Koers euro naar record ECONOMIE Oliereuzen winnen strijd om benzineprijs Unilever warmt zijn ijsbedrijf op 'Voldoende garanties bij beursgang van Schiphol' Aantal aanvragen voor WAO-uitkering daalt ika nog r ontslagen urorganisatie ipt 50 banen ui rijk voorziet it3)4 procent »ir ook Mtende Life boekt root verlies {jtiaars nog 1 te duur' Nyfer schat waarde op 2,5 miljard euro Recordverlies voor Vivendi BEURS IN ZICHT Verstand en emotie Draka, producent en kabelsystemen, 100 werknemers extra laise in de telecom- hoofd te bieden. Het indigde vanochtend en, ofwel 10 pro- het personeelsbe- schrappen. In augus- t Draka nog dat een sa jet 700 ontslagbrieven TOpe zou zijn. Draka Voorbeurs bekend dat 25,1 miljoen verlies jtden. In 2001 was er 8j>lus van 117,6 miljoen. 3 jt daalde met bijna 22 63'tot 1,9 miljard euro. vrijdag 7 maart 2003 411 kJamd Vereniging Na- 23 umenten gaat bezuini- 35 organiseren. Tot 2006 20 »n 50 van de 665 ar- )3a itsen verdwijnen. De 507 ie denkt dat dit zonder '5 en ontslagen kan. Zou de voet worden ver- 58 n, dan voorziet de na- "ging over drie jaar 378 t van 5 miijoen euro. 82 i zijn groeiende kos- e overheidsbijdragen, s denaanwas en lagere 264 lten van beleggingen. 26pa,e inspecties veran- ïio directies en krijgen 37 rder takenpakket. De eiefg heeft 960.000 leden 84 3» (Frankrijk zal dit jaar F 'lingstekon hebben 2?°cent en daarmee de 057 sregels van de euro 66; den. Dat heeft de imister van financiën ren gezegd na afloop 3?ef8adering met zijn sMit de eurolanden. 3?5f beseffen dat de Euro- issie dan een pro- r buitensporig tekort land kan beginnen, tmonden in boetes rijn leven niet betert. t beloofde om in onder de grens van 3 blijven. Ryan air kiest voor een Jtvalsbasis in België. 7ïfi zal de Ierse maat- die al jaren tegen (ven opereert vanuit 3 Charleroi, eens per i tussen de badplaats i$ en Londen Stansted. ,orting van 30 procent ngsrechten lokte de gioregering Ryanair nde, dat omgedoopt Bruges-Ostend Inter port. Brugge is voor 5 de op drie na de jste bestemming voor -uitstapjes, aldus Ry- et Zwitserse financië- 2| Swiss Life Group 30 twaar jaar achter de 44 grote problemen bij ,3 tiviteiten verwacht de )t het verlies is opge- ,7 miljard frank (1,2 24 ro). Op de verliesge- 31 ktak Banca del Got- 7 middels 1,4 miljard 5g ichreven. Uiteindelijk 21 ife de bank verko- j2 oncern, in Nederland 62 i Zwitserleven, wil 12 lig richten op levens- 3!j gen en pensioenen. 30 h Island 4,7 |n werklozen 40 ig - Het aantal werk- 62 uitsland is met een 4* an 83.000 in februari 13 ot ruim 4,7 miljoen. 41 bijna een half mil- 42 dan in de vergelijk- 4 d een jaar geleden. 5 »ereikt het aantal 0 het hoogste niveau 4 lar. Het werkloos- intage komt volgens 14 sanstalt für Arbeit uit 26Dcent. Ditmaal nam 2! isheid in het rijke 2t e keer zoveel toe als 2| oormalige DDR. 9: Vereniging Eigen 2; Consumentenbond 3| keiaars nog steeds te 2< tarieven zijn sinds 2( edaald maar de pro- 3j le verkoop van een 5 t gestegen. Uit on- 97- ncluderen zij dat er lig concurrentie is in ïrdij. Een meerder- wel bereid deeldien- ichten en te onder- iver het tarief. Het e tarief voor een ver- cht is gedaald van it in 2000 naar 1,62 2002. Wordt de prijs- huizen meegeno- de makelaar de af- tee jaar toch duurder den haag/gpd - De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) heeft de beschuldiging dat de benzineprijs kunstmatig hoog wordt gehouden door de grote oliemaatschappijen, helemaal moeten inslikken. Zelfs het laat ste restje verdenking moest de toezichthouder gisteren terug nemen. Daarmee hebben de oliemaat schappijen een grote overwin ning geboekt