EU staakt overleg met
VS over uitleveringen
BUITENLAND
Overleg hereniging Cyprus mislukt
Italië voert zijn eigen oorlogje: om de tv
Weer Duitse politicus
in de knel door Bush
Linkse vleugel Labour zet de aanval op 'havik' Blair in
Pakistan: Net rond
Bin Laden sluit zich
li ligt minder
ld, oorlog beter
Ondertussen in Bagdad
deren Rusland
|k niet gezond
- Maar een op de drie
•n in Rusland is gezond,
ïldt het persbureau
ass op basis van een stu-
vorig jaar is verricht,
id telt 31,6 miljoen inwo-
^nder de 18 jaar. van wie
it een of andere kwaal
Inderminister van ge-
id Sjarapova wijt de pro-
vooral aan slechte sani-
irzieningen en de ge-
hygiëne op scholen,
ie kinderen hebben ook
id vaak last van de
;en.
verpenaar
Ivoor rechter
- Het lijkt onwaar-
lijk dat de Antwerpenaar
[november een Belg van
kkaanse herkomst dood-
jtwordt berecht. Volgens
ntspsychiaters is hij ge
il en moet hij worden op-
hen. De familie van het
Jffer is het daar mee
fco zei haar advocaat gis-
Binnenkort beslist de
ner over het lot van de
hte. De moord leidde tot
e rellen in de migranten-
fcrgerhout, toen aanhan-
n de Arabisch-Europese
otesteerden tegen wat zij
Idstische moord noem-
[niet verrast'
ir proef raket
li mgton - Het Amerikaanse
erie van buitenlandse za-
%rgt 'niet verrast' te zijn
fle raketproef die Noord-
i gisteren uitvoerde. Ook
[orea reageerde koel op
gste provocatie van het
j tische buurland. De test
een kruisraket, die werd
lurd vanaf het vaste land
Ie Japanse Zee terecht
Op 24 februari voerde
•Korea ook al een raket-
Het Witte Huis zei gis
te ruzie met Noord-Korea
lomatieke middelen te
ilossen.
pit kerken op
pische bodem'
et streng islamitische
rabië is niet van plan te
aan de eisen van 'fana-
kerken toe te staan. Dat
lister van defensie prins
gisteren. „Dit land is de
tat van de openbaring en
lag daarmee in strijd
ildus Sultan. „We zijn
;en andere religies, maar
komen er niet in Saudi-
Wie het daar over heeft,
1 y wijgen en zich gaan
^Ul en." Niet-islamieten in
ne Arabië, meestal buiten-
j i, mogen alleen thuis
loof belijden.
WTON - Nog maar 53
f van de Amerikanen
V ieorge Bush een goede
Ment, maar het aantal
kanen dat vindt dat de
f inspecteurs in Irak meer
eten krijgen, is gedaald
naar 52 procent. Dat
it drie nieuwe peilingen,
ajaar zag 65 procent in
epi og een goede president
issi enkanen worden wel
cher over een vreedzame
oofang inzake Irak: nog maar
en procent gelooft dat het
ide gevaar kan worden in-
in d zonder oorlog. Begin
n laand was dat nog de
dinsdag 11 maart 2003
door onze correspondent
Hetty van Rooij
brussel - De Europese Unie heeft
de onderhandelingen met de VS
over juridische samenwerking
voor onbepaalde tijd opgeschort.
De harde eis dat verdachten van
zware misdrijven op verzoek on
middellijk aan de VS moeten
worden uitgeleverd, gaat de Eu
ropese landen veel te ver.
De onderhandelingen tussen
EU en VS begonnen een jaar ge
leden, toen de Europese lidsta
ten het net eens waren over het
Europese arrestatiebevel. Dat
houdt in dat uitlevering van ver
dachten tussen landen van de
Unie verplicht wordt als het om
bepaalde zware misdrijven gaat.
Op dé lijst staan er 32, waaron
der drugshandel, fraude, valse
munterij, lidmaatschap van een
criminele organisatie, moord en
het witwassen van geld.
