LEIDEN REGIO R3
Blauwe
5 Elke kamer heeft zijn eigen
'Verenigde Naties zijn nog lang niet afgeschreven'
'garenwinkeltje verdwijnt wellicht uit Herenstraat
Nep-ramp schrikt
stadhuis in alle
vroegte op
■K
liversiteit
lit depot
emisch afval
Japanse architecte Morika Kira maakt museum van Leids Sieboldhuis
pK
2 mgiftedag
ilastingen
Leiden
Leidse hoogleraar Dugard: staten moeten samenwerken tegen VS
wiik
Paraatheidsoefening van gemeente
vrijdag 21 MAART 2003
Wilfred Simons
- De Universiteit Leiden
jn chemisch afvaldepot
Niels Bohrweg in Leiden.
iuw wordt gesloopt. De
aide grond wil de uni-
erfpacht uitgeven
naburige Centocor. dat
bouwplannen heeft,
ich depot, dat tussen
lemisch Bedrijven Cen-
1C) en rijksweg A44 in
in november in het
toen een afvalverwer-
ijf per ongeluk een
veroorzaakte. Het ABC
als gevolg daarvan enkele
den ontruimd,
directeur F. Dekkers
vastgoedbedrijf van de
iteit hebben de sloop-
i niets te maken met het
it van november. „Plan-
om het depot te sluiten, be
ien al langer", zegt hij.
te maken met een
van de efficiency in
Iteit der Wiskunde en
iwete
L it wil
mwetenschappen." De fa
it wil alle chemisch afval
op een al langer be
id depot naast het Gorlaeus
ratorium. Het is nu alleen
likt voor de opslag van op-
iddelen, maar het wordt
enkort verbouwd tot 'tus-
»slag'. Volgens Dekker kan
»p en de overdracht aan
ocor 'voor de zomer' gere-
d
nd
l - De belastingwinkels
lm morgen een landelijke
iftedag. Mensen kunnen J
zonder kosten hulp 1
|e invulling van hun beïas-
i pngifte. Belangstellenden
terecht bij de Belasting-
aan de Ketelboetersteeg
winkel is geopend van
1^ tot 12.00 uur en van 13.00
36.00 uur. Mensen wordt
^^t van tevoren te bellen
Bas Jongmans: 06-
tting Belastingwinkel
irt een explosieve stij-
van het aantal mensen dat
t0f beroep d et op de gratis
:ej, sten van de belastingwin-
in Nederland. De stichting
H dit onder meer aan het feit
jij, de belastingdienst het ge-
van computers promoot.
jjj manier van aangifte doen
veel mensen tot ondui-
:n en onzekerheid.
door Marjolein Hendriks
leiden - Morika Kira kent de weg
in het Leidse Sieboldhuis op
haar duimpje. De Japanse archi
tecte is al vijf jaar bezig met de
voorbereidingen om van het
huis aan het Rapenburg een
museum te maken. Hoewel ze
het project lang vindt duren, is
dat geen belemmering. „Ik heb
veel geleerd over de geschiede
nis door dit gebouw." Eind april
begint de verbouwing.
Het Sieboldhuis moet een inter
nationale, culturele instelling
worden, waar wetenschap, mo
derne en traditionele Japanse
kunst, cultuur en economie el
kaar ontmoeten. Het pand was
van 1832 tot 1847 het woonhuis
van de Duitse arts Philipp Franz
Balthasar von Siebold, die van
1823 tot 1829 verbleef op het ei
landje Deshima voor de kust
van Nagasaki. In die jaren verza
melde hij veel Japanse kunst- en
gebruiksvoorwerpen, maar ook
zaden, planten en dieren.
De Nederlandse en de Japanse
regering stelden ruim drie mijl
oen euro beschikbaar voor de
restauratie en de inrichting van
het museum. Daarnaast ontving
het Sieboldhuis giften van Ne
derlandse en Japanse bedrijven.
Museum Naturalis, het Rijks
museum voor Volkenkunde en
de Universiteit Leiden boden de
collecties van Von Siebold aan
die zij in hun depots bewaren.
Dat de verbouwing vijf jaar op
zich heeft laten wachten, is vol
gens Kira te wijten aan geldge
brek en de langdurige onder
handelingen met de Rijksdienst
voor de Monumentenzorg.
