Philips boekt recordverlies
ECONOMIE
Werkloosheid explodeert: geen paniek
Frituurvet voor benzine
Farmacie drukt winst Akzo Nobel
Herstel luchtvaart blijft uit
Miljardenafschrijvingen drukken resultaten
Vivendi Universal verkoopt
vliegtuigen en Picasso's
Demonstratie van schoonmakers
Industriële productie daalt
voor het eerst in jaren
Ballast Nedam
Nederland
verzelfstandigd
Reisbranche dient klacht
in bij NMa tegen Schiphol
erland nog
lietwaardig
j. Nederland hoeft zich
A de economische en
perikelen voorlopig
fgen te maken over zijn
lonale kredietwaardig-
{1 is het gezien de ver-
-an de bevolking zaak
xk te maken van her
van de pensioenen, de
jeidszorg en de sociale
jen. Anders dreigen be-
problemen. Dat is de
i(( van het gezaghebbende
anse bureau Standard
i (S&P). Deze beoorde-
41, de kredietwaardigheid
rijven en landen liet gis-
ten zijn 'rating' voor
J pd te handhaven op het
65 hoge niveau en de
2®- achten als 'stabiel' te
wen
UI
acties
fall 8c Call
orp - Slijtersbedrijf Gall
32j i de vakbonden zijn het
23igeworden over een
54 j\0. Nieuwkomers
u; laardoor een lager sala-
17 [gunstiger voorwaarden
6 uidige werknemers,
j FNV hebben de leden
4 it voorgesteld actie te
^egen het afketsen van
idiwe CAO. „De leden
zich er bij neergelegd,
maar ik kan het me
2 en", aldus N. Poelgeest
u lienstenbond CNV.
ide verkoop
i| woningen
j ic - Woningcorporaties
3 i steeds minder huur-
an de bewoners, terwijl
2 sterie van VROM daar-
lanstuurt. In 2001 ver-
10* de corporaties 16.000
64! n, waarvan slechts
de zittende huurders.
t uit cijfers van het
3 Bureau voor de Statis-
i). Uit de CBS-cijfers
4 nog steeds ruim een-
3i n de huizen in Neder-
iet bezit is van de wo-
26 (oraties. In Amsterdam,
ïjm, Delft en Vlaardin-
^at meer dan de helft
52; leten sociale huurwo-
gentschap
.Sn virussen
8
14® Mogelijk komt er een
i lap op Europees niveau
rcriminaliteit, zoals
3® irvimssen, aan te pak-
3e [ens EU-commissaris
3 is bestrijding van de
4 ;envoudiger als alle in-
op één punt samen-
larmate steeds meer
4i i en huishoudens een
7 :11e internetverbinding
groeit ook het gevaar
cyberaanval', rede-
17 canen. Hij denkt dat
11 ale agentschap onge-
4 ig mensen in dienst zal
!jo-onderzoek
concurrentie
DINSDAG 11 FEBRUARI 2003
22.74
51
16.51
62.75
13.2»
36,4C
54..
30,54!"
27,56
15,OOI
70.15'
40,9ök0<
46,7f
2,:
4,61'
14.5
25,71
16.60]
21.4
25,
23.5
en betalen
toezicht
findei
singapore/anp - Het aantal
mensen dat vorig jaar in Europa
een vliegreis maakte is met 4,9
procent gedaald ten opzichte
van het jaar daarvoor. Volgens
de internationale luchtvaartor
ganisatie IATA was ook in de VS
sprake van een afname, maar
die was met 0,9 procent niet zo
groot als in Europa.
Over de hele wereld nam het
vliegverkeer in de burgerlucht
vaart desondanks toe met een
geringe 0,06 procent. De stijging
is vooral te danken aan de groei
van de luchtvaart in Azië. In
Azië en het gebied van de Stille
Zuidzee ging het aantal passa
giers met 5,8 procent omhoog.
China is de absolute koploper,
aldus de IATA Ook Zuid-Ameri
ka zit in de lift.
