ECONOMIE
Snelkraak drijft prijs sieraden op
Wendy van Dijk
Mini-ondernemers verleiden winkelend publiek
VEB doet aangifte tegen Pon en Geveke
Geding FNV wegens
uitbuiting Maharishi
Verzekeringspremies rijzen de pan uit
Veel meer
bedrijven
op de fles
Nieuwe waterleiding
Aegon stelt 350 klanten
aandelenlease schadeloos
Olie-export van Nigeria
bedreigd door staking
WTO ernstig verdeeld op
top ministers in Tokyo
is gasthoofdredacteur
van Margriet
maandag 17 februari 2003
3
nobil speelt
oorlogssfeer
L Speelgoedconcern
|il maakt gebruik van
je kans dat er een oor-
•ekt in Irak waarbij
|chemische wapens
'ebruikt. Daarom wor-
'mobil-figuurtjes in de
•bracht die in bescher-
Jcen gevaarlijk mate-
liimen.
1 recessie
oorlog Irak'
- Directeur Kohier
nternationaal Mone-
s (IMF) verwacht niet
jorlog tegen Irak zal
it een recessie in de we-
jomie. Hij zei dit giste-
ikfurter Allgemei-
j. Als reden voor zijn
ig' optimisme voert
n dat de internationa-
e markten de laatste
krachtiger zijn gewor-
•r weerstand heb-
bield wel een slag om
il zal volgens hem
an de duur en de
fan de oorlog.
•atie stoel bij
auto's
Ijoen
Dnjt - Het autoconcern
JUr Ihrysler roept onge-
n^)oen auto's van zijn
divisie terug. Het gaat
l(j ei aide modellen uit de
8 tot en met 2002. De
ikJ ng van de bestuurders-
irs dt vervangen, omdat
iani il slijt. Het overgrote
de betreffende auto's
g rd-Amerika verkocht.
jand krijgt
enbeurs
>p K
len
tr
ïr
e.
it he
der
ijg
ing
>en - Friesland krijgt
Jeen eigen aan-
rs: de Frisian Stock
(FSE). Het is een ini-
studenten van de
Hogeschool Leeu-
n totaal nemen 110
mee aan het leerpro-
n gehandeld worden
en van acht bedrijven
le studenten zijn op-
bedrijf worden er 250
verkocht met een uit-
van 3 euro. In juni
bedrijven opgehe-
jgen de aandeelhou-
■eld terug, inclusief
Beurswaakhond AFM
>p de hoogte van het
ügt
cor
f^rs wil meer
i schrappen
de I Het Britse persbureau
'jjn :hrapt 1000 banen en
leid roer omgooien. Het
)lan iu presenteerde vorig
veti het eerst sinds zijn
in 1984 een negatief
O.Ofl sultaat en ontsloeg
Afeti en. Het komt morgen
tigii len om het bedrijf
n dten in te blazen. Vol-
j el) ritse krant The Inde-
il r ril Reuters de soft-
ikkeling afstoten en
richten op de oor-
t nc ke hoofdactiviteit, fi-
ie je nformatiediensten.
in Farla
bij Randstad
VOL
ads Ni
eet ii«
aan eru
ine
et
t
nee
ima^d'
jterfcrl
daf tn
te
ime
in
wc Gl
- Cleem Farla stopt
als bestuursvoorzit-
irfzendconcern Rand-
Jooteboom (44)
ieuwe topman. Farla
ruime tijd ziek.
roeg hij de dagelijkse
augustus vorig jaar al
rer aan Nooteboom.
f anblijven als adviseur
ad van bestuur en de
ii ommissarissen. Farla
72 werkzaam voor
Sinds 1 januari 2002
hoogste baas van het
raarbinnen zo'n
dewerkers alles bij el-
een miljoen mensen
rk zetten en houden,
werkt sinds 1993
o stad.
iur Samas
>s stapt op
ent
le
De directeur van
ichter Samas-Groep,
vertrekt bij het be
aat met pensioen. De
7 jaar de bestuurs-
Zijn opvolger is J.
crit!n eerder bij Dra
toe® en C°ms werkte.
utrecht/gpd - Het stijgend aan
tal snelkraken leidt ertoe dat ju
weliers hun prijzen van sieraden
en horloges fors verhogen. Zij zijn
zo vaak slachtoffer van criminele
bendes die hun voorpui rammen
en de zaak leegroven dat verze
keringspremies de pan uitrijzen.
