Bush
'teleurgesteld' na veto
BUITENLAND
Boze VS leggen zelf het pistool wel klaar Eigengereide Belg Louis Michel
oogst hulde en kritiek met veto
Blix vindt geen nieuwe bewijzen in Iraakse documenten IAEA legt kwestie Korea
bij Veiligheidsraad neer
Israëli's sluiten bezette
gebieden hermetisch af
Britten: Amerika bedreigt vrede meer dan Irak
Leger ingezet op Heathrow
-te
r Stonehenge
i uit Alpen
De bouw van de pre-
ie kring van stenen bij
1 je in Engeland is mo-
jleid door Zwitsers,
kers of Duitsers. Ar
al die de resten bestu-
n een rijke boogschut-
irig jaar in een graf van
oud bij Stonehenge
iMpvonden, zeiden giste-
le man uit de Alpen
ie 'koning van Stone-
-jfjjg in het rijkste graf uit
ntijd in Europa, waarin
en en messen lagen.
1 'een archeologen op
^ïgrijk was. Zijn her-
ïk uit zijn tandgla-
:in bevonden zich
..jotopen die erop wij-
m uit de Alpen kwam.
p ooo stukken
nbia terecht
0 ut
ton - De Amerikaanse
elenten hebben met de
zo'n 2.000 vrijwilligers
s 12.000 brokstukken
gld van Columbia, het
er dat op 1 februari
E likte. In Texas is giste-
igent aangehouden op
ng van diefstal van de-
e shuttle. Eerder wa-
burgers opgepakt
iefstal van regerings-
De Amerikaan-
[organisatie NASA
id intussen ge-
onbemand vracht-
juwen voor de be-
[g van het internatio-
testation ISS. Dat is
le shuttles vanwege
voorlopig aan de
»ten blijven.
tóiar wegens
ag Air India
er - Een 51-jarige Sikh
q door een Canadese
feroordeeld tot vijf jaar
is betrokkenheid bij
islag op een Boeing
liain 1985. Door de
oor de kust van Ier-
■^n 329 doden. De man,
nada woont, had be-
5 hij explosief materiaal
tot ^icht. Hij zegt echter
iten wie de bom heeft
Hij dacht dat het ma-
Toeld was voor ge-
idia. De aanslag was
leming voor de be
de Gouden Tem-
itsar door het Indiase
Die tempel is het
ten cste heiligdom van de
tegelin de deelstaat Pun-
staat willen.
«betoging
3gl mag niet
- Een Amerikaanse
ïeft gisteren een beto-
v'en koepelorganisatie
«groepen tegen een
Irak-oorlog verbo-
ste dlemonstratie zou wor-
videUden voor het VN-
artier in New York. Er
-4(ieer dan 100.000 men-
e Esdcht. De organisatoren
ser beroep gegaan.
°Te geplande sprekers
-58fid-Afrikaanse aarts-
[Desmond Tutu. Sinds
gen van 11 september
Newyorkse gemeente
«11e betogingen voor
"iouwen' zoals het VN-
verboden,
veen
,bod^r weer vlot
^Jnemarken
tanker 'Acushnet',
3 in Deense wateren
tlopen, is vanmorgen
itu vten"De °Peratie'
jin^e^peris uit Denemar-
[jka7?en en Nederland
se rosn, heeft dagen ge-
Dast t!n deelvan de 35.000
I uit de tanker moest
e graden overgepompt in
schip. Er is geen olie
- Seu terechtgekomen.
net, op weg van Litou-
ïrprotTexas, voer in het
ittegat bij Denemar-
1 bocht rechtdoor. Op
plek gebeuren vaker
I en. De kapitein wilde
Is aan boord voor de
de nauwe vaarweg.
ikanen op
iraren doel'
trikanen waren de be-
doelwitten van de
op uitgaangsgelegen-
|Bali in oktober. Dit
iddels gearresteer-
rdachte, Ali Imron,
rklaard. Volgens Im-
irika 'de grootste ter-
reld'. Bij de aansla-
;ker 190 mensen om
G.gekomen, onder wie
fel Australische toeris-
n vroeg nabestaanden
(esië en andere landen
^enis. Hij heeft toege-
hij de bommen sa-
ijf nog voortvluchtige
Iers heeft gebouwd,
itste bom zaten vol-
Mk (meer dan 1.100 kilo
VMjO kilo TNT. Imron zegt
^^roep zelfstandig heeft
|-q d, en geen hulp heeft
n Jemaah Islamiyah,
^aeda verwante
[volgens Jakarta bij de
betrokken was.
