Blix eist vernietiging
van Iraakse raketten
BUITENLAND
Frankrijk doet vreugdetranen Europa snel drogen
Vijftien jaar cel voor
hulpje 11 september
Mullah Krekar moet
Noorwegen verlaten
Italië werkt aan
alternatief voor
oorlog in Irak
Mugabe toch welkom in Parijs
Veertien Palestijnen bij
acties Israël omgekomen
derzoek naar
eaanse metro
II De Zuid-Koreaanse au-
Kjten onderzoeken of het
lilieingssysteem van de me-
Iflaegu dinsdag heeft ge-
I Door een aangestoken
v) in een metrotrein vielen
1125 doden. Het hoge do
ll was volgens experts me-
[wijten aan een slecht
Konerende beveiliging. De
Verlichting werkte niet en
L geen sprinklerinstallatie,
néstelijk verwarde brand-
■er heeft intussen bekend,
ijlde zelfmoord plegen,
■het leek hem 'beter om
met anderen te sterven'.
I doden bij
«h in Iran
Een Iraans militair
Ug is gisteren neergestort
midden van het land.
s het Iraanse persbureau
vamen alle 302 mensen
dord om het leven. De
joffers waren leden van de
Jutionaire Garde, een elite-
De oorzaak van het on-
met het toestel, een II-
l, is niet bekend. Mogelijk
e het slechte weer een
g| verbiedt
ish Terrorist'
igton - Een school in de
nse staat Michigan
»en 16-jarige leerling naar
ruurd omdat deze een
R droeg met de tekst 'Bush
list'. De jongen wilde zo
Steren tegen een mogelij-
jg in Irak. De school
loral Arabisch-Ameri-
leerlingen. De crisis
k heeft er al tot span-
(n geleid, aldus de leiding.
koord over
treizigers
u - De VS krijgen inzage
passagierslijsten van
ten tussen EU-landen en
Dat akkoord hebben de
d en Amerika deze week be-
n Er dreigde een conflict
at de VS uit veiligheids-
regingen begin dit jaar de
issagierslijsten opeisten
luchtvaartmaatschappij-
Europese privacywetge-
rerbiedt dat. Nu is er een
rd waarin de VS alleen in-
d nijgen in de lijsten van
itlantische vluchten, en
n d{ de rest.
■igP
en doden bij
trand België
u - Bij een felle brand in
ngebouw in de Belgische
kdons (Bergen) zijn afgelo-
1 acht zeven mensen om-
dc>bien. Er vielen 23 gewon-
hü" ®Het vuur en vooral de rook
heef n razendsnel om zich
be- in het gebouw, waarin
ope huurappartementen
gevestigd. Een man heeft
'üde chijnlijk vele levens gered
ntwi at hij tientallen medebe-
heeft gewekt voordat hij
!t gebouw verliet.
Handing voor
^f)nse Concorde
- Een Concorde van Air
heeft gisteren in Canada
odlanding gemaakt. Aan
E waren 56 mensen. Het
sonische toestel landde
j op de luchthaven van Ha-
ijdens de vlucht ontston-
Dblemen in een van de
)toren. De Concordes
ir France en British Air-
itonden meer dan een
in de grond na een onge-
juli 2002 bij Parijs, het
met dit type. Daarbij
en 113 mensen om.
itmachtchef
istan komt om
ele
donderdag 20 februari 2003
ele J nach
emt
fit'
II
ord-Koreaans
istel in zuiden
120
lort n
melkt
humt
rome/ap - De Italiaanse regering
werkt aan plannen om de crisis
rond Irak zonder oorlog op te
lossen. Een van die plannen is
het aanbieden van ballingschap
aan Saddam Hussein, met ga
ranties van internationale instel
lingen. Dat maakte premier Ber
lusconi gisteren bekend in het
Italiaanse parlement. Volgens
hem houdt Rome de VS en de
EU op de hoogte. Een Arabisch
land zou willen bemiddelen tus
sen de internationale gemeen
schap en Saddam Hussein. Ber
lusconi heeft eerder al gesugge
reerd dat de Libische leider
Gaddafi zou kunnen optreden
als bemiddelaar. De Italiaanse
minister van buitenlandse zaken
Franco Frattini zei gisteren ove
rigens dat Saddam niet van plan
lijkt te ballingschap te accepte
ren. Mocht hij dat toch doen,
dan is hij in elk geval niet wel
kom in Zwitserland. Dat heeft
de regering daar gisteren laten
weten.
