oorlog weer inschakelen BUITENLAND Fase van de diplomatie is al lang voorbij Blishl VN na. Oeverloos Wereldwaterforum lost weer weinig op 'Ongepaste' interviews ergeren Republikeinen Geheime diensten VS voelen druk over Irak Connecties Bin Laden in Brazilië bevestigd 'Verband moord Djindjic en Milosevic' 'Ziekte waart wereld rond per vliegtuig' p herroept iluit Krekar Mullah Krekar hoeft wegen niet snel te verla te politie en immigratie- besloten eerder Krekar, [van de radicale Iraaks- che organisatie Ansar „i, de vluchtelingenstatus ,iemen. Ze beschouwen Js een gevaar voor de na- e veiligheid, en gaven je gebruikelijke drie we- i te vertrekken. Dat be- >u zijn herroepen omdat Jc 'niet gewoon' is. Noor- m heeft een Jordaans uitle- [gverzoek nog in beraad, t door de VS verdacht kTorisme, werd in januari je maanden detentie door dand uitgezet naar Noor- i, waar hij sinds 1991 als ;ling woont. istan pakt lid laeda-top op iad - Pakistan heeft op- ;en belangrijk lid van al- i opgepakt. Het gaat om rokkaan Yasir al-Jazeeri, :rdag in Lahore is aange- Hij staat op de FBI-lijst >st gezochte terroristen, worden gepakt dankzij itie van de onlangs aan- len derde man van al- Khaled Sjeik Moham- 1-Jazeeri is volgens Is- id niet zo belangrijk als led, 'maar toch een ijke vis'. Hij zou contac- ?n cellen onderhouden, >kken zijn bij de zakelij- igen van al-Qaeda. Bij statie had hij laptops >ms bij zich. Deskundi- iberen die nu te kraken. ie Antwerpen it hoger op rpen - De socialisten in [pen hebben de strijd d rond de opvolging van genieester, die wegens nel van het college opstappen. De landelijke ter van de socialistische atrick Janssens, vertelde 0 vandaag dat hij ontslag om zich helemaal aan rgemeesterschap te kun- jden. Maar de liberalen ook vast aan hun kan- Hugo Coveliers. Libera- socialisten zijn op elkaar rezen, omdat anders leerderheid in de ge- •raad is. Niemand wil tot samenwerken met het nrechtse Vlaams Blok, ran de 55 zetels heeft. ;ië dreigt VS blokkades 1 België weigert het aanse leger toegang tot ndgebied als de VS zon- in van de VN een oorlog leginnen. Dat zei minis- defensie Flahaut giste- VS vervoeren nu veel el uit Duitsland via de I ran Antwerpen naar de jaar dat is straks mogelijk en. Een oorlog zonder idaat is volgens Flahaut en dus kan België dan ger toestemming geven transporten. Ameri- vliegtuigen mogen dan l meer over België vlie- at zijn de consequenties rika zichzelf buiten de tionale rechtsorde aldus Flahaut. Hen grijpen Ijlt in Bangui De leider van de rebel- Centraal-Afrikaanse ek, Francois Bozizé, zelf gisteren in de ad Bangui uitgeroepen ident. Bozizé kondigde ing van het parlement, van de regering en op- jvan de grondwet aan. t ook in het hele land de lok ingesteld. Bij de ep zouden zeker acht l zijn omgekomen. De op de dag dat pre- atassé wilde terugkeren [conferentie in Niger. tig werd bij de lan- Bangui beschoten, en t besloot verder te vlie- r buurland Kameroen, lopen jaren waren er di- igingen tot staatsgreep tnisch verdeelde Mid- ikaanse land. dozer Israël dt activiste ïn Amerikaanse vre- ste is gisteren in de Ga- omgekomen, toen ze len door een bull- i het Israëlische leger, achten spreken over renswaardig onge- i eisten een onmid- aderzoek naar het 'tra- jjcident'. De 23-jarige "arey protesteerde in gen de verwoesting van fee huizen. Zij wierp pr het voertuig, zo meld- ijnen en andere Ame- B activisten. In het zie- Iconstateerden artsen Iverwondingen aan l"|]iedel en borst. Elders in istrook werden gisteren ptijnen gedood door Is- troepen. maandag 17 maart 2003 door onze correspondent Ans Bouwmans washington/gpd - Opnieuw heeft de Amerikaanse president Bush de internationale gemeen schap gisteren een ultimatum gesteld. Tot en met vandaag krij gen de weigerachtigen in de Vei