dinsdag 11 februari 2003
athene/rtr-afp - Het hoofd van de VN-
wapeninspecteurs, Hans Blix, ziet geen
nieuwe bewijzen voor massavemietings-
wapens in documenten die het Iraakse
regime hem heeft gegeven. Blix zei dat
gisteren bij aankomst in Athene, na zijn
bezoek aan Bagdad. Tijdens dat bezoek
heeft het Iraakse bewind hem documen
ten gegeven. „Ditmaal gaven ze ons in
formatie waarin ze nieuwe zaken aan
stippen. Maar voor zover ik kan zien, is
het geen nieuw bewijs." Blix zei wel blij
te zijn dat Irak nieuwe informatie heeft
gegeven. Hij maakte ook bekend dat Bag
dad nieuwe onderzoeksmethoden heeft
voorgesteld, zodat de inspecteurs nog
beter kunnen speuren naar verborgen
wapens. Zo wil Irak op bepaalde locaties
in de grond boren, om te bewijzen dat de
restanten van vernietigde wapens daar
liggen. Irak gaat er verder mee akkoord
dat Amerikaanse U2-verkenningsvliegtui
gen in het kader van hun wapeninspec
ties over het land gaan vliegen. Dat zei de
Iraakse VN-ambassadeur S-Douri giste
ren in New York. Saddam Hussein heeft
die vluchten altijd geweigerd. Bagdad
verbindt wel een voorwaarde aan het
toestaan van de vluchten. Saddam stelde
voor de staatsradio dat de Britse en Ame
rikaanse gevechtsvliegtuigen die pa
trouilleren in de zogeheten no fly-zones
boven Irak geen Iraakse doelen mogen
bestoken op het moment dat de verken
ningsvluchten worden uitgevoerd. Een
woordvoerder van de regering-Bush liet
weten dat Washington niet onder de in
druk is van de handreiking van Irak. Hij
zei dat alleen het eindresultaat telt, 'en
dat is de ontwapening van Irak'.
washington/ap - De Ameri
kaanse president Bush is niet
boos, maar 'teleurgesteld' over
de opstelling van met name
Frankrijk in de crisis rond Irak.
Bush zei dat gisteravond, na een
dag vol Europese oppositie.
Met Duitsland en België ver
oorzaakte Frankrijk gisteren
een crisis in de NAVO door een
veto uit te spreken over het be
gin van de voorbereidingen
voor militaire steun aan Tur
kije. De VS hadden daarom ge
vraagd, maar de drie dwarslig
gers vinden dat van een derge
lijk besluit het signaal zou uit
gaan dat oorlog onvermijdelijk
is.
Op de vraag of hij boos is op
Frankrijk zei Bush: „Boos is het
woord niet Ik ben teleurgesteld
dat Frankrijk bereid is te ver
hinderen dat een land als Tur
kije zich voorbereidt." Het aan
tal inspecteurs opvoeren - de
optie waar Parijs voor kiest -
heeft volgens Bush geen zin.
„Als Saddam Hussein zijn wa
pens niet zou verbergen, zou
den één of twee inspecteurs
volstaan", aldus de president.
Bush krijgt steun uit Groot-Brit-
tannië. Minister van buiten
landse zaken Straw zei vandaag
in een toespraak dat het opvoe
ren van het aantal inspecteurs
geen zin heeft. „Als Saddam
zwicht voor de eisen van de VN
en gaat samenwerken, waarom
zijn er dan meer inspecteurs
nodig?", aldus Straw.
„Als hij meewerking blijft wei
geren, wat kunnen grotere aan
tallen inspecteurs dan uitrich
ten?
Dodelijke virussen kunnen
worden geproduceerd in een
ruimte ter grootte van de ge
middelde woonkamer. Zonder
Iraakse meewerking kunnen wij
zelfs met duizend keer zoveel
inspecteurs niet met enige ma
te van zekerheid vaststellen dat
Irak zich heeft ontwapend."