in een dossier, dat hen jarenlang in de beklaagden bank plaatste. Ze zouden via il legale prijsafspraken de auto mobilist voor flinke bedragen hebben benadeeld. De Consu mentenbond becijferde in 2001 dat Nederlandse automobilisten in zes jaar voor in totaal drie miljard gulden getild zouden zijn. Maar achtereenvolgende onder zoeken naar vermeend kartelge drag leverden niets op. De Eco nomische Controledienst zou rond 1997 allerlei belastende fei ten hebben gevonden, maar het openbaar ministerie zag daarna van vervolging af, omdat het de vermoedens niet hard kreeg. Verschillende partijen namen daarmee geen genoegen en vroegen de nieuwe toezichthou der NMa actie te ondernemen. Pikant was dat ook Shell, dat de beschuldigingen beu was, naar de NMa stapte om de veronder stelde prijsafspraken te onder zoeken. De marktleider was er blijkbaar van overtuigd dat er niets belastends zou worden ge vonden, en wilde van alle blaam worden gezuiverd. Eind 2001 kwam de NMa met het oordeel dat de benzineprijs inderdaad te hoog werd gehou den, De oliemaatschappijen ble ken afspraken te maken met pomphouders om hen financi eel te steunen als ze betrokken raakten bij een prijsoorlog. Daardoor, concludeerde de NMa, werden die pomphouders niet geprikkeld om onder de ad viesprijs te gaan zitten. Onge oorloofde praktijken, aldus de Consumentenbond ontstemd De constatering van de NMa dat de huidige marktstructuur niet deugt, zou juist reden moeten zijn daar wat aan te doen vindt de Consumentenbond. „Het feit dat verticale afspraken in de benzinemarkt zijn toegestaan, is een lacune in de regelgeving en het zoveelste bewijs dat de consument weinig heeft te ver wachten van de Mededingingswet. De wetgever moet dit gat re pareren", aldus de bond. Verder is de Consumentenbond het oneens met de constatering van de NMa dat er meer onderlin ge concurrentie is: „Dat er nieuwe toetreders op de benzine markt zijn, betekent niet dat de concurrentie toeneemt. Im mers, Shells dochter Tinq zou met steunsubsidies van de moe der andere prijsvechters uit de markt kunnen duwen." anti-kartelwaakhond. Shell reageerde geïrriteerd en verweet de NMa uit te gaan van ondeugdelijk onderzoek. Vol gens het olieconcern presen teerde de waakhond de gege vens op een suggestieve wijze, en zouden veel pomphouders wel degelijk korting geven op de door Shell aangehouden advies prijs. De NMa moet haar voorlopige conclusies nu inslikken. Dat is pijnlijk voor de organisatie, te meer omdat de beschuldigingen indertijd met het nodige aplomb door Alex Bogers oen haag - Iedere ijsliefhebber kent de Magnum, de Cor- netto, de Raket en wellicht zelfs de Solero. Behalve aan de lekkere smaak is het zeker ook te danken aan de jarenlan ge reclamecampagnes voor deze ijsjes. Dat wordt allemaal anders. De aandacht van de individuele ijsjes wordt in de reclamecampagnes verlegd naar het beeldmerk van Ola: een hart Unilever denkt zo mensen vaker aan het ijs te krijgen, de merken Magnum en Cornetto zijn daarvoor niet sterk genoeg. Het beeldmerk biedt volgens het bedrijf de po tentie om de ijsomzet te laten groeien van 3 tot 4 pro cent per jaar naar 5 tot 7 procent per jaar. Het beeld merk van de Ola-ijsjes is namelijk net zo bekend als dat van Nike (de swoosh) en McDonald's (de M) en dat moet flink uitgemolken worden. Overigens hanteert Unilever bij het Ola-beeldmerk in verschillende landen verschillende namen. Zo kennen de Duitsers Ola als Langnese, de Spanjaarden als Frigo en de Britten als Wall's. Namen met historie die volgens Unilever niet te vervangen zijn voor een nieuwe. De campagne past in de strategie van Unilever