Turkije stemt tegen komst VS-troepen BUITENLAND Irakezen vrezen voor Hof van Eden Historisch bezoek Franse president aan Algerije Turks nee compliceert vorming noordelijk front Doden bij Israëlische acties in Gazastrook en Nablus Franse kust vreest wegblijven van toeristen Rio barst weer uit zijn voegen iter krijgt ar cel igton - Een katholieke is zaterdag in de Ver- Staten veroordeeld tot gevangenisstraf voor ;1 misbruik. De 37-jarige jke verrichtte jarenlang e handelingen met een n tussen de zes en tien priester was een vriend familie van het slachtof- r hij geregeld werd uit- jd voor een diner. Ook ij vaak op het kind. In de jde Staten woedt een ïl schandaal dat zich uit- jt in bijna alle diocesen. 1205 katholieke geestelij- ïoemd in aanklachten 4268 kinderen waren ;en. uisteren n VN af' i - De Verenigde Staten :heppen in het geheim telefoontjes en e-mails en van delegaties van de ligheidsraad. Doel van leratie is het achterhalen srmatie over hun ko- stemgedrag en opstel- Ie kwestie-Irak. Dat ont- Britse zondagskrant Ob- De krant baseert zich op gelekt intern memo van irikaanse National Secu- •ncy (NSA). Deze ultra ie dienst onderschept :er wereld communica- »er. onald's gaan verkopen i - McDonald's in Groot- nië gaat fruit verkopen. eurocent kunnen klan- i de fastfoodketen met van april een zakje ko lt 80 gram druiven dan tjes appel. Bij de voor ;n bedoelde Happy vordt bovendien een be- chtensap zonder toege- suiker geleverd en er en nieuwe, vetarme pas- e op het menu, zo maak- onald's vrijdag bekend, iald's, dat wel wordt ver- ;r met zijn vette en on- e producten medever- irdelijk voor te zijn dat meer mensen te dik zijn, ;t de uitbreiding van het n te spelen op de veran- e smaak van de consu- e kinderen n misbruikt N Zo'n honderd me- Is doofstomme kinderen ugese kindertehuizen enlang seksueel mis- De wantoestanden kon- iger dan 25 jaar blijven •staan omdat de leiding instellingen de klachten slachtoffers naast zich [de. Vrijdag werd de zaak penbaarheid gebracht ;dro Strecht, de nieuwe iter van de instellingen, met de Portugese minis- sociale zaken. Het seks- laal heeft in Portugal eroering teweegge- Ise regering tvallen 'est - De Poolse coalitie :ialisten en de boeren- SL is dit weekeinde uit gevallen. Premier Leszek tette de PSL uit de coali- dat die afgelopen don- tegen het plan stemde belasting te heffen voor letering van het Poolse iet. Iri een toespraak die saterdagavond hield, zei de boerenpartij zich se buiten de coalitie esloten. Maar het con- er het wegenbouwpro- la is feitelijk niet meer n aanleiding. De situatie oolse regeringscoalitie is ere tijd gespannen. Sinds regering in oktober 2001 macht kwam, heeft de al een aantal malen op len gestaan. ind kiest r rechts i - De gisteren gehouden lentsverkiezingen in Est- ïbben een duidelijke meerderheid in het par- i opgeleverd, ofschoon se Centrum Partij van alig minister van binnen zaken Edgar Savisaar de stemmen kreeg. De par- lalde 25,4 procent van de en, goed voor 28 zetels 101 leden tellende parle- De centrumrechtse partij blica behaalde 24,6 pro- in de stemmen en even- parlementszetels. Hoe- Centrum Partij de ver- jen heeft gewonnen, is waarschijnlijk dat de par- ik in zal slagen een rege- vormen. De rechtse par- ebben bij elkaar opgeteld idelijke meerderheid van in 41 zetels ten opzichte ks. door onze correspondent Henk Glimmerveen parijs - Je moet er president van Frankrijk voor zijn om op literaire wijze je schuld te bekennen. „We zijn op een van die sleutelmomenten in de geschiedenis aangekomen waarop twee naties, verenigd door nauwe en bijzondere banden, die elkaar hebben bemind en verscheurd, elkaar weer