Blix blij met toezegging Irak BUITENLAND Populist Klaus nieuwe president van Tsjechië Palestijnen verwachten weinig goeds van Sharon II ÖVP en FPÖ weer in Oostenrijks kabinet Blair waarschuwt voor kernwapens al-Qaeda Vernieting al-Samoud raketten begint vandaag Koerden dreigen met verzet tegen Turken in Noord-Irak Onderzoek naar geweld in Thaise antidrugscampagne Nederlandse Patriots in Turkije Verdachte vrijgelaten na verwisseling Laatste momenten ibbers spreekt iet krijgsheren zar-e-sharif - Ruud Lub- xs, het hoofd van de VN- luchtelingenorganisatie UNH- heeft gisteren in Afghanis- gesproken met de drie be- igrijkste krijgsheren in het orden van het land. De Ne- xlandse ex-premier drong op het staken van de on- rlinge gevechten en het creë- van een veilige omgeving tor terugkerende vluchtelin- xi. Lubbers reisde vanuit de ioofdstad Kabul naar Mazar-e- lerif voor ontmoetingen met idul Rashid Dostum, Atta [ohammed en Ustad Sayeedi. Sterke groei Britse alcoholdoden ie! ■e ion den - Het aantal mensen dat in Groot-Brittannië overlijdt Hejian de gevolgen van overmatig be alcoholgebruik is de afgelopen 311 win tig jaar verdubbeld. Dat 5 heeft de Britse krant The Inde enpenden t gisteren gemeld op ba ll js van een rapport van het Britse bureau voor nationale rse statistieken (ONS). Volgens het ONS bezweken in 1979 in Gioot-Brittannië 2506 mensen L aan ziekten die verband hielden I inet alcoholmisbruik. In 2000 ■waren dat er 5543. Het statis- ^ósch bureau vindt het vooral Marmerend dat de slachtoffers steeds jonger zijn. Michael Jackson ~sluit een bestand J Ionden - De Amerikaanse pop ster Michael lackson en de Brit se Granada Media Group heb ben afgeproken dat Granada tot 31 maart niets meer vertoont uit de documentaire 'Living ivith Michael Jackson'. Jackson roert een juridische strijd om de filmproductie, die hij als leu- - jenachtig heeft omschreven. ~^ide partijen hebben gisteren de rechter verklaard te achten met verdere stappen it een hoorzitting maandag. U en VS eens ver uitleveren tussEL - De Europese Unie en Verenigde Staten zijn dicht- j een akkoord over een uitle- ringsverdrag voor verdachten in terrorisme en leden van ge- rganiseerde misdaadbendes. EU en de VS zijn het eens iver het versnellen en vereen- ludigen van uitleveringspro- ledures. Zo zullen Amerikaanse itleveringsverzoeken voortaan elden voor alle lidstaten van *jde EU. Volgens de Griekse mi- •iDister van justitie Petsalnikos iial het uitleveringsverdrag waarschijnlijk in juni worden ondertekend. Poliocampagne Irak geslaagd den haag - Unicef is 'buitenge- woon positief over de inen- lingscampagne tegen polio in Irak. De kinderorganisatie van de VN heeft deze week bijna vier miljoen kinderen ingeënt legen de besmettelijke ziekte. Unicef had de campagne ver sneld vanwege de dreigende oorlog. Om te voorkomen dat vluchtelingenstromen de ziekte overbrengen naar buurlanden, zette de organisatie deze week zo'n 14.000 hulpverleners in. \sielrecord in Groot-Brittannië ion den - Een recordaantal van 110.700 mensen heeft het afge- bpen jaar in Groot-Brittannië isiel aangevraagd. Dat zijn er 20 procent meer dan in 2001, meldde het ministerie van bin nenlandse Zaken vrijdag. De stijging komt vrijwel volledig voor rekening van asielzoekers uit Zimbabwe en Irak. De rege ring denkt het aantal asielvra gen uiteindelijk in september te hebben gehalveerd. Krekar ontmoette Osama bin Laden osio - De vanuit Nederland naar Noorwegen uitgezette mullah Krekar heeft in 1988 een eenmalige ontmoeting gehad met Osama bin Laden. Dat leeft hij gisteren gezegd tegen over het Noorse persbureau