SPORT
De harteloze bejegening van Foekje Dillema
Wraak!
LINKS
BUITEN
Groningse prof
helpt Man United
Groningen - De Groninger pro
fessor Gerard Sierksma gaat
Manchester United helpen bij
het beoordelen van de salaris-
opbouw bij de club. Sierksma
gebruikt al jaren economische
rekenmodellen voor sporton-
derzoek. Zo maakte hij een
computermodel voor het sa
menstellen van voetbalteams.
Voor het beoordelen van sala
rissen is volgens Sierksma meer
nodig dan kennis over specifie
ke voetbalkwaliteiten. „Er is
nog nooit gekeken naar de rela
tieve kwaliteit van een speler.
Dat is de meerwaarde voor een
team. Ronaldo kan voor Barce
lona goud waard zijn. maar
voor Madrid niet. Wij denken
dat je dat je het verschil redelijk
objectief kunt vaststellen, maar
het is de eerste keer dat er gron
dig onderzoek wordt gedaan."
Canada breekt
laagterecord
paarl - Canada heeft tijdens
het WK cricket het laagterecord
gebroken voor eendaagse wed
strijden. De Noord-Amerikaan
se ploeg kwam in de wedstrijd
tegen Sri Lanka aan bat niet
verder dan 36 runs (in 18,4
overs). Die minieme score was
twee runs minder dan het voor
gaande dieptepunt, dat in 2000
op naam kwam van Zimbabwe.
Ook toen was Sri Lanka de te
genstander.
IJshockeyduel
van tachtig uur
Toronto - Met 1278 doelpun
ten in 80 uur hebben twee Ca
nadese teams de langste ijshoc-
keywedstrijd ooit gespeeld. De
amateurteams stonden gedu
rende vier dagen op het ijs en
zamelden daarbij ongeveer
33.000 euro in voor het goede
doel. Het 'blauwe team' won
met 650 tegen 628 doelpunten
van het 'witte team', de ploeg
van topscorer Mike Burge. „Ik
weet niet meer precies hoeveel
goals ik gemaakt heb. Waar
schijnlijk meer dan 100", ver
klaarde Burge.
Pillen funest
voor turnster
Boekarest - Voormalig tumwe
reldkampioene Sabina Cojocar
moet haar carrière voortijdig
beëindigen na jarenlang medi
cijngebruik. De Roemeense (17)
kreeg de pillen wegens een aan
geboren cholesterolgerelateer-
de ziekte, maar de werkzame
stof is niet geschikt voor tie
ners. De medicijnen kwamen
van het nationaal sport-me-
disch instituut in Boekarest, dat
verantwoordelijk is voor de me
dische voorzieningen van Roe
meense topsporters.
Werper krijgt
recordbedrag
Atlanta - Werper Greg Maddux
(36) heeft een eenjarig contract
getekend bij de Atlanta Braves
voor 14,75 miljoen euro. Het
bedrag is een record in het
Amerikaanse honkbal. Het re
cord was in handen van werper
David Cone die in 2000 een
eenjarige verbintenis bij de
New York Yankees tekende
voor 12 miljoen euro.
Efedrine leidt tot
dood honkballer
fort lauderdale - Het doping-
middel efedrine, in combinatie
met zware conditietraining on
der vochtig warme weersom
standigheden, heeft geleid tot
de dood van werper Steve Be-
chler van de Amerikaanse
honkbalclub Baltimore Orioles.
Dit heeft een autopsie op het li
chaam uitgewezen. De pas 23-
jarige Bechler stierf tijdens het
trainingskamp in Florida. Bech
ler gebruikte efedrine om af te
vallen. Efedrine is niet verbo
den in de major league van het
Amerikaanse honkbal. Het staat
wel op de lijst van verboden sti
mulantia van het Internationaal
Olympisch Comité.
Cipollini fietst 90
op de snelweg
livorno - Sprintkoning Mario
Cipollini kan het ook tijdens
trainingen niet snel genoeg
gaan. De politie plukte de Itali
aanse wielrenner samen met
ploeggenoot Mario Scirea van
een voor fietsers verboden snel
weg. Het trainende duo reed
achter een begeleidende auto
maar liefst 90 kilometer per
uur. Volgens dagblad Gazzetta
dello Sport moet Cipollini een
verkeersboete van 63 euro beta
len. Het is niet voor het eerst
dat verkeersgedrag Cipollini
'moeilijkheden' oplevert. Tij
dens de klassieker Gent-Wevel-
gem zoefde Cipollini al eens zo
snel langs een flitsapparaat, dat
hem dat terstond een foto ople
verde. De Italiaan fietste toen
55 kilometer per uur op een tra
ject waar automobilisten wette
lijk zijn begrensd op 50. De bij
behorende boete (100 euro)
werd de Italiaan destijds overi
gens kwijtgescholden.