Dat zeggen de Federatie van
Goud en Zilver en verzekeraars
van juweliers.
De schadepost voor de branche
wordt geraamd op ettelijke mil
joenen euro's per jaar. Wekelijks
zijn gemiddeld één tot twee on
dernemers slachtoffer van een
snelkraak. Elektronicawinkels,
dure kledingzaken, drogisterij
en, parfumeries en opticiens
zijn ook steeds vaker doelwit
van de hoofdzakelijk Oost-Euro-
pese snelkrakers. Hoeveel de
Juwelierszaken zijn naast bankfilialen vaak het mikpunt van brutale
overvallen waarbij dikwijls grote vernielingen worden aangericht.
Archieffoto: United Photos de Boer/Milan de Bie
schade van alle ramkraken be
draagt, is niet becijferd.
„Het is triest", constateert direc
teur Mommaal van juweliers
verzekeraar Juwon. „We hebben
de premies al moeten verhogen
met zo'n 40 procent. Maar als
dit zo doorgaat is dat niet ge
noeg." Ook Nassau verzekerin
gen verwacht haar premies voor
juweliers met tientallen procen
ten te moeten verhogen als ge
volg van de snelkraken.
Om de hoge premies te bekosti
gen moeten de ondernemers
hun prijzen met tientallen eu
ro's verhogen, verwacht Federa
tie van Goud en Zilver. „De kos
ten worden doorberekend aan
de klant", aldus voorzitter Ver
meulen.
Verzekeraars eisen versterkte ge
vels en mistmachines als pre
ventie. Een afdoende middel is
nog niet gevonden, mede door
dat de criminelen steeds grover
methoden gebruiken. „Maar te
gen bruut geweld is niets opge
wassen", aldus Mommaal.
Geliefd zijn vooral kostbare sie
raden, merkhorloges, elektroni
sche apparatuur, mobiele tele
foons, dure parfums en merk
kleding.
Mistmachine verwart juwelendieven
Verankerde betonpalen worden beschouwd als probaat mid
del tegen ramkraken. Maar volgens juweliersfederatie Goud
en Zilver heerst bij gemeenten volslagen willekeur bij het ver
lenen van vergunningen. Voorzitter Vermeulen: „De ene ge
meente werkt mee, de ander niet." Verzekeringsmaatschap
pijen stellen vaak als voorwaarde aan overvallen ondernemers
dat ze anti-rampaaltjes plaatsen. Ander middel is de mistma
chine. Zo mislukte een overval op een juwelier in Wouden
berg doordat zo'n apparaat de zaak in een mum van tijd in
dikke nevel hulde en de overvaller elk zicht ontnam. Maar ook
daar laten de daders laten zich niet door uit het veld slaan.
Met gasmaskers en mijnwerkershelmen met lampen probeer
den ze hun slag te slaan. Ook een beproefd middel: na slui
tingstijd de kostbaarheden uit de etalage en vitrines in de kluis
opbergen. Verzekeraar Juwon eist dat juweliers 60 procent van
hun voorraad uit de winkel verwijderen. Een toenemend aan
tal juweliers houdt zijn zaak uit vrees voor overvallen overdag
zelfs dicht Klanten moeten aanbellen of kunnen alleen op af
spraak terecht.
De buit wordt meestal direct
naar Oost-Europa vervoerd om
daar op de zwarte markt te wor
den verkocht.
Minister van justitie Donner
heeft een speciale commissie
opgericht om samen met ge
meenten en politie snelkraken
gerichter aan te pakken.
voorburg/anp - Steeds meer
bedrijven redden het niet. Het
aantal faillissementen is ook vo
rig jaar weer fors gestegen. Vol
gens het Centraal Bureau voor
de Statistiek (CBS) zijn er in
2002 bijna 6800 faillissementen
uitgesproken. Dat is een stijging
van 16 procent ten opzichte van
2001, aldus meldde het CBS
vandaag.
