'Een stukje van je hart breekt af
I
j
REGIO
'Gekozen burgemeester? Verspilling van geld, talent en reputatif
'Een referendum over Groen en een paard was spannender gewe
WOENSDAG 19 MAART 2003
NAVRAAG
Nederland is uit de toptien van sportlanden gevallen. Van de achtste
positie in het medailleklassement bij de Olympische Spelen in Sydney
is Oranje gezakt naar
'Financiering topsport de ««"«ende plaats,
o r l gerekend naar de
prestaties bij de laat
ste wereldkampioen
schappen in de olympische sporten. Reden tot bezorgdheid voor de
volgende Spelen in Athene? Navraag bij PETER BLANGÉ uit Oegst-
geest, recordinternational volleybal en voorzitter van de atletencom-
missie van NOC'NSF.
is nu de grootste zorg'
Hoe kijkt u aan tegen deze val van Ne
derland?
„Die kun je op twee manieren interprete
ren. De eerste is door te kijken naar het
medailleklassement. Daarin is Nederland
inderdaad minder succesvol na de laatste
WK's. Oorzaak daarvan kan zijn dat atle
ten rekening houden met Athene 2004,
omdat ze daar willen pieken. Een ander
punt is dat de topsport-index juist is ge
stegen. Nederland heeft beter gepresteerd
als het gaat om klasseringen bij de
topacht. Dus in de breedte groeien we. Al
leen dat laatste stapje naar de topdrie ont
breekt nog. Maar dat is geen reden tot be
zorgdheid. Er is wel reden tot bezorgdheid
over andere zaken."
Zoals?
„De financiering. Topsport en begeleiding
kosten nogal wat en de overheid is niet meer zo scheutig nu het
economisch wat minder gaat. Er wordt aan alle kanten bezuinigd
en het was in de sport al geen vetpot. Een kleine toplaag kan zich
zelf bedruipen, maar negentig procent van de sporters is afhanke
lijk van de financiële steun van het fonds voor topsporters. Zij krij
gen minder dan het minimumloon en nu is die laag ook nog eens
breder geworden. Het is er allemaal nog wel, maar de druk wordt
groter."
U noemde ook de begeleiding?
„Ja. Ook aan de technische en medische begeleiding hangt een
prijskaartje en ook daarop wordt bezuinigd. Dan moeten er keuzes
worden gemaakt. De tumploeg was afgelopen weekeinde voor een
wereldbekerwedstrijd in Parijs zonder fysiotherapeut. Daar was
geen geld voor."
Er moet dus meer geld komen?
„Ja. Waar het vandaan komt is om het even, als je maar een voor
honderd procent acceptabel programma kunt draaien. Negentig
procent is niet voldoende, want er is altijd wel iemand die het wel
honderd procent doet. En in de sport gaat het om details."
Dus toch pessimistisch voor de volgende Spelen?
„Nee. In Sydney ging het heel goed met 25 medailles, maar dat
kwam vooral door Pieter van den Hoogenband, Inge de Bruijn, Le-
ontien van Moorsel en Anky van Grunsven. Die score zal in Athene
moeilijk te evenaren zijn, maar het is niet onmogelijk. Dat er nu
aan de bel wordt getrokken over de 'val' van Nederland en de fi
nanciën, moet je ook meer zien als een signaal aan de politiek.
Sporters zijn nooit tevreden en dat is een hele goede eigenschap."
tekst: Paul de Tombe foto: ANP/Toussaint Kluiters
UIT DE ARCHIEVEN
Karin van den Bogaard schrijft boekje over de ondragelijke keuze tussen leven en dood
Jarenlang werkte Karin van den
Bogaard uit Nieuw-Vennep,
schrijver van 'Geen wiegje,
geen luiers (het vervolg)' op de
kinderafdelingen van het VU
ziekenhuis. Ze zag en voelde er
!^- vreugde maar ook veel verdriet,
onmacht en wanhoop: „Die
koppies van zieke, al dan niet
gehandicapte, kinderen op weg
naar hun zoveelste operatie zal
ik nooit vergeten," vertelt ze.
„Ik heb gezinnen zien ontwrich
ten."