De Franse president Chirac zei
gisteren met zijn Russische
ambtgenoot Poetin aan zijn zij
de alles te zullen doen om een
oorlog te voorkomen en Irak
zonder geweld afstand te laten
doen van eventuele verboden
wapens. Het Franse plan voor
meer inspecteurs kreeg steun
van Rusland. „Wij zijn tegen
oorlog", aldus Poetin, die een
staatsbezoek aan Frankrijk
brengt
wenen - Het Internationaal
Atoomenergie Agentschap
(IAEA) gaat de nucleaire crisis
rond Noord-Korea voorleggen
aan de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties. Het bestuur
van het IAEA, de raad van gou
verneurs, komt daarvoor mor
gen bijeen in Wenen.
Directeur Mohammed el-Bara-
dei van het IAEA had de raad er
in januari van op de hoogte ge
steld dat Noord-Korea zijn ver
plichtingen niet nakomt, nadat
dat land de inspecteurs van de
IAEA had uitgewezen en het nu
cleaire non-proliferatieverdag
had opgezegd.
De 35 gouverneurs van het
IAEA-bestuur, waarin ook de vijf
grote kernmachten VS, Rusland,
China, Frankrijk en Groot-Brit-
tannië zitten, moeten zijn ver
slag bevestigen in een resolutie.
Volgens de statuten van het
IAEA, een VN-organisatie, wordt
een resolutie van het IAEA altijd
aanhangig gemaakt bij de Veilig
heidsraad.
Alleen Rusland is daar nog te
gen. Het is bang voor de reactie
van Pyongyang en een escalatie
van de crisis.
Rusland heeft geen vetorecht,
maar de overige gouverneur!;,
willen de twijfels van Moskou
graag wegnemen. Unanimiteit is;
niet noodzakelijk, 'maar het
geeft meer kracht aan de bood
schap', aldus een westerse di
plomaat.
De crisis ontstond in oktober,
toen de VS onthulden dat
Noord-Korea had erkend in het
geheim een programma te heb
ben voortgezet voor de verrij
king van uranium. Daarmee
schendt het een akkoord met de
VS uit 1994.
Inmiddels hebben Amerikaanse
spionagevliegtuigen hun activi
teiten vanaf het Japanse eiland
Okinawa geïntensiveerd. Ook
staat het enige Amerikaanse
vliegtuig dat radioactieve neer
slag na een kernexplosie kan op
sporen en opnemen al zes da
gen op de luchtmachtbasis van
Okinawa. Doorgaans is het ge
stationeerd in Nebraska.
Nog afgelopen zondag had Isra
el besloten een aantal maatrege
len tegen de bevolking van de
bezette Palestijnse gebieden te
verlichten in verband met het is
lamitische Eid al-Adha (het of
ferfeest), dat vandaag begint.
Met Hebron als enige uitzonde
ring waren de uitgaansverboden
opgeheven. Vandaag zijn ze
weer van kracht.
Het aantal terreuraanslagen in
Israël is de afgelopen maanden
drastisch teruggelopen, volgens
de legerleiding dankzij krachti
ger optreden. Het laatste half
jaar zou tijdig optreden van de
veiligheidsdienst en het leger er
voor hebben gezorgd dat slechts
één op de vijftien pogingen ge
wapende acties tegen Israëli
sche burgers uit te voeren is ge
slaagd. Gisteren alleen al zijn
vier Palestijnen uitgehouden die
op weg zouden zijn geweest
aanslagen te plegen.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - Het Israëlische leger
heeft vannacht de Westelijke
Jordaanoever en de Gazastrook
volledig van Israël afgesloten.
Zelfs Palestijnen die een specia
le doorlaatpas hebben om bij
voorbeeld in Israël te werken,
worden niet meer toegelaten.
Uitzonderingen zijn alleen nog
mogelijk in noodgevallen.
De maatregel - doorgaans alleen
van kracht op de belangrijkste
joodse religieuze dag, Jom Kip
poer, en bij verkiezingen - is vol
gens de legerleiding genomen
omdat er aanwijzingen zijn dat
Palestijnse milities een uitzon
derlijk hoog aantal terreuraan
slagen in Israël in de zin heb
ben.