Hiermee zet de stijging door die
in het jaar 2000 begon. Vooral in
de financiële dienstverlening
vielen harde klappen. In die
branche steeg met aantal faillis
sementen met 93 procent tot
452 stuks. Ook in de zakelijke
dienstverlening ging het minder
goed. Daar steeg het aantal fail
lissementen met 33 procent tot
ruim 1200.
Ook regionaal waren de ver
schillen groot. In de provincie
Utrecht waren er 43 procent
meer faillissementen tot 528,
terwijl het aantal in Drenthe en
Limburg juist daalde.
Ook het aantal wettelijke
schuldsaneringen bij particulie
ren nam verder toe. Vorig jaar
klom het aantal schuldsanerin
gen met circa 8 procent tot 9300
particulieren.
In een op de zes gevallen heeft
de schuldsanering betrekking
op een particulier met een een
manszaak. De ontwikkelingen
hangen samen met de teruglo
pende economie, zegt het on
derzoeksbureau.
Het CBS is niet de enige die het
aantal faillissementen onder
zoekt. Eerder al kwam de finan
ciële dienstverlener Graydon
met cijfers. Het bureau telde
eind december totaal 6884 fail
lissementen: 17 procent meer
dan vorig jaar. Daarnaast waren
er schuldsaneringen voor min
stens 2416 ondernemers met
een eenmanszaak, aldus het
kredietbureau.
Ongeveer een kwart van alle fail
liet verklaarde ondernemingen
bestond volgens Graydon niet
langer dan een jaar. De omvang
is meestal klein: 40 procent
heeft geen personeel.
den haag/anp - De Vereniging
van Effectenbezitters (VEB)
heeft bij het openbaar ministe
rie aangifte gedaan tegen Pon en
Geveke omdat deze onderne
mingen zich schuldig zouden
hebben gemaakt aan handelen
met voorkennis.
Familiebedrijf Pon Holding, au
to-importeur, en handelshuis
Geveke maakten op 6 november
vorig jaar bekend dat Pon met
een bod van 28 euro per aan
deel Geveke (in totaal circa 135
miljoen euro) wilde overnemen.
Enkele weken terug deed Pon
het bod gestand. Inmiddels was
96 procent van de uitstaande
aandelen bij de auto-importeur
aangemeld. Tevens werd aange
kondigd dat per 12 februari de
notering van Geveke aan de ef
fectenbeurs in Amsterdam zou
worden beëindigd.
Volgens de VEB beschikten bei
de partijen in de periode van 6
november tot aan 12 februari
over (voor)kennis, die niet aan
de aandeelhouders is verstrekt.
Het gaat volgens de belangenor
ganisatie onder andere om de
operationele cijfers over de
tweede helft van 2002 en om de
vooruitzichten voor 2003.
Ondanks aandringen van de
VEB, per brief en op de buiten
gewone aandeelhoudersverga
dering van 7 januari, heeft Geve
ke steeds geweigerd de vereiste
opening van zaken te verschaf
fen. Volgens de VEB hebben
partijen hun kennisvoorsprong
misbruikt om het bod zoveel
mogelijk ongewijzigd door te
kunnen zetten.
De VEB deed vorig jaar op basis
van soortgelijke overwegingen
aangifte bij justitie van handel
met voorkennis in aandelen
Laurus. De bij de overname be
trokken partijen van Laurus
door het Franse Casino beschik
ten volgens de beleggersclub
eveneens over essentiële infor
matie die andere aandeelhou
ders moesten ontberen.