In de onderhandelingen ver
langden de Amerikanen vervol
gens dat de VS op het punt van
uitlevering behandeld zouden
worden 'als een lid van de EU'.
Met andere woorden: ook de
uitlevering van verdachten aan
de VS zou voor 32 misdrijven
een automatisme moeten wor
den, zonder dat er een rechter
aan te pas komt.
De Unie is echter niet bereid de
VS dezelfde rechten te geven als
de lidstaten ten opzichte van el
kaar hebben. De rechten van
verdachten zijn in de VS niet ge
regeld op de zorgvuldige manier
waarop dat in Europa gebeurt,
aldus een woordvoerder van het
Griekse EU-voorzitterschap.
Statewatch, een Britse organisa
tie die waakt over de mensen
rechten binnen de EU, wijst er
op dat recent een aantal Ameri
kaanse verzoeken om uitleve
ring door Europese rechters is
geweigerd, omdat 'niet aan de
gewone basisvereisten was vol
daan'. Bovendien wil de EU niet
dat er op verzoek van de VS
huiszoekingen worden verricht
en goederen in beslag worden
genomen.
Een verdrag voor juridische sa
menwerking staat op het wen-
senlijstje dat de VS na de aansla
gen van 11 september in Brussel
indienden. Zo'n overeenkomst
moet het voor terroristen onmo
gelijk maken zich in Europa te
verschuilen.
Als de onderhandelingen wor
den hervat, kunnen zij overigens
worden afgerond zonder dat de
nationale parlementen er aan te
pas komen. Die krijgen de tekst
pas na voltooiing te zien, en
kunnen er dan niets meer aan
veranderen.
den haag/anp-ap - Het overleg
tussen de leiders van de Grieks-
Cyprioten Tassos Papadopoulos
en de Turks-Cyprioten Rauf
Denktash over de hereniging
van Cyprus is mislukt. Dat heeft
de speciale VN-gezant Alvaro de
Soto vanmorgen gemeld. Secre
taris-generaal Kofi Annan van
de Verenigde Naties voerde af
gelopen nacht in het Vredespa
leis in Den Haag uitputtend
overleg de twee. De besprekin
gen waren gisteren begonnen.
Denktash heeft fundamentele
bezwaren tegen het plan van
Annan voor de hereniging van
Cyprus, en wil geen referendum
onder de Turks-Cyprioten hou
den, aldus De Soto. Annan zei
dat hij 'het verdriet over het
mislukken van de onderhande
lingen deelt met de vredelieven
de Grieks-Cyprioten en Turks-
Cyprioten'.
De secretaris-generaal stelde dat
zo'n kans op hereniging van Cy
prus zich niet snel weer zal
voordoen. Nog uren nadat Pa
padopoulos kwaad uit de on
derhandelingen was weggelo
pen, roepend dat Denktash de
hereniging tegenhield, probeer
de Annan daarom met speciale
gezanten van Griekenland, Tur
kije en Groot-Brittannië zijn
plan te redden, maar vroeg in de
morgen moest hij toegeven dat
de besprekingen waren mislukt.
Hij liet weten dat hij nog had
voorgesteld de besprekingen tot
28 maart voort te zetten. Hij stelt
dat de referenda in Grieks- en
Turks-Cyprus over de hereni
ging van het eiland dan op 6
april zouden kunnen worden
gehouden in plaats van op 28
maart, zoals aanvankelijk de be
doeling was. Annan heeft Alvaro
de Soto opdracht zou geven zijn
kantoor op Cyprus te sluiten en
terug te keren naar de VN in
New York.
Denktash en Papadopoulos rea
geerden teleurgesteld op het
mislukken van het overleg. „We
zijn vanaf het begin eerlijk ge
weest", aldus Denktash. „Wij
wilden fundamentele wijzigin
gen in het herenigingsplan." De
kritiek van Denktash richtte zich
onder meer op het voornemen
honderdduizend Turks-Cyprio
ten te laten verhuizen. Pa
padopoulos zei dat hij akkoord
had willen gaan met het plan
van de VN als aan 'enkele niet
onoverkomelijke voorwaarden'
tegemoet was gekomen.
