KUNST CULTUUR
4
'Gelukkige mensen niet interessant om naar te
'Sluiting kunstuitleen is ordinaire bezuingingsrom
Een toon als een vallend herfstblad
Betoverend
kitschparadijs
Geheimzinnige spelle
1
Nieuwe komedie van Frank Houtappels beleeft première in Leiden
donderdag 20 februai
Pechtolds besluit maakt veel kritiek los
Foto: EPA Photo/Jens Kalaene
J.R. doet een
boekje open
berlijn - In Duitsland kunnen
ze er niet genoeg van krijgen:
'Dallas'. En vooral niet van ac
teur Larry Hagman in zijn rol
als de meedogenloze J.R. Giste
ren presenteerde de Texaan tij
dens een persconferentie in
Berlijn zijn autobiografie Hello
Darlin'. In dit boek gunt Hag
man de lezer een kijkje achter
de schermen van de op twee
langst lopende serie ooit. Ro
mances, ruzies en extravagant
gedrag komen allemaal aan
bod. Daarnaast beschrijft de ac
teur zijn eigen - gewonnen
strijd - met drugs en alcohol.
Kunstschatten
De Medici
den haag/anp - Kunstschatten
en andere kostbaarheden die
door het roemruchte Italiaanse
Huis De Medici zijn verzameld,
zijn van 4 maart tot en met 27
april te zien in het Haags Histo
risch Museum. Vazen van ame
thist, kunstig bewerkte schel
pen en zeemonsters in zilver en
goud, de De Medici vonden het
allemaal prachtig. Diverse Itali
aanse musea lenen de stukken
nu uit. De De Medici speelden
vooral een grote rol in het Flo
rence van de late middeleeu
wen.
De X zoekt
vrijwilligers
leiden - Cultureel centrum De
X is op zoek naar vrijwilligers.
De X is gevestigd in het Leidse
Volkshuis en biedt een podium
aan wereldmuziek, jazz, cros
sover en poëzie. In samenwer
king met andere podia worden
festivals als Grenzeloos en Cul
tuur op Drift georganiseerd. Be
langstellenden kunnen meer
informatie krijgen op tel. 071-
5123568.
STAA krijgt
nieuwe voorzitter
alphen aan den run - De
Stichting Alphense Ateliers
(STAA) heeft een nieuwe voor
zitter Jan van Zoest. Hij volgt
Leo Peys op die om gezond
heidsredenen de voorzittersha
mer neerlegt. Van Zoest was tot
1994 actief in de gemeentepoli
tiek en is nu voorzitter van de
commissie bezwaarschriften
van de gemeente Alphen aan
den Rijn. STAA behartigt de be
langen van beeldend kunste
naars uit de Alphense regio en
heeft een eigen galerie in het
Centrum Beeldende Kunst.
door Rody van der Pols
leiden - Een 'ordinaire bezuinigingsronde'.
Dat is het opheffen van de kunstuitleen van
het Leidse Centrum Beeldende Kunst (CBK)
volgens Loes van Campen, directeur van de
kunstuitleen in Alphen aan den Rijn. „En het
is een schande dat cultuurwethouder Alexan
der Pechtold dat met allerlei drogredenen aan
het publiek probeert te verkopen."
De belangrijkste 'drogreden' waarop Van
Campen doelt, is Pechtolds argument dat de
kunstuitleen in Leiden er nooit in is geslaagd
om alle lagen van de bevolking - lees: alle in
komensgroepen - te bereiken. Uit een postco
de-onderzoek blijkt volgens de wethouder dat
de abonnees van de kunstuitleen voornamelijk
in de beter bemiddelde wijken zitten. „Maar
het idee dat mensen met een hoog inkomen
meer van kunst weten dan mensen met min
der geld is hopeloos achterhaald. Dat was
vroeger misschien zo, maar dat gaat nu echt
niet meer op. Waar de abonnees zitten, mag
nooit een argument zijn om de kunstuitleen te
sluiten."