UIT HET OOG
MAANDAG 24 FEBRUARI 20
UIT
GESPROKE
Frans Hoek, asd
tent-trainer vanl
Barcelona, in de|
Volkskrant:
„Bij Barcelona gj
alleen de korte termijn. WeI
ven vandaag, een klein beem
morgen, maar overmorgen
staat al niet.
Fernando Ricksen, verdedi
van Glasgow Rangers en o|
je, in Nieuwe Revu:
Wanneer in het veld een ol
stootje is, ren ik er meteen m
toe, als het niet te ver is. Mm
is dat niet nodig want darm
ik er zelf bij betrokken.
Wereldkampioene bol
ther Schouten in Veroi
gazine:
„Ik ben niet zo Ameril
ik iemand ga uitschelden,
speel ik het lieve meisje,
geen hoogte van me krij}
krijgen ze wel als ze
me staan in de ring.
Jelle Van Danune,
dienst van Ajax, in V<
ternational:
„In België moet je beschei
blijven. Dat is het grootste
schil tussen Nederland en
gië. Wij denken dat we goeM
zijn, hier zeggen ze dat ze g |j|
zijn.
NAC-coach Henk ten Calf
Voetbal Magazine:
,Ach, mijn visie is eigenlijk H
een korte zin samen te vattfit
hou van voetbal"
ide
Arjan de Zeeuw, Nederlan
verdediger van Portsmou
student medicijnen, in Tl f
dependent:
„Mijn academisch werk z
voor stabiliteit. Als er iets fi 7
gaat, bij contractonderhan C
lingen of zoiets, weet ik zei
dat ik geen baan hoef te r
als schoorsteenveger.
FC Twente-speler Simon
Cziommer over de menta
van Duitse voetballers, in
Sportweek:
„Wijgeven nooit op. 'Kol
kun je ook na de wedstriji
mij in Duitsland geleerd.
Voormalig autocoureur
cardo Patrese is tegenwo
actief als ruiter, vertelt
Formule 1:
,JVm één pk heb ik vooi
noeg!"
g<
Voormalig aanvaller J<
Loen, nu assistent-
FC Utrecht, in Trouw:
„Ik was geen denker, ik wA
voetballer. Als ik slimmer i
geweest, had ik er meer uil
haald. Ik werkte en slew
denkwerk liet ik aan
Idem:
„Ik herinner me nog een
mijn eerste wedstrijden. II
een enorme beuk van een
stopper. Ton du Chatinier
kwam naar me toe en zei t
achter moest gaan staan. 4e w
ging wel even in de spits Ui Rj
Hij gaf die stopper een ra/»Ahol<
rug en zet 'Zo, ga maar u\en e
rug naar de spits. Hij heefeerlii
loofd dat-ie het nooit meeM als
doen'. Soms was het moon uite
doodslag. Maar thuis wor\ig, j\
we bijna alles.al dai
m is r
In zijn tijd als voorzitter totgn.
FC Utrecht verkocht Thevaller
bers weieens een speler leen li
medeweten van de te
staf, vertelt hij in de Vol!
krant: Jessie
„De eerste die ik verkochtdooi
Robbie de Wit. Fan-tas t
voetballeri Ik belde uit mqijf be
Ton Harmsen van Ajax oi>
wil je niet iemand van o/ij
ben? Ja, ze wilden Robbie
Feyenoord-doelman E
Zoetebier wordt in VA1
Magazine door zijn vrouhnen.
