GESPREK VAN DE DAG
Academy Award
al 75 jaar oud
Winnen van Oscar moeilijk voor 'Zus zo'
Trapauto
Uitreiking gaat
gewoon door
W4£k_
WOENSDAG 19 MAART 2(
DAGELIJKS LEVEN
ERIC1. pE ZOW JCMÜNT
MENSELIJK
Een GITAAR van ELVIS PRESLEY is
op een veiling in Los Angeles voor
meer dan 29.000 dollar (ruim
27.000 euro) verkocht. Dit heeft
het veilinghuis Butterfields maan
dag meegedeeld. De gitaar van het
merk Gibson was speciaal voor 'The
King' gemaakt. Andere persoonlijke
artikelen van de legendearische
rocker waren ook zeer gewild. Een
karatepak van katoen en rood satijn
bracht meer dan 17.000 dollar op.
Een gesigneerde bijbel ging voor bij
na 6000 dollar weg. Bij de veiling
werden artikelen van verscheidene
beroemdheden aangeboden. Een
collectie handtekeningen van The
Beatles werd voor 23.500 dollar af
gehamerd. Een persoonlijke kopie
van regisseur Orson Welles van het
scenario van zijn film Citizen Kane
is verkocht voor meer dan 17.000
dollar. Foto: GPD
Nederlandse studenten kunnen in
NEW YORK een VAKANTIEBAAN
TJE krijgen als STRANDWACHT. Ja
ren nadat New York gestopt met het
geven van zwemles op school is de
nood 's zomers zo hoog dat de Ame
rikanen hulp inroepen van andere
landen, waaronder Nederland. Na
een werkbezoek aan New York denkt
Theo van Eijk, voorzitter van de
deelgemeente Hoek van Holland, de
Amerikanen te kunnen helpen. Van
Eijk zoekt de komende weken uit of
scholieren en studenten die zich in
Hoek van Holland aanmelden als
strandwacht, een paar weken in
New York aan de slag kunnen. „Wie
zich aanmeldt, moet voldoen aan de
voorwaarden en de training goed
doorkomen. Of het te regelen is met
visa, huisvesting en dat soort zaken,
moet ik nog uitwerken", aldus Van
Eijk.
Op Terschelling is in het aquarium
van het Centrum voor Natuur en
Landschap (CNL) een KAT-HAAI uit
een gevonden ei geboren. De eieren
van kathaaien spoelen vaker aan op
de Nederlandse stranden, maar zel
den of nooit komt daar een jong uit.
Een jutter vond in april 2002 het ei
en bracht het naar het CNL. Daar is
het in een aquarium gelegd, waar
het onlangs is uitgekomen. Het ka-
thaaitje meet nu nog 14 centimeter,
maar kan anderhalve meter lang
worden. Als een kathaai een ei legt,
laat de haai dat pas los wanneer het
via zogenaamde hechtdraden aan
de bodem van de zee vastzit. In dit
geval is het ei aangespoeld met de
dode moeder. De kathaai behoort tot
de familie der hondshaaien, waar
van er ongeveer honderd verschil
lende soorten voorkomen. De eieren
van de hondshaaien werden vroeger
zeemeerminnentasjes genoemd.
Friezen, Groningers, Limburgers en
Zeeuwen internetten minder dan de
rest van de Nederlanders. Dat blijkt
uit cijfers van het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS). Volgens
het CBS had 45 procent van de Ne
derlanders in 2000 de beschikking
over INTERNET. In Limburg was dat
38 procent, in Friesland 39 pro
cent, in Groningen en Zeeland 41
procent. De inwoners van Flevoland
en Utrecht internetten het meest. In
de provincie Utrecht had de helft
van de bevolking internet, in Flevo
land 52 procent. De oorzaak van de
verschillen moet volgens het CBS
vooral worden gezocht in de samen
stelling van de provinciebevolking:
hoe meer ouderen, des te minder in
ternetters.
De politie van Washington is giste
ren massaal uitgerukt nadat een
boer zijn TRACTOR in een vijver in
de buurt van het Witte Huis had ge
reden. Uit angst voor een aanslag
werden straten in de buurt van de
plek des onheils afgezet en omlig
gende regeringsgebouwen extra be
schermd. De boer probeerde in een
telefonisch contact met de politie
gezegd dat er explosieven in de trac
tor liggen. Maar er kwam er alleen
luide marsmuziek uit het gevaarte.