new vork-bagdad/rtr-anp -
Hans Blix, de baas van het VN-in-
spectieteam in Irak, gaat het re
gime in Bagdad vragen het arse
naal al-Samoud-raketten te ver
nietigen. De raketten, waarvan
Blix melding maakte tijdens zijn
laatste verslag aan de VN-Veilig-
heidsraad, hebben een iets groter
bereik dan de VN toestaan.
Volgens de sancties en beper
kingen die Bagdad na de Golf
oorlog zijn opgelegd, mag het
regime geen raketten hebben
met een bereik groter dan 150
kilometer. De al-Samouds blij
ken tot 180 kilometer ver te ko
men. Blix zal de eis bij Irak in
dienen als zijn inspecteurs alle
plekken hebben bezocht waar
de raketten of onderdelen daar
voor worden gemaakt.
In de Veiligheidsraad is gister
avond een tweedaags openbaar
debat over de kwestie-Irak afge
sloten. Een grote meerderheid
van landen sprak zich uit voor
ontwapening van Irak op vreed
zame wijze. Slechts enkele van
de 61 staten die aan de discussie
deelnamen schaarden zich aan
de zijde van de Verenigde Staten
en Groot-Brittannië, die een mi
litaire actie voorbereiden.
Alle andere landen, waaronder
Iraks buurlanden Turkije en
Iran, namen een afwijzende
houding aan. De VN-leden die
aan het woord kwamen, zijn
geen lid van de Veiligheidsraad.
Zij wilden desondanks hun zeg
je doen. De openbare ronde was
een initiatief van India, dat vindt
dat de rest van de wereld moet
worden gehoord.
Woordvoerder Fleischer van het
Witte Huis zei gisteren dat de VS
en Groot-Brittannië nog voor
eind volgende week een tweede
resolutie over Irak aan de Veilig
heidsraad zullen voorleggen.
Fleischer zei dat in die resolutie
de eis wordt gesteld dat Irak
zich snel moet schikken naar de
wapeninspecties. Volgens de
Britse VN-ambassadeur
Greenstock zal de resolutie 'het
debat in de raad een andere
wending geven'.
Als het tot een militaire actie te
gen Irak komt, is het nog lang
niet zeker dat Amerikanen van
uit Turkije mogen opereren. De
Amerikaanse regering deed de
regering in Ankara een aanbod
voor economische hulp in ruil
voor toegang tot Turkse militai
re bases, maar de Turken von
den dat te mager. Fleischer zei
dat de tijd voor Turkije om een
beslissing te nemen dringt.
De Turkse regering besloot
maandag bij het parlement geen
voorstel in te dienen om de
Amerikanen toe te laten, voor
dat er een akkoord met Was
hington is over economische
steun. Washington heeft Turkije
ongeveer 6 miljard dollar aan
giften voorgesteld en rond de 20
miljard aan gegarandeerde le
ningen.
Volgens Amerikaanse bronnen
eist het land meer dan 30 mil
jard om de economische gevol
gen van een oorlog in Irak op te
vangen.
parijs - Agenten van de Parijse oproerpolitie proberen een
demonstrant tegen te houden die woedend protesteert
tegen de komst van de Zimbabwaanse president Mugabe
naar de Franse hoofdstad. Ondanks een inreisverbod van
de Europese Unie nodigde de regering-Chirac hem uit
voor de Frans-Afrikaanse top die deze week wordt gehou
den. De demonstranten beschuldigen Mugabe er van elke
oppositie in zijn land met geweld de kop in te drukken.