Van den Bogaard twijfelde dan
ook niet toen ze in 1990, op
38-jarige leeftijd, gewenst
zwanger raakte en een vrucht
waterpunctie uitwees dat het
kindje in ieder geval het
Down-syndroom zou hebben.
„Ik wist dat ik de zwanger
schap wilde afbreken. Ik wist
dat ik het niet zou kunnen op
brengen en dat ik het mijn an
dere drie kinderen en ons ge
zin niet aan wilde doen, maar
toch. Het was de zwaarste be
slissing die ik ooit moest ne
men. Als je ervoor kiest om
een gewenste zwangerschap af
te breken, breekt een stukje
van je hart af dat nooit meer
aangroeit."
Met dertien weken werd Van
den Bogaard gecuretteerd. „Ik
ging zwanger het ziekenhuis in
en stond een paar uur later
met lege baarmoeder weer
buiten. Die dag staat in mijn
geheugen gegrift. Rationeel
stond ik achter mijn keuze
maar emotioneel stortte ik in.
Ik voelde zoveel pijn en on
peilbare wanhoop."
Tijdens een helder moment
plaatste Van den Bogaard een
oproep in de Libelle waarin ze
contact zocht met lotgenoten.
„Mijn brievenbus puilde wer
kelijk uit van de brieven." Van
den Bogaard besloot de aan
grijpende verhalen in eigen
beheer te laten bundelen:
„Het boek is uit nood geboren.
Als herkenning en erkenning
voor mensen die dezelfde keus
moesten maken en om ze het
gevoel te geven dat ze niet de
enige zijn."
De VU Uitgeverij gaf het boek
in 1994 uit waarna het in en
kele jaren tijd uitverkocht
raakte. De vraag rees: "Wat nu?
Van den Bogaard: „Herdruk
ken had geen zin. Er was te
veel veranderd. De medische
wetenschap had niet stil geze
ten en het internet was er als
medium bijgekomen. Mensen
bleven maar vragen of het
boek nog bestond en waar ze
het konden kopen. In overleg
met de uitgever werd daarom
besloten een hele nieuwe ver
sie te maken."
In 'Geen wiegje, geen luiers
(het vervolg)' zijn nieuwe ver
halen opgenomen van ouders
die de onmenselijke keuze
moesten maken tussen leven
en dood. Verhalen over rouw,
intens verdriet en machteloos
heid. Naast deze verhalen zijn
er informatie over hulpverle
ningsinstanties als 'Lieve En
geltjes', uitvaartverzorging en
een uitgebreide verklaringslijst
van medische termen in opge
nomen. „Ik wil mensen mon
diger maken en ze laten weten
wat de mogelijkheden zijn. Je
bent in zo'n kwetsbare positie
dat er dingen kunnen gebeu
ren waar je later misschien
spijt van krijgt."
Heeft ze zelf spijt? „Nee, spijt
heeft geen zin. Net als de
mensen in het boek sta ik vier
kant achter de door mij geno
men loodzware beslissing."
Van den Bogaard heeft haar
zoontje Humpie niet kunnen
begraven. „Hij is terechtgeko
men bij het ziekenhuisafval.
Afgrijselijk, maar dat ging toen
helaas zq. Mijn baarmoeder,
die er kortgeleden uitmoest,
heb ik wel begraven. De gy
naecoloog reageerde verbaasd
op mijn verzoek, maar stemde
gelukkig toe. Ik heb het 'eerste
huis van mijn vier kinderen' in
de duinen begraven. Weer te
ruggegeven aan de natuur."
'Geen wiegje, geen luiers. De
rouw over het onzichtbare
kind (het vervolg),door Karin
van den Bogaard. ISBN
9053838457. Een uitgave van
de VU Uitgeverij. Verkoopprijs
€15,00.
Monique van Drunen
Karin van den Bogaard: „Mijn baarmoeder - het eerste huis van mijn vier kinderen - heb i
duinen begraven." Foto: United Photos de Boer/Poppe de Boer
KLANKBORD
ANNO 1978, maandag 20 maart
LEIDEN - Een felle uitslaande brand heeft in de nacht van zaterdag
op zondag het pand aan de Lange Mare 114 volledig verwoest. Twee
aangrenzende panden (Lange Mare 116 en Van der Werffstraat la)
werden voorlopig onbewoonbaar door instortingen, rook- en water
schade. Modezaak Waals aan de Haarlemmerstraat liep door de rook
ontwikkeling ook een zeer aanzienlijke schade op. De totale schade
was vanochtend nog niet bekend, maar bedraagt - volgens een ruwe
schatting - meer dan 1.000.000 gulden.