aangesproken op zijn ofab gin
voor sport: oor ii
„Maar als ik zie hoe jij nu plege
volle verstand op kan gatks dat
een wedstrijd van ZimbaboBlee
tegen Opper-Volta 7 tijdeuste t
Africa Cup, dan denk ik: «bedri
ernstig. En ook nog zond* hielt
namen van de spelers te inhoud
nen." Ame
Kt het
NEC-keeper Dennis Geitrd m
in Voetbal Internationaliande
„Denk maar niet dat ik riln bel
ker voel als er vijf minuten deel
het eind van de wedstrijd^ zeg
omgeroepen dat ik Man Q repu
Match ben. Dan kun je ei\ van
alleen nog maar blundertt vra;
ken." Ide o
nege
Oud-prof en voetbal an ageld g
Youri Mulder in Voetbaln van
gazine: onvc
Voetballen is voor mij: tb op
hardst kan schieten." n. He
i cont
Schaatser Jan Bos in ertrou
De Telegraaf: lntelir
„Ik heb het nog I
steeds in me om we
reldkampioen sprint yries
te worden.
Nederlands kampioenschap aerobics. Nieuwegein. Februari 2003.
Foto: ANP/Robin Utrecht
Zelfs in het jubileumboek van de
honderdjarige Koninklijke Neder
landse Atletiekunie hebben de beide
auteurs, Aad Heere en Bart Kappen-
burg, geen goed woord over voor de
manier waarop de leiding van de
KNAU in 1950 sprintster Foekje Dille-
ma behandelde. Op 13 juli van dat jaar
stond ze met de Nederlandse ploeg op
het perron in Utrecht op de trein te
wachten die haar naar Carcassonne
zou brengen voor een interland tegen
Frankrijk. 'Op het perron werd haar
door officials te verstaan gegeven dat zij
uit de ploeg was verwijderd. Men had
haar eerst uit Friesland laten komen
om haar daarna, totaal ontredderd,
naar huis te sturen'. Het waarom was
alleen aan een kleine groep insiders be
kend. De buitenwereld kreeg er niets
over te horen. Nu ja, dat ze 'op me
disch advies niet meer in wedstrijden
zal uitkomen'.
Foekje Dillema, een eenvoudig boeren
meisje. kwam uit Burum, een dorpje op
de grens van Friesland en Groningen.
In 1948, het gloriejaar van Fanny Blan-
kers-Koen, begon ze mee te doen aan
hardloopwedstrijden in Friesland. Ze
versloeg haar tegenstandsters keer op
keer met vele meters. Zo snel waren
haar vorderingen dat ze al het jaar erop
in de Nederlandse ploeg werd gekozen.
In Londen klopte ze de beste Engelse
sprintsters. Bij de estafette-kampioen
schappen bleek ze op de laatste hon
derd meter al opgewassen tegen Fanny
Blankers, die krachtmetingen met haar
daarna ontliep op aanraden van haar
man en trainer, Jan Blankers.
Op de Olympische Dag van 1950 verbe
terde Foekje het Nederlands record op
de tweehonderd meter en bracht het
op 24.1 seconden. Een gouden toe
komst lag in het verschiet.
Ze liep niet mooi, elegant, Foekje. Ze
was fors gebouwd, en gespierd. Haar
pas was zeer krachtig. Er rees bij som
migen twijfel aan het feit of ze wel hon
derd procent vrouw was. Maar hoe
kwam men daar achter? Sekse-testen
bestonden nog niet. Die voerde de In
ternationale Atletiek Federatie pas in
1966 in. De KNAU vond er, zo kwam
pas vele jaren later uit, het volgende op:
behalve Foekje werd een aantal andere
vrouwen van de nationale ploeg voor
een onderzoek bij de gynaecoloog ont
boden. Die anderen waren louter ca
mouflage, het ging om Foekje. Wat er
precies uit dat onderzoek kwam, is
nooit duidelijk geworden. De vraag is
zelfs of er ooit een document over is
opgemaakt. Maar op het perron in
Utrecht kreegde niets vermoedende
Foekje van officials te horen dat ze uit
de ploeg was gezet. Botter kon het al
niet.
In de Friese atletiekwereld, aldus een
artikel over deze zaak in Vrij Nederland
van een aantal jaren geleden, is men
ervan overtuigd dat er vuil spel is ge
speeld door Jan Blankers en Jo Moer
man, de toenmalige secretaris van de
KNAU, omdat Foekje een bedreiging
vormde voor de suprematie van Fanny
Blankers. Dat klinkt nogal absurd. Maar
Puck van Duyne-Brouwer (zilver op de
tweehonderd meter op de Spelen van
1952) zei er dit oven Als je Fanny ging
bedreigen op de baan, moest je oppas
sen. Jan Blankers heeft geprobeerd ook
mij weg te krijgen. Toen ik goed werd
op de tweehonderd meter heeft Fanny
nooit meer tegen mij gelopen."