Een Britse actievoerder heeft bovendien aangifte tegen
Mugabe gedaan wegens foltering van homoseksuelen in
Zimbabwe. Vorige week nog verlengde de Europese Unie
de sancties tegen Zimbabwe, die werden ingesteld toen
het land vorig jaar geen Europese waarnemers toeliet bij
de verkiezingen. Op het inreisverbod voor Mugabe en zijn
naaste medewerkers werd op aandringen van Frankrijk
een eenmalige uitzondering gemaakt, zodat Mugabe de
top kon bijwonen. Frankrijk zegt de dialoog met de presi
dent op gang te willen houden. De top duurt tot en met
morgen. Aanwezig zijn vertegenwoordigers van tientallen
Afrikaanse landen en secretaris-generaal Kofi Annan van
de Verenigde Naties. Op de agenda staan onder meer de
economische ontwikkeling van Afrika en de onrust in
Ivoorkust, een voormalige Franse kolonie.
Foto: AP/Laurent Rebours
iad - Een Pakistaans
:httoestel is vanmor-
:rgestort bij de stad Ko-
het noorden van het
Volgens een legerwoord-
er bevond de bevelhebber
luchtmacht zich aan
van de Fokker, samen
t ^c'c stien of zeventien ande-
n tader hen waren nog twee
officieren. Zij zouden al-
n omgekomen. Volgens
akistaanse tv-zender zijn
in aanwijzingen voor een
- Zuid-Korea heeft pro-
bedi l8ediend bij Noord-Korea
een Noord-Koreaans
aig vandaag enkele minu-
1 het zuidelijke luchtruim
Het was voor het eerst
1983 dat een Noord-Kore-
,a. li oeste' het zuidelijke
ia me schond. Dinsdag nog
pj i de Noord-Koreaanse
machten dat de wapenstil-
marl Van 1953 een dode letter
rkt i P°r de Amerikaanse po-
gni «n aanzien van Noord-
ixuof Amerikaanse minis
terieel n buitenlandse zaken Po-
:nde i lezoekt de komende da-
ndliele regio om over de oplo-
spanning te praten.
door onze correspondent
Henk Glimmerveen
parijs - In Kopenhagen vloeiden twee
maanden geleden nog tranen van vreugde
eb geluk. Aan de historische breuk in Euro
pa was eindelijk een eind gekomen. Tien
nieuwe landen, de meeste uit het voorma
lige Warschaupact, werden toegelaten tot
de familie van het democratische Europa.
Maar de vreugde was van korte duur. De
Franse president Chirac liet deze week
weten dat de toetreding geen automatis
me is. Naïef, gevaarlijk en dom noemde
hij de houding van de kandidaat-familie
leden om zich in het Irak-conflict zonder
overleg met Parijs solidair te verklaren
met de Verenigde Staten. Vergeet niet,
liet Chirac weten, dat de huidige vijfden
EU-lidstaten elk voor zich nog moeten
verklaren dat die uitbreiding doorgaat,
hetzij via een uitspraak van het parle
ment, hetzij via een referendum.
Het was een niet mis te verstaan dreige
ment. Het is namelijk een publiek ge
heim dat met name Frankrijk niet heeft
staan te dringen om de tien kandidaat-le
den in de EU-familie op te nemen. Men
hoeft geen politiek genie te zijn om te
voorspellen dat een Frans referendum
over de uitbreiding hoogstwaarschijnlijk
op een 'nee' zal uitdraaien. Zeker als de
president, zijn regering, het voltallige
propaganda-apparaat van de Franse
staat en de miljoenen anti-vreemdelin
genkiezers van Jean-Marie Le Pen er hun
volle gewicht aan geven.