De brand ontstond rond half vier 's nachts in de kapperszaak op de
benedenverdieping van het pand Lange Mare 114. Al knallend (door
de hitte explodeerden talrijke bussen met haarlak) breidde de brand
zich snel uit naar de
hoger gelegen ver
diepingen, die spoe
dig in lichterlaaie
stonden.
De Leidse brandweer
was onmiddellijk na
de melding van de
brand met een auto
spuit en een ladder
wagen aanwezig.
Een tweede ladder
wagen kwam direct
daarna. Volgens de
brandweer heeft het
niet veel gescheeld
of alle panden tus
sen de Van der
Werffstraat en de
Haarlemmerstraat -
waren een prooi van
de vlammen gewor
den.
De Leidse brandweer
was met man en
macht in touw om
de brand binnen de
perken te houden.
Foto: archief
Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t-n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, C.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5 '5° 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HEX Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
8eeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV. Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
De meningen over de stelling
'Het Leidse burgemeestersrefe
rendum was een groot succes'
zijn verdeeld. Een kleine meer
derheid (57 procent) van de be
zoekers van de LD-internetsite
kan haar ondersteunen. Iets
minder dan de helft vindt het
referendum helemaal niet zo
geslaagd. Een greep uit de re
acties.
Jurrien Relker, Leiden: „On
eens. Ten eerste weet nage
noeg geen Leidenaar waar de
beide heren voor staan, ten
tweede weten de heren dat
zelf waarschijnlijk niet eens
en ten derde zal de bevolking
altijd tegen de gevestigde orde
stemmen. We hebben dat ge
zien bij het referendum over
de sloop van het huis voor ap
partementen een paar jaar ge
leden, waarbij de Leidse be
volking tegen een bouwver
gunning stemde, een besluit
dat miljoenen heeft gekost.
Maar men wilde zeker niet
voor het voorstel van de ge
meenteraad stemmen. En dus
stemt men tegen. Groen had
natuurlijk al de voorkeur ge
kregen van de gemeenteraad
en dus kon je van tevoren be
denken dat hij dit referendum
zou gaan verliezen. Willekeu
rig welke tegenstander er ook
zou zijn geweestl En daarmee
is de totale overbodigheid van
de gekozen burgemeester ook
bewezen! Gekozen burge
meester? Verspilling van geld,
talent en reputaties."
E. Sitinjak, Leiden: „Oneens.
Dat we op zo'n manier een
goede burgemeester moeten
kiezen is nu niet bepaald mijn
idee van een democratie. Een
Iets meer dan de helft van de deelnemers aan onze internet-opi-
niepeiling vond het burgemeestersreferendum een groot succes.
Foto: GPD/Hans Broekhuizen
groepje 'hoge heren' selec
teert eerst de 'juiste' perso
nen. Vervolgens kunnen we
kiezen tussen iemand die
door de pers is afgebrand en
dus nooit een eerlijke kans
heeft gekregen en iemand die
door zijn partij gevraagd is te
solliciteren en tot voor kort bij
wijze van spreken niet eens
wist waar Leiden lag.
Ik hoop dat de heer Lenferink
niet te veel tussen de mensen
gaat staan, want Leiden dees:
het Leidse bestuur) heeft
meer iemand nodig die boven
hem staat. Want laten we wel
zijn, het heeft de afgelopen ja
ren (met uitzondering van de
periode Lemstra - petje af)
meer op een kleuterschool
dan op een volwassen bestuur
geleken.
Ondanks alles wens ik de heer
Lenferink veel wijsheid en
daadkracht toe en een goede
tijd in Leiden want de Leide-
naars hebben toch allemaal
het beste met hun stad voor."
Robbert van Cleef, Leiden:
„Natuurlijk was het geen
groot succes. Het had alleen
alsnog een succes kunnen
worden als er na de mislukte
voordracht van Groen twee
nieuwe kandidaten waren
voorgedragen. Het was na alle
negatieve publiciteit rond
Groen te verwachten dat Len
ferink zou winnen. Leiden
was 'ontgroend'. Feitelijk had
Lenferink geen concurrentie.