De veiligheidsdienst heeft de af
gelopen paar dagen 48 waar
schuwingen ontvangen.
Een vastberaden kijkende Condoleezza Rice, de nationaal veiligheidsadviseur van president Bush, luistert in het Witte Huis naar de reactie
van haar baas op het Europese verzet binnen de NAVO. Foto: Reuters/William Philpott
Londen/AP - Het Britse leger is
ingezet om de Londense lucht
haven Heathrow te beschermen
tegen een mogelijke terroristi
sche aanslag. Er wordt volgens
de politie rekening mee gehou
den dat al-Qaeda en andere ter
reurgroepen aan het eind van
het islamitische Offerfeest, dat
van morgen tot zaterdag duurt,
aanslagen willen plegen. Met
name Heathrow zou daarbij ge
vaar lopen. Ook andere landen
hebben volgens de Londense
politie voorzorgsmaatregelen
getroffen. Welke landen dat zijn
werd niet gezegd. Er zijn 450
militairen ingezet om de politie
te ondersteunen. Het betreft le
den van zeer gespecialiseerde
gevechtseenheden. De politie
wilde niet zeggen of de militai
ren ook elders in Londen wor
den ingezet. Vandaag maande
de leider van een radicale mos
limgroep mensen weg te blijven
van overheidsgebouwen en ge
bouwen van financiële instellin
gen. Volgens hem zijn aanhan
gers van al-Qaeda in Groot-Brit-
tannië van plan zelfmoordaan
slagen te plegen.
door onze correspondent
Hetty van Rooij
brussel - De Verenigde Staten maken binnen
de NAVO al vijftig jaar de dienst uit, en een
spontane rebellie wordt niet op prijs gesteld.
Een verziekte sfeer en nauwelijks verhulde
dreigementen vormen het resultaat.
Als je vreest voor een gewapende overval,
op welk moment moet je dan een geladen
pistool klaarleggen? Het lijkt een flauwe
vraag, maar het is veelzeggend dat zo'n
kwestie de NAVO in de diepste crisis van
haar bestaan heeft gedompeld.
Zelfs als de lidstaten het uiteindelijk eens
worden, zoals de veel geplaagde secretaris
generaal Robertson stellig verwacht, zal het
bondgenootschap nooit meer hetzelfde zijn.
Want wat is het bestaansrecht van een mili
tair bondgenootschap als de lidstaten niet
bereid zijn om in tijden van nood onvoor
waardelijk voor elkaar in te staan?
Robertson kan het niet genoeg herhalen: de
crisis binnen de NAVO gaat niet over de
vraag óf de lidstaten in Turkije een pistool
op de kast willen leggen, maar over de vraag
wannéér ze dat moeten doen.
Strikt geredeneerd hebben dwarsliggers
Frankrijk, Duitsland en België een punt: zo
lang je potentiële overvallers probeert te
overtuigen dat ze beter een ander beroep
kunnen kiezen, moet je hen laten zien dat je
daar vertrouwen in hebt. Of zoals de Belgi
sche minister Michel het uitdrukt „Voorbe
reidingen voor de bescherming van Turkije
brengen de oorlogslogica op gang, en wek
ken in Bagdad de indruk dat het te laat is
voor diplomatieke initiatieven."
Maar Michel ziet gemakshalve over het
hoofd dat de 'oorlogslogica' allang op gang
is. Tienduizenden Amerikaanse en Britse
militairen maken zich in het Midden-Oos
ten klaar voor de aanval, en de oorlogszuch
tige taal uit Washington zal Saddam Hus
sein niet ontgaan. Is het dan vreemd dat
Iraks buurland Turkije geen boodschap
heeft aan de logica van Michel?
Voor het eerst in ruim vijftig jaar geschiede
nis wordt de NAVO geconfronteerd met de
vraag hoe geloofwaardig en betrouwbaar zij
is als het uijr van de waarheid aanbreekt.
Het antwoord valt niet mee. Europa blijkt
veel dieper verdeeld dan de Amerikanen in
hun somberste buien durven denken, en
het resultaat van die kloof is een totaal vleu
gellam bondgenootschap.