VTB. Hoewel Krekar nu heeft 'toegegeven ooit een ontmoe- ïng te hebben gehad met Bin iaden en een aantal strijders van de Ansar al-Islam is opge- eid in kampen van Al-Qaida in Afghanistan, ontkent Krekar handen te hebben met Saddam Hussein of andere leden van de Iraakse regering. Woede in VS om dierencampagne Washington - Een campagne san dierenbeschermers heeft veel woede opgewekt in de Ver enigde Staten. In de publici teitsactie wordt het slachten van dieren vergeleken met de holocaust. Hiermee wordt de moord op meer dan zes miljoen loden tijdens de Tweede We- teldoorlog getrivialiseerd, zegt le Anti-Defamation League ADL). zaterdag 1 maart 2003 door onze correspondent Runa Hellinga Boedapest - Na bijna twee maanden onze kerheid en mislukte stemrondes is het Tsje chische parlement er gisteren eindelijk in geslaagd oud-premier Vaclav Klaus tot pre sident te kiezen. Zijn verkiezing is opmerke lijk, want Klaus is leider van de conservatie ve oppositiepartij ODS. Hij heeft zijn verkie zing te danken aan de verdeeldheid binnen de socialistische regeringspartij en aan de steun van de communisten, die liever een rechtse populist zagen dan de gematigde kandidaat van de regeringscoalitie, de filo soof Jan Sokol. Het parlement moest er gisteren drie keer over stemmen, maar uiteindelijk wist Klaus de meerderheid van de aanwezige afgevaar digden achter zich te krijgen. Bij twee eerde re pogingen om een opvolger voor de afge treden ex-president Vaclav Havel te kiezen, stond Klaus ook kandidaat. Beide malen haalde hij toen wel een meerderheid, maar net niet genoeg stemmen voor het presi dentschap. Met Klaus krijgt Tsjechië een heel ander soort president dan Havel. Bei den hebben elkaar in het verleden heftig be streden, nadat de nu 61-jarige econoom Klaus in 1992 premier van Tsjechoslowakije werd. Havel was destijds fel tegen de split sing van het land, terwijl Klaus er geen en kele moeite mee had om de Slowaakse na tionalist Vldimir Meciar zijn zin te geven. Klaus werd in de jaren daarna vooral be kend vanwege zijn 'coupon-privatisering', waarbij iedere Tsjech bonnen kreeg waar mee aandelen in te privatiseren staatsbedrij ven konden worden gekocht. Het idee liep uiteindelijk uit op een flop en zorgde ervoor dat Tsjechië een grote economische achter stand opliep ten opzichte van landen als Po len en Hongarije. De laatste jaren heeft Klaus zich ontpopt tot een behoorlijke populist. Hij liet zich her haaldelijk kritisch uit over de toetreding van Tsjechië tot de EU en is een uitgesproken tegenstander van tegemoetkomingen aan de Sudetenduitsers, de Duitse minderheid die na de Tweede Wereldoorlog massaal uit Tsjechië werd verdreven. De overwinning van Klaus wordt gezien als een nederlaag van de Tsjechische premier Vladimir Spidla, die kampt met grote ver deeldheid binnen zijn eigen socialistische partij. Weliswaar is de functie van president grotendeels ceremonieel, maar de verwach ting is toch dat Klaus, die erevoorzitter is van de ODS, het de premier zo moeilijk mo gelijk zal maken. Een meerderheid van de Tsjechen is overi gens voor Klaus als president, zo blijkt uit opiniepeilingen. De druk op het parlement om gisteren tot een keuze te komen, was behoorlijk groot, mede vanwege de oorlogs dreiging in Irak. Een van de weinige echte functies van het Tsjechische staatshoofd, naast het recht op gratieverlening, is die van opperbevelhebber van het leger. Met een mogelijke oorlog op komst was het daarom in de ogen van velen zeer ongelukkig dat de functie sinds begin februari vacant was. Vaclav Klaus. Foto: CTK/Michal Dolezal wenen/anp-dpa - In