utrecht - In de Utrechtse nieuwbouwwijk Leidsche Rijn wordt gewerkt aan een van de langste watertransportleidingen van Nederland. Vanwe
ge de verbreding van de autosnelweg A2 tussen Amsterdam en Utrecht, bleek een vijftig jaar oude waterbuis flink in de weg te liggen. De nieu
we anderhalf meter dikke buis van watertransportmaatschappij Rijn-Kennemerland (WRK) transporteert water vanuit de Lek bij Jutphaas naar
de duinen bij Velsen, waarna het als drinkwater wordt gebruikt in Noord-Holland. Het vervangende stukje waterleiding is onderdeel van een
vijf kilometer lang traject tussen Maarssen en de Papendorpsebrug dat 17,5 miljoen euro kost. Foto: ANPATon Borsboom
door Rixt Aibertsma
den haag - Ruim duizend studenten presenteerden het
afgelopen weekeinde hun mini-ondernemingen aan het
winkelend publiek in Den Haag. De jongeren runnen een
jaar lang een eigen bedrijf om kennis te maken met het
bedrijfsleven. De producten variëren van opnieuw be
werkte klokken tot handige hebbedingetjes.
Ondanks de drukte valt de verkoop een klein beetje te
gen. „Het is vooral kijken, maar niet kopen", zegt Ame
van den Haar, productmanager van Key-ID en student
aan het Grafisch Lyceum in Utrecht. Maar dat is geen
verrassing. „Niemand kent ons. We zijn hier vooral om
ons product te promoten." De jonge ondernemers van
Key-ID presenteren een even verassend als simpel pro
duct: metalen vormpjes die tussen de sleutel en de sleu
telring kunnen worden gehangen waardoor elke sleutel
in een sleutelbos makkelijk op gevoel is te herkennen,
bijvoorbeeld in het donker. Ze hebben het zelfbedacht
en laten maken.
Het product valt op tussen de bijna tweehonderd aan
wezige mini-ondernemingen in het Haagse winkelcen
trum. Vanwege de professionele aanpak, maar vooral
vanwege de originaliteit. Het aanbod loopt qua aanpak
en originaliteit nogal uiteen. Simpele gekopieerde fol
dertjes concurreren met glossy-achtige gedrukte flyers.
Maar ook de producten verschillen. Sommigen hebben
een handige draai gegeven aan een al bestaand product,
andere komen met het 'Ei van Columbus'. De produc
ten variëren van een klok die als fotolijst gebruikt kan
worden tot een complete databank voor het koppelen
van kentekenplaten aan de mobiele telefoon van de be
stuurder. 'Handig als je auto in de weg staat, terwijl je
zelf aan het shoppen bent', zeggen de bedenkers. Keus
zat voor het winkelend publiek, dat op de zaterdagmid
dag toch vooral lijkt te kiezen voor de bekende ge
bruiksvoorwerpen als skimutsen.
De minibedrijfjes zijn een initiatief van de Stichting Mi
ni-onderneming, die in 1990 op initiatief van ABN Amro
en VNO-NCW is opgericht om jongeren meer te interes
seren voor het ondernemerschap. Tijdens het project,
dat een jaar loopt, moeten de jongeren een eigen on
derneming oprichten en een product in de markt zet
ten. Dat hoeft niet per se nieuw te zijn, maar de deelne
mers moeten wel voor eigen startkapitaal zorgen, bij
voorbeeld via familie, vrienden en docenten die een
aandeel kopen in de onderneming.
Na een jaar wordt de onderneming weer opgeheven, en
eventueel dividend uitgekeerd. In een enkel geval gaan
de studenten door of wordt het idee verkocht. Volgens
de Stichting gebeurt dat laatste niet zo vaak.
Sommige jonge ondernemers denken er in elk geval wel
over om hun product door te zetten of te verkopen als
het goed loopt. Volgens Ame van den Haar is er flinke
interesse voor Key-ID. „Een woningbouwvereniging
heeft onlangs 500 setjes gekocht als relatiegeschenk en
ook een vereniging van blinden en slechtzienden is ge-
interesseerd." Toch worden met name winkels voor re
latiegeschenken en gadgets als een geliefde potentiële
afzetmarkt gezien. Ook V&D en Ikea kunnen rekenen op
interesse als mogelijk afeetkanaal.