ligheidsraad de tijd om zich als nog achter de Verenigde Staten te scharen, anders kiest hij zon der hen de kortste weg naar een oorlog in Irak. Om te onderstrepen dat dit des ondanks geen Amerikaans avontuur op eigen houtje wordt, omringde Bush zich met maar liefst drie Europese regeringslei ders - van Groot-Brittannië, Spanje en Portugal - voor zijn allerlaatste waarschuwing aan Irak en de wereld. En er werd een symbolische lokatie geko zen voor het crisisberaad: een Amerikaanse luchtmachtbasis op de Portugese eilandengroep de Azoren, middenin de Atlanti sche Oceaan die de Verenigde Staten scheidt van Europa. De topontmoeting was door de veiligheidsadviseur van Bush, Condoleezza Rice, al omschre ven als 'het moment van de waarheid'. Dat werd nog even 24 uur opgeschoven, maar veel verschil zal dat niet maken. Bush, de Brit Tony Blair en de Spanjaard José Maria Aznar doen er alles aan om de wereld maar te kunnen tonen dat ze tot het uiterste gaan om tot consen sus te komen. Maar er valt niet aan de conclusie te ontkomen dat eenheid alleen te bereiken is op hun voorwaarden. De onderhandelingen in de Vei ligheidsraad over de Brits/Amerikaans/Spaanse reso lutie die het licht op groen moet zetten voor oorlog in Irak leid den vorige week tot niets. En er is geen enkele reden om aan te nemen dat het ultimatum van Bush daar iets aan zal verande ren. Er is uitsluitend een theore tische kans dat alsnog een reso lutie wordt aangenomen in de lijn van wat de VS, Groot-Brit tannië en Spanje wensen: een kortstondig ultimatum aan Sad dam Hussein, onder dreiging van gewapend ingrijpen. Het moment van de waarheid is al gepasseerd, ook al hebben de drie landen gisteren besloten het idee van een 'tweede' reso lutie pas na 24 uur te laten va ren. Ze waren officieel bijeen ge komen om diplomatie nog een laatste kans te geven. Dus dat was ook het officiële resultaat, ook al is er bijna niemand die een cent geeft voor deze poging om de impasse te overbruggen. Ondanks het veelvuldige ge bruik van het woord 'als' waar het om de naderende militaire interventie ging, leek er bij de regeringsleiders nauwelijks nog sprake van een psychologische barrière. Een oorlog tegen Irak is een kwestie van morele moed, en je moet staan voor wat je zegt, zei Bush. Meer discussie leidt alleen maar tot meer uit stel, zei Blair. En Aznar zei dit weekeinde in een interview de tweede resolutie juridisch niet noodzakelijk te vinden. En er werden veel mooie woorden ge wijd aan al het goeds dat de be vrijding van Irak zou brengen. De topontmoeting leek vooral bedoeld als extra mogelijkheid om eensgezind voor het oog van de camera's het verlaten van het VN-pad te verantwoorden. De regeringsleiders zijn zich terde- Enkele van de 8.000 soldaten uit Oman maken zich in de Koeweitse woestijn op voor wat komen gaat. Foto: Reuters/Chris Helgren ge bewust van de negatieve pu blieke opinie in Europa en het Midden-Oosten. Saddam Hus sein had misschien geluisterd als de sterke en gemeenschap pelijke boodschap die de Ameri kanen en Britten nastreefden er was gekomen, zei Blair. Hij en Aznar benadrukten het grote belang dat ze hechten aan washington/ap - Twaalf repu blikeinse parlementsleden in de Verenigde Staten hebben kritiek geuit op journalisten die 'hoogst ongepaste' vragen hebben ge steld aan Amerikaanse soldaten. In een brief aan minister van defensie Rumsfeld stelden zij het meesturen van journalisten met Amerikaanse troepen ter discussie. Parlementslid Cliff Stearns haalt als voorbeeld de interviews aan van ABC Afews-joumalist Peter Jennings, die Amerikaanse sol daten in Koeweit vroeg om stil te staan bij hun grootste angsten en zorgen. „En dat op een na tionale omroep. Aangezien een aantal van ons oorlogsveteranen zijn, kennen wij de offers die horen bij