Het verzoek om Turkije te verdedigen tij
dens een mogelijke oorlog kwam niet van de
Turken zelf, maar van de Amerikanen. Drie
weken lang is daarover overleg geweest. Het
Frans-Duits-Belgische veto is niet bedoeld
om Turkije aan zijn lot over te laten. Het is
vooral een demonstratie tegen de suprema
tie van Washington, waar een oorlog kenne
lijk als onontkoombaar wordt beschouwd.
Pas nu de Turken voor het eerst in de ge
schiedenis artikel 4 van het NAVO-verdrag
uit de kast hebben gehaald, waarin staat dat
een land om crisisberaad kan vragen wan
neer het zich bedreigd voelt, zijn Frankrijk,
Duitsland en België het aan hun stand ver
plicht om hun standpunt te veranderen.
Maar het is al te laat om de onderlinge ver
houdingen nog te redden. Wantrouwen,
woede, onbegrip en weerzin hebben de
transatlantische ruzie op een nooit eerder
vertoond niveau gebracht. En de megafoon
staat wagenwijd open: de hele wereld was
getuige toen minister Rumsfeld en zijn
Duitse collega Fischer elkaar het afgelopen
weekeinde in München in het openbaar af
blaften.
De gevolgen kunnen natuurlijk niet uitblij
ven. Amerika heeft al gezegd Turkije zelf te
zullen verdedigen als de NAVO dat niet
doet. En volgens The New York Times heeft
de nieuwe Amerikaanse NAVO-opperbevel-
hebber James Jones zo zijn eigen gedachten
over de Amerikaanse troepenmacht in Eu
ropa: dat kan volgens hem allemaal wel wat
minder.
De boodschap is duidelijk en legt onbarm
hartig bloot hoe in het bondgenootschap de
verhoudingen liggen. Als 'Oud Europa' vast
besloten is om zich van de Amerikaanse
verlangens niets aan te trekken, dan mag
het ook helemaal zelf op de blaren zitten.
zi*Qi
vc
■*ib
londen-berlijn-madrid/rtr-
afp-anp - Veel Britten ziet de
Verenigde Staten als een grotere
bedreiging voor de wereldvrede
dan Irak. Dit blijkt uit een opi
niepeiling die de Britse zender
Channel 4 vandaag publiceerde.
Van de ondervraagden ziet 32
procent de VS als grootste be
dreiging. Irak en Noord-Korea
scoren allebei 'slechts' 27 pro
cent.
De Britse premier Blair is een
van de trouwste volgelingen van
cfi? Amerikaanse president Bush
in diens strijd tegen Saddam
Hussein. Zo'n 62 procent van de
Britten is overigens wel voor
stander van een aanval op Irak,
desnoods zonder mandaat van
de VN-Veiligheidsraad. Drie op
de vier Britten geloven dat Irak
chemische en biologische wa
pens heeft.
Ook in het dwarsliggende Duits
land liggen de Amerikanen en
Bush niet lekker. Een meerder
heid van onze oosterburen ziet
hep als oorlogshitsers. Dat blijkt
utreen peiling in opdracht van
de Duitse editie van The Finan
cial Times.
Op de vraag of de Amerikanen
oorlogshitsers zijn, antwoordde
57 procent van de deelnemers
'ja'. Verder meent 80 procent
dat de VS in oorlog een middel
zien om hun macht te handha
ven, en meent 93 procent dat
Bush bereid is oorlog te voeren.
Saddam Hussein komt er overi
gens eveneens niet goed van af.
Slechts één procent ziet in hem
een man van de vrede.
0§k in Spanje is de mening van
het volk gepeild. Daaruit blijkt
dat slechts 2 procent van de
Spanjaarden achter een militaire
actie tegen Irak staat. Het on
derzoek van radiostation Cade-
na Ser maakt verder duidelijk
dat tweederde ook tegen blijft
als de Veiligheidsraad met het
gebruik van geweld tegen Irak
instemt. De Spaanse premier
Aznar behoort binnen Europa
tot de ferventste aanhangers van
Bush.
door onze correspondent
Pascale Thewissen
brussel - Samen met Frankrijk en Duitsland blok
keert België de voorbereidingen voor een oorlog
tegen Irak. Waarin een klein land groot kan zijn,
juicht de vredesbeweging. Met dank aan minister
van buitenlandse zaken Louis Michel.