om zich te concentreren op 400 merken, waar ze er ooit nog 1600 had. Want het is een stuk goedkoper om 400 merken on der de aandacht te houden van de consument dan 1600. Met ijs is Unilever op dit moment al marktleider. Maar het marktaandeel van 17 procent, goed voor een jaarlijk se omzet van 5 miljard euro, is volgens topman Burg mans nog niet groot genoeg. Daar mag nog wel een paar procent bij. Zoals in Nederland, waar Ola in 2002 met 7,5 procent groeide terwijl de markt bijna 3 procent daalde. Om de klant bij de concurrent weg te kapen wil Unilever die klant er toe bewegen meer ijs te eten op voor de Eu ropeaan niet echte ijsmomenten, bijvoorbeeld in de winter. Dat moet kunnen denkt Unilever. Een Nederlan der eet namelijk gemiddeld maar 12 ijsjes per jaar, waar van 4 buitenshuis. Voor de winterse verleiding zijn nieuwe ijssoorten ont wikkelt die romiger en zachter van smaak zijn. Ook komt er een apparaatje op de markt om thuis softijs te maken. Maar ook nieuwe eigen ijswinkels in stads- en winkel centra (zo'n 1000 wereldwijd) moeten aan de groei bij dragen. De al eerder aangekondigde Magnums die de zeven zonden uitbeelden moeten deze zomer een ver koopsucces worden. Het concem, dat verder groot is met zeep (Dove en Omo) en andere voedingsmiddelen (Knorr, Iglo, Bertolli) geeft de komende drie jaar in Europa 150 müjoen euro extra uit om de ijsambities waar te maken. Dat komt bo venop de 750 miljoen euro dat al voor ijspromotie was vrijgemaakt. Een groot deel wordt uitgegeven om alle reclameborden te vervangen, alle vriezers (24.000 stuks in Nederland) te voorzien van het beeldmerk in een rode achtergrond en om een bekende veejay van MTV in te huren om recla me te maken. Als het eerste stof van de nieuwe campagne is neerge- dwarreld moet de ijsconsument klaar zijn voor meer en gekker. Waarom geen kleding met het ijslogo en waarom geen ijs met de gorgonzolasmaak of curry flavour, vra gen deskundigen op het ijsontwikkelingscentrum in Ro me zich af. door Richard Mooyman breukelen - De plannen voor de privatisering van Schiphol bie den voldoende garanties om de publieke belangen te waarbor gen. Dat concludeert onder zoeksinstituut Nyfer in een stu die. Nyfer schat de waarde van Schiphol op 2,5 miljard euro. De overheid zou circa 650 miljoen euro ontvangen voor de geplan de privatisering van een kwart van de aandelen. Het rapport staat achter de voorstellen van het laatste Paar se kabinet. De coalitie daarna van WD, CDA en LPF zat op de- zelfde lijn over een gedeeltelijke privatisering, maar het plan kwam weer op losse schroeven te staan door de val van het ka binet. Onduidelijk is welke koers een kabinet van CDA en PvdA zal varen. Vooral binnen de PvdA zijn veel tegenstanders te vinden van privatisering. De plannen zorgen al jaren voor een stevige controverse. Schip hol, dat in handen is van de rijksoverheid en de gemeenten Amsterdam en Rotterdam, wil graag naar de beurs om meer armslag te krijgen. De luchtha ven wijst er daarbij op dat veel buitenlandse concurrenten al een privatisering achter de rug hebben. Gebruikers zoals de KLM zijn echter bang dat de luchthaven misbruik zal maken van haar monopoliepositie door de start en landingstarieven op te schroeven. Verder bestaat de vrees dat de directie zich vooral zal storten op buitenlandse pro jecten en de ontwikkeling van winkelcentra en vastgoed. Vol gens Nyfer bevat het kabinets voorstel echter voldoende waar borgen. Bescherming tegen mo- nopoliemisbruik is daarin zelfs veel beter geregeld. De belangrijkste maatschappe lijke winst is volgens Nyfer de duidelijkheid over de rol van de