Tot slot nog het oordeel van Els Stolk,
bondsarts van de KNAU:Al vanaf haar
jonge jaren heeft Foekje Dillema als
vrouw geleefd en volgens de huidige
criteria van de Internationale Atletiek
Federatie zou er nu niets aan de hand
zijn geweest."
Ruud Paauw
Dit is dc drieënvijfligste aflevering van een se
rie over dc geschiedenis van de sport
Foekje Dillema in
1949. Archiefffoto
Foekje Dillema zelf heeft over deze
kwestie nooit een woord willen uiten.
Michael Vertogen (40) behoorde
jarenlang tot de Nederlandse
squashtop. De Alphenaar begon
na het begin van een tenniscar
rière pas op z'n zeventiende met
squash. Het zou een succesvolle
loopbaan worden. Vertogen
werd twee keer tweede op het
Nederlands kampioenschap en
was een aantal jaren professio
nal. Inmiddels is hij manager van
een squash- en fitnesscentrum in
Beverwijk. Vertogen woont in
Amsterdam.
„Met tennis ben ik vrij laat be
gonnen, op m'n twaalfde. Dan
loop je eigenlijk overal achter
aan. Je bent net niet goed ge
noeg om in districtsselecties te
komen. Op m'n zeventiende
kwam ik voor het eerst op een
squashbaan terecht. Ik vond
het meteen interessant. Het is
veel actiever dan tennis, je kan
je in een korte tijd veel meer
uitleven. Als ik nu een potje
tennis speel, vind ik dat het
langzaam gaat. Er zit veel tijd
tussen de ralleys, dan moeten
er weer ballen worden geraapt.
Van tennis word je eigenlijk
niet moe.
Na m'n diensttijd ben ik me
volledig op squash gaan rich
ten; en op m'n 24ste zat ik in
het Nederlands team. Daar heb
ik dertien jaar deel van uitge
maakt. Toen ik 24 was heb ik
een paar jaar als professional
gespeeld. De sport was in op
komst, het was nog niet zo
moeilijk om sponsors te vin
den. En je kon het combineren
met een paar uur les geven of
een studie. Ik ben een tijdje
tweede van Nederland geweest,
op de wereldranglijst was m'n
hoogste positie 55ste. Een van
m'n beste prestaties was een
zesde plaats op het WK voor
landenteams.
Tijdens m'n squashloopbaan
heb ik me nooit zo druk ge
maakt over het leven na de
Michael Vertogen. Archieffoto
sport. Ze zeggen dat dat onver
standig is. Natuurlijk dacht ik er
wel aan. Negen jaar geleden
ben ik parttime aan het werk
gegaan. Ik deed de promotie
voor 'ricochet-banen'. Ricochet
is te vergelijken met squash,
maar dan op een kleinere baan
met een lager plafond. Er liggen
zo'n zestig banen in Nederland,
die sport is gemakkelijk te le
ren.
Sinds 1998 run ik een squash
en fitnesscentrum in Beverwijk.
Daar wordt nu ook serieus aan
competitiesquash gedaan. Dat
is iets wat ik heb meegenomen.
We proberen al een paar jaar in
de eredivisie te komen, de
hoogste klasse. Het is steeds net
niet gelukt, maar ik verwacht
dat het er dit seizoen wel van
komt. Zelf speel ik mee, maar
dat begint een beetje frustre
rend te worden. Ik begrijp al die
ouwe mannen niet die het
sporten zo lang volhouden. Ik
kom niet lekker meer bij de bal,
de lol gaat eraf. En ik begin een
beetje krakkemikkig te worden.
Ik ben altijd in het squash blij
ven hangen. En ik denk dat ik
dat nog wel even volhoud. We
zijn bezig de boel verder uit te
breiden, want er zit nog een
flinke groei in deze branche."
De veelbelovende titel ten spijt, handelt het
hierna volgend stukje over wlleybaL Nette-
mensen-sport bij uitstek.