De interventie van Chirac was geen op
risping. De actie was goed gecoördi
neerd. Op hetzelfde moment dat de pre
sident in Brussel in actie kwam, liet mi
nister van defensie Alliot-Marie in War
schau weten: „Als je niet weet wat ej aan
Jacques Chirac tijdens de persconferentie in Brussel waarop hij eerder deze week zijn
scherpe uitval naar de kandidaat-leden van de EU deed. Foto: AP/Yves logghe
de hand is, kun je beter je mond hou
den." En haar collega De Villepin van
buitenlandse zaken, toevallig te gast in
een veelbekeken televisieprogramma,
had ook een stevige in huis: „Europa is
geen geldautomaat."
De president zelf had het Griekse voorzit
terschap voortijdig geïnformeerd over
zijn tirade tegen de kandidaat-lidstaten.
Op het Elysée liet een hoge functionaris
weten: „Als de kandidaat-leden denken
te kunnen toetreden en te kunnen profi
teren van de financiële voordelen zonder
de regels en de politieke gebruiken van
de Unie te respecteren, dan vergissen ze
zich deerlijk." Parlementsvoorzitter Jean-
Louis Debré tenslotte: „EujrOpa is geen
economische ruimte maar een politiek
project. Wie zich wil aansluiten bij dat
project, moet zich aansluiten bij een be
paald politiek concept."
En dat is in de woorden van de Franse
staatssecretaris van Europese zaken,
Noëlle Lenoir, 'een sterke Europese inte
gratie'. A la Frangaise, wel te verstaan.
Het heeft namelijk geen pas om voor
subsidies bij de Europese kassier aan te
kloppen en je bij het loket Washington te
melden als je je veiligheid gegarandeerd
wilt zien. Met Europees geld Amerikaan
se wapens kopen is in die visie helemaal
uit den boze. Het verklaart goeddeels de
woede van de Fransen over de beslissing
van Polen eerder jaar om zijn lucht-
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn - Onder grote belangstel
ling van de internationale media
is gisteren in Hamburg een eer
ste vonnis geveld wegens be
trokkenheid bij de aanslagen
van 11 septem
ber in de VS. De
Marokkaan
Mounir el-Mo-
tassadeq (28)
kreeg van de
rechter de
maximumstraf
van vijftien jaar
cel.
De student
elektrotechniek,
die bevriend
was met zelf
moordpiloot
Mohammed At-
ta en andere
moslimterroris
ten, was op 28
november 2001
opgepakt, en
aangeklaagd wegens het lid
maatschap van de terroristische
organisatie al-Qaeda en mede
plichtigheid aan de dood van
meer dan 3.000 mensen.
Het vonnis is overeenkomstig de
eis. De verdediging had vrij
spraak bepleit. Het proces had
plaats onder strenge veiligheids
maatregelen, achter pantserglas
en stalen deuren. De beklaagde
werd elke zittingsdag via een
ondergrondse gang naar de
rechtszaal gebracht.
Voor de rechter ontkende el-
Mottassadeq tot op het laatst
iets van de aanslagen te hebben
geweten. El-Motassadeq was
bevriend met minstens zes van
de in Hamburg wonende al-
Qaeda-leden, onder wie de aan
slagplegers Atta, Ziad Jarrah en
Marwan al-Shehhi. Een aantal
andere mogelijke leden van de
terreurcel vluchtte na 11 sep
tember uit Duitsland, maar el-
Motassadeq bleef in Hamburg.
Tijdens het proces bekende el-
Mottassadeq vriendendiensten
te hebben verricht voor de ka
pers, maar die hulp zou niets te
maken hebben gehad met steun
aan terroristen. Hard bewijs dat
el-Mottassadeq op de hoogte
was van de aanslagen op het
WTC en het Pentagon konden
de aanklagers niet overleggen.
Wel werd indirect duidelijk dat
de Marokkaan nauw gelieerd
was aan Atta's geïsoleerd leven
de vriendengroep.