De dertig grootste Europese
luchtvaartmaatschappijen ver
voerden vorig jaar 287 miljoen
reizigers tegenover 302 miljoen
in 2001. Daar stond tegenover
dat er 8,8 procent minder stoe
len beschikbaar waren. Vooral
de routes over de Atlantische
Oceaan hadden te kampen met
minder passagiers. Dat blijkt uit
cijfers van de vereniging voor
Europese luchtvaartmaatschap
pijen AEA.
IATA-baas Bisignani verklaarde
gisteren dat de burgerluchtvaart
dit jaar kan groeien met 6,4 pro
cent, maar dan moet een oorlog
in Irak wel uitblijven. Tijdens de
Golfoorlog begin jaren negentig
viel het vliegverkeer in burger
luchtvaart terug met 15 tot 20
procent.
londen/anp - Patat bakken en
korting krijgen op benzine? Dat
kan sinds zondag in het Britse
Coalisland in Noord-Ierland.
Een pomphouder is daar be
gonnen met een campagne om
frituurvet om te ruilen tegen
goedkopere benzine. Iedere keer
dat een automobilist aankomt
met een bak gebruikt frituurvet,
krijgt hij de benzine per liter 7
pence (bijna 11 eurocent) goed
koper.
Naast commerciële motieven
spelen milieuoverwegingen een
rol, aldus directeur O'Neill van
O'Neill's Fuels. Nu gooien de
meeste Britten hun vet gewoon
weg, terwijl het opnieuw te ge
bruiken is. Van het vet kan bij
voorbeeld biodiesel worden ge
maakt, die minder zwavelver-
bindingen bevat en minder
schadelijke stoffen
uitstootAutomobilisten in
Wales bleken vorig jaar al te ex
perimenteren met alternatieven
voor de tegenwoordig dure ben
zine. De alarmbellen gingen af
toen supermarktketen Asda
melding maakte van een onge
woon hoge omzet uit de ver
koop van goedkope plantaardi
ge olie.
door Chris Paulussen
Amsterdam - Philips heeft in
2002 een recordverlies geboekt
van 3,2 miljard euro. Belangrijk
ste oorzaak van het verlies is de
afboeking van 3,26 miljard op de
belangen in mediaconcern Viven
di Universal, ict-dienstverlener
Atos Origin en beeldbuizenpro-
ducent LC.Philips Displays. De
waarde van die belangen was ver
gezakt onder het bedrag waar
voor ze bij Philips in de boeken
staan.
Zonder dit boekhoudkundige
verlies en alle andere bijzonder
posten zou Philips uit de rode
cijfers zijn gebleven, met een
winst van 208 miljoen euro. Te
genover herstructureringskosten
van 513 miljoen bij de divisies
en 301 miljoen bij bedrijven
waarin Philips participeert,
stond 569 miljoen aan inkom
sten uit de verkoop van bedrijfs
onderdelen.
Het vorige recordverlies van 2,6
miljard euro werd in 2001 ge
boekt. De omvang van het nega
tieve resultaat is groter dan ver
wacht. Philips heeft veel last van
slechte marktomstandigheden
en de lage dollarkoers. Ondanks
het feit dat meer producten wer
den afgezet, daalde de omzet
met 2 procent naar 31,8 miljard
euro.
Topman Kleisterlee sprak on
danks het enorme verlies van
een bemoedigend resultaat in
het vierde kwartaal, dat is be
haald onder aanhoudend moei
lijke en onzekere marktomstan
digheden. Philips denkt niet dat
de situatie dit jaar verbetert.
Verbetering van de bedrijfsvoe
ring blijft daardoor dit jaar voor
op staan, aldus Kleisterlee. Met
de maatregelen, waarmee 1 mil
jard euro moet worden be
spaard, ligt Philips volgens de
topman op schema. Hetzelfde
geldt voor het afstoten van niet-
kemactiviteiten. „We hebben
een sterke balans. We hebben
onze nettoschulden terugge
bracht en daar gaan we in het
lopende jaar mee door", aldus
Kleisterlee.