Ook bestrijdt Van Campen Pechtolds bewering
dat Leiden in cultureel opzicht al zoveel te bie
den heeft dat een kunstuitleen niet nodig zou
zijn. „Ik woon zelf in Leiden en kan uit erva
ring zeggen dat het alleen maar minder wordt
allemaal. Een paar goede musea en daar blijft
het bij. Het is gewoon een ordinaire bezuini
gingsronde, niets meer, niets minder. Weder
om vormen kunst en cultuur de sluitpost van
de begroting."
Dat het niet mogelijk zou zijn om een goed lo
pende kunstuitleen in een plaats als Leiden te
draaien, kan Van Campen zich dan ook niet
voorstellen. Haar eigen kunstuitleen in Alphen
aan den Rijn, toch een kleinere gemeente, kan
met zo'n 1450 abonnement bijna kostendek
kend draaien. Ter vergelijking: in Leiden lukt
dit met zo'n 1500 abonnementen bij lange na
niet.
„Een belangrijk verschil is misschien dat wij
geen gemeentelijke instelling zijn. Dat heeft
twee consequenties: we zijn niet verplicht om
kunstwerken van lokale kunstenaars te kopen.
Daardoor kunnen we een breder aanbod ver
werven, met meer uitstraling. Daarnaast kun
nen we onze eigen tarieven vaststellen. We
proberen onze tarieven zo af te stemmen dat
we kostendekkend draaien. Misschien moet
de kunstuitleen in Leiden ook meer vrijheden
krijgen."
Ook in de Leidse kunstkringen is met veront
waardiging op het besluit van Pechtold gerea
geerd. Kunstenares Astrid Beumer heeft in
middels een brandbrief naar de
verstuurd. Daarin waarschuwt ze c
dwijnen van de kunstuitleen een 'i
holling van het Leidse cultuurklin
volg heeft'. Niet alleen 'ontneemt u 0
kans om een breed georiënteerde col
levende kunstenaars op te bouwen!
bewaren voor het nageslacht",
de wethouder. Maar ook verdwijnt
een belangrijke inkomstenbron
naars.
„Willen kunstenaars straks nog wel!
werken", zo besluit ze haar negen p
lende epistel, „wordt Leiden een s
cultuurarm? Geen fijn vooruitzicht."
Rotterdam - Het lijkt op het eerste gezicht
een doorsnee achtertuin. Maar wie even de
tijd neemt, ziet dat het hier om een betove
rend kitschparadijs van glinsterende kraal
tjes en pailletten gaat. De Amerikaanse kun
stenares Liza Lou vervaardigde het kunst
stukje voor de tentoonstelling Shine, die
momenteel in het Rotterdamse Boijmans
van Beuningen te zien is. Voor de tentoon
stelling vroeg het museum aan een kleine
twintigtal binnen- en buitenlandse kunste
naars om hun wensdromen en toekomstvi
sioenen vorm te geven. De expositie is nog
tot en met 21 april te zien. Publiciteitsfoto's.
theater recensie
Maarten Baanders
Voorstelling: 'De onverwachte gast' door
De Timdeler. Regie: Ronald van
Brandwijk. Gezien: 19/2 Leidse
Schouwburg.
Richard Warwick was geen aar
dige man. Hij maakte menigeen
het leven zuur. Iedereen in huis
en ook velen daarbuiten zouden
reden genoeg hebben hem te
vermoorden. De verwarring is
dan ook groot als hij dood in
zijn stoel wordt aangetroffen,
met een kogel door zijn hoofd.
Agatha Christie werkt deze situ
atie meesterlijk uit in 'De onver
wachte gast'. Warwick houdt er
een obsessieve hobby op na: als
het donker is, schiet hij vanuit
de huiskamer op katten in de
tuin. Dus als er eens een pis
toolschot klinkt, kijkt niemand
daarvan op. Maar als helemaal
aan het begin de onverwachte
gast voor hulp na een ongeluk
het huis betreedt, weet het pu
bliek nog niet wat voor mensen
huize Warwick bevolken. Me
vrouw Warwick staat met een
pistool in de hand en de onver
wachte gast helpt haar de nodi
ge rookgordijnen op te werpen
om iedere verdenking van haar
af te wenden.