overheid, die als eigenaar en handhaver meerdere petten op heeft. Bij het overschrijden van geluidsnormen legt de overheid nu in feite zichzelf een boete op. Na de privatisering krijgt de overheid meer rechtsmiddelen om de publieke belangen af te dwingen, aldus het onderzoeks instituut. den haag/anp - Het aantal zieke werknemers dat een WAO-uit kering aanvraagt, is in de eerste maanden van 2003 fors gedaald. Gemiddeld vroegen in januari en in februari 9000 werknemers een uitkering aan, aldus de uit keringsinstantie UWV gisteren. Een jaar eerder lag het gemid delde in diezelfde maanden op 12.500. Niet alle mensen die een aan vraag indienen, stromen auto matisch in de WAO. Daarvoor is eerst het fiat van het UWV no dig. Om de instroom in de WAO terug te dringen, is in april 2002 de Wet Verbetering Poortwach ter van kracht geworden. Uit cij fers van het UWV blijkt dat deze wet een remmende werking heeft op het aantal nieuwe WAO-aan vragen. Veel werknemers en werkgevers vragen voortaan uitstel van de uitkering aan. Dit betekent dat de baas langer dan een jaar zelf het loon van zijn zieke perso neelslid betaalt, zodat deze niet in de WAO belandt. In januari ontving het UWV 700 verzoeken om uitstel. „Vaak gaat het om werknemers met wie het de goe de kant op gaat, maar die nog niet helemaal beter zijn", aldus een woordvoerster van de uitke ringsinstantie. De Wet Verbetering Poortwach ter verplicht werknemers die ziek zijn geworden na negen maanden een verslag in te leve ren over de pogingen om weer aan het werk te komen. Het UWV ontving de afgelopen twee maanden de eerste verslagen van zieke werknemers die sa men met hun werkgever moes ten aangeven wat ze hadden ge daan om weer aan de slag te ko men. Van de 10.000 WAO-aan- vragen die de uitkeringsinstantie binnenkreeg, was slechts een kwart voorzien van een volledig reïntegratieverslag. Uit het over grote deel van de verslagen bleek volgens het UWV niet of de werknemer, samen met de werkgever, voldoende zijn best heeft gedaan om uit de WAO te blijven. parijs/afp - Het Franse multi- mediaconcem Vivendi Uni versal leed 2002 uit een verlies van 23,3 miljard euro. Een re cord voor het hele Franse be drijfsleven. Het verlies is ook groter dan de 20,7 miljard euro die France Télécom eerder deze week meldde. Vivendi maakte gisteren bekend dat het verlies grotendeels is toe te schrijven aan afschrijvingen van 18,4 miljard. In 2001 was er nog sprake van een verlies van 13.6 miljard euro. Topman Fourtou erkende dat '2002 een uiterst moeilijk jaar was'. Vol gens hem wordt 2003 een over gangsjaar en zal 2004 de resulta ten van de ingezette strategie la ten zien. Vivendi zit midden in een her structurering. Die begon met het opstappen van topman Messier. Hij moest in juli 2002 het veld ruimen toen bleek dat er met de boekhouding was ge sjoemeld.'Het concem zag vorig jaar nog wel kans zijn omzet te vergroten, van 27,7 tot 28,7 mil jard euro. Vivendi wist ook zijn schulden te verminderen van 31.7 tot 12,3 miljard euro. Om de financiën op orde te krijgen, wil Vivendi voor 7 miljard euro aan eigendommen van de hand doen. Vorig jaar verkocht het al voor 8,2 miljard euro aan bezit tingen. Renteverlaging Europese Centrale Bank (ECB) 6,5% werden gebracht. De waakhond komt nu niet verder dan de con clusie dat de markt van pomphouders niet goed werkt. Er zijn te weinig partijen actief: vooral langs de snelwegen do mineren vijf grote oliemaat schappijen de markt. Bovendien is de wijze waarop de prijs aan de pomp tot stand komt, on doorzichtig, zo vindt de NMa. Oliemaatschappijen onthielden zich gisteren van triomfantelijke commentaren. Maar er is zon der twijfel met opluchting ge reageerd. Het lijkt erop dat deze kwestie niet langer zorgt voor imagoschade. Wel blijft de situ atie waarbij ze met een klein clubje concurrenten grote delen van de markt kunnen domine ren, de komende jaren gewoon bestaan. Goed voor de olie reuzen en ongunstig voor de consument. De NMa kondigt aan de situatie te blijven obser veren en belooft in elk geval tot 2006 jaarlijks met een rapporta ge te komen. 