In het vierde kwartaal daalde de
omzet met 4 procent naar 8,9
miljard euro. Het verlies kwam
inclusief bijzondere posten uit
op ruim 1,5 miljard. De divisies
Licht en DAP (kleine huishou
delijke apparaten en scheerap-
paraten) haalden hun beste be
drijfsresultaat ooit. Daar tegen
over stonden zware verliezen bij
divisies Halfgeleiders en Com
ponenten, die wordt opgeheven.
Het aantal werknemers liep te
rug van 183.000 naar 170.000.
Philips verwacht dat Licht en
Bestuursvoorzitter Kleisterlee bezig met de voorbereiding van de presentatie van de jaarcijfers.
Foto: GPD/Ruud Taal
DAP het dit jaar opnieuw beter
zullen doen dan de concurren
tie. Bij Consumenten Elektroni
ca wordt over de hele linie en
met name in de VS een verdere
verbetering verwacht. Medische
Systemen ligt op schema met de
besparing van 350 miljoen en
het verlieslijdende Halfgeleiders
is bezig zijn capaciteit te verla
gen. Gezien de onzekere econo
mische en politieke situatie gaat
Philips niet uit van een verbete
ring van de marktomstandighe
den. De zwakke dollar drukt de
omzet in euro's en de wisselval
lige aandelenmarkten kunnen
opnieuw een nadelige invloed
hebben op de pensioenkosten,
die vorig jaar met ruim 500 mil
joen euro stegen.
it - De ondernemers-
9,62ltie voor de installatie-
Uneto-VNI, gaat on-
:n of stroom- en gasle-
rs zich houden aan de
•®Jin eerlijke concurrentie.
•VNI zijn kleine en
»te ondernemingen
iten die onder meer be
leggen en gasketels in-
Ze krijgen in toene-
'^Jjjnate te maken met
,7ientie van energiebedrij-
^pezelfde diensten aan-
arnhem/anp/vervolg van
voorpagina - Een geringere
groei bij de farmaciedivisie heeft
de nettowinst van chemiecon
cern Akzo Nobel in 2002 nega
tief beïnvloed. Volgens vertrek
kend topman Van Lede zijn de
problemen bij zijn meest winst
gevende tak echter tijdelijk en
werkt het concern aan herstel.
De start van het nieuwe middel
tegen trombose Arixta en het
anticonceptiemiddel NuvaRing
verliep volgens Akzo traag en de
lancering van het nieuwe anti
depressivum Variza werd zelfs
uitgesteld. In december leed het
concern daarbovenop in de VS
een nederlaag over een patent
op zijn antidepressiemedicijn
Remeron. Akzo krijgt daardoor
stevige concurrentie.
Het concern moest door de
beursmalaise in 2002 de pensi
oenlasten verhogen met 80 mil
joen euro. In 2003 denkt het dat
die kosten met nog eens 130
miljoen euro stijgen.
Het eigen vermogen daalde
door vooral de lagere markt
waarde van beleggingen met 1,1
miljard euro. Los van die boek
houdkundige aanpassingen be
taalde het concern in het vierde
kwartaal nog eens 100 miljoen
euro contant om de vermogens
posities van de pensioenfond
sen te herstellen.
Mede door de problemen bij de
farmacie en de hogere pensi-
41,6616 - Nederlandse ban-
:en vanaf 2004 meehe
lp het toezicht dat De
«tidsche Bank op hen
Nederlandse banken
lot nu toe een uitzon-
isitie. Anders dan de
lere Europese ban
den zij niet mee te beta-
le kosten van het toe-
JB houdt als waakhond
lïÜteit van banken in de
•|^e Autoriteit Financiële
i5l (AFM) neemt vooral
!°|agstoezicht voor haar
Over de hoogte van
;e praat het ministerie
iciën nog met de be-
utrecht - Ongeveer 600 schoonmakers hebben gisteren in de Jaar
beurs te Utrecht gedemonstreerd voor een betere CAO. „Een onver
wacht groot succes", aldus bestuurder Stam van de organiserende
vakbond FNV Bondgenoten. Het protest volgde op een reeks kleinere
acties. Daarbij is in totaal 650 mandagen gestaakt, aldus Stam. De
bond gaat door met acties, zolang de werkgevers niet reageren op het
verzoek de CAO aan te passen. De vakbond legt zich niet neer bij de
CAO die vorige maand is afgesproken tussen de kleinere CNV Bedrij-
venbond en de werkgeversorganisatie OSB. De werkgevers menen dat
FNV Bondgenoten zich gewoon bij de bestaande CAO moet aanslui
ten. Die wordt naar verwachting algemeen verbindend verklaard voor
de 200.000 schoonmakers in Nederland. Foto: ANP/Koen Suyk
PARiis/GPD - Kunstverzamelaars
kunnen uitkijken naar de uitver
koop van mediaconcern Vivendi
Universal. Kunstwerken van Pi
casso en Rodin behoren tot de
collectie die binnenkort te koop
is. Ook de eigen zakenvliegtui-
gen en het appartement in
Manhattan van ex-topman
Jean-Marie Messier (geschatte
waarde 17,5 miljoen dollar)
moeten de deur uit. Een precie
ze datum voor de veiling is nog
niet vast gesteld.