De spelers van De Timdeler roe
pen precies de tintelende en hu
moristische spanning op die dit
spitse stuk zijn spirit geeft. De
gast, gespeeld door Anthon van
der Meijden, is een goedmoedi
ge man die de indruk wekt het
wel leuk te vinden detective te
spelen en zo de afloop te beïn
vloeden. En tegenover hem
heeft mevrouw Warwick (Auke
Krispijn) precies de i
serveerdheid die nod
te laten denken dat
daan heeft.
Hoe meer personages
betreden, des te Lngt
wordt het werk van d
inspecteur (mooi e
speeld door Jeannet
en haar poëtisch 1
brigadier (Jacqueline
voort). De Timdeler
noeg talent in huis
kleurrijk gezelschap ai
leden, bedienden en
vriend de revue te 1;
ren. Ze zijn aardig entj
maar gedragen ziel
maal een beetje ven
leggen de spelers sul
spel. Vooral Miss F
van Splunter-Theil) e
Angell (Jolanda
maken de indruk gel
spelletjes te spelen 1
van Wijk als de gehi
van mevrouw Wai
wel heel geschikte I
Aandoenlijk is het spt
tin van der Meijden inl
de minder begaafde]
Warwick en hij wee
echt een schrijnend gj
roepen als het er e
ziet dat hij de dader it
De Timdeler heeft r
houdend spel een z
spannende voorsfl
maakt. Het publiek!
baar mee aan het p
de dader was, gemot
de taart die met het
woord gewonnen kor
De avond kreeg nog
lijk staartje. Auke R B
deze avond schitterd
van de ontrouwe 1
werd wegens 25 jaat
maatschap vereerd u
veren speld en een o(
u v
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert Camerata Viva Plaza Mayo',
concertmeester Luis Roggero, m.m.v.
Claudio Baraviera, cello, Matias
Gonzalez, bandoneon en Ricardo
Medina, contrabas. Gehoord: 19/2,
Pieterskerk, Leiden.
Voor de vier Argentijnen van het
ensemble Viva Plaza Mayo'
geldt het Nederlandse spreek
woord 's Lands wijs, 's lands eer
metterdaad. Spelen concert
meester Luis Roggero, cellist
Claudio Baraviera en contrabas
sist Ricardo Medina in Vivaldi's
Vier Jaargetijden 'gewoon' goed,
niets meer en niets minder, na
de pauze veranderen deze solis
ten pas in gedreven, sensuele
musici Ook dón worden Vier
Jaargetijden' gespeeld, maar nu
van Astor Piazzolla, muziek ge
heel in 't Argentijnse lijf gegrift.
Weemoedig tot op de bodem
weent de cello in een
bloedwarm coloriet. Als de eer
ste violist Roggero soleert, zin
dert zijn toon tot in het hoogste
register, zweeft melancholiek
omlaag als vallend herfstblad. In
'Winter' wordt onder de fraaie
strijkersklank een laag van pi
kante pizzicati van cello en con
trabas getimmerd. Even zingen
warme alten een heel eigen lied
voordat alle strijkers als een
Oostenwind over het landschap
heenrazen. De Bandoneon
zucht daar dwars doorheen, lief
lijk met een trieste ondertoon.
Ook in Lente zijn Roggero en
cellist Baraviera in hun element
zowel in samenspel als in solo
partijen. Dat oergevoel ver
warmt het hele ensemble, wat
homogeen en verfijnd samen
spel oplevert. De schokkerige
melodie van de bandoneón
danst door de Zomer, de eerste
viool suizelt als een zwerm ho
ningbijen omhoog naar de zon.
En wordt weer naar beneden
getrokken door een heftig,
kleurrijk strijkend plenum.