Over het motief van de boer uit
North Carolina is niets bekend.
Onder dassendragers dient zich een
nieuwe trend aan: de STROPDAS
MET EEN GEURTJE. Tijdens het
weven zijn deze zijden dassen voor
zien van een aardbei-, kiwi-, limoen-
banaan- of chocoladelucht. Voor
de liefhebbers is er zelfs een siga
rengeur. De dassen, van het merk
Jay Pee Originals zijn alleen te rui
ken wanneer je erover wrijft. Het is
dan ook geen alternatief voor after
shave. Of, zoals een woordvoerder
van The Classic Clothing Company
in Den Haag zegt: „De das is geen
luchtverfrisser." De kleur van de
dassen past bij het luchtje: de aard
bei-das is roze-roomkleurig en de li
moen-das is bijvoorbeeld fel limoen-
groen. Ze kosten ongeveer 100 eu-
De Britse gitarist en zanger MARK
KNOPFLER (53) heeft in Londen
een MOTORONGELUK gehad. De
Britse krant The Sun meldde giste
ren dat de voormalige voorman van
de popgroep Dire Straits bij een
stoplicht is botsing kwam met een
auto. De gitaarlegende viel door de
klap van zijn snelle Honda. Knopfler
brak hierbij zijn sleutelbeen en zes
ribben. Hij werd opgenomen in het
nabijgelegen St. Thomas zieken
huis. De muzikant was was vorig
jaar goed voor zo'n 120 miljoen euro
aan inkomsten. Foto: ANP
Op mijn verjaardag brak de Tweede
Wereldoorlog officieel uit. Dat was 3
september 1939. Ik werd die dag vier.
Het schijnt dat met het klimmen der ja
ren het lange geheugen het wint van
het korte. Zou best kunnen, want ik
herinner mij die 3de september van
toen tot in detail Het was een zondag
en prachtig weer. Mijn grootste wens
ging in vervulling. lie kreeg een trapau
to. Weliswaar geen splinternieuwe, dat
ging de financiële actieradius van mijn
ouders in die crisistijd te boven, maar
het was een mooi opgekalefaterd exem
plaar. Ik had de wielen liever uitgerust
gezien met dunne spaken, zoals bij de
traction avant, de prachtige Citroen uit
die dagen, het geval was. Mijn wielen
waren helaas gesloten als pannendek-
sels. De banden waren massief. Ook dat
was heel erg voor een autogek jongetje
van vier, Desondanks staat mij helder
bij dat ik de koning te rijk was.
Alleen jammer was dat geen van de
grote mensen zich met mij of mijn auto
bemoeide. Mijn vader liep zenuwachtig
van de huiskamer naar de keuken en
dan naar de buitendeur als de bel ging.
Vlug spoedde hij zich weer naar de
huiskamer, waar de radio met span
nend verlichte wijzerplaat, per meter
band verschillend van kleur, perma
nent stond ingeschakeld. Er kwamen
nasaal klinkende stemmen uit in een
taal die ik niet verstond. Op de ramen
in de erker van onze bovenetage waren
als een hekwerk verticale en horizonta
le stroken dik plakband aangebracht.
Mocht het vensterglas vreselijk gaan
trillen door inslaande bommen in de
buurt dan zou het niet in gruzelemen
ten vallen. Dat verzekerde mij ome
Koos die bij het GEB werkte en het dus
weten kon. Er werd koffie gedronken
met 'harde mokkas', een smakelijk
rond zandgebakje met een schuimige
inhoud afgedekt met een geglazuurde
suikerrand die naar mokka smaakte.
De familie deed zich te goed, maar was
er niet met het hoofd bij. Zelfs het ad
vocaatje met slagroom later werd ge
haast door oma, moederen tante Nel
naar binnengelepeld. Het is oorlog,
hoor ik mijn vader nóg zeggen en ik
reed met mijn auto de kamer uit, de
gang in die te kort was om vaart te krij
gen.