Maar ondankbaar is ze niet. „Ik
beschouw het als een persoon
lijke verrijking als architect."
Kira woont elf jaar in Nederland.
Ze heeft een architectenbureau
Architecte Morika Kira is verantwoordelijk voor de restauratie van het Leidse Sieboldhuis. „Het ziet er eigenlijk verschrikkelijk uit."
Foto: Henk Bouwman
in de Amsterdamse Nieuw-
marktbuurt. Toen ze begon aan
het Sieboldhuis, had ze geen er
varing met een restauratiepro
ject als dit. „In Japan worden
gebouwen of gesloopt of in één
periode gebouwd. Het Siebold
huis is anders." Sinds de zes
tiende eeuw zijn steeds delen
aan het pand gebouwd, zoals de
eerste etage aan de grachtzijde.
„Die stamt uit de achttiende
eeuw en heeft een totaal andere
stijl dan de rest van het gebouw.
Ik vind het geweldig dat elke ka
mer zijn eigen geschiedenis
heeft."
Kira wil proberen de mooiste
plekjes van het huis naar voren
te halen. Ze wil bij wijze van
spreken elke laag behang van de
muren schrapen om de 'verbor
gen geschiedenis' te leren ken
nen. Het waardevolste moet
blijven. „Dat is met dit gebouw
nooit eerder gebeurd. Daarna
wil ik het mooiste in elke kamer
in zicht proberen te krijgen."
Met haar eigen inzichten wil Ki
ra de geschiedenis die het ge
bouw toont, aanvullen. „Het is
een zoektocht." Kira wil ook
dingen toevoegen. „Maar zo dat
het niet vreemd wordt. Ik wil
een vrij strak, minimalistisch
ontwerp van hoge kwaliteit"
Een probleem waar Kira tegen
aan üep bij de voorbereidingen
was het maken van een lift. „Het
museum moet voor iedereen
toegankelijk zijn, dus ook voor
rolstoelers. Daarom is een lift
nodig, maar in een monumen
taal gebouw is het moeilijk een
geschikte plaats te vinden. Alles
aan dit pand is mooi." De bin
nenplaats was geschikt voor een
lift, maar bij nader inzien zag Ki
ra hiervan af. „We halen het ke
telhuis weg dat daar staat en dat
van na de oorlog dateert. Zo
krijgen we de oude binnenplaats
terug. Leuk om bijvoorbeeld 's
zomers wat te kunnen drinken."
Uiteindelijk vond Kira een ge
schikte kamer voor de lift. Alleen
ontdekte ze daar een oud pla
fond. „Monumentenzorg wilde
de lift daarom ergens anders.
Wij willen het plafond ontman
telen en elders in het gebouw
terugbrengen." De discussie
hierover met Monumentenzorg
loopt nog.
Na Von Siebolds dood was Ra
penburg 19 jarenlang een kan
tongerecht. De voormalige
rechtszaal vindt Kira het mooi
ste plekje van het huis. Ze wijst
naar de versieringen op het pla
fond. „Zie je die bloemen? Die
zijn allemaal anders." Het plan
is om de zaal te gebruiken voor
een panoramatentoonstelling.
Ook zou de zaal kunnen dienen
als ontvangstruimte.
In een kamer op de tweede eta
ge van het Sieboldhuis liggen
stapels hout kriskras door el
kaar. Palen stutten het plafond.
Kira, lachend: „Het ziet er eigen
lijk verschrikkelijk uit, maar ik
kijk er met andere ogen naar."
Na een zestien maanden duren
de verbouwing volgt nog de in
richting, zodat het vernieuwde
Sieboldhuis vermoedelijk eind
2004 opengaat.
door Wilfred Simons
leiden - De Verenigde Naties zijn nog
lang niet afgeschreven. Zij gaan een
nieuwe rolvervullen in de wereldorde:
die van tegenwicht voor de Verenigde
Staten. Daarmee treden de VN in de
plaats van de Sovjetunie, die die plek
bezette tot aan de val van Berlijnse
muur in 1989. Dat voorspelt de Leidse
hoogleraar Volkenrecht John Dugard.