Van Vivaldi's Jaargetijden heb
ben de Argentijnen toch minder
kaas gegeten. Hier excelleert
meer de Nederlandse sectie die
bestaat uit jonge getalenteerde
musici, o.a. finalisten van het
prinses Christina Concours. Van
de vier solisten in Vivaldi speelt
Lisanne Soeterbroek het meest
muzikaal. Zij luistert naar haar
eigen spel en probeert steeds
contact te leggen met het orkest!
Heerlijk voluit, maar minder
doordacht strijkt Rosa Arnold in
de Lente. Merel Junge maakt be
paald een mooie toon, maar is
in de solopartijen te schools, te
weinig inventief. Maar ook Luis
Roggero die zo schitterend
speelde in Piazzolla'i
den komt in Winter
dan virtuoos, ongi
spel.
Het hele ensemble la
eens van z'n beste kai
onze nieuwste nation
lap 'Adios Nonino'. 0
dynamiek en timinj P')1
van muzikaal en
,.ftn
manschap. De band e rf
ter, waar toch alles 0:
dit afscheidslied, ha
hit
betreft gepassioneen
spelen, met meer wairec'
nS
door Theo de With
leiden - In de Leidse Schouwburg
gaat zaterdagavond de komedie
'De Potvis' in première. Auteur
van dit nieuwe toneelstuk is de
34-jarige Frank Houtappels. Hij is
in een paar jaar tijd uitgegroeid
tot een van Nederlands meest
succesvolle toneel- en scenario
schrijvers. Zo schreef hij mee aan
de tv-serie 'Hertenkamp' en de
film 'Ja zuster, nee zuster'. In Al
phen aan den Rijn woonde hij en
kele dagen geleden een try-out
bij van 'De Potvis' en hij bleek
zelf ook te kunnen lachen om zijn
eigen woorden.
„In de zaal vergat ik gewoon dat
ik het heb geschreven", vertelt
hij na afloop in de foyer van het
Parktheater. „De tekst is zo van
de spelers geworden. En dat is
ook altijd mijn bedoeling. Een
schrijver moet niet zichtbaar
zijn. Ik hoop dat mijn teksten
zich kenmerken door de juiste
woordkeuze. Goede dialogen
maken personages levend. En
daar gaat het om. Het publiek
moet hen immers geloven."
Frank Houtappels is net terug
uit Berlijn. Met onder meer
hoofdrolspeelster Loes Luca en
regisseur Pieter Kramer was hij
op het filmfestival om 'Ja zuster,
nee zuster' te promoten. De film
viel buiten de prijzen. De Ne
derlandse humor bleef onbegre
pen. „Het was ook nooit be
doeld voor de internationale
markt", verklaart de schrijver.
„Mo 'r we zijn toch maar mooi
naar Berlijn geweest. Zoiets
maak je nooit meer mee.
In 1994 won de jeugdige Hout
appels met zijn toneelstuk 'Aan
het einde van de aspergetijd' het
Festival van het Ongespeelde
Stuk. Hij is als acteur opgeleid
aan de Amsterdamse toneel
school. Maar tussen twee rollen
door heeft hij een half jaar geen
werk en die tijd benut hij voor
het schrijven van zijn debuut.
Twee jaar later is het stuk in de
theaters te zien met Olga Zui-
derhoek in de hoofdrol. Het
wordt enthousiast ontvangen.
Het is het begin van een onstui
mige carrière als tekstschrijver.
„Het was jeugdige onbezonnen
heid", zegt hij nu. „Zo moeilijk
kan het toch niet zijn om een to
neelstuk te schrijven, dacht Ue
En dat was het ook niet. Ik heb
nog heel lang het schrijven ge
combineerd met het acteren. De
laatste twee jaar was dat niet
meer vol te houden. Je kunt niet
overdag schrijven en 's avonds
op het toneel staan. Je hebt je
volledige concentratie nodig
voor één van de twee. Ik sla nu
alle rollen a£ Er zitten ook geen
rollen bij, waarvan ik dat heel
jammer vind. Ik ben liever aan
het schrijven."