de militaire dienst, zo als het verlies van levens. Onze jonge soldaten hoeven niet aan die mogelijkheid herinnerd te worden." Meer dan zeshonderd journalis ten trekken mee op met de Amerikaanse troepen. Deze 'bij gesloten' journalisten moeten zich daarbij aan een aantal re gels houden, zoals het geheim houden van reddingsoperaties en het niet onthullen van ge zichten of namen van gesneu velden. ABC liet weten dat Jen nings geen bijgesloten journalist is en gewoon zijn werk doet. In de brief wordt Rumsfeld ge vraagd uit te leggen hoe inter views over de dood op het slag veld leiden tot een beter begrip bij het volk. Ook mag Rumsfeld uitleggen waarom stukken in de media niet worden onderworpen aan een veiligheidsonderzoek of censuur. Belgrado - Honderdduizenden volgen de begrafenisstoet van de vermoorde Servische premier Djindjic, zaterdag in Belgrado. Bij de jacht op de moordenaars is de politie gestuit op een verband met de familie Milosevic. Leden van een verdachte bende zijn vrienden van Marko Milosevic, die na de val van zijn vader Slobodan en diens uitlevering aan het Joegoslavië-tribunaal naar het buitenland is gevlucht. Dat meldt de krant 'Danas' uit Belgrado vandaag. Tot nu toe zijn in Servië 307 verdachten opgepakt. De partij van de vermoorde Servische premier heeft gisteren de voormalige Joegoslavische minister van binnenlandse zaken Zoran Zivkovic voorgedragen als Djindjic' opvolger. Het parlement moet de be noeming goedkeuren. Zivkovic wordt ook tijdelijk voorzitter van de Democratische Partij (DS). De keuze voor Zivkovic onderstreept de standvas tigheid waarmee de regerende partij de door Djindjic doorgevoerde economische en politieke hervormingen wil voortzetten. Foto: AP/Srdjan llic de transatlantische relatie. Blair sprak over zijn overtuiging dat Europa en de VS elkaar terzijde moeten staan om de grote pro blemen van deze tijd het hoofd te bieden. Dat Bush vrijdag aan kondigde binnenkort het vre desplan voor het Palestijns-Isra- elische conflict te zullen komen, was evenmin toeval. genève/vervolg voorpagina - De eerste symptomen van SARS doen denken aan een ernstige vorm van griep: hoge koorts, een droge hoest, benauwdheid en spierpijn. Maar daarna treedt een ernstige vorm van longont steking op, soms met huiduit slag en diarree, die vooralsnog onbehandelbaar is. De meeste patiënten overleven wel, maar het probleem met SARS is dat het nog besmettelij ker is dan de bekende influenza (griep). De incubatietijd is twee tot zeven dagen. Het gros van de besmettingen werd geconsta teerd onder het verplegend per soneel in ziekenhuizen in Zuid- Oost China, Hong Kong, Singa pore en Vietnam, waar de eerste patiënten werden opgenomen en overleden. Inmiddels zijn ook in Canada twee dodelijke slachtoffers ge vallen, een moeder en haar dochter die kort tevoren uit Hong Kong waren gekomen. Zes van hun familieleden zijn on middellijk geïsoleerd. De WHO heeft wereldwijd een waarschu wing doen uitgaan om vanwege de besmettelijkheid ieder ver dacht geval onmiddellijk in qua rantaine te plaatsen. Vietnam heeft al bijzonder strenge maat regelen genomen om verdere verspreiding tegen te gaan. Woordvoerder Dick Thompson van de WHO: „Dit is een slechte zaak. SARS is ontstellend be smettelijk, en waart de wereld rond per vliegtuig. We hebben er nog geen greep op, en moe ten voorlopig rekening houden met verdere uitbreiding." Het Amerikaanse Centers for Di sease Control (CDC) in Atlanta, een van de meest gerenom meerde epidemiologische in stellingen ter wereld, heeft een team specialisten naar Hanoi gestuurd, waar bloedmonsters van patiënten zijn afgenomen en naar Atlanta gevlogen in de hoop de SARS-verwekker te kunnen identificeren. Tot nu toe is erg weinig bekend over de ziekte. Zo is niet duide lijk of er een