El-Mottassadeq verklaarde ad
ministratieve zaken voor zijn
vrienden te hebben geregeld,
Schijnbaar onbewogen hoort el-Motassadeq het
vonnis van de Hamburgse rechters aan.
Foto: Reuters/Christian Charisius
waaronder geldoverschrijvingen
en bureaucratische formalitei
ten wanneer zij in het buiten
land verbleven. Zo had hij een
volmacht over de bankrekening
van kaper Marwan al-Shehhi, en
maakte hij geld naar hem over
toen al-Shehhi in de VS vliegles
sen volgde.
Moeilijker kon de verdachte zijn
reis naar Afghanistan verklaren.
In augustus 2000 reisde el-Mot-
tassadeq naar het bolwerk van
de Taliban, Kandahar. Vlakbij
deze stad leerde hij in een trai
ningskamp van al-Qaeda om
gaan met explosieven en wa
pens. De Marokkaan, die aan
vankelijk ontkende een militaire
opleiding te hebben genoten,
zei uit religieuze gronden te zijn
afgereisd.
El-Motassadeq en diens advoca
ten toonden zich verontwaar
digd over het ontbreken van een
getuige, die de onschuld van de
Marokkaan mogelijk had kun
nen aantonen. Die getuige is de
Jemeniet Ramzi Binalshibh, de
naaste medewerker van Osama
bin Laden die het contact met
de Hamburgse cel onderhield.
Binalshibh zit vast in de VS,
maar de geheime diensten wei
geren om zijn verhoor openbaar
te maken.
macht te moderniseren met Amerikaanse
F-16 straaljagers in plaats van Franse Mi-
rages of Rafales.
Vriend en vijand zijn het er over eens dat
Chirac tot dusver briljant heeft gema
noeuvreerd in het Irak-conflict. Hij heeft
de Duitsers aan zich gebonden, trotseert
in de Veiligheidsraad het Amerikaans-
Britse blok met ragfijn diplomatiek spel
en heeft het politieke aanzien van Frank
rijk in de Arabische wereld aanzienlijk
vergroot. Hij voelt zich, kortom, net als
zijn leermeester De Gaulle weer een vol
waardig speler op het wereldtoneel.
De vraag is echter of Chirac zijn hand
niet heeft overspeeld door zo keihard ge
hoorzaamheid van de Oost-Europese
kandidaat-lidstaten te eisen. De behou
dende pers blijft de president prijzen,
maar links-liberale kranten als Le Monde
en Libération beginnen vraagtekens te
plaatsen. En zelfs zijn er al geluiden
hoorbaar dat het Chirac in zijn conflict
met de Amerikanen helemaal niet gaat
om Irak, maar dat alles draait om de
vraag wie het straks in Europa voor het
zeggen heeft.
In een Europa dat onafhankelijk van de
Verenigde Staten zijn eigen rol speelt in
de wereldpolitiek, met een eigen defen
sie- en veiligheidsstructuur, los van de
door de Amerikanen beheerste NAVO. In
dat Europa is in de visie van Chirac geen
plaats voor een aantal door Amerika bin
nengesmokkelde Trojaanse paarden. Ge
hoorzaamheid - aan Parijs wel te ver
staan - dient er te zijn. Het is hier geen
speeltuin, vindt de Franse president.
Dat de kandidaat-leden vele tientallen ja
ren 'gehoorzaam' hebben moeten zijn,
en dat ze dachten nu eindelijk te kunnen
zeggen wat ze vinden, is weliswaar een
belangrijke ethisch argument, maar voor
de Franse president op dit moment toch
vooral erg^inderlijk.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - Veertien Palestijnen,
onder wie tenminste vier bur
gers, zijn de afgelopen twee da
gen om het leven gekomen bij
invallen van het Israëlische leger
in Palestijnse steden in de Gaza-
strook en op de Westelijke Jor-
daanoever. In de stad Sderot,
niet ver van de grens met de Ga-
zastrook, raakte gistermiddag
een Israëlische burger gewond
toen vier Palestijnse- raketten
een industrieterrein troffen.