vinden om het veel te lang uitgestelde herstel van de bijzondere banden te vieren." Aan het woord is Jacques Chirac, in gesprek met twee Alge rijnse kranten, El Watan en El Khabar. Chirac is gisteren begonnen aan een historisch driedaags staatsbezoek aan Algerije. Historisch omdat het de eerste keer is na de onaf hankelijkheid van Algerije in 1962 dat de president van het voormalige moederland een officieel staatsbezoek brengt aan de ex-kolonie. De presidenten Giscard d'Estaing en Mitterrand waren al eerder in Algerije geweest maar dat waren informele bezoeken; een staatsvisite is de hoogste fase in het protocol. Chirac gaat schuld bekennen aan de oorlog in de jaren vijftig en zestig die aan zo'n half miljoen mensen het leven heeft gekost, Algerijnen, Europese bur gers en Franse soldaten. Hij legde gisteren een krans bij het monument van de martelaren, de Algerijnse guerrilla's die hetzij op het slagveld, hetzij in Franse martelkamers om het leven kwamen. Chirac is ook de eerste Franse president geweest die, in 1999, voor het eerst het woord 'oorlog' in zijn mond nam. Tot dan toe spraken Franse hoogwaardig heidsbekleders steevast van 'operaties om de openbare or de te bewaren'. Algerije was immers net zo Frans als Bre- tagne of de Provence en een opstand in Algerije was daar om een 'binnenlandse aangelegenheid'. De Algerijnen hebben Chirac daarom hoog zitten en doen er dezer dagen alles aan om het staatsbezoek - een reactie op een soortgelijk bezoek van president Bouteflika in 2000 aan Frankrijk - tot een succes te maken. Het centrum van Algiers heeft er nog nooit zo mooi bijgelegen als thans. Het leggen van de krans bij het monument is de enige for mele handeling van Chirac, die rechtstreeks in verband kan worden gebracht met het Franse militaire optreden in Al gerije. Alle andere activiteiten en optredens van het Franse staatshoofd staan in het teken van, zoals hij tegen de twee Algerijnse kranten zei, 'een verdieping van de politieke dia loog" tussen de twee landen. En Frankrijk zal zich garant stellen om 'Algerije op weg naar hervorming en moderni sering te begeleiden'. De betrekkingen tussen de twee landen zijn pas een paar jaar geleden genormaliseerd nadat vooral in de jaren ne gentig een dieptepunt in de betrekkingen was opgetreden. Aanleiding daarvoor was de golf van geweld in Algerije door fundamentalistische aanvallen van het FIS en geweld dadige reacties daarop van het militaire regime in Algiers. Of andersom, daar lopen de meningen over uiteen. De gewelddaden sloegen over naar Frankrijk, met als diep tepunten onder meer de serie bomaanslagen in Parijs in 1995 en de kaping van een Franse Airbus het jaar daarvoor, die met een spectaculaire actie van een Franse elite-een heid in Marseille tot een eind werd gebracht. De verkiezing van Bouteflika tot president leidde evenwel tot ingrijpende veranderingen in het land zelf, alhoewel fundamentalistische aanslagen bleven plaatsvinden en in de eerste twee maanden van dit jaar zelfs spectaculair zijn toegenomen. Het staatsbezoek van Chirac heeft duidelijk twee oogmer ken: ze dient de Franse positie in de Noord-Afrikaanse re gio te versterken en ze moet een steun in de rug betekenen voor de politiek van Bouteflika. De Algerijnse president is bezig de markt open te breken voor buitenlandse inves teerders en Frankrijk wenst duidelijk te maken dat het vooraan in de rij staat. In het gevolg van Chirac zijn de top mannen van Frankrijks grootste ondernemingen opgeno men, zoals Total, Michelin, Airbus, Alstom, Gaz de France en Aventis. En bovendien, zo liet Chirac weten, zou het een goede zaak zijn als Air France weer op Algiers kan gaan