Oostenrijk gaan de conservatieve Volkspar tij (ÖVP) en de rechtse Vrijheids partij (FPÖ) weer samen rege ren. Beide partijen hebben over eenstemming bereikt over een regeringsprogramma. President Thomas Klestil heeft gistermiddag het nieuwe kabi net van ÖVP-leider en bonds kanselier Wolfgang Schüssel ge ïnstalleerd. De regeringscoalitie van beide partijen viel vorig na jaar uiteen, door vooral interne strubbelingen binnen de Vrij heidspartij. De ÖVP van bonds kanselier Schüssel was bij de vervroegde verkiezingen in no vember de grote winnaar. De FPÖ, ooit zeer populair gemaakt door Jörg Haider, verloor een derde van haar aanhang. Het aantal FPÖ-ministers is in het nieuwe kabinet gehalveerd naar drie. Partijleider Herbert Haupt wordt de nieuwe vice- kanselier. Een van de ministers die in september uit de regering en uit de partij stapte, Karl Hienz Grasser, wordt de nieuwe minister van Financiën. Beide partijen hebben samen 97 van de 183 parlementszetels. De ÖVP heeft eerst nog samenwer king gezocht met de Groenen en met de sociaal-democratische SPO, maar dat is mislukt. De formatie heeft ruim drie maan den geduurd. Het vorige kabinet viel in sep tember uiteen door een ruzie tussen FPÖ-oprichter Haider en de ministers van de partij. Hoe wel Haider zich tegenwoordig zegt te concentreren op zijn gouveneurschap van Karinthië, is zijn aanwezigheid in de lan delijke politiek nog altijd voel baar. Zo is zijn zus, Ursula Haubner, een van de nieuwe onderministers. De Oostenrijkse media betwijfe len daarom op de eerste dag van het nieuwe kabinet al of die de eindstreep zal halen. De rege ring heeft een krappe meerder heid in het parlement en kan daarom problemen krijgen om de nodige veranderingen in de gezondheidszorg en het spaar systeem voor elkaar te krijgen. door onze correspondent Ans Bouwmans Washington - Het hoofd van de VN-wapeninspecteurs in Irak, Hans Blix, vindt het 'zeer belang rijk' dat Irak de VN heeft toege zegd zijn omstreden al-Samoud 2 raketten te vernietigen. „Het gaat morgen (zaterdag, red.) be ginnen, dus we hebben morgen avond of zondag misschien meer te zeggen", aldus Blix gisteren. De raketten hebben een iets groter bereik dan de 150 kilome ter die de VN toestaat. Blix had Irak gelast om voor 1 maart te beginnen met het onbruikbaar maken van de raketten. De deadline werd gezien als een test voor Irak, omdat een weige ring de kans op een meerder heid in de VN-Veiligheidsraad voor sanctionering van militair ingrijpen in Irak zou hebben vergroot. De VS hebben de Iraakse toe zegging al afgedaan als 'propa ganda, bedrog en een spelletje'. Groot-Brittannië en Spanje, die Bush steunen, wezen de Iraakse beslissing eveneens als onvol doende van de hand. Het gaat om volledige ontwapening, niet om delen, aldus Bush' woord voerder Ari Fleischer gisteren. Fleischer wilde niet ingaan op de vraag of het nu moeilijker is voor de Amerikaanse regering om een meerderheid in de Vei ligheidsraad achter een tweede resolutie te krijgen. Amerika heeft negen stemmen nodig voor de resolutie, waarin wordt vastgesteld dat Saddam Hoes sein zijn laatste kans op ontwa pening heeft laten lopen. Maar tot dusverre steunen slechts vier landen de VS. Er zijn zes landen die nog geen standpunt hebben ingenomen, en die worden nu dnik bewerkt. De Brits-Amerikaans-Spaanse resolutie is bedoeld om het licht op groen te zetten voor een mi litaire interventie in Irak, maar daartegen is grote weerstand. Frankrijk, aanvoerder van de groep landen die inspecties wil voortzetten, zei gisteren dat de Iraakse stap bewijst dat inspec ties werken. Het is onduidelijk of