Later in de middag droeg mijn vader de
auto de portiek af en showde ik hem
aan jaloerse vriendjes uit de straat. Jan
tje Nuijen van de slager had er een,
maar dat was niet veel meer dan een
roestige step op vier wielen. Tonnie van
de buren had zelfs helemaal geen auto.
Het was een buurt waar de kleine
Haagse ambtenarij en ambachtslieden
woonden. Tegenwoordig is het een
multiculturele probleemwijk. Jantje
zou, toen hij 24 was, overlijden aan
jeugdkanker. Tonnie, inmiddels Ton,
sprak ik verleden week nog. Hij is slecht
ter been maar de nier die hij getrans
planteerd heeft gekregen functioneert
perfect. We hebben het met zijn tweeën
nog gehad over die oorlog van 1939, de
'phoney war", zoals ze die de eerste acht
maanden noemden. Tot mei 1940 ge
beurde er niets. Daarna rolden de mof-
Zondagnacht 23 maart worden voor de 75ste
keer de Oscars uitgereikt, de meest prestigi
euze prijzen van de filmindustrie, met gemak
's werelds populairste entertainment De uit
reiking trekt meer kijkers dan welke film ook.
Eens per jaar kijkt heel de wereld naar Hol
lywood, cijfers schommelen rond de 750
miljoen filmfans. En alles is bekend en uit
geplozen: wie het meest is genomineerd
(Walt Disney, 64 keer), wie is de jongste
winnaar (Shirley Temple, 7) en wie de oud
ste (Jessica Tandy, 81), wie is de meest ge
nomineerde actrice (Katherine Hepburn,
12x) en wie de meest winnende (idem, 4x).
Het langste applaus was voor Charlie Chap
lin, de meeste Oscars gingen naar Ben Hur
en Titanic (allebei 11).
Het is dit jaar precies 75 jaar geleden, dat de
Academy Awards - zoals de Oscars eigenlijk
heten - voor het eerst werden uitgereikt. De
prijs was ingesteld door de Academy of mo
tion pictures arts and sciences, geen vak
bond maar een vakvereniging van hen die
zich bezighouden met het maken van films.
Opgericht in 1927 kwamen de Awards twee
jaar later kijken.
Het was geen wereldschokkende gebeurte
nis, die 16de mei. In het Roosevelt Hotel
waren 250 leden voor de jaarvergadering
bijeen en in nog geen acht minuten waren
Ondanks de internationale situatie gaat de
uitreiking van de Oscars vooralsnog ge
woon door. Slechts drie keer eerder werd
een Oscaruitreiking enkele dagen uitge
steld: in 1981, na een aanslag op president
Reagan, in 1968, toen Martin Luther King
was vermoord, en in 1938, toen een grote
overstroming Los Angeles trof.
Wel hebben verscheidene genomineerden
aangekondigd uit protest tegen de oorlog
niet bij de uitreiking aanwezig te zijn. Grote
kanshebber Daniel Day-Lewis, voorgedra
gen voor zijn rol in Gangs of New York, wei
gert te komen en ook de Spaanse regisseur
Pedro Almodóvar (genomineerd voor Hable
con ella) blijft liever thuis. De Oscar-win
naars mogen in hun dankwoord overigens
geen uitspraken over de oorlog doen.
De uitreiking is zondagnacht vanaf twee
uur op de Engelse zender BBC te volgen.
Het NCRV-radioprogramma Nachtlicht
volgt de uitreiking in Hilversum met een
groep Nederlandse filmjournalisten. Zij
voorzien de hele ceremonie op Radio 1
rechtstreeks van commentaar.
'Oom Oscar*
Het verhaal dat het meeste terugkomt
over de herkomst van de naam Oscar, is
dat van de koffie mevrouw die de direc
tiekamer van de film vakvereniging Aca
demy of motion pictures arts and scien
ces binnenliep en een Academy Award
(de eigenlijke naam) zag staan. Een
beeldje van een statige ridder, zwaard in
de hand, staand op een filmblik met vijf
spaken, symbolisering van de produc
tie-elementen van de filmindustrie.
Goudglanzend stond hij op het bureau.