Fabrikanten en productontwikkelaars zullen hun eigen
'spionnen' wellicht ook op de marktdag hebben rondlo
pen. De ondernemers van de 'gsm'-këntekenplaten, het
bedrijf Two4Six uit Vlissingen, hebben al twee visite
kaartjes op zak, van een autofabrikant en een grote be
langenvereniging van autobezitters die wel interesse
hadden.
Goedkoop zijn de producten niet altijd. De fabricage-
kosten blijken vaak aan de hoge kant.
De onderneemsters Marike Trum en Sandra Teune (uit
vindsters van gekleurde flexibele cd-rekjes) uit Brabant
beamen dat het hard werken is. Ze hebben met hun
product geen gebrek aan belangstelling. Het bleek voor
de werknemers van een sociale werkplaats echter te las
tig om in elkaar te zetten en dus doen ze dat nu alle
maal zelf. Inmiddels hebben ze al 400 stuks verkocht.
Als het echt een succes wordt, willen ze het idee mis
schien wel doorverkopen.
Aan het einde van een lange verkoopdag blijken de on
dernemers van Key-ID de young-business award in de
wacht te hebben gesleept. Ze ontvingen de prijs voor
beste mini-onderneming vanwege de teamspirit en pro
fessionaliseert van het bedrijf. Ze vertegenwoordigen
Nederland tijdens de Young Enterprise International
Trade Fair van 20 tot en met 23 maart in Lugano, Zwit
serland.
De criminaliteit beperkt zich
niet tot Nederland. In Frankrijk
is het probleem zo uit de hand
gelopen dat nieuwe juweliers
zich nergens meer kunnen ver
zekeren.
Ook in Duitsland en België zijn
bendes snelkrakers op grote
schaal actief.
vlodrop/gpd - FNV Bondgeno
ten heeft een kort geding aange
spannen tegen de spirituele be
weging van Maharishi Yogj, de
Indiase goeroe die zich vijf jaar
geleden vestigde in een oud
kloostercomplex in het Lim
burgse Vlodrop. Inzet is de beta
ling van 100.000 euro achterstal
lig loon voor drie ex-werkne-
mers. Het geding dient op 4
maart bij de rechtbank in Roer
mond.
De vakbond is vorige maand be
naderd door drie Indiase ex-
werknemers van de beweging
voor transcendente meditatie.
Zij zeggen drie jaar voor de Ma
harishi te hebben gewerkt zon
der er een fatsoenlijk salaris
voor te hebben ontvangen. Ver
der zouden ze werkdagen heb
ben gemaakt van vaak meer dan
acht uur en nooit vakantie heb
ben gekregen.
Bestuurder Westerhof van FNV
Bondgenoten, spreekt van 'een
vorm van moderne slavernij'.
„We maken ons grote zorgen
over de behandeling van alle
mensen die voor de Maharishi
werken." De bond meent dat nu
nog zo'n dertig anderen op de
zelfde basis voor de Indiase goe
roe werken.
Het drietal ex-werknemers zegt
regelmatig met fysiek geweld te
zijn gedreigd door de veilig
heidsdienst, die met honden het
terrein van de Maharishi be
waakt. En iemand die klaagde
over de salariëring zou 'gede
porteerd' worden, hetgeen neer
kwam op een terugkeer naar In
dia.
FNV Bondgenoten heeft de Ar
beidsinspectie ingeschakeld en
gevraagd om een onderzoek.
Verder wil de bond dat wordt
onderzocht wat er klopt van het
verhaal dat de betrokken werk
nemers zich niet vrij zouden
mogen bewegen buiten het ter
rein van de Maharishi.
Raadsman Van Stratum van dè
Maharishi-beweging zegt dat
het drietal alleen maar uit is op
geld. Ze zouden de goeroe
chanteren.
Volgens hem zijn ze destijds als
vrijwilliger naar Vlodrop geko
men. Van een arbeidscontract
zou nooit sprake zijn geweest.
Ook spreekt hij tegen dat het
drietal van zijn vrijheid is be
roofd.
den haag/anp - Aegon Neder
land trekt een bedrag van maxi
maal 20 miljoen euro uit om een
aantal klanten van een aande-
lenleaseproduct schadeloos te
stellen. Het bewuste product
Vermogensrendement' wordt
bovendien uit de markt gehaald.