een van de vaste leden van de Veiligheidsraad (behalve de VSen Groot-Brittannië zijn dat Rusland, China en Frankrijk) zijn veto zal gebruiken om de VS in de wielen te rijden. Verwacht wordt dat de resolutie binnen twee weken in stemming wordt gebracht. De reactie van Blix gisteren was positiever getoonzet dan de donderdag uitgelekte tekstdelen van zijn concept-rapport over de Iraakse inspanningen in de afgelopen drie maanden. Daarin stelde hij dat het resultaat in ter men van ontwapening tot nu toe 'zeer beperkt' was gebleven. Het is de bedoeling dat Blix vol gende week in de Veiligheids raad verschijnt om zijn rapport toe te lichten. Als Irak dan de daad bij het woord heeft ge voegd, zal dat in zijn verslag meegenomen worden, aldus Blix gisteren. „Als de realiteit verandert, verandert mijn rap port." Irak deed zijn toezegging in een brief aan de VN, waarin tevens om een 'discussie' over de de tails werd gevraagd. Volgens een woordvoerder van de wapenin specteurs kan de vernietiging beginnen, zodra vanmorgen een technische discussie tussen de VS-missie Unmovic en Irak heeft plaatsgehad. Irak beklaagt zich er over dat de VN ten on rechte tot de conclusie zijn ge komen dat de raketten de grens van 150 kilometer overschrijden. salahuddin/ap - De Koerden in het noorden van Irak zullen in verzet komen als de Verenigde Staten Turkse troepen laat deel nemen aan een invasie in het gebied. Dat hebben Iraaks- Koerdische leiders gisteren ge zegd. „Ons volk zal zich met alle mid delen die tot hun beschikking staan tegen het plan verzetten", zei Sami Abdul Rahman, vice- premier in het westelijk deel van het autonome Koerdische ge bied in het noorden van Irak. swansea/afp-anp - Het terroris- tische netwerk al-Qaeda pro beert een primitieve kernbom te maken, zo waarschuwde de Britse premier Blair gisteren in Wales. Hij zei dat er snel moet worden gehandeld om te voor komen dat nucleaire wapens in de verkeerde handen vallen. Als de centra van al-Qaeda in Afghanistan zijn vernietigd dan nog blijven de cellen in alle gro te landen van de wereld, in alle delen van Europa intact, aldus Blair. Blair zei tot partijgenoten in Swansea dat hij weet dat veel van de toehoorders moeite heb ben te begrijpen waarom hij zo'n harde lijn tegenover Irak heeft. Blair zei bang te zijn. „Niet voor een aanval van Sad dam Hussein maar de angst dat massavernietigingswapens in handen komen van het interna tionale terrorisme." Al-Qaeda had zijn hoofdkwartier in Afghanistan tot het regime daar eind 2001 viel als gevolg van Amerikaanse bombardmen- ten. Er is nooit een verband aangetoond tussen al-Qaeda en het Iraakse regime. Eerder zijn er wel aanwijzingen geweest dat topfiguren van al-Qaeda in Af ghanistan contact hadden met leden van de geheime dienst en een nucleaire wetenschapper uit Pakistan. litie heeft het harde offensief te gen de drugshandel 500 levens geëist, de regering spreekt over duizend doden.. Mensenrechtenbewegingen en de Verenigde Naties hebben de campagne sterk bekritiseerd. Zij uitten hun bezorgdheid over het gebruik van buitensporig ge weld door de politie, die een shoot-to-Tall'--beleid zou voeren tegen verdachten van betrok kenheid bij drugshandel. Naar aanleiding van deze beschuldi gingen wordt een tweede com missie opgericht, die garant moet staan voor de bescher ming van verdachten die zich zelf hebben aangegeven. bangkok/ap - Premier Thaksin Shinawatra van Thailand heeft vrijdag een officieel onderzoek laten instellen naar de geweld dadige antidrugscampagne waarbij de afgelopen maand honderden doden vielen. Een dag eerder werden in een dorp in het