebben.
Twintig minuten gaan voorbij.
Naarmate de tijd verstrijkt lijkt
het steeds duidelijker dat er
geen chemische raket op het
kamp is afgevuurd. Dan gaat het
'alles veilig' door het kamp en
mogen de maskers af. De
schuilplaatsen lopen leeg, om
vijf minuten later, na een twee
de alarm, opnieuw in hoog tem
po vol te stromen. Tien minuten
later wordt de kust opnieuw vei
lig verklaard. Uit voorzorg moet
iedereen zijn gasmasker ophou
den. De legerleiding zegt dat
chemicaliën die bij een explosie
door de atmosfeer verspreid
worden dodelijk kunnen zijn tot
vijftig kilometer van de plaats
van de ontploffing, afhankelijk
van de wind.
De waarschuwingen van deze
morgen voor een chemische
aanval waren de eerste van de
tweede Golfoorlog, maar het
zullen hoogstwaarschijnlijk niet
de laatste zijn. De gevolgen van
een chemische aanval zijn der
mate ernstig dat het leger dat op
het punt staat Irak binnen te
vallen, op geen enkel alarm laks
mag reageren. „De constante
dreiging van een aanval met
massavernietigingswapens zal
onze opmars mogelijk vertra
gen, maar niet tegen kunnen
houden", aldus legerwoord-
voerder Chris Vemon.
Nick Parker van de Britse krant The Sun zit in
de 'nieuwspool' bij het hoofdkwartier van het
Britse leger in Koeweit.
door Coen Polack
wassenaar - Een groepje scho
lieren van de Amerikaanse
school in Wassenaar sukkelt
naar de uitgang van het school
terrein. Roken rond de school is
verboden. Tot voor kort waren
het alleen de leraren die de re
gels handhaafden, maar sinds
vorige week staat er een flink
cordon beveiligingsbeambten
rond de school. Ook zij tikken
de stiekeme rokers nu op de
vingers.
De sfeer rond 'the American
school' is de dag na de eerste
aanval op Irak opvallend re
laxed. De vorige week getroffen
veiligheidsmaatregelen blijven
natuurlijk van kracht, maar nie
mand lijkt zich echt bedreigd te
voelen. Af en toe zijn er wat
journalisten met camera's bij de
slagboom voor de school. Direc
teur Paul Deminico staat ze te
woord zolang er maar geen op
namen worden gemaakt van het
schoolgebouw, van de leraren,
de leerlingen en hun ouders.
„We willen graag low key blij
ven", zegt Deminico.
De 'superintendent' heeft geen
concrete redenen om aan te ne
men dat wat voor onverlaten
dan ook het op zijn school voor
zien hebben. „Het twee meter
hoge hek dat onlangs is ge-
plaatst, is vooral bedoeld voor
de psychologische veiligheid. Na
11 september 2001 zijn we
enorm geschrokken, en je zag
toen dat er bij veel Amerikaanse
instanties vanuit een schrikreac
tie allerlei strenge veiligheids
maatregelen genomen werden.
We willen nu de schrik voor zijn.
We hebben de afgelopen tijd de
beveiliging steeds een beetje op
gevoerd, tot het niveau waarop
het sinds vorige week is."
De internationale school geeft
les aan 1100 leerlingen uit 55
landen. Zo'n veertig procent van
hen is Amerikaans. Volgens De
minico zijn er veel culturele ver
schillen, maar kunnen de kinde
ren daar prima mee overweg.
„Soms zou ik willen dat onze
leerlingen de beslissingen van
onze wereldleiders mochten ne
men. Deze kinderen zijn zeer to
lerant ten opzichte van elkaar.
Ze kunnen prima met elkaar op
schieten."
Desondanks is er op school wel
veel discussie over de oorlog.
„De leerlingen krijgen thuis vaak
ook informatie over de oorlog.
Daar wordt hun mening ook ge
vormd. Maar kinderen zijn veel
minder stellig in hun mening
dan volwassenen. Ze roepen
niet meteen dat Bush 'goed' of
'slecht' is. Daardoor krijg je ook
niet zo snel problemen." Vol
gens Deminico heeft de school
het lesprogramma niet aange
past. „De kinderen hebben
soms wel vragen die we kunnen
beantwoorden, maar we probe
ren verder toch ons vaste pro
gramma aan te houden. Het
moet vooral business as usual
zijn." Maar net als op de meeste
andere basisscholen en middel
bare scholen zijn cameraploe
gen voor de poort geen alle
daags gebeuren. Net zo min als
de hekken om het terrein en het
constant loerende oog van de
beveiliging. Deminico: „Ik denk
dat de leerlingen er redelijk op
voorbereid zijn. De meesten
wisten dat deze dag zou komen,
en dat daar belangstelling voor
zou zijn van de media.