Het Frans-Amerikaanse concern
ontdoet zich van zijn luxe om zo
de schuldenlast te verminderen.
In Europa zit Vivendi Universal
in zijn maag met een aantal
commerciële tv-zenders omdat
tv-rechten onder druk staan en
de verwachtingen rond betaal-tv
vooralsnog niet uitkomen. In
Italië verkocht Vivendi al zijn
betaalzender, in Nederland en
België staat Canal+ te koop.
Vivendi Universal is na AOL Ti
me Warner het tweede media
concern ter wereld. Het verkreeg
veel van de bezittingen bij de
overname in 2000 van Seagram,
waartoe onder meer Universal
Studios behoort.
Het concern rapporteerde giste
ren omzetcijfers die enigszins
boven de verwachtingen uit
kwamen. Vooral door betere
verkopen in de muziek kwam de
omzet uit op 61 miljard euro. In
de VS groeide het marktaandeel
van Universal Music Group in
de muziekverkoop met 2,5 pro
cent tot 28,9 procent. Best ver
kochte artiest is de rapper Emi
nem van wie in de VS 21 miljoen
cd's werden verkocht in 2002.
Andere toppers zijn Shania
Twain en U2.
oenlasten denkt Akzo dat de
winst over dit jaar 12 tot 20 pro
cent lager uitkomt.
Van Lede zei dat de problemen
in het vierde kwartaal (zwakke
dollar/dure euro, pensioenlas
ten en de moeilijkheden bij far
macie) ook in het begin van dit
jaar zichtbaar zijn.
Door reorganisaties verdwijrién
5500 banen. Bij lakken vervallen
sinds het begin van de reorgani
satie twee jaar geleden 2500 ba
nen, bij chemie zijn dat er 2200.
Volgens van Lede betalen de re
organisaties bij de laatste twee
divisies zich nu uit. „Wij hebben
laten zien dat we ons aan de
omstandigheden kunnen aan
passen."
amsterdam/anp - Het noodlij-
dende bouwbedrijf Ballast Ne
dam splitst zijn Nederlandse
activiteiten af van de buiten
landse. De Nederlandse tak
gaat zelfstandig verder. Afgelo
pen weekeinde is daar een bód
op uitgebracht, dat nu wordt
bestudeerd. De internationale
divisie wordt verder gesaneerd.
Ballast Nedam heeft dit van
ochtend bekendgemaakt. Bo
vendien gaf het bedrijf een
winstwaarschuwing. De on
derneming verwacht over 2002
een verlies van 135 tot 150 mil
joen euro. Eerder ging Ballast
nog uit van een verlies van 105
miljoen euro, maar het móet
een voorziening voor het pen
sioenfonds treffen van 40 mil
joen euro.