vliegen - na de Airbus-kaping in 1994 is alle vliegverkeer van Air France naar Algerije door Algerijnse regering verbo den. Over andere zaken zal volgens de Elysee-woordvoer- ster zeker ook worden gesproken. Het terrorisme blijft een belangrijk gespreksonderwerp en ook de Irak-crisis komt onherroepelijk ter sprake. Maar Algerije mag dan een Ara bisch land zijn, het heeft zich tot dusver in de internationa le discussie nauwelijks laten gelden. Franse waarnemers brengen die terughoudende positie in verband met de eco nomische situatie. Ofschoon Algerije een olieproducerend land is, presteert het economisch maar mager. En heeft het dringend kapitaalinjecties nodig. Bijvoorbeeld uit de Ver enigde Staten. Of uit Frankrijk. President Chirac en president Bouteflika (rechts) zwaaien naar de massa. Foto: AP/Jacky Naegelen ankara-washincton/anp-afp - Het Turkse parlement heeft za terdag zijn goedkeuring onthou den aan de stationering van Amerikaanse troepen in het land. Amerika had 62.000 manschap pen in Oost-Turkije willen samen trekken voor een aanval op Irak. Het is nog onduidelijk of en wan neer de afgevaardigden in Anka ra opnieuw over de zaak zullen stemmen. Over de uitkomst van de stem ming in het Turkse parlement heerste aanvankelijk verwarring. Het voorstel leek met 264 voor aangenomen, korte tijd later bleek dat er vier stemmen ont braken voor de benodigde abso lute meerderheid. Hoge functionarissen bij het Amerikaanse ministerie van de fensie verklaarden dat de VS nu hun plannen voor een oorlog met Irak zullen moeten veran deren. Washington had gedacht de aanval op twee fronten in te zetten, via Turkije vanuit het noorden en via Koeweit uit het zuiden. Deze strategie zou de oorlog behoorlijk kunnen be korten, aldus de Amerikaanse defensie-planners. De Turkse regering heeft nog geen beslissing genomen om het parlement opnieuw over de motie te laten stemmen. De lei der van de regeringspartij AKP, Erdogan, verklaarde dat de par tij en de regering nog 'de nodige calculaties' moeten maken. Zo wel Turkije als de VS benadruk ten dat de relatie tussen de twee landen geen schade zal onder vinden van de beslissing van het parlement. Bagdad is dit weekeinde intus sen begonnen met de vernieti ging van de al-Samoud II raket ten, zoals de VN-wapeninspec teurs hadden geëist. Gisteren zouden er al zeker tien raketten zijn kapotgemaakt. In totaal heeft Irak zo'n honderd raketten van dit type, die een groter be reik hebben dan door de VN is toegestaan. De Verenigde Naties meldden vandaag dat Irak binnen een week een nieuw rapport over voorraden VX-zenuwgas en an- trax zal overleggen. De Iraakse autoriteiten spraken in het weekeinde met VN-deskundigen over voorraden chemische en biologische wapens, waarvan Bagdad beweert dat ze al jaren geleden zijn vernietigd. Een adviseur van president Sad dam Hussein zei gisteren dat bij opgravingen op de luchtmacht basis al-Aziziya sporen waren gevonden van vernietigde che mische wapens, vooral projec tielen met antrax. Experts van de VN testen inmid dels fragmenten en bodemmon sters om de beweringen te sta ven. De Arabische Liga, bijeen in Egypte, verklaarde zich dit weekeinde eensgezind tegen ie dere militaire interventie. Tege lijkertijd legde een publieke uit wisseling van vijandelijkheden tussen de Libische leider Gaddafi en de Saudische kroon prins Abdullah de onderlinge verdeeldheid van de Arabische landen bloot. Gaddafi verweet de Arabische Golfstaten dat ze verbaal tegen een oorlog zijn, maar wel Ame rikaanse troepen op hun grond gebied toelaten. Daarop beet Abdullah hem toe zich met zijn eigen zaken te bemoeien. gaza-stad/dpa - De Israëlische strijdkrachten