Elf van de veertien Palestijnse
doden vielen gisternacht toen
Israëlische infanterie, gesteund
door gevechtshelikopters, een
wijk van Gaza-stad binnentrok.
De troepen stuitten op hevige
weerstand van Harnas en de Al-
Aksa-brigade. De soldaten ver
woestten twee werkplaatsen,
waar wapens zouden worden
gefabriceerd, richtten een rava
ge aan in een school, vernielden
electriciteitskabels en bliezen
drie huizen op.
Volgens Palestijnse bronnen
kwamen in een van de huizen
twee burgers om. Onder de do
den waren verder drie agenten
van de Palestijnse inlichtingen
dienst, wier auto werd getroffen
door een raket, en een Palestijn
se zelfmoordcommando die
zich opblies naast een Israëli
sche tank. De invasie in Gaza
vormde een vergelding voor de
dood van vier Israëlische solda
ten, zaterdag, die met hun tank
in het noorden van de strook
over een Palestijnse mijn reden.
Gistermiddag begon ook een ac
tie tegen wat werd omschreven
als 'de terroristische infrastruc
tuur' in de oude binnenstad van
Nablus op de Westelijke Jor-
daanoever. 'Daar kwamen vol
gens Palestijnse bronnen twee
burgers om.
Een derde Palestijn, een lid van
de Al-Aksa Brigade, werd giste
ren gedood toen de auto waarin
hij reed in de buurt van lenin
explodeerde. Drie andere inzit
tenden raakten gewond. Vol
gens de Palestijnen zijn ze het
slachtoffer geworden van een Is
raëlische aanslag.
door onze correspondent
Windy Kester/anp
oslo - Mullah Krekar moet
Noorwegen binnen twee weken
verlaten. De Noorse autoriteiten
zien de omstreden Irakees als
een bedreiging voor de binnen
landse veiligheid. Er is volgens
Oslo reden aan te nemen dat
Krekar als leider van de funda
mentalistische groep Ansar al Is
lam banden heeft met al-Qaeda.
Krekar kwam half januari naar
Noorwegen, na drie maanden in
Vught gevangen te hebben geze
ten. Hij werd in september op
Schiphol gearresteerd. Jordanië
wilde hem uitgeleverd zien we
gens drugssmokkel, en ook de
VS toonden interesse.
De Iraakse Koerd zou de ontbre
kende schakel zijn tussen Osa
ma bin Laden en Sadam Hoes
sein. Omdat Nederland geen be
wijzen tegen hem kon vinden,
werd hij doorgestuurd naar
Noorwegen, waar hij en zijn fa
milie sinds 1991 wonen.
Krekar laat via zijn advocaat we-
t^i in beroep te gaan tegen £e
uitzetting. Aangezien hij de be
handeling in Noorwegen mag
afwachten, is het onduidelijk
wanneer hij het land daadwer
kelijk verlaat. Noorwegen trekt
ook Krekars asidloekerstatus en
reisdocumenten in.
Omdat Krekar verschillende ke
ren is teruggeweest in Irak, me
nen de Noorse autoriteiten dat
hij geen beschermende status
nodig heeft. De Nederlandse ad
vocaten van de mullah zeiden
gisteren echter dat het leven van
hun cliënt in Noord-Irak niet
veilig is als gevolg van de drei
gende oorlog.
„Als hij Noorwegen daadwerke
lijk uit wordt gezet, zullen wij de
rechter opnieuw vragen te be
slissen dat Krekar naar Neder
land moet worden overge
bracht. Hier loopt hij geen ge
vaar zolang zijn asielprocedure
loopt", aldus een van de raads
lieden. De Immigratie- en Natu
ralisatiedienst wil Krekar mor
gen horen op de Nederlandse
ambassade in Oslo, om extra in
formatie te krijgen over zijn
asielaanvraag.