Om dat te bereiken, moeten landen in
Europa en in de ontwikkelingsgebieden
'sterke banden' aangaan, om te voorko
men dat de Verenigde Staten hun wil
aan de wereld opleggen.
Op het eerste gezicht lijkt de wereldor
de aan gruzelementen te liggen nu de
Verenigde Staten de internationale
rechtsorde hebben gepasseerd. Vooral
de Veiligheidsraad lijkt 'irrelevant'.
Maar Dugard wanhoopt niet: beide in
stellingen hebben het vermogen om
wereldvrede en veiligheid op te leggen,
als de lidstaten eendrachtig samenwer
ken. Tot nu toe was dat niet het geval,
maar het optreden van de Verenigde
Staten heeft 'een nieuwe dynamiek'
veroorzaakt.
De staten in de Verenigde Naties zijn
het aan zichzelf verplicht om samen
werking te zoeken. Als zij dat niet doen,
dan kan een situatie ontstaan als tij
dens het Romeinse Rijk: een grote, cen
trale wereldmacht met tribuutstaten
aan de periferie. Dugard verwijst naar
recente uitspraken van de Duitse mi
nister Fischer. Hij wil dat Europa een
sterkere militaire macht wordt, die de
Verenigde Staten in belangrijke kwes
ties met één stem tegemoet treedt.
In hervorming van de Veiligheidsraad,
zoals de laatste week vaak ter sprake
komt, ziet Dugard niets. „Het Charter
van de VN maakt hervorming onmoge
lijk", zegt hij. „Het kan alleen gewijzigd
worden met een tweederde meerder
heid in de algemene vergadering en
met instemming van de permanente
leden van de Veiligheidsraad. Dat ge
beurt dus niet als de VS daardoor in
vloed kwijtraken. Zij vetoën elk voorstel
in die richting." Ook andere voorstel
len, waarbij het aantal leden met veto
recht wordt uitgebreid met bijvoor
beeld India, Brazilië en Australië, ziet
hij niet zitten. „Het aantal veto's neemt
alleen maar toe. Dat beperkt de speel
ruimte van de raad."
In de ogen van Dugard zitten de VS en
Groot-Brittannië absoluut fout door de
Veiligheidsraad te passeren in hun oor
log tegen Irak. Dat Frankrijk, Duitsland
en Rusland Saddam de hand boven het
hoofd wilden houden vanwege hun
handelsbelangen in Irak, ontkent hij
niet. Toch hadden zij 'het volste recht
hun veto te gebruiken, zoals de VS tij
dens de Koude Oorlog ontelbare keren
hebben gedaan'. „De VS hebben ge
zegd: 'Wij zijn de grootste en willen on
ze zin hebben'. De VN bundelen het
verzet hiertegen en komensneller naar
buiten dan Bush en Powell nu ver
wachten."
(advertentie)
er zo voorbijlopen, maar
buurtbewoners is het
sigarenwinkeltje in
Herenstraat een be-
De winkel is hooguit drie
op (drie meter groot. links lig-
ip d doosjes sigaren, achter de
lei iinbank pakjes sigaretten en
de winkel tijdschriften
tkranten. In een hoekje is
latsgemaakt voor ansicht-
In het midden van de
staat de 51 -jarige eigena-
e i Barbara Barendse achter de
In de etalage hangt
n poster met de woorden 'te
»p'. De poster hangt er niet
di n waren in de winkel aan te
ijzen, maar om het pand te
in ikopen. Barendse stopt na
intig jaar.
«winkel bestaat ten minste 88
Daarvoor hoefden winkels
Jniet geregistreerd te staan
de Kamer van Koophandel,
[misschien bestaat de zaak
iwel langer. Barendse, die
'ter de winkel woonde met
si ar man, is al verhuisd. De
huiskamer staat leeg op een en
kele stoel en tafel na. Dat zij
straks ook de winkel achterlaat,
bezorgt haar een dubbel gevoel.
„Ik heb hier altijd met veel ple
zier gewerkt en doe dat nog al
tijd. Over twintig jaar zou ik het
nog steeds leuk vinden. Toch
moet je een keer de knoop
doorhakken."
Dat haar man met de VUT g
was voor Barendse een a
ding om met de winkel te stop
pen. Bovendien krijgt ze nu
meer tijd voor zichzelf. Sinds
haar vijftiende werkt ze fulltime.