zijn vanochtend zowel in de Gazastrook als in Nablus op de Westelijke Jor- daanoever in actie gekomen te gen vermeende Palestijnse mili tanten. Tijdens een inval in het vluchtelingenkamp al-Bureij in de Gazastrook vielen zeker acht doden en 35 gewonden. Voor de tweede achtereenvol gende nacht trokken Israëlische militairen de Gazastrook bin nen. Net als gisteren was een Palestijns vluchtelingenkamp doelwit van de operatie. Ditmaal vielen tanks en pantservoertui gen een kamp ten zuiden van Gaza-Stad aan. Volgens Pales tijnse opgave ontstonden er di rect hevige vuurgevechten. De operatie in de Gazastrook is succesvol afgesloten, aldus een Israëlische militaire zegsman voor de radio. De actie in Na blus gaat nog door. Gisteroch tend vielen er drie Palestijnse doden en zo'n veertig gewon den bij de inval in een kamp in het zuiden van de strook. door onze correspondent Ans Bouwmans Washington - Het militaire aan valsplan op Irak - dat door het Pentagon zoveel mogelijk ge heim gehouden wordt - is in principe rond. Met de psycholo gische oorlogvoering is al een begin gemaakt en Amerikaanse commando's zijn al in Irak gear riveerd om de invasie voor te bereiden. Als president Bush het sein geeft, kan de strijd begin nen. Het 'nee' van de Turkse parlementariërs is echter een le lijke streep door de rekening: het verzwakt het geplande noor delijke front. Verwacht wordt dat in tegenstel ling tot de Golfoorlog niet ge wacht wordt met het inzetten van grondtroepen tot de lucht aanvallen een flink eind onder weg zijn. De Amerikanen zou den ditmaal kiezen voor snel heid en overmacht, met lucht en grondtroepen die tegelijker tijd de aanval in moeten zetten. Volgens militaire analisten zul len Amerikaanse en Britse sol daten en tanks vanuit het zui den en noorden oprukken naar de Iraakse hoofdstad Bagdad, om Saddam Hussein en zijn Re publikeinse Garde in de tang te nemen. Vanuit Turkije hadden 62.000 Amerikaanse troepen voor het noordelijke offensief moeten zorgen. Schepen met materieel en mensen liggen al weken voor de kust van Turkije te wachten. En in de Oost-Turkse haven plaats Iskenderum staan al 522 Amerikaanse legervoertuigen te wachten. Het ziet er echter niet naar uit dat de soldaten om ze te bemannen er snel aankomen, nu het Turkse parlement zater dag nee heeft gezegd. In het Pentagon wordt een af wachtende houding aangeno men in de hoop dat de deur nog niet helemaal is dichtgeslagen. Maar de kans dat Turkije als springplank gebruikt kan wor den voor grondtroepen is dra matisch afgenomen, en de Ame rikaanse generaal Tommy Franks zal naar alternatieve op ties moeten uitkijken. Hoge functionarissen op het Pentagon zeiden gisteren in de New York Times vast te houden aan een noordelijk front. Als de luchtmachtbasis Incirlik in Turkije niet gebruikt kan wor den als uitvalsbasis, dan zouden tanks en troepen vanaf vliegdek schepen of vanuit Koeweit door de lucht naar vliegvelden in het door de Koerdische minderheid gecontroleerde gebied in Noord-Irak vervoerd kunnen worden. In dat geval zou het wel gaan om lichtere divisies, en minder troepen. Het dagblad Washing ton Post meldt dat planners op het Amerikaanse ministerie van defensie uitgaan van minstens 20.000 manschappen voor het noordelijke front, plus materi eel. Om dat allemaal door de lucht op zijn plek te krijgen en vervolgens ook te bevoorraden, is een logistiek ingewikkelde klus. Volgens generaal Myers, chef van de Amerikaanse defensie staf, kijkt Franks gezien de reeds weken durende onzekerheid al een tijdje naar verschillende op ties. Myers zei vorige week nog dat er 'hoe dan ook' Amerikaan se strijdkrachten in het noorden van