of meer haarden zijn die verantwoordelijk zijn voor de sterfgevallen. De ge neeskunde voorspelt dat een ge lijksoortige uitbarsting elke der tig jaar voorkomt. Omdat de laatste wereldwijde griepepide mie dateert van 1968-'69, met meer dan een miljoen doden, zou een nieuwe uitbarsting elk moment kunnen plaatsvinden. door onze correspondent Peter van Nuijsenburg Tokyo - Het lijkt het recept voor een geheide mislukking: een week lang 10.000 mensen - poli tici, activisten, bureaucraten en techneuten - loslaten op een thema dat zonder overdrijving oeverloos kan worden ge noemd: water. Tot zondag zul len ze zich tijdens het derde We reldwaterforum (WWF) in Japan in ruim 350 sessies buigen over zo'n 40 heikele onderwerpen. Al dat gepalaver zal vermoede lijk uitmonden in een even plechtige als nietszeggende slot verklaring, die de wereld de ernst van het probleem nog maals onder ogen brengt en zal oproepen tot daden om de za ken eindelijk eens aan te pak ken. Dat was zo bij de twee voorgaande bijeenkomsten - in Marokko in 1997 en drie jaar ge leden in Den Haag - en alleen de grootste optimisten geloven dat het dit jaar anders zal lopen. Van praatfestivals als het WWF profiteren vooral de horeca en het hotelwezen van de steden waar ze gehouden worden. De mensen in wier naam de spraakwaterval wordt uitgestort, schieten er zelden iets mee op. Een diplomaat van een ontwik kelingsland becijferde onlangs dat van de vele miljoenen die deze week in het peperdure Ja pan worden weggedronken, op gegeten en verslapen, een mid delgrote stad in de Derde We reld van waterzuiveringsinstalla ties kan worden voorzien. Niemand hoeft ervan overtuigd te worden dat het thema voor honderden miljoenen mensen letterlijk van levensbelang is. Bijna 1,5 miljard mensen leven nog altijd zonder schoon water. Dat bedreigt hun gezondheid. Meer dan twee miljoen mensen sterven elk jaar als gevolg van besmet water aan cholera. Het verziekt hun leefomgeving en ondermijnt hun toekomst en die van hun kinderen. Tijdens een vorige mammoet manifestatie, de Millennium conferentie van vorig jaar in Zuid-Afrika, werd besloten dat dit aantal in 2015 gehalveerd moet zijn. En zoals zo vaak drei gen de grote woorden te worden gevolgd door kleine daden. Dat was ook de boodschap van prins Wïllem-Alexander gisteren in zijn toespraak bij de opening. „Er gebeurt nog steeds te wei nig", zei hij. Twee recente rap porten van de VN zetten zijn woorden kracht bij. De situatie wordt steeds nijpender. In 2020 hebben we nog maar eenderde van de watervoorraad per per soon die we nu hebben. Een deel van het probleem kan opgelost worden door verspil ling tegen te gaan. Betere irriga tie bij de landbouw, die 75 pro cent van het water opslokt, en betere voorlichting zijn voor de hand liggende oplossingen die tijdens de bijeenkomst door ie dereen onderschreven zullen worden. Veel moeilijker ligt het bij plannen om het bedrijfsleven meer bij de watervoorziening te betrekken. Privatisering, tijdens het vorige WWF naar voren geschoven, is een ideologisch beladen begrip. Het riekt naar kapitalisme en winst maken. Het is daarom verdacht bij de actiegroepen, verenigd in het Blue Planet-pro ject, die vrezen dat de onderne mers vooral aan de eigen porte monnee zullen denken en niet aan de gebruikers. Water is vol gens hen een recht voor ieder een, niet iets waarvoor betaald moet worden. Maar het succes van projecten in bijvoorbeeld Zuid-Afrika, waarin overheden samenwer ken met ondernemers, heeft een groeiend aantal landen er van overtuigd dat dit een begaanba re weg is. Van belang zijn daar bij goede afspraken over de rol van het bedrijfsleven. Het kan niet de bedoeling zijn het de vrije hand te geven. Een ander controversieel onder werp is de relatie tussen water en milieu. Stuwmeren