Een eigen winkel neemt be
hoorlijk wat tijd in beslag. „Op
zondagen ging de winkel dicht
en twee jaar geleden kwam daar
de maandag bij. In de zomer
nam ik drie weken vrij en dat
was het dan." Of haar vertrek
ook het einde van de winkel be
tekent, kan Barendse niet zeg
gen. „Het hangt ervan af of de
koper de winkel houdt of er een
woonhuis van maakt."
De vaste klanten vinden het
RIJNLAND
KOZIJNEN
KUNSTSTOF
KOZIJNEN MET
VKG-KEURMERK?
TOONAANGEVEND IN KUNSTSTOF REUËF KOZIJNEN
LEIDEN
LADDER
houtkwartier - Kinderen van 6
tot 11 jaar kunnen woensdag
met de IVN Kindematuurclub
in de Leidse Hout leren hoe ze
moeten snoeien en vervolgens
mogen ze er ook bij helpen. De
Kindematuurclub wordt op de
laatste woensdag van de maand
gehouden van 14.00 tot 16.00
uur in het Koetshuis in de Leid
se Hout. Per keer zijn de kosten
1 euro. Inlichtingen over deze
activiteiten bij Els Witte:
5213620.
wandelen - De midweekse
wandeling voor 60-plussers
gaat woensdag door polders en
over dijken. Er wordt gewan
deld langs Edam, over de Pur-
merdijk naar Ilpendam, een
wandeling van ongeveer 15 ki
lometer. Verzamelen om 9.00
uur bij station Leiden CS. Van
daar wordt de trein naar Am
sterdam genomen en voor het
verdere vervoer is een strippen
kaart nodig. Meer informatie bij
Aat Smits: 5227079, e-mail: as-
mits.2@hccnet.nl
morskwartier - In het gebouw
van speeltuin Morskwartier aan
Damlaan 2a wordt woensdag
een lentebingo gehouden. Aam
vang 20.00 uur.
boshuizen - Voor weinig geld
kleren kopen? Dat kan op
woensdag in Rijn en Vliet, het
centrum voor ouderen aan de
Aaltje Noordewierlaan 1. Van
15.00 tot 16.30 uur is daar een
kledingbeurs van gedragen kle
ding. ffijn en Vliet is met de bus
goed bereikbaar.
pancras - In het Digitaal Lokaal
van de Openbare bibliotheek is
zondag 30 maart van 14.00 tot
16.00 uur een workshop genea
logie. Een instructeur van de bi
bliotheek geeft tips om via in
ternet naar stamboomgegevens
te zoeken. Iedereen met enige
basiskennis van computerge
bruik die op zoek is naar zijn
voorouders of ontbrekende fac
toren in een stamboom, kan
aan deze workshop deelnemen.
In het Digitaal Lokaal is plaats
voor tien deelnemers. Deelna
me kost 14,50 euro. Kaarten
zijn te koop bij de receptie van
de bibliotheek aan de Nieuw-
straat 4.
pancras - In buurthuis de Pan-
crat is het zondag om 13.15 uur
'Kaarten en Sjoelen Binnen
dijks'. De zaal van het buurt
huis aan de Middelstegracht is
om 12.00 uur open. Woensdag
kunnen 50-plussers er om 13.30
uur weer bingoën.
noorderkwartier - In buUTt-
huis 't Spoortje beginnen don
derdag 3 april twee taalcursus
sen voor beginners. De cursus
Spaans bestaat uit negen lessen
en wordt van 19.30 tot 20.30
uur gegeven. De kosten zijn 1
27,45 euro. De cursus Nieuw
Grieks wordt van 20.00 tot 21.00
uur gegeven en bestaat uit tien
lessen. De cursus kost 30,50 eu
ro. Deelnemers moeten zich
vooraf opgeven in het buurt
huis aan de Bernhardkade 40.