Irak aan de grond worden gezet. Noord-Irak is een zeer be langrijk onderdeel van de hele operatie, vanwege de aanwezig heid van de Koerdische minder heid, de Iraanse belangen in dit gebied en de olierijke velden. Volgens de Washington Post maken oorlogsplanners zich zorgen dat een vertraagde op mars vanuit het noorden, Sad dam Hussein meer tijd geeft om de olie-infrastructuur in het noorden (geconcentreerd rond Kirkuk) te vernietigen. Herstel daarvan tijdens de wederop bouw zal erg veel geld gaan kos ten. arcachon/anp - Het toerisme aan de Franse Atlantische kust dreigt klappen te krijgen als ge volg van de olievervuiling die is ontstaan na het zinken van de tanker Prestige, begin november voor de Spaanse kust. Volgens de autoriteiten zijn de reserve ringen al flink gedaald. „Hier in Arcachon heeft het toe ristenbureau zo'n 30 40 pro cent minder reserveringen ge noteerd, zowel in hotels, huur woningen als op campings. Pa radoxaal genoeg zijn de stran den èn de rotsen eromheen nog nooit zo schoon geweest", aldus wethouder Lucas van Arcachon, belast met toerisme. In het departement Gironde zijn zo'n 10.000 mensen langs de kust direct afhankelijk van het toerisme, nog afgezien van alle toeleveringsbedrijven. De lokale middenstand dreigt in de malai se te worden meegezogen. Het toerisme in de streek is goed voor zo'n 50 tot 80 procent van de economische activiteit in de kustgemeentes. Het merendeel van de jaarlijkse inkomsten moet bovendien komen uit de vijf zomermaanden van april tot en met augustus. Langs de 300 kilometer lange kust van de monding van de Ga ronne tot de Spaanse grens wer ken nog steeds zo'n 650 mensen om de stranden schoon te hou den. Vorig jaar was dat de vakantie bestemming voor zo'n 2,5 mil joen toeristen, onder wie drie kwart miljoen Nederlanders. De grootste vrees betreft evenwel het wegblijven van de Duitsers, vorig jaar goed voor 1,5 miljoen bezoekers. Volgens wethouder Lucas, zijn de Duitsers 'overge voelig' voor alle vermeende mi lieuverontreiniging. rio de Janeiro - De jaarlijkse carnavalsoptocht van de grote samba scholen in het Braziliaanse Rio de Janeiro is gisteravond met een luid vuurwerk begonnen. Zeker 70.000 mensen zijn voor de parade naar de Sambódrome gekomen. Dit openluchtstadion is negentien jaar ge leden speciaal voor de optocht gebouwd. Voor de plaatsen in de sky- boxen moet tot 700 dollar worden betaald. In totaal doen veertien sambascholen mee aan de kleurrijke parade, die zoals altijd wordt ge domineerd door opzwepende sambaklanken en schaars geklede dan sers. Het carnaval in de Braziliaanse stad heeft dit jaar zeker zo'n 400.000 bezoekers getrokken, een record. Foto: Reuters/Sergio Moraes door onze correspondent Harald Doornbos babylon - De toren van Babel, de kamers van koning Nebukadnezar, de leeuwenkuil van Da niël. Babylon is alsof je door het oude testament loopt. Maar in het land van melk en honing dat aan de wieg stond van de wereldbeschaving, vrezen de werkloze suppoosten en theeverko pers dat het einde nabij is. Dat er nu alleen nog maar menselijke schilden in plaats van toeristen rondlopen, is een teken aan de wand. Babylon, gelegen op ongeveer 90 kilometer ten zuiden van de Iraakse hoofdstad Bagdad, is een heel bijzondere archeologische plek, en inmiddels helemaal herbouwd. Stel je voor: een gemiddelde Romeinse of Griekse ruïne, enkele vierkante kilometers groot. Maar in plaats van een hoop oude stenen en een paar muurtjes die niet hoger komen dan je knieën, zijn op de ruïnes van Babylon in opdracht van de Iraakse president Saddam Hussein splinter nieuwe stenen gemetseld. Babylon ziet er daardoor nu net uit zoals het er duizenden