De eigengereide bewindsman is bezig aan een co
meback, en dat zal de wereld weten ook. België
sprak gisterochtend zijn veto uit tegen de steun
van de NAVO aan Turkije, dat wil beschermd wor
den tegen een eventuele Iraakse aanval. Voor der
gelijke oorlogstaal is het nog veel te vroeg, oor
deelt Michel.
De Franstalige liberaal trok afgelopen weekeinde
fel van leer tegen de oorlogsretoriek van George
W. Bush. Volgens Michel is het de Amerikanen al
leen om olie en macht te doen, en vecht Bush een
persoonlijke vete uit met Saddam Hussein.
In Nederland feliciteerde de Socialistische Partij
België met zoveel moed. De Belgen laten zien hoe
een klein land toch een rol kan spelen in het inter
nationale debat, vindt de SP. De vredesbeweging
complimenteerde Michel met 'het sterke signaal
dat België uitzendt'. Waar een klein land al niet
groot in kan zijn, juichte Pax Christi.
Maar er is ook kritiek. Enkele weken geleden haal
de Michel nog fel uit naar regeringspartners Ecolo
en Agalev, die hij 'steriel anti-Amerikanisme' ver
weet. De groenen zouden het land in een politiek
isolement manoeuvreren, door te dreigen met een
regeringscrisis als België de oorlog in het Midden-
Oosten zou steunen. Intussen lijkt Michel een
draai van 180 graden te hebben gemaakt.
Oud-NAVO-topman Willy Claes is in elk geval niet
te spreken over de Belgische opstelling, die hij
'onvoorzichtig' noemt. De christen-democrati
sche oppositie vindt het Belgische veto 'contra
productief, en het Belgische zakenleven vreest
dat Amerikaanse investeerders het land de rug
zullen toekeren.
Maar Michel, die na maanden van betrekkelijke
rust weer volop in de schijnwerpers staat, laat zich
de mond niet snoeren. Hij profileert zich graag als
een moralist en anti-diplomaat, en heeft er geen
moeite mee om op zere tenen te staan.
Le Big LouLou, zoals hij in Wallonië wordt ge
noemd, zette België na zijn aantreden in 1999 op
de internationale kaart. Met zijn kruistocht tegen
de Oostenrijkse rechts-extremist Jörg Fraider en de
Louis Michel, erkend dwarsligger.
Foto: AP/Virginia Mayo
Italiaanse 'fascist' Umberto Bossi verdiende hij al
snel de bijnaam 'het geweten van Europa'. De
Franstalige liberaal riep op tot een omstreden ski
boycot in Tirol, en joeg de Israëlische regering in
de gordijnen met zijn (in haar ogen) pro-Palestijn
se standpunten.
In het VRT-televisieprogramma De&vende Dag
liet hij zijn reputatie afgelopen zondag opnieuw
gelden. Onbekommerd gaf hij zijn mening over
Bush. Die is volgens hem gefrustreerd omdat Osa
ma bin Laden nog steeds onvindbaar is, en richt
zijn pijlen daarom op die andere vijand.
Volgens Michel, die gisteren een meerderheid
achter zich kreeg in de Belgische Senaat, is de op
stellingvan België consistent: de NAVO mag niet
vooruitlopen op het rapport van het hoofd van de
VN-wapeninspecties Hans Blix, dat op 14 februari
wordt gepresenteerd. Eigenlijk verschilt de hou
ding van België niet van 1991, toen het land wei
gerde om munitie te leveren aan Groot- Brittannië.
Het kwam België duur te staan. De Britten blok
keerden de kandidatuur van ex-premier Jean-Luc
Dehaene voor het voorzitterschap van de Europe
se Commissie.
Of de brokken in de NAVO nog te lijmen zijn, is
maar de vraag. Premier Guy Verhofstadt sprak gis
teren sussende woorden. Hij benadrukte dat Bel
gië bereid is Turkije te helpen in het geval van een
Iraakse aanval: „We laten onze bondgenoten niet
in de steek." Pikant detail: de verscheping van
Amerikaans legermaterieel vanuit de haven van
Antwerpen richting Midden-Oosten gaat ii**ussen
gewoon door.