noorden van Thailand zes mannen gedood, vermoedelijk door drugssmokkelaars. De zes hadden een lijst met verdachte dealers opgesteld. Een vijfkoppige commissie moet bepalen of de politie haar boek je te buiten is gegaan bij het be strijden van de handel in voor namelijk metamfetamine uit het buurland Birma. Volgens de po- iskendrun - Het schip met Nederlandse patriot-raketten voer gisteren de haven van de turkse stad Iskendrun binnen en passeerde daar het Amerikaanse schip Capella dat al militair materieel loste. De raketten zijn inmiddels in Diyarbakir en Batman in Zuid-oost Turkije aangekomen. De Patriots en driehonderd militairen uit Nederland moeten Turkije in geval van een oorlog in Irak beschermen. Op 19 februari besloot de NAVO na interne ruzies tot concrete maatregelen. Naast de Patriotraketten gaan de NAVO-landen Awacs-patrouillevliegtuigen en speciale eenheden tegen chemische op biologische wapens inzetten. Foto: Reuters/Fatih Saribas „Niets ter wereld kan ons ertoe brengen een invasie van Turkse troepen te accepteren." Turkije is van plan om in het geval van een Amerikaanse invasie dui zenden soldaten naar Noord- Irak te sturen.De Koerden zijn bang dat de Turken niet meer weggaan en zullen proberen te verhinderen dat ze een eigen staat stichten, uit angst dat dit zal leiden tot een opleving van de Koerdische onafhankelijk heidsstrijd in het zuidoosten van Turkije. den haag/anp - De Chinese VN- rechter Liu Daqun heeft gisteren de onmiddellijke vrijlating gelast van de Kosovo-Albanees Agim Murtezi. Hij is tot de overtuiging gekomen dat de aangehouden persoon niet dezelfde is als de persoon in de aanklacht van het J oegoslavië-T ribunaal. „Ik bied u mijn excuses aan", al dus de Chinees tegen de Alba nees. Murtezi behoort tot een groep van drie vermeende (ex-) strijders van het Kosovo-Bevrij- dingsleger (UQK) die op 17 fe bruari is gearresteerd wegens misdaden van het UQK. Die ten lastelegging heeft betrekking op misdaden in het kamp Llapush- nik in 1998. Het UQK liet in het kamp zeker 35 burgers onder onmenselijke omstandigheden opsluiten. Gedetineerden wer den er gemarteld en vermoord. VN-aanklager Andrew Cayley is nog steeds overtuigd te dat de gebeurtenissen in het kamp hebben plaatsgevonden, zoals ten laste gelegd. Alleen is Murte zi niet de persoon waarover ge tuigen hebben gesproken. De persoonsverwisseling is ontdekt door gesprekken met de aange houden Murtezi, door een huis zoeking bij hem thuis in Kosovo en door verklaringen van de eveneeens opgepakte medever dachten Bala en Musliu die zeg gen hem niet te kennen. Het is niet de eerste keer zijn dat het VN-tribunaal de verkeerde verdachte te pakken heeft. In 1996 zat Goran Lajic drie maan den onschuldig vast. Later had men voor korte tijd de verkeerde Banovic-tweeling te pakken. Houston - De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft giste ren beelden vrijgegeven van een videoband met opnames uit de cabi ne van de verongelukte shuttle Columbia. Op de band zijn volgens NASA de laatste momenten vastgelegd voor het neerstorten van het ruimtevaartuig. Hier zijn bemanningsleden William McCool (links) en Rick Husband in de cockpit te zien terwijl ze op 170 kilometer hoogte boven de Stille Oceaan vliegen. De videoband is op 6 februari gevon den bij de plaats Palestine in Texas en is tot nu toe de enige van de 250 videobanden aan boord die na het ongeluk is gevonden. Foto: Reuters/NASA jeruzalem/ap - De Israëlische premier Ariel Sharon heeft bij het aantreden van zijn nieuwe, twee de, kabinet verklaard bereid te zijn 'pijnlijke concessies' te doen om een