Via het toneel raakte hij betrok
ken bij het televisiewerk „Ze
vroegen me een toneelbewer
king van 'Aan het einde van de
aspergetijd' te maken. Van het
één kwam het ander. Acteurs
van theatergroep Mug met de
Gouden Tand hadden op basis
van improvisatie zes afleverin
gen van 'Hertenkamp' gemaakt
Dat bleek niet te werken voor te
levisie. En daarom gingen ze op
zoek naar schrijvers en kwamen
bij mij terecht Ik heb de meeste
afleveringen samen met Joan
Nederlof, de actrice die Grace
Keeley speelde in de serie, ge
schreven. 'Hertenkamp' werd
een waanzinnig succes. Een hy
pe. We hadden met het team
zo'n onwijze lol met elkaar. Dat
zie je gewoon terug in de serie."
Met hetzelfde team werd later
de serie 'TV 7' gemaakt, maar
die sloeg veel minder aan bij het
kijkerspubliek. Volgens Houtap
pels heeft dat onder meer te
maken met geldgebrek. „Op
eens kon er niets meer en moest
overal op worden beknibbeld.
Ook dat zie je terug."
De film 'Ja zuster, nee zuster'
werd daarentegen meteen een
publiekslieveling. Nu kan Loes
Luca (Zuster Klivia) ook weinig
kwaad doen bij de gemiddelde
Nederlander. Met de presentatie
van de huwelijksavond van Wil-
lem-Alexander en Maxima in de
Amsterdam Arena en het natio
nale songfestival volgende week
- voor beide evenementen le
verde Frank Houtappels de tek
sten - wordt zij door een ieder in
de armen gesloten als ware zij
Mies Bouwman. „Bij het schrij
ven van het filmscript ben ik uit-
gegaan van de liedjes van Annie Raym°nde de Kuyper, Ingeborg Elzevier en Liz Snoijink spelen de hoofdrollen in Frank Houtappels nieuwe komedie De Potvis
M.G. Schmidt Daar heb ik
daar toen oog voor. Annie zocht
de grenzen wel op. En nu zou
zo'n homoseksueje verhaallijn
opeens niet kunnen? Niemand
het ware het verhaal omheen
gebouwd."
Er kwam ook wel kritiek op 'Ja
zuster, nee zuster'. Het "ou te
Foto: Ben van Duin
veel camp zijn, te veel homohu
mor. „Onzin. In de tv-serie
speelde Albert Mol destijds een
supemicht. Alleen had niémand
kan daar toch aanstoot aan ne
men. Kinderen zien daar ge
woon een vriendschap tussen
twee mannen in."
De schrijver vond het heerlijk
om daarom voor zijn toneelstuk
'De Potvis' alles louter en alleen
uit zijn dikke duim te zy^en.
u
nsti
doo
an
'm
Geen bestaand mat! re®
beperkingen, geen
den. Houtappels ha jjw
heid. „Ik heb mezelf
om me heerlijk uit 1 h
wist welke acteurs zcfinsi
doen. Die hadden 'b
zegd tegen een stui md
hand. Ik heb daardoibsti
echt op hun lijf kun
ven."
Ingeborg Elzevier n8(
licht dementerende! Ni
is enigszins ontredd 10
dood van haar autoi Tej
genoot. Haar twa 11 I
hebben evenmin h? 1
hun zijde. „Ze staar
het punt van een
analyseert de auteui
het alweer over je s s
den mijn vriendenHij
denk dat iedereen ei Jmg
herkent: een overle10^
een dementerende raar 1
mislukte relatie, een 1
echtgenoot. Tja, alsj 81 a
somt klinkt het ind Pr<
erg gelukkig. Maai «n 1
mensen zijn zelden
om naar te kijken." 11101
Dok
'De Potvis' van Frai1 mi
pels. Regie: Ignace1
Spel: Ingeborg El 1161
Snoijink, Raymond yor;
en TTieo Pont. Te 1
21 en zaterdag 1ltse
(première), 20.15 Be'(
Schouwburg. Er zij,fc'1'e
kaarten verkrijgt)^1-
071-5131943. Lateif
Warenar, Wassenannde
Stadstheater, Zoete!