Het VN-plan voorzag in de vor
ming van een relatief zwakke
centrale regering voor het her
enigde Cyprus en (gedeeltelijke)
autonomie op een groot aantal
beleidsterreinen voor het Turkse
en Griekse deel. Cyprus is in
tweeën verdeeld sinds Turkije in
1974 het noordelijke deel van
het eiland binnenviel. Noord-
Cyprus wordt aiieen door Tur
kije als zelfstandige staat erkend.
Ankara heeft ongeveer 40.000
militairen op het eiland gesta
tioneerd.
bagdad - Temidden van al het diplomatieke geweld en wapengekletter lijkt Irak zich voor te bereiden op oorlog. In de hoofd
stad Bagdad zijn barricades van zandzakken opgeworpen ter bescherming tegen bomscherven en brokken puin. Voorlopig
dienen ze vooral als handige afscherming van voetbalveldjes tussen het drukke stadsverkeer. Tegelijkertijd is het busverkeer
tussen Irak en buurland Syrië drukker dan ooit. Het aantal ritten tussen Bagdad en Damascus is verdubbeld om aan de vraag
te voldoen. De bussen zitten vol met Irakezen die het zich kunnen veroorloven hun vaderland uit vrees voor de Amerikaanse
bommen tijdelijk te verlaten. Ze nemen vaak hun hele hebben en houden mee. Foto's: AP/David Guttenfelder
door onze correspondent
Hans Geleijnse
rome - Het aantreden van een nieuw be
stuur voor de Italiaanse publieke omroep
blijft voor rellen zorgen. Het Milanese
hoofdkwartier van de RAI werd zondag
met hakenkruizen en anti-semitische
leuzen beklad. Het zeer rechtse dagblad
II Tempo haalde in een bedenkelijk
hoofdartikel fel uit naar de 'dominante
niet-katholieke cultuur' van de nieuwe
leiding.
Mikpunt was de nieuwe voorzitter Paolo
Miele, een vooraanstaand journalist van
onverdacht links-liberale signatuur én
van joodse afkomst. De joodse gemeen
schap en veel politici stonden dan ook
op de achterste benen. De kladders zou
den tot de extreemrechtse splinter 'Ge
wapende Revolutionaire Kernen' horen,
maar volgens de eveneens zeer rechtse
minister Umberto Bossi was het een actie
van extreem links. „Dit is het werk van
rode nazi's", zei hij tegen La Repubblica.
Er is al ruzie over de RAI sinds het aan
treden van premier én mediamagnaat
Berlusconi. De oppositie beschuldigt
hem er van via een 'eigen' RAI-leiding
naar totale controle over de media te
streven, dan wel de publieke omroep uit
te kleden ten gunste van zijn eigen Me-
diaset. Uit protest tegen 'politieke druk'
stapten drie linkse bestuursleden eind
vorig jaar al op. Twee weken geleden
ontstond er bijna een kabinetscrisis toen
overgebleven RAI-bestuurders het besluit
namen om RAI2 van Rome naar Berlus
coni's thuisbasis Milaan te verhuizen. Zij
moesten opstappen.
Om van het gekrakeel af te zijn, kwamen
de voorzitters van beide Kamers met het
lumineuze idee om een linkse voorzitter
en vier conservatieve bestuursleden voor
te stellen. De politieke reacties waren
gunstig. Maar Mieli, die bij de linkse
krant La Repubblica werkte, stelde met
een de eis dat twee op aandrang van Ber
lusconi weggestuurde linkse program
mamakers weer in hun functie zouden
worden hersteld. Bovendien wil hij volle
dige vrijheid van handelen.
Daarmee is de kiem voor een nieuw con
flict gelegd. Minister van communicatie
Gasparri waarschuwde gisteren Miele al:
„Hij heeft rekening te houden met de op
vattingen van de andere vier leden", zei
hij tegen La Repubblica. En passant he
kelde hij een van de weggestuurde pro
grammamakers, Michele Santoro, als een
'martelaar van links' die 'niet goed bij
zijn hoofd is'. Santoro had Berlusconi
met Mussolini vergeleken.