Voor veel mensen die de eerste
Golfoorlog of de Vietnamoorlog
hebben meegemaakt, is die me
diabelangstelling vanzelfspre
kend en soms irritant. Onze
leerlingen hebben die oorlogen
niet bewust meegemaakt en zijn
daar ook nog niet zo gevoelig
voor. Ook van de beveiligings
maatregelen raken ze niet erg
van streek. Ze begrijpen waarom
we daartoe hebben besloten."
Deminico zegt dat de school
veel steun krijgt van de ouders
van de leerlingen en omwonen
den van de school. „Dat waar
deer ik zeer, want ik weet dat
het heel on-Nederlands is om
zo'n hek rond je school te zet
ten."
9d
ijri
(advertentie)
Europa's grootste beurs voor het tweede huis of wonen in het buitenland
DIT WEEKEND!! 21 - 22 - 23 MAART 2003 - JAARBEURS UTRECHT
200 stands - Europa (Holland Special) - Caribbean - Zuid-Afrika - Azië - Gratis Seminars - Into 035 6282422 - www, secondhome nl
.30
brussel/gpd - De oorlog tegen
Irak heeft geleid tot grote span
ningen binnen de paars-groene
coalitie in België. De groenen en
de socialisten willen dat de
Amerikaanse wapentransporten
via de haven van Antwerpen on
middellijk worden stopgezet, de
liberalen voelen daar niet voor.
Eerder deze week stelden de mi
nisters Michel (buitenlandse za
ken) en Flahaut (defensie) dat
de Amerikaanse transporten in
geval van een eenzijdig ingrij
pen in Irak moeten worden
stopgezet. Volgens Flahaut zou
ook het luchtruim dicht moeten.
De twee werden echter terugge
floten door premier Verhofstadt.
Volgens hem moet België inter
nationale verdragen naleven en
de wapentransporten toelaten.
Verhofstadt is overigens verre
van gelukkig met de oorlog.
door onze correspondent
Hetty van Rooij
brussel - De EU-leiders hebben het op
gegeven om het eens te worden over
Irak. Tijdens hun speciale bijeenkomst in
Brussel omzeilden ze gisteravond hun
conflicten, en concentreerden ze zich op
waar ze het wél over eens zijn: humani
taire hulp, de toekomst van Irak en de rol
van de EU in het Midden-Oosten.
„De meningsverschillen blijven bestaan
maar we moeten kijken naar het verdere
perspectief', zo vatte premier Balkenen
de het samen. In de gemeenschappelijke
verklaring staat geen woord over de oor
log of over de gemiste kans op een vreed
zame oplossing. Dat is zeer tegen de zin
van de Belgische premier Verhofstadt.
„Maar uiteindelijk waren we het er over
eens dat we het maar beter niet meer
konden opschrijven", zei hij.
Verhofstadt hield zijn collega's voor dat
uit de Irak-crisis twee bittere lessen te le
ren zijn: Europa kan alleen een bijdrage
leveren aan de wereldvrede als het een
gesloten front vormt, en de Unie kan niet
langer zonder een gemeenschappelijke
defensiebeleid. „We hebben een bijzon
der harde les geleerd", gaf minister van
buitenlandse zaken De Hoop Scheffer
toe. De top, waarvan de datum al een
jaar geleden was vastgesteld, kwam voor
de EU-chefs op een hoogst ongelukkig
moment. De bijeenkomst forceerde een
door beiden ongewenste ontmoeting
tussen de Britse premier Blair en de
Franse president Chirac, die in de kwes-
tie-Irak tegenstanders zijn. Bij het begin
van de bijeenkomst negeerden de twee
elkaar volledig.
Het Griekse voorzitterschap, al lang blij
dat alle regeringsleiders aanwezig waren,
had er voor gezorgd dat Blair en Chirac
aan tafel niet in eikaars gezichtsveld za
ten. Maar de Griekse premier Simitis kon
niet verhinderen dat het tijdens de verga
dering tot een woordenwisseling kwam.
Chirac is woedend op Blair, omdat die
hem in het openbaar heeft verweten dat
hij een oplossing heeft geblokkeerd.
Zowel de Fransen en de Britten gaan
echter akkoord met een verzoeningsplan
van Athene. Zij willen voorkomen dat de
ruzie volledig uit de hand loopt. De Britse
minister van buitenlandse zaken Straw
had gisteren zijn toon al aangepast. Hij
had het niet langer over een 'gevaarlijke'
Franse opstelling, maar bagatelliseerde
de diepe kloof als 'een meningsverschil'.