zijn een oplossing voor watergebrek, maar hun uitwerking op het mi lieu blijkt vaak funest. Dat zal de boer die afhankelijk is van dat water waarschijnlijk een zorg zijn. Maar voor ecologen, die aan de langere termijn denken, is het geen luxeprobleem. Dat zijn vraagstukken die in conferentiezalen oneindig be sproken kunnen worden, maar in de praktijk moeten worden opgelost. „Het doel van deze conferentie is actie, niet pra ten", zegt William Crosgrove van het organisatiecomité. „Dat hebben we al genoeg gedaan. Er moet nu worden gehandeld.". Bij het volgende WWF, dat on getwijfeld komt, zal iemand hem aan die woorden moeten herinneren. washington-bagdad/gpd-anp - President Bush zei gisteren de steun van de VN te zullen zoeken bij de wederopbouw van Irak, ook als de VS en Groot-Brittannië Irak binnentrekken zonder steun van de Veiligheidsraad. Daarmee zou de Veiligheidsraad in zijn ogen een deel van het respect kunnen terugwinnen, dat hij zou verliezen door zich niet achter de VS op te stellen. Bush uitte zich uitermate kri tisch over de opstelling van de Franse president Chirac. „Eén land heeft kleur bekend", zei hij over zijn eerdere belofte dat hij 'hoe dan ook' een stemming in de Veiligheidsraad wilde, opdat ieder lid het achterste van zijn tong moest laten zien. Hans Blix, het hoofd van de VN- wapeninspecteurs, zei in een re actie op het Azoren-overleg dat hij niet uitsluit dat hij nog een bezoek brengt aan Irak, maar liet ook weten dat de VN klaar stonden om de wapeninspec teurs op korte termijn uit Irak te evacueren. Blix is bezig met een nieuw rap port over wat Irak nog aan ont wapening moet doen. Volgens hem blijven de wapeninspec teurs zo lang mogelijk in Irak 'tot alle hoop op vrede is ver dwenen'. De Iraakse president Saddam Hussein heeft opnieuw ontkend dat zijn land over massavernieti gingswapens beschikt. Hij noemde de top op de Azoren 'een bijeenkomst van bandie ten', en zei bereid te zijn een oorlog over de hele wereld uit te vechten. Hij heeft zijn eigen land vast in vier militaire zones verdeeld, die onder het gezag van een van zijn zoons en een aantal vertrouwelingen komen te staan. Nu er steeds meer wordt gespe culeerd over een spoedig uitbre ken van de oorlog, nemen veel, landen maatregelen. Groot-Brit tannië adviseerde zijn burgers, diplomaten uitgezonderd, van daag om Koeweit meteen te ver laten. Amerika heeft een deel van haar diplomaten in Israël,, Syrië en Koeweit gezegd te ver trekken. Amerikaanse burgers moeten per direct uit Koeweit' weg. Duitsland heeft, in navol ging van andere landen, van daag zijn ambassade in Bagdad gesloten en alle Duitsers in Irak opgeroepen het land te verlaten. Waarnemers van de Verenigde Naties die de 200 kilometer lan ge Iraaks-Koeweitse grens in de gaten moeten houden, hebben vandaag hun inspecties afgebro ken. Ze stopten met alle opera ties in de gedemilitariseerde zo ne, en wachten verdere instruc ties af. Paus Johannes Paulus II heeft de Iraakse president Saddam Hussein gisteren dringend op geroepen gehoor te geven aan de eisen van de VN. Hij hield een van zijn vurigste pleidooien voor vrede tot nu toe, enkele uren voor het begin van de top conferentie op de Azoren. Hij vroeg de gelovigen te bidden dat 'leiders van alle partijen tot moed en een lange-termijnvisie worden geïnspireerd'. Volgens de paus hebben de lei ders in Bagdad de plicht volledig met de internationale gemeen schap samen te werken om ie dere reden tot gewapende inter ventie uit te sluiten. „Tot hen richt ik mijn dringende oproep: het lot van uw medeburgers heeft altijd de prioriteit." washington/anp - Amerikaanse inlichtingendiensten zijn niet in staat het Congres of het ministe rie van defensie specifieke infor matie te verschaffen over de hoeveelheid verboden wapens van