De vraag is nu of de Kamervoorzitters
hun voorstel doorzetten. Zo ja, dan
doemt er meteen een nieuwe conflict op.
Het nieuwe bestuur moet ook een nieu
we directeur benoemen. Kanshebber zou
Mario Resca zijn, de grote man van Mc
Donalds Italië en boezemvriend van Ber
lusconi. Bij de oppositie liggen de kogels
al klaar: "We krijgen RAI met ketchup' en
"Berlusconi wil junk-tv', klinkt het in die
gelederen.
„Er dreigt een wereldconflict om Irak, en
wij houden ons bezig met een surrealisti
sche oorlog om de RAI", verzuchtte La
Repubblica. Zo vreemd is dat nu ook
weer niet. In een land waar 80 procent
van de bevolking de tv als enige informa
tiebron gebruikt, en de gemiddelde kijker
vier uur per dag voor de buis zit, is de
publieke omroep een té verleidelijk me
dium.
2 oenen wapens
da uchthavens VS
af
r dl igton - Beveiligingsbe-
idi i op Amerikaanse lucht -
Ivii i hebben het afgelopen
Foi I miljoen (potentiële) wa-
va i beslag genomen, waar-
bijna 1,5 miljoen mes-
Dlit im duizend vuurwapens
nm cirkelzaag. De cijfers zijn
verontrustend in het
iied|ln een eerder onderzoek,
t bleek dat messen maar
n van de tien gevallen
11 opgespoord, en dat één
^^vier vuurwapens zonder
nen door de beveiliging
)e overheid zegt dat de
jing inmiddels is verbe-
riek in China
ploft, 5 doden
eni
3Uj - Bij een explosie m een
I v che fabriek in Nanhai in
js|t len van China zijn giste-
aa mensen om het leven
en en en 23 anderen ge-
g geraakt. De ontploffing
0 en krater van zestig me
ed en vier meter diep.
u; eft het Chinese staats-
on; feau Xinhua vandaag ge-
iej,j le Nanchuanfabriek was
lce[ n vanwege een renova-
de meeste doden en ge-
v n waren bouwvakkers.
ace is de overheid was de ex-
eel het gevolg van een onge-
e it voor chemicaliën de
maakte is niet bekend.
zoe e renovatie werkten er
tientallen mensen.
door onze correspondent
Harm Harkema
londen - Clare Short, de Britse minister van ontwikke
lingssamenwerking, is het linkse geweten van Tony Blairs
Labour Parjy. Ze vertegenwoordigt een niet te onder
schatten groep partijleden, die trots zijn op hun warme
kloppende hart, voor wie de asielproblematiek conse
quent aanleiding is om een boom op te zetten over de ar
moede in de wereld, en die de ban-de-bomspeldjes die ze
vroeger droegen nu liefdevol in een doosje bewaren.
Clare Short is de Jan Pronk van Groot-Brittannië, en ge
zien haar machtsbasis is ze onontbeerlijk in de 'ruime
tent' van Tony Blair. De premier heeft dan ook steeds
veel moeite gedaan haar binnenboord te houden. En
met succes. Short steunde zelfs de door Blair hevig ge
promote bombardementen op Kosovo, al werd haar dat
door een deel van haar achterban niet in dank afgeno
men.
Over de kwestie Irak zei ze twee maanden geleden dat
ze op één lijn zat met Blair. „Het is onze plicht om de
wereld bij elkaar te houden, en vast te houden aan de
route via de Verenigde Naties. Dat is ook ons standpunt.
Groot-Brittannië is daar heel helder over en de premier
is daar heel helder over." Zondag opende Short echter
pardoes en met grof geschut het vuur op haar baas. Ze
beschuldigde Blair van roekeloosheid en stelde af te zul
len treden als 'er geen VN-mandaat voor militaire actie
is of geen leidende rol voor de VN bij de wederopbouw
van het land'.