Barbara Barendse achter de toonbank van haar sigarenwinkeltje: „Over twintig jaar zou ik het nog steeds leuk vinden. Toch moet je een
keer de knoop doorhakken." Foto: Hielco Kuipers
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
TELEFOON O 71 - 53 56 <24
moeilijk te accepteren dat Bar
endse weggaat. „Ze hebben
zelfs een actiegroep opgericht
die vindt dat ik moet blijven",
zegt zij lachend. „Het is goed te
merken dat de mensen het jam
mer vinden. Ze zeggen dingen
als 'dat kun je toch niet maken'
en 'je laat ons in de steek'. Het
zijn lieve mensen."
Als een oudere man wat moei
zaam met behulp van zijn rolla-
tor de winkel binnenkomt, blijkt
duidelijk dat de winkel een so
ciale functie in de wijk heeft.„U
ook in de buurt?" Barendse
vraagt enthousiast hoe het met
hem gaat. „De heb in het zieken
huis gelegen", zegt hij prompt
en lucht dankbaar zijn hart. Een
lang gesprek volgt over opera
ties en andere narigheid. Even
later komt een oudere vrouw al
rokend bij Barendse langs. Ze is
al twintig jaar vaste klant. „Ik
kom elke dag even langs om te
praten. Die gezelligheid zal ik
missen."
Dat is volgens Barendse de
kracht van haar winkeL „Bood
schappen kun je overal doen,
maar voor een dagelijks praatje
komen ze naar mij. Daar heb
ben andere winkeliers vaak
geen tijd voor. Na twintig jaar
heb ik een vertrouwensrelatie
opgebouwd met mijn klanten.
Ik ken hun kinderen en klein
kinderen. Ik ken het hele ge
zin."
Barendse heeft nooit veel con
currentie ondervonden van gro
te supermarkten. „In elk geval
heb ik het nooit zo gevoeld. Dc
heb een hele andere klanten
kring. Ik denk dat het gemakke
lijk naast elkaar kan bestaan."
Zij geeft toe dat door de komst
van die supermarkten vele klei
ne winkeltjes verdwijnen. „Dat
speelt al heel lang. Ik denk dat
het bij deze tijd hoort, jammer
genoeg."
Maijolein Hendriks
leiden - Wat is belangrijker bij
een brand in het ziekenhuis: het
veiligstellen van het radioactief
laboratorium of de ontruiming
van de intensive care? Dat di
lemma stond vanmorgen in het
stadhuis centraal tijdens een
onverwachte rampenoefening
van de gemeente Leiden.
De oefening moest uitwijzen
hoe het is gesteld met de paraat
heid van alle afdelingen die bij
een ramp snel in actie moeten
komen. „Binnen een uur was ie
dereen operationeel", zegt de
'ongeschoren en ongedouchte'
woordvoerder M. Brackel. „JLeuk
was het wel. Ik had een afspraak
bij de tandarts waar ik moest
verschijnen, die moet ik nog
even laten weten waarom ik er
niet was."
Om 5.30 uur ging het alarm af
en om 6.30 uur draaide het hele
team. Omdat ook de omgang
met de pers deel was van de oe
fening, gaf de gemeente om 8.00
uur een fake-persconferentie.
TV-West zat in het complot en
leverde een camerateam.
Aan het hoofd van het rampen
team stond niet burgemeester
Lemstra maar wethouder Hille-
brand, die eerste loco-burge
meester is. Verder was het hele
college uit bed gebeld, alle afde
lingsdirecteuren en hun secreta
ressen en de mensen van de
dienst Orde en Veiligheid. Ook
politie, brandweer en genees
kundige diensten deden mee.
Niemand van de betrokkenen
was van tevoren op de hoogte,
behalve wethouder Hchtold.
„Oefeningen als deze doen we
twee keer per jaar", zegt Brackel.
Meestal zijn die oefeningen wél
aangekondigd. Het gaat dan niet
om het testen van de paraatheid
maar om te zien of bijvoorbeeld
de opvang van slachtoffers soe
pel verloopt en of publieks- en
voorlichters wel met eenzelfde
verhaal naar buiten komen.
„Dat is een groot probleem bij
calamiteiten", zegt Brackel. „Je
moet voorkomen dat je met on
duidelijke of tegenstrijdige in
formatie naar buitenkomt. Dat
het publiek niet zegt: net heb
ben we iets anders gehoord van
iemand in uniform."
Van de oefening was op straat
niets te merken. Alles nageboot
ste paniek speelde ach binnens
kamers af.