Vermogensrendement is op be
perkte schaal aangeboden door
tussenpersonen met wie Aegon
samenwerkt. Het product is
naar eigen zeggen niet door de
bankverzekeraar ontwikkeld,
maar door een van de betrokken
verzekeringsadviseurs. Aegon
vindt niettemin dat het zijn ver
antwoordelijkheid moet nemen
omdat het concern met de be
trokken tussenpersonen bewust
samenwerkt, aldus de woord
voerder. Het product is eeö
combinatie van aandelenlease -
en optiecontracten. De optie
contracten moesten goeddeels
zorgen voor de bekostiging van
de deelneming aan de aande
lenlease, maar door de malaise
op de beurzen leverden de op
tiecontracten onvoldoende op.
Bovendien vergde de aard van
het product een snelheid van
handelen, waartoe de betrokken
vermogensbeheerders bij de da
lende effectenbeurzen niet in
staat bleken.
Een onbekend aantal van de in
totaal 350 klanten heeft hierdoor
omvangrijke verliezen geleden.
Aegon gaat de komende maan
den de klanten individueel be
naderen.
lagos/rtr/anp - In Nigeria
dreigt een staking door werkne
mers in de olie- en gasindustrie.
De staking heeft als mogelijk ef
fect dat de olieprijzen op de in
ternationale markten verder
omhoog worden gejaagd.
De staking is aangekondigd
door de Nigeriaanse vakbond
Pengassan. De vakbond is ver
wikkeld in een loonconflict met
de overheid. De staking betreft
werknemers van de overheids
instelling DPR, die belast is met
het toezicht op het laden van
olie in tankers. De werknemers
eisen een hoger loon.
Pengassan-leden die werken
voor internationale olieconcerns
en Nigeria's nationale oliemaat
schappij NNPC, zouden zich uit
solidariteit met him collega's bij
DPR kunnen aansluiten. Onder
de olieconcerns die in Nigeria
actief zijn, bevinden zich Shell,
ChevronTexaco, ExxonMobil en
TotalElf Fina.
Nigeria exporteert meer dan 2
miljoen vaten ruwe olie per dag.
Meer dan een derde gaat naar
de VS. De oliereserves in de VS
zijn toch al danig geslonken
door de staking in Venezuela,
waaraan twee weken geleden
een einde kwam.
De dreigende oorlog tegen Irak
heeft al maanden lang een stu
wend effect op de olieprijzen.
Afgelopen vrijdag noteerde een
vat Brent-olie op de Londense
termijnmarkt 32,50 dollar, ter
wijl Amerikaanse olie met 36,80
dollar op het hoogste niveau in
bijna 2,5 jaar kwam.
tokyo/anp/rtr - De Wereldhan
delsorganisatie (WTO) is dit
weekeinde geen stap dichter bij
een akkoord gekomen over on
derwerpen als landbouw en me
dicijnen. Ministers van 22 lidsta
ten verlieten gisteren ernstig
verdeeld de informele top in de
Japanse hoofdstad Tokyo.
Een WTO-woordvoerder sprak
van 'serieuze meningsverschil
len'.
De bijeenkomst was bedoeld
om de voortgang te bespreken
in de liberalisering van de we
reldhandel. De voorzitter van de
landbouwcommissie Harbinson
presenteerde woensdag een
voorstel voor vergaande libèrali-
sering van de landbouw.
De Europese Unie, Noorwegen,
Japan en Zuid-Korea vinden zijn
voorstellen veel te ver gaan, ter
wijl grote landbouwexporteurs
als de VS en Australië een radi
calere verlaging van de invoer
rechten op agrarische produc
ten eisen.
Eerdere deadlines over goedkor
pe medicijnen voor Derde We
reld-landen en betere handels-
voorwaarden voor de ontwikke
lingslanden werden niet gehaald
wegens grote onenigheid. Ak
koorden daarover bleven ook dit
weekeinde uit.
(advertentie)
Alleen in Margriet
Ikomt Wendy echt zelf;
V aan het woord!
Nu in de winkel