Short maakte ook duidelijk dat ze geregeld met de pre
mier praat, maar het gevoel heeft dat er niet echt naar
haar wordt geluisterd. Dat zal wel kloppen. Want Blair,
die jarenlang met vele winden heeft mee gewaaid om
iedereen te vriend te houden, en vaak oplossingen koos
die uit opiniepeilingen als meest wenselijk tevoorschijn
kwamen, stelt nu dat hij in de kwestie Irak wordt geleid
'door een innerlijke overtuiging' en de wetenschap 'dat
impopulariteit soms de prijs leiderschap van is'.
De Conservatieve commentator Bruce Anderson stelt
dan ook dat Blair zich in de Irak-crisis gedraagt alsof de
'de twijfels van anderen slechts zijn eigen morele zeker-
Clare Short verlaat haar kantoor. Foto: AP/Max Nash
heden bevestigen'. Het is kortom geen wonder dat de
toch al emotionele Short haar zekerheden nu op mega
foonsterkte in de ether heeft gegooid.
Short weet zich bovendien gesteund door een opvallend
grote groep Labour-parlementariërs, die zich tot ver
buiten haar natuurlijke achterban uitstrekt. Van de 410
leden tellende Labourfractie in het Lagerhuis stemden
5'.
twee weken geleden al 122 leden tegen hun eigen rege
ring, en voor de Franse inzet om de VN-inspecties meer
tijd te gunnen. Mocht Blair zonder steun van een meer
derheid van de VN toch zij aan zij met de Amerikanen
ten strijde trekken - er zijn al bijna 50.000 Britse man
schappen in Midden-Oosten - dan is hij niet alleen
Short kwijt maar waarschijnlijk ook enkele staatssecre
tarissen.
Bovendien loopt het aantal rebellerende Labourparle-
mentariërs dan op tot mogelijk zelfs meer dan 200, en is
de regering nog meer dan nu al afhankelijk van de Con
servatieve oppositie. Dan is het pas echt crisis voor La
bour en Blair. Hier en daar wordt geopperd dat de pre
mier met een snelle succesvolle oorlog zijn tegenstre
vers de loef af kan steken, en dan als grote held uit de
strijd tevoorschijn kan komen. Die opvatting onder
schat echter de onderliggende onvrede in eigen kring
over de premier, die wel gewaardeerd wordt wegens zijn
betoonde vermogen om de partij weer verkiesbaar te
maken, maar nooit echt geliefd is geweest.
Door zich te omringen met een handjevol getrouwen,
die als pittbulls in de eigen partij hebben huisgehouden,
door zijn presidentiële stijl waarin 10 Downing Street al
le beslissingen nam en waardoor kabinetsvergaderingen
tot onbeduidende bijeenkomsten werden gedegradeerd,
en door zich zeer weinig in het parlement te laten zien,
heeft de premier het aantal vrienden dat hem door dik
en door zal steunen bepaald niet vergroot.
Dat werd al duidelijk in 2000 toen de Britten massaal
protesteerden tegen de hoge benzineprijzen, en Blair
opeens ongekend kwetsbaar bleek: de premier mocht
zelfs de kastanjes uit het vuur halen. Geen van zijn mi
nisters sprong voor hem in de bres. Dodelijk is op het
ogenblik de - oprechte - steun uit Conservatieve hoek
voor de premier. 'Rechtse' kranten en zeer conservatie
ve ijzervreters bejubelen Blair alsof hij één van hen is,
en prijzen hem daarmee het graf in.
Knarsetandend zien veel Labourleden toe, zich afvra
gend waarom ze een leider hebben gekozen die in toe
nemende mate vloekt met alles waarvoor zij staan. Ook
al wint Blair de oorlog, ook al trekt hij zich op het laatste
nippertje terug uit het verbond met Bush, de geest van
ergernis en irritatie die hij in eigen geleaeren met zijn
Irak-beleid heeft laten ontsnappen, krijgt hij nooit meer
helemaal terug in de fles.