'jopartijei
ngastegen
ïneel Air Lib
23[88Pe Franse oproerpolitie
3°'nofteren kaangas ingezet
2|;75ïrminal van de luchtha-
22! 187 bij Parijs om een einde
43-^n aan een betoging van
50]65izend werknemers van
>05.ooirtmaatschappij Air Lib.
lurt van het vliegveld
rden enkele honderden
1 anderhalf uur lang een
l Ook in Nice en Tou-
actie gevoerd. De maat-
j is bijna failliet. Onder-
ngen over overname
Nederlandse zakenman
Vlieger liepen vorige
Jk. Gisteren liet Orly be-
?en op elf vliegtuigen
Lib wegens niet betaal-
thavenbelasting.
voorburg/anp - De productie
van de Nederlandse industrie is
in 2002 voor het eerst sinds 1993
afgenomen. Vorig jaar maakten
de bedrijven 2,8 procent minder
producten dan in 2001. Dat
blijkt uit vandaag gepubliceerde
voorlopige cijfers van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek.
Bijna alle bedrijfstakken lieten
een daling zien. Alleen de che
mie boekte een stijging (2,5 pro
cent). Het productiepeil van de
voedings- en genotsmiddelenin
dustrie bleef nagenoeg gelijk.
Het sterkst was de daling bij de
metaalindustrie (6,6 procent).
De metaal is de grootste bran
che binnen de industrie met een
aandeel van bijna eenderde.
Ook de daling bij de papier- en
grafische industrie was met 4,9
procent fors.
De productiedaling kwam in het
vierde kwartaal op 2,7 procent.
Het was het zesde kwartaal op
rij met een afname.
de meern/anp - Het Algemeen
Verbond van Reisondernemin
gen (ANVR) heeft een klacht in
gediend bij de Nederlandse Me
dedingingsautoriteit (NMa) te
gen Schiphol. Volgens de koepel
van reisorganisaties maakt de
luchthaven misbruik van zijn
machtspositie om klanten te
winnen voor zijn reisbureau.
Dat heeft ANVR-directeur R. En-
geman vandaag gezegd.
Schiphol biedt reizigers die boe
ken bij reisbureau Schiphol Tra-
velport allerlei diensten aan, zo
als gratis parkeren of gratis ver
voer van en naar de luchthaven.
Volgens Engeman kunnen an
dere reisbureaus dergelijke
diensten niet aanbieden tegen
concurrerende tarieven. „Sclrip-
hol gebruikt zijn monopoliepo
sitie om eigen producten te ver
kopen. Wij vermoeden dat
Schiphol aanbiedingen als gratis
parkeren uit andere inkomsten
betaalt."
door Sylvia Marmelstein
den haag - Het beeld van de ja
ren tachtig doemt bij velen op bij
het horen van de werkloosheids
cijfers. De tijd van massaontsla
gen, waarvan vooral ouderen de
dupe werden en de enorme
jeugdwerkloosheid. Maar de hui
dige werkloosheidsgolf is onver
gelijkbaar met de werkloosheid
van toen. Het beeld ziet er nu ge
lukkig rooskleuriger uit", zegt Cor
Inja, arbeidsmarktdeskundige bij
FNV.
De nieuwe cijfers stemmen ech
ter niet bepaald vrolijk. Alleen al
in januari schreven de Centra
voor Werk en Inkomen (de
voormalige arbeidsbureaus)
29.000 werklozen in, een ver
dubbeling ten opzichte van de
maand daarvoor. Dat is het sal
do van het aantal mensen dat
werkloos is geworden min het
aantal mensen dat al ingeschre
ven stond bij een CW1, maar
weer een nieuwe baan vond.
Hoeveel werklozen er nu zijn is
nog onduidelijk. Het CBS heeft
nog geen recente cijfers. Maar
ondernemers, aangesloten bij
werkgeversorganisatie VNO-
NGW, verwachten dat de teller
eind dit jaar uitslaat naar een
half miljoen.
„Dat zijn duizelingwekkende cij
fers", zegt Inja. Maar in de jaren
tachtig hadden we er nog veel
meer. In 1983, het meest ramp
zalige jaar, waren 800.000 tot
900.000 mensen werkloos. De
ontslagenen waren onder meer
een gevolg van de veranderende
economie. Nederland schakelde
in die tijd over van een indu
striële economie naar een dien
steneconomie. Werk in de indu
strie verdween massaal en de
mensen werden op straat gezet.