Een slimme zet van de Leidse
PvdA om toch een partijge
noot als burgemeester te krij
gen. Lenferink is door 'de par
tij' gevraagd te solliciteren.
Wie zou dat nou geweest zijn?
A.J.Bosch, Hazerswoude-
Dorp: „Eens. Het was gewoon
een echte verkiezing met een
leuke campagne."
Margje Vlasveld: „Ja, het is
een succes, want de bevolking
heeft de kans gekregen zelf
een voorkeur uit te spreken.
Zonder referendum hadden
we een andere burgemeester
gehad, dus er is wel degelijk
bijgestuurd door de kiezers.
Het referendum heeft wel een
hoop geld gekost, maar dat is
kennelijk de prijs die een ar
rogant stadsbestuur moet be
talen om de burgers tevreden
te houden."
Caspar van Woensel, Leiden:
„Bij het burgemeestersrefe
rendum heb ik mijn stem on
geldig laten verklaren uit pro
test tegen een referendum in
deze opzet: het was vlees
noch vis, er viel niets te kie
zen, en desondanks heeft Lei
den een nieuwe burgervader
gekozen.
Mijn bezwaren richten rich
allereerst op de (voor) selectie
van twee kandidaten uit een
grotere groep gegadigden. Het
is zonder twijfel democrati
scher om de burger ook bij
een raadgevend referendum
als dit alle keus te laten. Wan
neer men de burger die ver
antwoordelijkheid niet toe
vertrouwt, zal het overigens
vermoedelijk in het geheel
niet tot een referendum ko
men.
Daarnaast heb ik grote moeite
met het kiezen van een burge
meester die niet inhoudelijk
rijn standpunten kan en mag
verdedigen. Het enkele gege
ven dat de keuze voor kandi
daat A of B een bepaalde poli-
Het Leidse burge
meestersreferendum
was een groot succes
tieke kleur meebrengt, is on
voldoende voor een volks
raadpleging. Meer factoren
spelen voor de kiezer een be
langrijke rol, maar daarover
komt hij te weinig te weten
orti zijn keuze te kunnen be
palen. De huidige opvatting
over de rol van de burgemees
ter brengt mee dat de kandi
daten in de afgelopen cam
pagne terughoudend moesten
rijn met hun mening, wat niet
altijd even goed lukte, en
vooral veel glimlachten in de
camera.
Goedbedoeld, maar onzinnig,
dat moeten de kandidaten
zelf ook hebben ervaren. Vari
anten op de slagzin 'het gaat
niet om de vorm, maar om de
inhoud' schieten te binnen,
door Haagse politici in de
laatste verkiezingsrace voor
de Tweede Kamer zo vaak
verkondigd.
De Leidse volksraadpleging
was gedoemd om juist op dit
punt te stranden, en
men kunnen weten,
is het jammer dat e«
te onvolkomen insti
een uitslag geeft die
waarschijnlijk gevol;
worden, waarmee vi
goede verstaander ri
nadele van de kandii
gezegd.
Rest de vraag waarol
stem ongeldig heb h
klaren. Thuisblijven
uitgelegd als desinte
blanco stemmen als
hebben of kunnen v
van een uitgesproke
Wel naar de stembu
en de oproepkaart ii
maar vervolgens nie
men, was daarom v(
beste keuze. Overig<
de de voorzitter van
lokaal aanvankelijk*
ongeldige stem niet
was - die tijd was mi
komst van de stemc
toch voorbij?"
De nieuwe stelling g
onze demissionaire r
president die het de
weken flink voor zijr
krijgt. Na het stuntel
ga rita-debat twijfelt
partijgenoten openli
leiderschapskwalitei
zeker in oorlogstijd -
juiste man op de juil
De stelling waarop u
met maandag kunt 1
luidt:
Balkenende is (nog) 1
schikt voor het prem
Reacties via de post:
postbus 54, 2300 AB
via www.leidschdag
Annemarie de Jong (16) uit Voor
schoten, 4-vwo scholiere: „Op zich
mee eens. Het referendum heeft veel
aandacht getrokken. Alle landelijke
kranten hebben er over geschreven
en iedereen heeft de mogelijkheid
gehad om te kiezen. En er waren ook
veel mensen die him stem hebben
uitgebracht. Dat is toch een goede
zaak; zo'n referendum versterkt de
democratie. Als ik in Leiden had ge
woond en zou mogen stemmen, had
ik meegedaan aan het referendum.