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn - Opnieuw is een Duits
kabinetslid in problemen ge
raakt wegens vermeende beledi
ging van het Amerikaanse
staatshoofd. De sociaal-demo
cratische staatssecretaris van
defensie, Walter Kolbow, zou
president Bush vorige week 'een
dictator' hebben genoemd. Kol
bow ontkent. Hij zou hebben
gezegd dat in de internationale
politiek sprake is van een 'dicta
tuur van eenzijdige Amerikaan
se besluiten'.
Toen Kolbows uitspraken wer
den opgepikt door de media,
ontstond er een rel. De opposi
tie eist het aftreden van de
staatssecretaris. Critici maken
vergelijkingen met de omstre
den uitspraken van oud-minis
ter van justitie Daubler-Gmelin.
Die vergeleek Bush vorig jaar
met Hitier. De minister ontken
de eveneens, maar ruimde het
veld nadat een storm van pro
test was opgestoken.
Die gewraakte Hitler-vergelij-
king heeft in Washington veel
kwaad bloed gezet. De betrek
kingen tussen Bush en bonds
kanselier Schroder, die wegens
de Duitse anti-oorlogspolitiek
inzake Irak al waren bekoeld,
zijn er verder door verslechterd.
Schroder sprak gisteren zijn af
keuring uit over Kolbows verge
lijking.
Minister van defensie Struck
(SPD) had al eerder laten weten
de affaire hoogst ongelukkig te
vinden. „Overtrokken en onge
past", noemde Struck de uit
spraken van zijn staatssecreta
ris. Hij ziet echter geen aanlei
ding om Kolbow voor te dragen
voor ontslag. Schroder sloot
zich hier bij aan.
Kolbow had zelf een gesprek
met de Amerikaanse ambassa
deur Daniel Coats. Over de in
houd en de sfeer werden geen
mededelingen gedaan. Coats
heeft de linkse Duitse regering
de afgelopen maanden herhaal
delijk gewaarschuwd Washing
ton niet te zeer voor het hoofd
te stoten. Het verzet tegen de
Amerikaanse Irak-politiek is in
Duitsland echter groot, ook on
der vooraanstaande politici. Zo
stelde Angelika Beer, voorzittèr
van regeringspartij De Groenen,
dit weekeinde voor om de Amé-
rikanen overvliegrechten en hét
gebruik van militaire bases te
weigeren als Washington zondér
VN-mandaat ten strijde trekj.
Beer werd gisteren door de par
tijraad haastig op de vingers gè-
tikt.
islamabad/ap-afp-dpa - Het net
rond Osama bin Laden sluit
zich. De Pakistaanse veiligheids
dienst zit de leider van al-Qaeda
op de hielen, zo meldde de
dienst gisteren op de eerste
persconferentie in zijn bestaan.
De vooruitgang in de zoektocht
naar de meest gezochte persoon
ter wereld is vooral te danken
aan informatie van de onlangs
gepakte nummer drie van het
terreurnetwerk, Khalid Sjeik
Mohammed.
Volgens de veiligheidsdienst had
Mohammed in december een
ontmoeting met Bin Laden. Een
tweede al-Qaeda-verdachte die
in een Pakistaanse cel zit, sprak
de terroristenleider vorig jaar
september. „We lagen eerst
maanden achter, toen weken,
en nu zijn we hem tot op enkele
uren genaderd", zei de anonie
me agent die de persconferentie
gaf. De zoektocht spitst zich toe
op de bergachtige grensregio
van Afghanistan en Pakistan.
Het afluisteren van telefoonge
sprekken van al-Qaedaleden
speelt een belangrijke rol in het
onderzoek. Mohammed weigert
te zeggen waar hij Bin Laden
heeft gezien.
Volgens het Afghaanse persbu
reau AIP zoeken Amenkaanse
soldaten hem bij het oost-Af-
ghaanse Barikot. AIP meldde
gisteren dat ongeveer honderd
soldaten naar die stad zijn ge
trokken. Boven het gebied, dat
grenst aan het Pakistaanse dis
trict Chitral, vliegen helikopters
die soldaten en materiaal bren
gen. In Pakistan speuren zo'n
70.000 Pakistaanse soldaten,
met hulp van de CIA en de FBI,
naar al-Qaedaleden.