6 mrt. 2003: ECB verlaagt herfinancieringsrente met 0,25 procentpunt tot 2,50%. 3,25% 2,50% 1,25% 1999 2000 2001 2002 2003 j I asondjfmamj j asondjfmamj j asondjfmamj jasondjfmam den haag/gpd - De euro heeft vanmorgen de hoogste stand be reikt sinds de introductie van de munt. Geldhandelaren vluchtten uit de dollar, nadat president Bush gisteravond het Amerikaan se volk had toegesproken over de Irak-crisis. Eerder op de dag kreeg de euro de wind al in de rug door een kleiner dan verwachte rente verlaging door de Europese Cen trale Bank (ECB). De Europese eenheidsmunt steeg gisteravond al tot vlak on der de 1,10 dollar, maar won vanochtend snel ruim een halve dollarcent. Rond tien uur no teerde de euro 1,1015 dollar. De export krijgt steeds meer last van de sterk gestegen waarde van de munt. Dat remt de eco nomische groei in de eurozone, waar de twee grootste econo mieën, Frankrijk en Duitsland, volgens nieuwe schattingen van de OESO dit jaar dicht tegen een recessie aan ritten. De ECB verlaagde gisteren de rente met een kwart procent. Daarmee beantwoordde de bank niet aan de vraag uit de fi nanciële markten om de stagne rende economie te stimuleren met een grote renteverlaging. President Duisenberg wees erop dat de economie in de twaalf eurolanden vooral lijdt onder een groot gebrek aan vertrou wen van producenten en consu menten. Hij gaf aan dat het rente-instru ment op dit moment geen com pensatie kan bieden aan dat sterk gedaalde vertrouwen. Op de aandelenmarkten had de be scheiden rentestap een negatief effect. De Nederlandse AEX-in- dex, die gisteren al zwaar onder druk stond, bereikte vanmorgen om tien uur met 241,80 punten een nieuw dieptepunt. Vooral de financiële fondsen kregen klappen. De reden dat de euro profiteert van de rentedaling in de eurozo ne heeft te maken met valuta handelaren die kijken naar de renteverschillen tussen verschil lende belangrijke valutazones. De rente in de eurolanden staat nu duidelijk hoger dan in Zwit serland en de VS, waardoor er geld naar de eurozone stroomt en de vraag naar de euro toe neemt. De angst dat de Ameri kaanse economie sterk zal lijden onder een oorlog in Irak, ver zwakt de dollar. Tegelijkertijd versomberen de perspectieven van de euro-eco nomieën steeds meer. Duisen berg zei gistermiddag 'dat dit jaar slechts een zeer bescheiden economische groei is te ver wachten'. Volgens hem werkt de oorlogsdreiging als een flinke rem op de economie. De finan ciële markten rijn eenstemmig in hun analyse dat de eurolan den een verdere rentedaling no dig hebben om de economie te stimuleren. Op de rentemarkt werd er gisteren vanuit gegaan dat de ECB dit voorjaar de rente weer zal verlagen. Economische en financiële the orieën hebben als uitgangspunt, dat mensen zich rationeel ge dragen en bij hun beslissingen alle bekende informatie gebrui ken. Onderzoekers hebben ech ter aangetoond dat dit vaak niet het geval is. Tientallen voorbeel den van irrationeel gedrag en herhaalde beoordelingsfouten waren onderwerp van academi sche studies. Een van de conclu sies is dat menselijke beslissin gen en keuzes vaak irrationeel, inconsistent en onbekwaam rijn