vredesakkoord met de Palestijnen te sluiten. Volgens Pa lestijnse vertegenwoordigers wijst niets er echter op dat er op korte termijn een einde zal ko men aan het Israëlisch-Palestijnse conflict, dat de afgelopen 2,5 jaar aan ongeveer 3.000 mensen het leven kostte. Ook Syrië verwacht niets goed van de nieuwe rege ring. De Israëlische premier stelde dat een akkoord met de Palestij nen over een staat in de Gaza- strook en een groot deel van de Westoever goedgekeurd zal moeten worden door zijn kabi net. Maar zeker veertien van de 24 bewindslieden in Sharons tweede kabinet zijn tegen een Palestijnse staatterwijl twee ministers een partij vertegen woordigen die de belangen van de joodse kolonisten op de Westoever behartigt. De Palestijnse minister Saeb Erekat verwacht dan ook niet dat de nieuwe Israëlische rege ring een vredesakkoord met de Palestijnen wil. De Amerikaanse regering heeft vorig jaar een plan gelanceerd dat moet leiden tot een Palestijnse staat in 2005. De Palestijnse Autoriteiten heeft zich gematigd positief uitgelaten over het Amerikaanse voorstel, maar Sharon heeft in zijn rege ringsverklaring met geen woord gerept over het vredesplan. In het Amerikaanse voorstel wordt Israël opgeroepen geen nieuwe nederzettingen meer te bouwen in de bezette gebieden. De nieuwe regering-Sharon kondigt in het deze week geslo ten regeerakkoord aan dat er in derdaad geen nieuwe nederzet tingen bijgebouwd zullen wor den, maar wel dat de reeds be staande „ontwikkeld" zullen worden, wat volgens de Palestij nen op forse uitbreidingsplan nen van de bestaande nederzet tingen duidt. „Dit is een rege ring die niets heeft om over te praten met de Palestijnen en die zich niet in zal zetten voor het bereiken van een vredesak koord", aldus Erekat. In het regeerakkoord staat dat het tweede kabinet-Sharon streeft naar interim-overeen komsten met de Palestijnen, maar dat de onderhandelingen daarover pas worden geopend als het geweld van Palestijnse Drieduizendste dode in opstand Palestijnen Een Palestijnse politieagent is gisteren in een ziekenhuis aan zijn verwondingen overleden. Hij is volgens de telling van het Franse persbureau AFP de 3000ste dode van de laatste Palestijnse op stand tegen de bezetting die eind september 2000 begon. De 27- jarige agent raakte gewond als gevolg van een Israëlische aanval op de Gazastrook op 22 februari. Hij was een van de zeven men sen die bij die aanval werden gedood door de Israëlische troe pen. Aan Palestijnse zijde vielen 2249 doden en aan Israëlische zijde 695. Voorts verloren dertien Arabieren met de Israëlische nationaliteit en 43 buitenlanders het leven volgens de telling die is gebaseerd op Israëlische en op Palestijnse gegevens. zijde stopt. De Israëlische rege ring verklaart zich voorts bereid 'concessies' te doen ■ta de Pa lestijnen, maar concrete toezeg gingen worden niet gedaan. Ook zal de veiligheidsmuur afge bouwd worden die Israël moet afschermen van de Westoever. De Syrische staatsradio uitte gis teren harde kritiek op Sharon. Diens nieuwe „racistische en extremistische" regering zal doorgaan met het moorden en verwoesten, aldus Damascus Radio. Volgens Damascus zal Sharon een oorlog tegen Irak aangrijpen om de joodse neder zettingen in Palestijnse gebie den uit te breiden en duizenden Palestijnen te verdrijven. Het Israëlische parlement sprak gisteren zijn steun uit aan het nieuwe kabinet van Sharon goed. De coalitie van Likud met twee rechts-religieuze partijen en de seculiere Shin ui-partij heeft de steun van 68 van de 120 leden tellende Knesset.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 5