„Goh, da's net mijn oom Oscar", zei ze
en liep weg. En gaf daarmee een bij
naam aan een beeldje dat nooit meer
anders heeft geheten.
de eerste (15) beeldjes uitgereikt. Het alleral-
lereerste ging naar ene Emil Jannings, een
half-Duitse acteur die hem kreeg voor The
last command, en dezelfde avond nog de
boot naar huis moest halen zodat hij voor
aan in de rij mocht staan.
De vele aandacht van de pers verraste de
Academy, waarop de volgende uitreiking
heus op de radio kwam. Vanaf 1953 werd
het feest op tv uitgezonden; in 1990 tekende
het honderdste land in op de uitzending.
Nu zitten driekwart miljard mensen voor de
buis en is het vrijwel jaarlijks de best beke
ken uitzending ter wereld.
Alles draait om het beeldje. De naam 'Oscar'
verscheen in 1934 in de pers, vijf jaar later
gaf de Academy de strijd op en nam de bij
naam officieel over. Het ontwerp is van Ce-
dric Gibbons, uitgevoerd door beeldhouwer
George Stanley en geproduceerd door fabri
kant RS Owens. Aanvankelijk was het beeld
je van brons, maar tussen 1940 en 1945 was
dat metaal ergens anders voor nodig en
werd Oscar van gips. Tegenwoordig is hij
van een legering cfie britannium heet, met
een 24-karaats vergulde buitenlaag.
De beeldjes worden eigendom van de win
naars, maar deze mogen ze niet verkopen
zonder toestemming van de Academy. Ster
ken de Academy heeft het eerste kooprecht,
voor de vastgestelde prijs van een enkele
dollar. De echte kostprijs is 18.000 keer zo
veel.
Het maken van een beeldje duurt anderhal
ve week. Er zijn er 2455 in omloop, ze zijn
sinds 1949 genummerd, met als start num
mer 501. De fabricage loopt een jaar vooruit
en dat is maar goed ook, want op 10 maart
2000 werden er 55 gestolen. Vuilnisman
Willy Fulgear vond een paar dagen later 52
beeldjes terug en verdiende daarmee een
vrijkaartje plus applaus.
En daarmee is hij een van de weinige 'gewo-
De Nederlandse film Zus zo is
een van de vijf kanshebbers in de
categorie niet-Engels gesproken
speelfilms. Het kan in 25 jaar tijd
de vierde keer worden dat een Ne
derlandse speelfilm die Oscar pakt,
een score zoals in deze periode
door geen enkel ander land is ge
haald. Maar de kans dat 'Zus zo',
geregisseerd door Paula van der
Oest, werkelijk wint als 'best
feature film, foreign language' lijkt
klein.
Nederland won in 1986 met De
aanslag, van Fons Rademakers, de
race van 1995 werd gewonnen met
Antonia, van Marleen Gorris en
twee jaar later was het weer prijs
met Karakter, van Mike van Diem.
Te bedenken dat er ook nog Os
cars zijn veroverd met korte docu
mentaires van Bert Haanstra {Glas,
1959) en Charles Huguenot van
der Linden {Deze kleine wereld,
1973) en met animatiefilms van Co
Hoedeman Zandkasteel1977),
Börge Ring {Anna Bella, 1985) en
Michael Dudok de Wit {Vader
dochter, 2000), dan is haast con
cluderen dat Hollywood een zwak
heeft voor de Nederlandse cinema.
Dat wil zeker niet zeggen dat Paula
van der Oest de onderscheiding
cadeau krijgt. Er is ook een dosis
geluk voor nodig. Dat heeft Van
der Oest al voor een deel gehad
doordat de Spanjaarden verzuim
den om Hable con ella in te zen
den. Tegen die sublieme film van
Pedro Almodovar (drie jaar gele
den winnaar met Todo sobre mi
mad re) zou 'Zus zo' het gega
randeerd hebben afgelegd. Bij de
Golden Globes, waar 'Hable con
ella' wél mee deed, werd er
prompt gewonnen. Bij de Oscars is
de Spaanse film toch nog terecht
gekomen via een omweg, maar
staat dan alleen genomineerd voor
beste regie en beste scenario.
'Zus Zo' heeft vier concurrenten:
de Mexicaanse film El Crimen del
PadreAmaro (van Carlos Carrera),
de Chinese film Hero (van Zhang
Yimou), de Finse film The man
without a past (van Aki Kaurisma-
ki) en de Duitse film Nirgendwo in
Afrika (van Caroline Link). Van der
Oest start op de achterste rij. Haar
film heeft het in eigen land slecht
gedaan maar ook de Amerikaanse
critici zijn er allerminst kapot van.