in onzekere omstandigheden. Zo is duidelijk geworden dat mensen een groter gewicht toekennen aan verlies dan aan winst. Een euro ver lies doet gemiddeld twee keer zo veel pijn als een euro winst aan plezier oplevert. Ook is aangetoond dat mensen wel risico's willen nemen om verliezen te vermij den, maar geen risi co's nemen om winsten te vergro ten. Amerikaanse onderzoekers hebben de vol gende proef uitgevoerd met twee groepen personen. Tegen de eerste groep werd het volgende gezegd. Stel uzelf de volgende situatie voor. U krijgt van iemand 1000 dollar. Hij vraagt u vervolgens om te kiezen uit twee mogelijkheden: een ge garandeerde winst van 500 dol lar, of een kans van 50 procent dat u 1000 dollar wint maar ook een kans van 50 procent dat u niets wint. Wat kiest u? Aan de tweede groep werd de volgende situatie voorgesteld. Stel: u krijgt van iemand 2000 dollar. Maak nu een keuze uit de volgende twee mogelijkheden. De eerste is een gegarandeerd verlies van 500 dollar, de tweede is een 50 procent kans dat u 1000 dollar verliest maar ook een 50 procent kans dat u niets verliest. Wat kiest u? De oplettende lezer zal opmer ken, dat de keuzemogelijkheden voor beide groepen tot exact de zelfde uitkomsten leiden. Na melijk de zekerheid van 1500 dollar, of de kans van 1000 of 2000 dollar. Toch koos 84 pro cent van de eerste groep voor de zekerheid van de winst, en 69 procent van de tweede groep voor de gok om niet te verliezen. Wim Fonteine Private Banking ABN Amro Haarlem Kennelijk nemen mensen hun beslissingen afhankelijk van hun beginpositie. Dit inricht is van belang om de grote bewegingen op de effectenbeurzen te begrij pen. De rationaliteit is wel eens zoek. Emoties als angst en heb zucht spelen een belangrijke rol. Vele onderzoekers komen tot de conclusie dat psychologische en sociale factoren een belangrijke verklaring vormen voor extreme koersfluctuaties. Mensen heb ben de neiging om recente erva ringen te extrapoleren, ook als statistieken en langjarige gemid delden een andere kant op wij zen. Zo verwachtte 14 procent van Ja panse beleggers een crash toen hun aan- delenbeurs op re cordhoogte stond, maar 62 procent verwachtte een crash toen deze al had plaatsgehad. Het opmerkelijke is, dat een rationele be nadering vaak de andere kant op wijst. Zo is het aantoon baar beter voor uw financiële huishou ding, als u snel verlies neemt maar niet te snel winst. Met an dere woorden: om te verkopen zodra een belegging zich niet naar wens ontwikkelt, en te blij ven ritten als een belegging suc cesvol is. Kennelijk was de eer ste beleggingsbeslissing fout en de tweede niet, dus handel daar dan ook naar. Of, zoals de En gelsen dat zo mooi uitdrukken: Cut your losses short and let your profits run. Wij rijn echter geneigd om het juist andersom te doen. In recente managementlitera tuur wordt een grote plaats toe gedicht aan intuïtie en emotio nele intelligentie. Het 'onder- buikgevoel' is vaak een uitste kende aanwijzing welke kant het op moet. Albert Einstein be weerde dat er slechts twee din gen oneindig rijn: het univer sum en de menselijke domheid. Het zou flauw rijn om die bewe ring te relativeren. Met ons ver stand zien wij vaak de oplossing niet, terwijl het gevoel die wel aanwijst. Toch is het vorenstaande een pleidooi om niet alleen de emo tie maar ook het verstand te blij ven gebruiken. Juist omdat bei den zo hun beperkingen heb ben. Als het aan Unilever ligt wordt de productie van consumptieijs, zoals deze Raket-waterijsjes, de komende jaren fors opgevoerd. Foto: GPD/Maurice Brandts

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 9