ja ren geleden uit moet hebben gezien. Hoge, honderden meters lange muren, kantelen, ka mers en poorten. Buitenlandse archeologen gruwelen van Saddams idee van conservering. De Irakezen daarentegen vinden het prachtig en beschouwen het als een waar herstel van de oude glorie. Tijdens de rondleiding van Muhammed Kafigi, een van de gidsen, wordt duidelijk dat alles draait om het verleden. Logisch ook op een plek als deze. De Irakezen claimen dat hier er gens de Hof van Eden moet hebben gelegen, ingeklemd tussen de Eufraat en de Tigris. „Die rivier ligt na al die duizenden jaren nu 25 kilo meter verderop", legt Kafigi uit. „De toren van Babel heeft hier gestaan", beweert de gids ter wijl hij voorgaat door een labyrint van kaars rechte en gloednieuwe gangen en kamers. Doelend op de Babylonische spraakverwarring die er volgens het oude testament ontstond tij dens de bouw van de toren, vervolgt de gids: „Irak heeft de wereld taal en schrift gegeven. Dat mogen we nooit vergeten. Via de kamers van koning Nebukadnezar II (600 voor Chr.) en de kooi waar Daniël ooit nog moet hebben gevochten tegen een leeuw, beland je op de plek waar - volgens de Irake zen tenminste - Alexander de Grote zijn laatste adem zou hebben uitgeblazen. Maar de mu ren ogen allemaal veel te nieuw, het stinkt er nog naar cement. Dit zou net zo goed een eta lageruimte vah de IKEA kunnen zijn. Aangeko men bij een grote, stenen leeuw die op een zandvlakte staat, zegt Kafigi: „Deze is dus echt, 2600 jaar oud. Onze nationale trots: de Leeuw van Babylon. Er stonden vroeger veel meer van dit soort leeuwen. Maar 23 van de in totaal 25 pronkstukken zijn meegenomen door de verscheidene buitenlandse legers die hier de afgelopen eeuwen doorheen zijn getrokken. De Fransen hebben een leeuw in een museum in Parijs staan, de Britten bezitten er een paar en de Turken namen er ook eentje mee. „Er staan zelfs drie van onze leeuwen in Denemar ken en een in Las Vegas", weet Kafigi. De Duitsers hebben volgens de gids zelfs ten tijde van de Eerste Wereldoorlog een oude, tien meter hoge poort meegenomen. „Steen voor steen naar Duitsland afgevoerd. Het staat nu in een museum in Berlijn. Buitenlandse mogendheden die ongevraagd op bezoek komen; Irakezen hebben er zo langzamerhand schoon genoeg van. „En nu de Amerikanen weer", verzucht Kafigi. Voor twee dingen zijn ze bang: dat de Amerikanen de laatste leeuw roven en dat Babylon gebom bardeerd gaat worden. Een groot paleis van Saddam Hussein prijkt op een in de buurt ge legen heuvel. En alhoewel de gids bij hoog en bij laag beweert dat het een hotel is, zou Sad dams paleis wel eens op de doelwittenlijst van de VS kunnen staan. „De VS weten alleen maar wat vernielen is, het opbouwen laten ze aan de rest van de wereld over", zegt Kafigi. Ook Baha, een dertiger die in Babylon het sou venirwinkeltje runt, moet niets hebben van de Amerikanen. „Oorlog is altijd slecht en dit is al de tweede keer dat ze ons aan willen vallen." De medewerkers van de Hof van Eden hebben al een noodplan opgesteld voor het geval het uit de hand loopt. „Dan zal het complex dicht gaan, maar wij blijven hier zodat we een oogje in het zeil kunnen houden." Maar zelfs als het geen oorlog wordt, is de si tuatie hier belabberd. „Kijk om je heen", zegt Kafigi. „Er zijn helemaal geen toeristen meer. De enigen die ik nog rondleid zijn van die menselijke schilden." Baha en Kafigi zien het allemaal met lede ogen aan. Staand op de plek waar de beschaving ooit begon, weten ze dat zij helemaal niets kunnen doen tegen of voor een oorlog. „Nog maar een kop thee dan maar?", vraagt Baha.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 5