Zeldzaam zijn de plaatsen waar je op betere ma
nieren stuit dan op een volleybalveld. Waren het
in ons land niet de gymnastiekleraren die het vol
leybal vanaf de jaren zestig meteen van missio
narissen afgekeken geestdrift aan de man brach
ten? Geen middelbare scholier die eraan ont
kwam. Erg was dat niet. Liever volleybal dan bio
logie en je stak er bovendien een portie welgema
nierdheid van op.
(Als de bal 'inwas, vertelde je dat gewoon. Je rol
de de bal onder het net door terug naar de serve
rende partij en het punt telde. Het
was helemaal niet erg dat het punt
telde, want je was aan het volley
ballen. Anders lag dat natuurlijk
als er gevoetbald werd om de eer
van de school en de meisjes, bewa
pend met ratels, toeters en fluitjes,
ons door de kwartfinales trachtten
te loodsen. Rillingen liepen destijds
over mijn jongensrug.maar te
rug nu naar het onderwerp, volley
bal)
Als voetbal oorlog is, dan moet vol
leybal welhaast vrede zijn. Het zijn
ongewisse tijden, maar dat we ons
nog minstens anderhalve eeuw van
de eerste door een burgemeester te
verbieden volleybalwedstrijd bevinden, staat vast.
Dan is het donderdag en valt de krant op de
deurmat en stokt je adem na het lezen van dat
ene woord, waar de bloeddorst vanaf druipt.
Wraak!
Het staat op de sportpagina en het slaat op het
verslag van een volleybalwedstrijd. Over de wed
strijd zelf wordt nauwelijks geschreven, over de
wraak des te meer. De wraak van Waterwijk. (Dit
klinkt als een spannend jongensboek - en span
nend was het. Het kwam op de laatste set aan.)
Waterwijk is de sporthal in Almere, waar volley
balclub Omniworld optrad als gastheer van
Rabotnicki uit Skopje.
Gastheer? Ze hebben zich niet erg gastvrij gedra
gen, daar in Waterwijk. Bij het voorstellen van de
Macedonische volleyballers ging 1300 man pu
bliek demonstratief zwijgend met de rug naar het
veld staan.
Naar volleybalmaatstaven gemeten en al hele
maal op Nederlandse bodem, een ongehoorde
provocatie.
In Skopje had Omniworld met 3-1 verloren,
maar het was niet alleen dat dat moest worden
gewroken. Walgelijke taferelen hadden zich daar
voorgedaan. Ook volleybal blijkt oorlog te kun
nen zijn. Uit het verslag in de krant: „De Neder
landse volleyballers kregen tal van voorwerpen
toegeworpen, ze werden bespuwd en de Antilli
aanse aanvaller Cristina werd getrakteerd op oer
woudgeluiden.
Als je het zo leest valt het eigenlijk allemaal nog
wel mee. (Voetbalclubs hoeven voor zo'n ont
vangst niet eerst helemaal naar Skopje te reizen.
Wel eens Vitesse - NEC meege
maakt?). Maar voordat ik nu als
belangrijkste conclusie ga vaststel
len dat het zeer waarschijnlijk op
de Balkan geen gynmastiekleraren
zijn geweest die het volleybal heb
ben verspreid, haast ik mij toe te
geven dat het natuurlijk helemaal
niet meevalt, wat daar in Skopje
gebeurde.
Het is te gek voor woorden.
Daarom zon manager Ron Zwerver
van Omniworld op wraak. Op de
televisie riep hij op om de volley
ballers uit Macedonië een lesje te
leren. De krant over het plannetje
van Zwerver: „Iedereen die iets mee
zou brengen om herrie te maken zou gratis toe
gang hebben in sporthal Waterwijk.
In de Volkskrant wordt op dit aspect nog dieper
ingegaan. Dit levert prachtzinnen op als deze:
Uit de wijde omgeving waren de supporters met
bussen naar Almere gekomen. Wie pannen, ratels
of fluitjes meenam, mocht gratis naar binnen.
Wie niks bij zich had, kreeg bij de deur gratis
fluitjes of toeters.
Schitterend 'Jip Janneke'-initiatiefvan Zwerver
en het meest verbazingwekkende van alles is dat
het nog werkte ook. Die Macedoniërs raakten ge
heel van de kook en lieten zich uit de Europa Cup
jennen. Graag had ik nog een verslag gelezen van
hun ontvangst door hun eigen aanhangers op de
luchthaven van Skopje. Ik vrees dat het daar niet
bij pannen en ratels is gebleven.
Frank Snoeks