De werkloosheid van toen was
er vooral een van structurele
aard. „De ontslagenen konden
niet snel een nieuwe baan te
vinden. De economie was al vijf
tot zes jaar daarvoor steeds ver
der aan het verslechteren. De
loonkosten lagen hoog en de so
ciale partners en kabinet grepen
pas in toen de werkloosheid al
heel hoog was. Dat is nu anders.
Iedereen realiseert zich dat er
nu snel ingegrepen moet wor
den door onder andere loonma
tiging. Dat zal een verzachtend
effect hebben", denkt Inja.
Bovendien veronderstelt Inja
dat de werkloosheid nu con
junctureel is en dat mensen dus
niet lang zonder werk zullen
blijven. Aan de ene kant is dat te
zifln in de cijfers van de CWI's.
Er worden veel mensen werk
loos, maar er vinden ook vele
duizenden weer een 'nieuwe
baan. „Het lijkt dus zo te zijn
dat mensen kort zonder werk
zitten en dan weer doorstro
men."
De internationale spanningen
dragen momenteel ook bij aan
de groeiende werkloosheid.
Werkgevers geven al een jaar te
kennen dat ze met een over
schot aan personeel zitten, maar
geen mensen ontslaan omdat ze
hopen dat de economie spoedig
aantrekt. „Door de dreigende
oorlog met Irak is die hoop bij
veel ondernemers vervlogen. Ze
verwachten door die oorlogs
dreiging nog slechtere tijden en
dat geeft hen net dat extra zetje
om werknemers te ontslaan. Als
de dreiging weg is, zal de econo
mie weer aantrekken."
Alleen voor de ICT ziet Inja het
somber in. „Daar lijkt de werk
loosheid structureel te worden.
De markt van computers en
mobiele telefoons is verzadigd.
Er is geen sprake meer van
groeiende vraag naar de pro
ducten, alleen nog van vervan
ging. Er zullen dus geen extra
banen meer bijkomen in de
ICT."
Inja verwacht dat ook de jonge
ren het de komende maanden
moeilijk krijgen op de arbeids-
Vacaturerunners vinden nauwelijks banen
De runners op scooters die
sinds november in de stad
Groningen speuren naar ver
borgen vacatures, vinden
nauwelijks banen. Dat heeft
projectleider De Wit gisteren
bevestigd. De bedenkers van
het project, de Groningse
dienst Sociale Zaken en het
Centrum voor Werk en Inko
men (CWI) Noordoost, had
den gehoopt zo'n 100 vacatu
res per week op te sporen.
Daarvoor werden studenten
ingezet, die winkels en bedrij
ven bezoeken om vacatures te
vinden die niet zijn aange
meld bij het CWI. De runners
vinden slechts vijf tot tien ba
nen per week. De Wit wijt de
lage score aan de verslechter
de arbeidsmarkt en de nega
tieve beeldvorming bij bedrij
ven. Die zouden gpn 'Sociale
Dienst-klanten' wülen. Het
project was bedoeld om de
werkloosheid in de oude
stadswijken op te lossen en
zal in ieder geval nog in maart
worden voortgezet. Het is nog
niet bekend of het project
daarna een vervolg krijgt.
markt.Als er geen banen meer
bijkomen, wordt het voor deze
groep zeer lastig. „Oudere werk
nemers hebben immers al een
plek veroverd en die blijven daar
nu zitten. De jongeren moeten
het hebben van vrijvallende ba
nen en extra vacatures. Die ko
men er niet."
Het CNV maakt zich vooral ern
stige zorgen over de banen in de
collectieve sector. „Het kabinet
wil zo drastisch bezuinigen dat
ik vrees voor de werkgelegen
heid daar", zegt CNV-voorzitter
Doekle Terpstra. Als de econo
mie weer aantrekt, zal het een
tijdje duren voordat onderne
mers weer mensen gaan aanne
men. „Meestal duurt het een
half jaar", zegt Inja. De werkge
vers moeten eerst weer vertrou
wen krijgen in de economie
voordat ze nieuwe werknemers
op de loonlijst zetten. Als dan
het vertrouwen van de werkne
mers ook weer terugkomt, gaan
ze weer meer geld uitgeven en
zal de boel zich weer spoedig
herstellen."