Irak of waar die zouden zijn verborgen. Dit hebben regeringsfunctiona rissen en leden van het Congres aan The Washington Post ver teld. „Ze hebben alleen maar aanwijzingen en niets dat bewijs levert", zei een van de bronnen, die geregeld bij briefings van de inlichtingendienst CIA is ge weest. Inlichtingendeskundigen voelen zich klem gezet tussen de eis van het Witte Huis en het Penta gon dat zij moeten komen met informatie die de 'zaak' van de regering ondersteunt, en wat zij 'het gebrek aan harde feiten' noemen. Volgens de Washington Post vragen medewerkers van de in lichtingendiensten zich af of re geringsfunctionarissen zich schuldig hebben gemaakt aan overdrijving, omdat zij het Ame rikaanse publiek en andere lan den er zo graag van willen over tuigen dat Irak VN-afspraken over massavernietigingswapens schendt. „Zij zien een vrachtwagen die in verband wordt gebracht met ac tiviteiten rond chemische wa pens steeds weer verschijnen, en dan schatten zij in dat er ac tiviteiten zijn. Maar dat soort va ge dingen en de meeste andere informatie zouden in een rechtszaak nooit als bewijs wor den toegelaten", aldus een des kundige. Een collega zei tegen de krant: „Als het als een eend loopt, als een eend kwaakt en er als een eend uitziet, dan zeggen wij professionals dat het een eend is. Maar zij willen een rokende eend." Andere hooggeplaatste functionarissen van inlichtin gendiensten zeiden dat de rege ring de beste informatie over Iraakse wapens - ook al is die niet erg betrouwbaar - niet aan de VN-wapeninspecteurs heeft gegeven, om te voorkomen dat de Veiligheidsraad zou aandrin gen op voortzetting van de in specties. De zegslieden van de krant zeg gen overigens wel zeker te we ten dat Irak massavernietigings wapens heeft, maar dat dat pas na een invasie kan worden aan getoond omdat deskundigen dan overal onbeperkte toegang hebben. nu, maar een klein sikje. De op name is gemaakt door een Egyptenaar die werkt als infor mant voor de CIA en de ABIN. Hij werd gezocht wegens terro ristische aanslagen in zijn ge boorteland. Om uitlevering te voorkomen, accepteerde hij een baan als spion. De onthulling dat Bin Laden Brazilië bezocht in 1995, een jaar na de nog steeds niet opge loste bomaanslag op de Israëli sche welzijnsorganisatie AMIA in het Argentijnse Buenos Aires waarbij 96 doden vielen, volgt op een andere ontdekking deze week. De Koeweiti Khalid Sjeik Mohammed, de nummer drie binnen al-Qaeda die drie weken geleden in Pakistan werd gear resteerd, heeft in 1995 ook Foz de Igua^u aangedaan. Volgens Interpol Brazilië kwam Mohammed, die gezien wordt als het brein achter de aansla gen van 11 september, op 4 de cember van dat jaar op een Pa- kistaans paspoort het land bin nen, en verliet hij Brazilië op 24 december, met als bestemming Nederland. door onze correspondent Frans Lindenkamp sao paulo - Osama bin Laden, de leider van terreurorganisatie al-Qaeda, is in 1995 drie dagen lang te gast geweest van de Ara bische gemeenschap in het Bra ziliaanse Foz de Iguagu, aan de grens met Argentinië en Para guay. Dit hebben anonieme functionarissen van de Brazili aanse inlichtingendienst ABIN toegegeven tegenover het tijd schrift Veja. Dat staaft de beschuldiging van de Amerikaanse regering dat het drielandenpunt een broeinest van terroristische activiteiten is. Volgens de ABIN is Bin Laden Brazilië clandestien binnenge komen vanuit Argentinië. In de moskee van Foz de Igua^u gaf de terroristenleider - die toen nog niet internationaal berucht was - een uiteenzetting over zijn ervaringen in de oorlog tegen de Sovjetunie in Afghanistan in de jaren '80. Zijn toespraak is vast gelegd op een video van 28 mi nuten. Op de band heeft Bin La den nog geen lange baard zoals.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 5