Op de internetsite Rotten Toma
toes, waarop Amerikaanse filmre
censies worden geïndexeerd, haalt
Zus zo een percentage van
slechts 33 procent positief (op ba
sis van 9 recensies). Ook belangrij
ke bladen waren ronduit negatief.
Dan mag het een wonder heten
dat 'Zus zo' een Oscarnominatie
heeft gekregen en wellicht is dan
het tweede wonder - het winnen -
óók mogelijk. Bij Rotten Tomatoes
haalt intussen de Mexicaanse film
een score van 63 procent positief
(op 71 recensies). De Finse film
haalt 86 procent (op 14 recensies)
en de Duitse film 93 procent (op
27 recensies). Alleen de Chinees
Een gigantisch Oscar-beeld wordt bevestigd aan het Kodak Theatre in Los Angeles
bouw worden zondag 's werelds beroemdste filmprijzen uitgereikt. Foto: AP/Nick
ne' burgers die de ceremonie meemaakten.
De ruim drieduizend kaartjes zijn uitslui
tend voor genomineerden en Academy-le-
den. Ander publiek kan uitsluitend loten
naar plaatsen voor de tribunes buiten, waar
ze het binnenschrijden van de sterren kun
nen zien, met de - een attractie op zich -
spraakmakende mode-creaties.
Voor tien mensen is een wat bizarre rol
weggelegd: zij zijn stoelenvullers. Zodra een
ster opstaat om de neus te poederen, wordt
die lege stoel onmiddellijk bezet omdat het
anders op tv geen gezicht zou zijn, aldus de
organisatie.
Bekend zijn sommige grote verliezers:
Hitchcock heeft er nooit een gekregen, Tom
Cruise ook niet, Citizen Kane, officieel de
beste film aller tijden, kreeg er
ETviel geheel buiten de prijzen.
The color purple ondanks
niets kreeg, vloog een
Spielberg meteen naar Hawaï om
len. Aan de hotelbar werd hij
groet door een ober die Oscar
Alles, alles weten we, behalve wie
mende Oscars krijgen. Twee
PricewaterhouseCoopers, sinds 193
ciële stemmenteller, weten het omi
roemruchte enveloppen vullen (een
ingevoerd sinds 1940, omdat het jas
de LA Times in een speciale avonde
embargo had doorbroken).
Max Steenberghe
Een scene uit de genomineerde Nederlandse film 'Zus 8< zo' van Paula van der Oest. Foto: ANP
pakt de volle 100 procent, zij het
op basis van slechts 6 recensies.
Als de zevende negatief zou uitval
len, zakt de score meteen naar 86
procent.
Mocht Paula van der Oest de Aca
demy Award mislopen, dan kan ze
troost putten uit de gedachte dat
de Oscars weinig geluk hebben ge
bracht aan Nederlandse winnaars.
Fons Rademakers maakte nog één
film, het volledig geflopte The rose
garden, waarna hij een punt zette
achter zijn carrière. Marleen Gorris
maakte drie kleine films - Mrs.
Dalloway, The Luzhin Defence en
i
t
Carolina - die
kregen. En sinds zijn
winst met 'Karakter'
jaar wachten op
nieuwe film van
Pieter van U'erop
fen in één handomdraai Frankrijk en
de Lage Landen op.
Alleen mensen, chimpansees en
bonobo's, de pygmeeënversie van
deze primaat, roeien de eigen soort
uit. Andere gewervelde dieren zijn
verstandiger. Die volstaan met
onderling toebrengen van her
stelbaar lichamelijk leed. Nu de
aanstaande oorlog in Irak
de deksels doet dansen op
de pannen, dacht ik weer
aan mijn trapauto uit
1939. In de hongerwin
ter van 1945 heeft mijn
vader hem geruild voor
aardappelen. Tranen
met tuiten huilde ik.
Een boerenjongen
moet nog veel plezier
hebben gehad van
mijn auto zonder spa
ken. Wisten zij veel in
de Hoekse Waard.