Natuurlijk, stemmen is een recht,
daar moet je gebruik van maken.
Een burgemeester is belangrijk voor
een stad, uiteindelijk is het toch een
soort 'hoofd van de
stad'. Wel jammer dat
er maar twee kandi
daten waren. Als je
de een niet goed
vindt, moet je wel op
de ander stemmen."
Reinier Verbeek (37) uit Leiden, ar
chitect: „Het was het maximaal
haalbare succes, omdat de beste van
de twee heeft gewonnen. Een grote
beperking van het referendum was
de keuze tussen slechts twee kandi
daten, van wie de ene een omstre
den verleden heeft. Op zich onge
looflijk dat de vertrouwenscommisie
die kandidaat weer naar voren heeft
geschoven. En dan krijg je als eind
resultaat een verpletterende over
winning van de andere kandidaat. Ik
denk dat je dat wel als commentaar
aan de vertrouwenscommissie moet
zien. Ze hadden ook een referendum
kunnen houden over
Groen en het paard
van de melkboer,
1 dan was het span-
nender geweest.
Lenferink heeft bij
ons thuis geslapen,
dus ik heb kunnen
kijken of ik op
hem wilde stem-
H men. Ik denk dat
het wel een goeie
■^^is."
Berend Stolk (48) uit Leiderdorp,
intensivecare-specialist in Dijkzigt-
ziekenhuis: „Het burgemeestersre
ferendum was alleen een succes
voor de winnaar. Voor de rest slaat
het absoluut helemaal nergens op.
Denkt men nu werkelijk dat bekend
is geworden wie meneer Lenferink is
of wie meneer Groen zou rijn ge
weest? Wat een onzin. Door een
paar dagen in Leiden te logeren
wordt echt niet duidelijk of men ge
schikt is. Ware dat wel zo, dan zou
dat slechts bewijzen dat men zelf, of
het ambt, niet zo heel veel voorstelt.
Het referendum is een namaakpro-
cedure, die het overigens wel wint
van de procedurefout.
Burgemeester Lenfe
rink: veel succes. U
wordt vast een ge-
weldige burgerva-
der, maar dat heeft
met het referendum
niets te maken."
Dennis Salman (30) uit Noordwijk,
lid Lijst Nieuwe Politiek mede
werker woningbouwcorporatie: „Ja,
dat kun je met recht zeggen. De be
volking heeft immers een doorslag
gevende stem gekregen in de keuze
tussen Groen en Lenferink. Dat is
nou democratie! Hier kunnen ande
re steden en dorpen een voorbeeld
aan nemen Wel schandalig dat
Groen en Lenferink een door de ge
meente gesponsorde campagne
hebben mogen voeren. Dat kostte de
gemeenschap maar liefst 10.000 eu
ro. De volgende stap zou moeten
rijn dat de burgemeester partij-onaf
hankelijk wordt en dat iedere burger
het recht heeft om te solliciteren.
Dat is de enige manier
om te bereiken dat de
.1 burgemeester weer
W gm mJ een burgervader
wordt die zich betrok
ken voelt bij zijn
woon- en leefomge
ving en niet uit is
op het maken
van carrière."
Nancy Knijnenburg (34) i
beveiligingsmedewerkstt
baltrainster damesselecti
SJCNoordwijk: „Natuurlij
burgemeestersreferendur
succes. Niet alleen door h
stemmen dat is uitgebracl
ook door het feit dat de bi
recht van meningsuiting 1
hanteerd. Wat is nou moe
burgemeesterskeuze vooi
kunnen beïnvloeden? Hel
zo'n fraai politiek spelletje
we altijd maar vanaf de zi
ten toekijken en dan maa
politiek-Nederland het 'gi
Nu konden we flink in de
meeroeren en nagenoeg c
zegje doen. Ik vond
het super! Dit moet
bij meer dingen ge
beuren, wat mij be
treft."
UCgl
